Θεωρείται η «ήρεμη δύναμη» του ΠΑΣΟΚ και του Κινήματος Αλλαγής και ύστερα από 45 χρόνια στην πολιτική μπορεί να εκφράζει την άποψή του, έστω και αν είναι διαφορετική από αυτήν της ηγεσίας του κόμματός του. Ο λόγος για τον βουλευτή Α’ Αθηνών του Κινήματος Αλλαγής Κώστα Σκανδαλίδη, τον οποίο συναντήσαμε στο bar restaurant café «alo», στο Κολωνάκι, και μας μίλησε για τις διεργασίες στην Κεντροαριστερά, αλλά και τα λάθη της Φώφης Γεννηματά. Μας μιλά επίσης για τη σύζυγό του, τον γιο του και αποκαλύπτει τις σκέψεις του για ένα βιβλίο.

Κύριε Σκανδαλίδη, ειλικρινά, είστε ικανοποιημένος από τη μέχρι τώρα πορεία του Κινήματος Αλλαγής;
Για κάποιον που βίωσε τον χώρο και την πορεία του εξ αρχής θα γνώριζε ότι το εγχείρημα κάθε άλλο παρά εύκολο είναι. Εγώ, όπως καταλαβαίνετε, είμαι ένας απ’ αυτούς. Εχουμε ακόμη πολύ δρόμο και προσπάθεια μπροστά μας. Το εκλογικό αποτέλεσμα, όπως είναι φυσικό, δεν με ενθουσίασε. Ομως, θεωρώ ότι, από τη στιγμή που μείναμε όρθιοι μέσα στην απίστευτη πόλωση και επίθεση που δεχόμαστε και είμαστε η μόνη παράταξη που βρέθηκε ως τρίτος πόλος να αμφισβητεί τον νέο δικομματισμό, είναι πολύ σημαντικό. Συνεχίζουμε τον αγώνα αυτόνομοι κοιτάζοντας μπροστά και έχουμε πίστη ότι η Ιστορία θα μας δικαιώσει.

Έχουν γίνει λάθη; Μπορούμε να επικεντρωθούμε σε κάποια από αυτά;
Ασφαλώς και έχουν γίνει. Θεωρώ ότι το πιο σημαντικό από αυτά είναι ότι μετά την εκλογή της Φ. Γεννηματά από 220.000 ψηφοφόρους δεν απευθυνθήκαμε αμέσως στη βάση για ένα ιδρυτικό Συνέδριο του νέου κόμματος. Αντίθετα, επικράτησαν επιλογές συμβιβασμού ανάμεσα στις ηγετικές ομάδες των κομμάτων και των κινήσεων. Έτσι καθυστερήσαμε τη θεσμική ολοκλήρωση του εγχειρήματος. Αυτό αφαίρεσε σημαντικό κομμάτι της αρχικής μας δυναμικής. Ωστόσο, ο χώρος δεν ηττήθηκε και αυτό δείχνει τη δυνατότητα φυγής προς τα εμπρός.

Πιστεύετε ότι πρέπει να επιστρέψει το ΠΑΣΟΚ και ο «πράσινος ήλιος» στο όνομα και τα σύμβολα της παράταξης;
Και το όνομα και τα σύμβολα είναι κομμάτι της Ιστορίας μας, αξεδιάλυτα δεμένο με τη συνέχεια και την τομή που επιχειρούμε. Ξέρετε, η δημοκρατική, προοδευτική παράταξη στην ιστορική της διαδρομή, χωρίς να χάνει τις αρχές, τις αξίες και τους στόχους της, κάθε φορά που άλλαζε η εποχή προχωρούσε σε ριζική ανανέωση και επανεκκίνηση. Αυτό δείχνει η πορεία από τον συνταγματικό πατριωτισμό του 1843 στους εκσυγχρονιστές του Τρικούπη, στους φιλελεύθερους του Βενιζέλου, στην Ενωση Κέντρου του Γ. Παπανδρέου, στο ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα. Είναι η ώρα μιας πραγματικής επανεκκίνησης. Το Κίνημα Αλλαγής είναι ο φορέας της.

Τι σας χωρίζει από τον ΣΥΡΙΖΑ, που θεωρείται προοδευτική δύναμη;
Ακριβώς το ότι η ηγεσία του δοκιμάστηκε στην πράξη και κάθε άλλο παρά προοδευτική πολιτική άσκησε. Η σχέση της με τη δημοκρατία και τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς, με τη Δικαιοσύνη και την ανεξαρτησία των εξουσιών, με τη διαφάνεια και την ποινικοποίηση της δημόσιας ζωής πόρρω απέχουν. Με τη βάση του ΣΥΡΙΖΑ δεν μας χωρίζει τίποτα, καθώς στην πλειονότητά της αποτελείται από προοδευτικούς πολίτες.

Ωστόσο, ο Αλ. Τσίπρας επιμένει να πρασινίσει το χρώμα του ΣΥΡΙΖΑ και να εισβάλει στον χώρο σας...
Είναι ακόμα ένα δείγμα της έλλειψης σεβασμού απέναντι σε δυνάμεις και κόμματα με τα οποία υποτίθεται ότι θέλει να συμπορευτεί. Νομίζω ότι οι επόμενοι μήνες θα αποδείξουν και κάτι ακόμα... Ότι δεν μπορεί να ασκήσει ουσιαστική αντιπολίτευση στην κυβέρνηση όταν είναι ο ίδιος που οδήγησε τη Ν.Δ. στην αυτοδύναμη εξουσία της. Ήδη μετεκλογικά αντιμετωπίζει ισχυρά εσωτερικά εμπόδια.

Έστω και στα έδρανα της αντιπολίτευσης, δεν θα βλέπατε κάποια συμπόρευση με τον ΣΥΡΙΖΑ;
Νομίζω ότι η Φ. Γεννηματά έχει ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους σε ό,τι συμφωνούμε και είναι θέση μας να λέμε ένα καθαρό «ναι» και σε ό,τι διαφωνούμε ένα εξίσου καθαρό «όχι». Δεν ετεροπροσδιοριζόμαστε, δεν μετράμε τις αποστάσεις, δεν ισορροπούμε ανάμεσα σε άλλες δυνάμεις. Αυτός είναι ο ορισμός της αυτόνομης παρουσίας και πρότασης και της αυτοδύναμης πορείας του Κινήματος Αλλαγής.

Έχετε δηλώσει ότι δεν θα δώσετε λευκή επιταγή για τον εκλογικό νόμο. Τι εννοείτε;
Εδώ ο Κ. Μητσοτάκης παίζει παιχνίδι «εν ου παικτοίς». Διαδίδει η Ν.Δ. κάποιες σκέψεις της για τον εκλογικό νόμο, π.χ. το ύψος του μπόνους ή το ποσοστό αυτοδυναμίας ή ακόμα και την αλλαγή στο Σύνταγμα, και, παράλληλα, μας κατηγορεί άλλοτε γιατί δεν παίρνουμε θέση, άλλοτε ότι θέλουμε να γίνουμε «συνέταιροι». Εμείς έχουμε θέση. Δεν την αλλάζουμε. Αυτήν θα στηρίξουμε και δεν παίζουμε με ελαφρότητα και συγκυριακά με το Σύνταγμα. Άρα, λευκή επιταγή δεν εκχωρούμε. Και, ακόμα περισσότερο, συνέταιροι δεν πρόκειται να γίνουμε.

Ας μιλήσουμε τώρα λίγο πιο προσωπικά. Για τον πολιτικό και τον άνθρωπο Κώστα Σκανδαλίδη. Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή στην πολιτική σας διαδρομή;
Δεν ήταν μόνο μία στιγμή, όπως, για παράδειγμα, η ανακοίνωση της παραίτησης από την πρωθυπουργία του Α. Παπανδρέου ή η καταγγελία για τους «καλαμοκαβαλάρηδες» στα περιβάλλοντα της εξουσίας. Ήταν ολόκληρη η περίοδος της διαδοχής του Ανδρέα, από την είσοδο στο «Ωνάσειο» και την επιλογή του Κ. Σημίτη έως το Συνέδριο της διαδοχής. Ένα οκτάμηνοφωτιά, που με βρήκε στη θέση του γραμματέα να χειρίζομαι διαδικασίες και επιλογές. Αυτή η περίοδος, που έκλεισε με τη νίκη μας το φθινόπωρο του 1996, νομίζω ότι έδειξε το βάθος της ρίζας του ΠΑΣΟΚ στην ελληνική κοινωνία και τις τεράστιες αντοχές του.

Εάν σας έλεγε ο γιος σας ότι θέλει να ασχοληθεί με την πολιτική, τι θα του λέγατε;
Τίποτε. Ας κάνει στη ζωή του ό,τι επιλέξει. Ήδη ασχολείται με μια δουλειά που δεν έχει τόση σχέση με τα πτυχία που πήρε. Το μόνο που ξέρω είναι ότι αποφεύγω να μιλώ πολιτικά μαζί του, γιατί με φέρνει σε δύσκολη θέση.

Βρεθήκατε ποτέ σε κρίση με τη σύζυγό σας, την Μπέτυ, λόγω της δουλειάς σας;
Κατ’ αρχάς, η Μπέτυ είναι ο στενότερος συνεργάτης μου στη δουλειά μου. Έχει δώσει μαζί μου όλες τις προεκλογικές μάχες εδώ και τριάντα χρόνια που εκλέγομαι βουλευτής. Και τις έδωσε με αυταπάρνηση και αξιοσημείωτη πολιτική ωριμότητα και ικανότητα. Πάντοτε είναι πολύτιμος συμπαραστάτης και σύμβουλος, γιατί και αυτή από μικρό παιδί οργανώθηκε στο ΠΑΣΟΚ. Από τη στιγμή που η πολιτική δεν μπήκε ανάμεσά μας, όλα τα άλλα ήρθαν φυσιολογικά. Ήμασταν και είμαστε μια χαρά.

Αν σας έλεγα να διαλέξετε κάποιο ελάττωμά σας, ποιο θα προκρίνατε;
Είμαι ευκολόπιστος και συγχωρώ την επόμενη στιγμή όποιον με συκοφαντήσει, με κατηγορήσει, με πειράξει. Επίσης, η επιμονή στην ενότητα και το συλλογικό της παράταξης ίσως κάποιες φορές να με οδήγησε να αποφύγω ρήξεις. Συμβιβάστηκα χωρίς να προδώσω τα «πιστεύω», τις αρχές και τις αξίες μου. Νιώθω όμορφα για τα τόσα «καλημέρα» που ακούω και τα τόσα χέρια απλώνονται να με χαιρετήσουν. Είναι η προίκα μου για τις δεκαετίες μιας μακράς διαδρομής.

Έχετε κάποιο χόμπι;
Παρακολουθώ με πάθος τον αθλητισμό, ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο, μου αρέσουν όλα τα είδη μουσικής, με την οποία παλιά ασχολήθηκα σε ραδιοφωνικές εκπομπές, παίζω τάβλι και μου αρέσει το φαγητό και η διασκέδαση. Ανθρώπινα πράγματα.

Και ο Ολυμπιακός;
Διαρκής πίστη και αφοσίωση στο κόκκινο χρώμα της φωτιάς, μέσα στο σπίτι οπαδός, έξω κανονικός φίλαθλος.

Παρακολουθείτε τηλεόραση; Έχετε δει ποτέ «GNTM»;
Ενημερώνομαι το πρωί από ραδιόφωνο, sites και εφημερίδες. Βλέπω λίγο πολιτικές εκπομπές, κυρίως ειδήσεις. Επίσης, πολύ κινηματογράφο στην τηλεόραση και άπειρες φορές τις παλιές ελληνικές ταινίες. Είναι αλήθεια ότι «δεν έδεσε η φτέρνα μου» με τις εκπομπές μαγειρικής και reality shows, γενικότερα. Το «Next top model» δεν το έχω δει, το φαντάζομαι όμως περισσότερο ως δοκιμασία και λιγότερο ως προβολή και προοπτική για τα νέα, όμορφα κορίτσια.

Τι γράφετε αυτή την εποχή;
Έχετε στα σκαριά κάποιο νέο βιβλίο; Έχω στον νου μου διάφορα πολιτικά θέματα, για τα οποία κρατώ συνεχώς σημειώσεις, ψάχνοντας τον χρόνο και τη δυνατότητα που θα επιτρέψουν ένα βιβλίο. Νιώθω βαθιά την ανάγκη να μιλήσω για την Ελλάδα και τη νέα εποχή. Και πάντοτε είναι απωθημένο η Κως, το Αιγαίο, συνέχεια της πατριδογνωσίας και των βιωμάτων μου στο προσεχές μέλλον, αρκετά αόριστο ακόμη.

Δημοσιέυτηκε στην εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, το Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2019