Εβδομάδα της Διακαινησίμου ονομάζεται η εβδομάδα που αρχίζει από σήμερα και λήγει την Κυριακή του Θωμά ή Αντίπασχα. Σήμερα είναι η Δευτέρα της Διακαινησίμου (Δευτέρα του Πάσχα).

Η εβδομάδα αυτή πήρε πιθανότατα αυτή την ονομασία επειδή άρχιζε η περίοδος πνευματικής αναγέννησης και ανακαίνισης για τους πιστούς, που είχαν βαπτισθεί τη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου. Μέχρι την Κυριακή του Θωμά, οι νεοβαπτισθέντες φορούσαν λευκά ενδύματα, εξ’ ου και «Λευκή Εβδομάς».

Την Εβδομάδα της Διακαινησίμου επιτρέπεται η «κατάλυσις εις πάντα» (επιτρέπεται κάθε είδους τροφή), ενώ κατά τους παλαιότερους χρόνους απαγορεύονταν η εργασία και τα δημόσια θεάματα καθ’ όλη τη διάρκειά της. Στο Βυζάντιο, ο εορτασμός ήταν λαμπρός και μεγαλοπρεπής. Ο αυτοκράτωρ καλούσε σε γεύμα τους φτωχούς, ενώ την Πέμπτη της Διακαινησίμου εδέχετο τον κλήρο και πρόσφερε γεύμα στον Πατριάρχη. Επίσης, τις μέρες αυτές ο ανώτατος άρχων απέλυε από τις φυλακές τους κατάδικους για ελαφρά εγκλήματα.

Την Παρασκευή της Διακαινησίμου, η εκκλησία εορτάζει τη Ζωοδόχο Πηγή σε ανάμνηση των εγκαινίων από τον αυτοκράτορα Λέοντα Α’ (5ος αιώνας) του ομωνύμου θαυματουργού Ναού που βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη. Σήμερα, ο ναός ονομάζεται Μπαλουκλή, από τους Τούρκους και τους Κωνσταντινουπολίτες (από τα μικρά ψάρια που υπάρχουν στην πηγή του, μπαλούκ=ψάρι). Την ημέρα αυτή γιορτάζουν ο Ζώης, η Ζωή, ο Ζήσης, ο Ζήσιμος και η Πηγή.

Τα έθιμα για τη Δευτέρα της Διακαινησίμου

– Στα Γιαννιτσά Πέλλας αναβιώνουν οι «Κουνιές». Σε επίκαιρα σημεία της πόλης στήνονται κούνιες, στις οποίες αιωρείται όποιος το επιθυμεί για το «καλό», υπέρ υγείας και πλούσιας σοδειάς.

– Στην Καστανούσα Σερρών και τις Κρηνίδες Καβάλας αναβιώνει το ποντιακό πασχαλινό έθιμο των «αυγομαχιών». Οι διαγωνιζόμενοι έχουν στη διάθεσή τους από τριάντα αβγά έκαστος και νικητής αναδεικνύεται αυτός που θα έχει τα λιγότερα σπασμένα αυγά.

– Στην Αράχωβα διεξάγεται ο παραδοσιακός αγώνας των γερόντων. Άνδρες μεγάλης ηλικίας ξεκινούν έναν αγώνα σε ανηφορικό δρόμο, από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου μέχρι τον λόφο. Πίσω τους ακολουθούν χορευτικά συγκροτήματα που τους συνοδεύουν, ενώ ακολουθούν και άλλες δοκιμασίες και αγωνίσματα, που ονομάζονται «κλέφτικα», όπως το σήκωμα της πέτρας.

– Στο Κτικάδο Τήνου στρώνουν το «Τραπέζι της Αγάπης», ένα γιορταστικό τραπέζι με πασχαλινά εδέσματα.

– Στην Ρεντίνα αναβιώνουν τα «Μπαϊράκια». Οι κάτοικοι βγάζουν σε λιτανεία τα λάβαρα και οι πιστοί πλειοδοτούν σε χρήματα για να έχουν την τιμή να τα κρατήσουν.

– Στην περιοχή Πλαστήρα της Καρδίτσας τελείται τη δεύτερη μέρα του Πάσχα ένα πανάρχαιο θρησκευτικό έθιμο, «τα σίγνα»(από την λατινική λέξη «Signum» που σημαίνει κυρίως σημείο, σφράγισμα, σήμαντρο, σημαία, εικόνα.Το τελετουργικό του, που περιλαμβάνει τόσο τη λιτάνευση εικόνων και λαβάρων όσο και το «σφράγισμα» των δέντρων που είναι κοντά στα εξωκκλήσια της διαδρομής.Για τα «σφραγισμένα» δένδρα, τα οποία δεν πείραζε πλέον κανείς, οι παλαιότεροι κάτοικοι του χωριού πίστευαν ότι τους προστάτευαν από τα κακά πνεύματα.

– Σε πολλά χωριά τη δεύτερη μέρα της Λαμπρής μετά την εκκλησία συνηθίζουν τα ρίχνουν τα αβγά κάτω από έναν βράχο. Στο χωριό Μαργαρίτα της Εδεσσας πιστεύουν ότι αν μια χρονιά δεν ρίξουν κόκκινα αβγά στο βράχο η σοδειά τους θα καταστραφεί.