Πώς να θωρακίσουμε την υγεία μας σε περίπτωση πυρκαγιάς
Σαφείς οδηγίες για όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες για να προστατευθούν κατά τη διάρκεια αλλά και μετά από καταστροφικές πυρκαγιές δίνει το υπουργείο Υγείας με εγκύκλιό του.
Δείτε την αναλυτική εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, για την προστασία των πολιτών από τις καταστροφικές επιπτώσεις μιας πυρκαγιάς με τίτλο «Λήψη μέτρων διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών όπως οι πυρκαγιές».
1. Κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς
1.1. Προκαλούμενα προβλήματα υγείας
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η ανάφλεξη οργανικής καύσιμης ύλης απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα διάφορους ρυπαντές όπως μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου (ΝΟx), διοξείδιο του θείου, αιωρούμενα σωματίδια (Α.Σ.) καθώς και άλλες ουσίες οι οποίες ενδέχεται να βρίσκονται εντός του πεδίου της πυρκαγιάς και να περιέχονται σε σκουπίδια, εγκαταλειμμένα υλικά, οικίσκους κλπ. και απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα εξαιτίας της καύσης.
Η προσωρινή υπερσυγκέντρωση αυτών των ουσιών καθώς και η μεταφορά τους με τη βοήθεια του ανέμου σε γειτνιάζουσες περιοχές ενδέχεται να δημιουργήσουν προβλήματα υγείας στο γενικό πληθυσμό και στις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως άτομα με άσθμα ή άλλα αναπνευστικά προβλήματα, άτομα με καρδιοαγγειακές παθήσεις, χρονίως πάσχοντες, ηλικιωμένοι, παιδιά, έγκυοι και καπνιστές.
Η έκθεση στον καπνό μιας πυρκαγιάς ενδέχεται να προκαλέσει:
ερεθισμούς στα μάτια και την αναπνευστική οδό
περιπτώσεις διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας,
βρογχίτιδα
σε ακραίες περιπτώσεις, θάνατο
Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο κίνδυνος εγκαυμάτων του εσωτερικού αναπνευστικού συστήματος εξαιτίας της εισπνοής θερμών αερίων, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές επιπλοκές.
1.2. Προτεινόμενα μέτρα προστασίας του πληθυσμού
Μία πυρκαγιά, εκτός από την περιοχή στην οποία εκδηλώνεται, ενδέχεται να επηρεάσει και άλλες περιοχές, εξαιτίας της μεταφοράς του καπνού μέσω των ανέμων. Επομένως, η λήψη μέτρων προστασίας είναι απαραίτητη ακόμη και σε περιοχές όπου η καθημερινή δραστηριότητα δεν επηρεάζεται άμεσα, αλλά καλύπτονται από το νέφος του καπνού της πυρκαγιάς.
Αυτά είναι:
Πιστή τήρηση των οδηγιών των αρμόδιων αρχών.
Παραμονή σε κλειστούς χώρους. Σε περίπτωση όπου κατοικημένες περιοχές βρίσκονται πλησίον μιας δασικής πυρκαγιάς κι επηρεάζονται από τον καπνό προτείνεται η ελάττωση των άσκοπων μετακινήσεων και η παραμονή σε κλειστούς χώρους χωρίς απευθείας επικοινωνία με τον εξωτερικό αέρα (κλείσιμο παραθύρων, πορτών και λοιπών διόδων αέρα προς το εσωτερικό).
Εξασφάλιση του δροσισμού των εσωτερικών χώρων των κατοικιών. Κατά τη διάρκεια της νύχτας οι ένοικοι, και ιδιαίτερα αυτοί που ανήκουν σε ευαίσθητες ομάδες, προτείνεται να κοιμούνται στο πιο δροσερό σημείο των κατοικιών.
Παραμονή σε κλιματιζόμενους χώρους. Δημόσια κτίρια, όπως σχολεία, νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες ή άλλες εγκαταστάσεις οι οποίες διαθέτουν συστήματα κλιματισμού μπορούν να διατεθούν για την προστασία των ευαίσθητων ομάδων από τον καπνό. Η επιλογή εισαγωγής «φρέσκου αέρα» που παρέχεται από ορισμένα συστήματα κλιματισμού πρέπει να απενεργοποιείται κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς για να αποφευχθεί η εισροή καπνού από το εξωτερικό περιβάλλον. Επίσης, είναι απαραίτητη η σωστή συντήρηση των φίλτρων των συστημάτων κλιματισμού και αν είναι εφικτή, αντικατάστασή τους με φίλτρα πιστοποιημένα για κατακράτηση
Σε περίπτωση χρήσης αυτοκινήτου, προτείνεται η ρύθμιση του συστήματος κλιματισμού του οχήματος στη λειτουργία ανακύκλωσης του εσωτερικού αέρα ώστε να ελαχιστοποιηθεί η είσοδος του καπνού στο χώρο των επιβατών. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να αποφεύγονται οι άσκοπες μετακινήσεις και να χρησιμοποιούνται τα φώτα των οχημάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να αποφευχθούν ενδεχόμενα ατυχήματα λόγω χαμηλής ορατότητας.
Μείωση των πηγών ρύπανσης του εσωτερικού αέρα εντός του σπιτιού. Κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς πρέπει να αποφεύγεται το κάπνισμα στο εσωτερικό των κατοικιών, το μαγείρεμα με τη χρήση ψησταριάς, η χρήση τζακιού για ψήσιμο/μαγείρεμα, η χρήση αεροζόλ και οποιαδήποτε άλλης πηγής που ενδέχεται να επιβαρύνει την ποιότητα του εσωτερικού αέρα.
Χρήση μέτρων ατομικής προστασίας (ΜΑΠ) από τον καπνό. Κάποια άτομα που ανήκουν σε ευαίσθητες ομάδες ενδέχεται να απαιτηθεί να χρησιμοποιήσουν μάσκες για να προστατευθούν από τον καπνό και τις αναθυμιάσεις. Σε αυτή την περίπτωση, το φίλτρο της μάσκας πρέπει να είναι πιστοποιημένο για κατακράτηση και να εξασφαλίζεται ότι η μάσκα εφαρμόζει καλά στο στόμα και τη μύτη του ατόμου.
Μέτρα ατομικής προστασίας οφείλουν να λαμβάνουν, πέρα από τους πυροσβέστες, και τα συνεργεία κατάσβεσης των ΟΤΑ, καθώς και όλοι οι εθελοντές που λαμβάνουν μέρος στην κατάσβεση.
Διατήρηση της θερμοκρασίας σώματος και συχνή ενυδάτωση. Επειδή η πυρκαγιά ενδέχεται να συνοδεύεται και από αύξηση της θερμοκρασίας, κατά τη διάρκειά της πρέπει να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική ενυδάτωση του οργανισμού με τη λήψη υγρών, αποφεύγοντας την κατανάλωση ποτών που περιέχουν ζάχαρη ή αλκοόλ.
Συνδρομή σε άτομα χρήζοντα βοηθείας. Ηλικιωμένα άτομα ή άτομα που ζουν μόνα τους πρέπει να δέχονται τακτικές επισκέψεις και να εξασφαλίζεται ότι οι φαρμακευτικές αγωγές που ακολουθούν δεν επηρεάζουν τη θερμορύθμισή τους. Στην τελευταία περίπτωση πρέπει να εξασφαλίζεται η επαρκής ενυδάτωσή τους και να αναζητείται ιατρική συμβουλή για την πρόληψη ενδεχόμενων επιπλοκών.
Σε περίπτωση που κάποιο άτομο ή οι οικείοι του παρουσιάσουν οποιαδήποτε συμπτώματα εξαιτίας του καπνού ή των συνθηκών της πυρκαγιάς (ενδεικτικά αναφέρονται η ξηροδερμία, παραλήρημα, σπασμοί, καρδιοαναπνευστικά προβλήματα, λιποθυμίες) πρέπει να αναζητηθεί αμέσως ιατρική συνδρομή.
Οφείλεται να παρέχεται άμεση ιατρική βοήθεια σε άτομα που έχουν υποστεί εγκαύματα, είτε εξωτερικά εξαιτίας της πυρκαγιάς, είτε εγκαύματα του εσωτερικού αναπνευστικού εξαιτίας της εισπνοής θερμών αερίων.
2. Φάση αποκατάστασης των ζημιών
Στην περίπτωση όπου, μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς, απαιτείται αποκατάσταση ζημιών ή πληγέντων, επισημαίνονται τα εξής:
2.1. Διασφάλιση ποιότητας τροφίμων
Σε περίπτωση που απαιτηθεί, ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στη διασφάλιση της ποιότητας των τροφίμων με τα οποία σιτίζονται οι πληγέντες, καθώς ελλοχεύει αυξημένος κίνδυνος τροφιμογενών και άλλων λοιμώξεων. Σε περίπτωση εκτεταμένων διακοπών παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, θεωρείται επιβεβλημένο να ενημερωθεί το κοινό για το σωστό και υγιεινό χειρισμό και συντήρηση των τροφίμων.
Απαιτείται εντατικοποίηση των ελέγχων που διενεργούν οι αρμόδιες υπηρεσίες σε όλες τις φάσεις της αλυσίδας παραγωγής των τροφίμων, οι οποίοι θα πρέπει να είναι ενδελεχείς και να καλύπτουν όχι μόνο την παρασκευή αλλά και την μεταφορά, προσωρινή αποθήκευση μέχρι την παράδοσή τους στους πληγέντες.
2.2. Φιλοξενία σε ξενοδοχειακές μονάδες
Στην περίπτωση που απαιτηθεί φιλοξενία των πληγέντων σε ξενοδοχειακές μονάδες, ιδιαίτερη σχολαστικότητα απαιτείται στους ελέγχους που αφορούν: συστήματα κλιματισμού και αερισμού, πόσιμο νερό, αποχωρητήρια, διαχείριση λυμάτων και υγρών αποβλήτων, διαχείριση απορριμμάτων ως προς τις διαδικασίες συλλογής και διάθεσης αυτών, προσωπικό (κανόνες ατομικής υγιεινής), ποιότητα των τροφίμων
2.3. Μηχανικές βλάβες στα δίκτυα
Κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς υπάρχει πιθανότητα πρόκλησης μηχανικών βλαβών στο δίκτυο ύδρευσης και εισόδου σ’ αυτό ξένων υλών (π.χ. αιωρούμενα σωματίδια, χώματα, λάσπες κ.λ.π.), που είναι δυνατόν να υποβαθμίσουν την ποιότητα του πόσιμου νερού. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να διενεργηθεί αμέσως υγειονομικός έλεγχος λειτουργίας των συστημάτων ύδρευσης (γεώτρηση ή πηγή υδροληψίας, δεξαμενές, εγκαταστάσεις, δίκτυο διανομής).
2.4. Ποιότητα αέρα μετά τις πυρκαγιές
Δεδομένου ότι εξαιτίας των πυρκαγιών η κατάσταση του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος εκτιμάται ως επιβαρυμένη, θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα προστασίας του πληθυσμού ως εξής:
2.4.1. Ευπαθείς Ομάδες.
Θα πρέπει να αποφύγουν κάθε σωματική άσκηση και έντονη δραστηριότητα σε εξωτερικούς χώρους, ενώ συνιστάται και η αποφυγή παραμονής σε εξωτερικούς χώρους, ιδιαίτερα σε περιοχές με αυξημένη κυκλοφορία. Άτομα με άσθμα μπορεί να χρειαστούν πιο συχνά εισπνοές ανακουφιστικού φαρμάκου, ενώ σε περίπτωση επιμονής συμπτωμάτων συνιστάται επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό.
2.4.2. Γενικός πληθυσμός.
Στο γενικό πληθυσμό, συνιστάται η αποφυγή κάθε σωματικής άσκησης σε εξωτερικούς χώρους, αλλά και ο περιορισμός του χρόνου παραμονής στο εξωτερικό περιβάλλον, ιδιαίτερα σε περιοχές με αυξημένη κυκλοφορία. Κατά την παραμονή σε εσωτερικούς χώρους, συνιστάται να διατηρούνται πόρτες, μπαλκονόπορτες και παράθυρα κλειστά.
2.5. Διαχείριση αμιάντου και λοιπών επικίνδυνων υλικών κατά την αποκατάσταση των ζημιών των κατοικιών
Σε περίπτωση που απαιτηθεί αποκατάσταση ζημιών σε κατοικίες όπου έχει χρησιμοποιηθεί ως δομικό υλικό ο αμίαντος ή άλλα επικίνδυνα υλικά, είναι επιβεβλημένη η λήψη μέτρων προστασίας των εκτελούντων τις εργασίες και όσων βρίσκονται πλησίον του αντίστοιχου χώρου. (...) Για το λόγο αυτό, όπου, κατά τις εργασίες αποκατάστασης των ζημιών στις πληγείσες περιοχές, απαιτηθούν εργασίες (κοπής, αποξήλωσης κλπ) σε υλικά που περιέχουν αμίαντο, η εκτέλεση των εργασιών αφαίρεσης αμιάντου πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένες για την εργασία αυτή εταιρείες που διαθέτουν ειδική άδεια από το Υπουργείο Εργασίας (άρθρο 14 του ΠΔ 212/2006 –ΦΕΚ 212/Α/9.10.2006).
3. Οδηγίες για την προστασία της υγείας των κατοίκων κατά την επιστροφή τους σε κατοικίες που κρίθηκαν κατάλληλες
Η τέφρα στις καμένες περιοχές μπορεί να είναι επικίνδυνη λόγω της φύσης των απανθρακωμένων υλικών. Οι οσμές καπνού μπορεί να παραμείνουν στην περιοχή για αρκετό χρονικό διάστημα.
Για το λόγο αυτό δίδονται οι ακόλουθες Οδηγίες:
3.1. Καθαρισμός κατοικιών μετά από πυρκαγιά
Θα πρέπει να τηρούνται οι οδηγίες στα προϊόντα καθαρισμού, να γίνεται χρήση ειδών ατομικής προστασίας (γάντια, μάσκα, προστατευτικά γυαλιά) και παιδιά και κατοικίδια να κρατηθούν μακριά.
Θα πρέπει να βεβαιώνεται ότι υπάρχει επαρκής αερισμός/ εξαερισμός στον χώρο.
Συνιστάται:
Να λαμβάνονται προφυλάξεις για να αποτρέπεται η είσοδος της τέφρας στα σπίτια
Να κρατούνται τα παράθυρα και οι πόρτες κλειστά.
Οι κάτοικοι να παραμένουν στο εσωτερικό του σπιτιού τους, όσο το δυνατόν περισσότερο μέχρι να γίνουν οι καθαρισμοί των εξωτερικών χώρων
Να περιορίζεται ο εξωτερικός χρόνος των παιδιών και των κατοικίδιων ζώων.
Να λαμβάνεται μέριμνα, ώστε να μη μεταφέρεται η τέφρα εντός του σπιτιού.
Να μην χρησιμοποιούνται φυσητήρες φύλλων για την απομάκρυνση της τέφρας ή των φύλλων και να και να αποφεύγεται η ανάδευση της τέφρας στον αέρα.
Κατά προτίμηση αλλαγή των φίλτρων αέρα στις μονάδες θέρμανσης και ψύξης.
Οι κάτοικοι να μην εργάζονται στον κήπο, εάν όμως αυτό είναι αδύνατον, να είναι εφοδιασμένοι με γάντια, μάσκα και να φορούν μπλούζες με μακριά μανίκια, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η εισπνεόμενη ποσότητα τέφρας και σκόνης
Άτομα με προβλήματα υγείας ή/και που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή να επικοινωνήσουν με τον προσωπικό τους γιατρό.
3.2. Πρόσθετες Οδηγίες
Το Ε.Κ.ΕΠ.Υ. (Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας) και ο ΕΟΔΥ (Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας) βρίσκονται σε εικοσιτετράωρη επιχειρησιακή ετοιμότητα, στα τηλέφωνα επικοινωνίας: ΕΚΕΠΥ -210 68 22 445, ΕΟΔΥ – 210 52 12 000.
Τέλος υπενθυμίζουμε ότι η υγειονομική επιτήρηση θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και με πνεύμα καλής συνεργασίας με τις συναρμόδιες υπηρεσίες, με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας. Η υπηρεσία μας βρίσκεται σε 24ωρη ετοιμότητα να συνδράμει σε οτιδήποτε χρειασθεί.
Δείτε ολόκληρη την εγκύκλιο εδώ
Δείτε την αναλυτική εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, για την προστασία των πολιτών από τις καταστροφικές επιπτώσεις μιας πυρκαγιάς με τίτλο «Λήψη μέτρων διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών όπως οι πυρκαγιές».
1. Κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς
1.1. Προκαλούμενα προβλήματα υγείας
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η ανάφλεξη οργανικής καύσιμης ύλης απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα διάφορους ρυπαντές όπως μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου (ΝΟx), διοξείδιο του θείου, αιωρούμενα σωματίδια (Α.Σ.) καθώς και άλλες ουσίες οι οποίες ενδέχεται να βρίσκονται εντός του πεδίου της πυρκαγιάς και να περιέχονται σε σκουπίδια, εγκαταλειμμένα υλικά, οικίσκους κλπ. και απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα εξαιτίας της καύσης.
Η προσωρινή υπερσυγκέντρωση αυτών των ουσιών καθώς και η μεταφορά τους με τη βοήθεια του ανέμου σε γειτνιάζουσες περιοχές ενδέχεται να δημιουργήσουν προβλήματα υγείας στο γενικό πληθυσμό και στις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως άτομα με άσθμα ή άλλα αναπνευστικά προβλήματα, άτομα με καρδιοαγγειακές παθήσεις, χρονίως πάσχοντες, ηλικιωμένοι, παιδιά, έγκυοι και καπνιστές.
Η έκθεση στον καπνό μιας πυρκαγιάς ενδέχεται να προκαλέσει:
ερεθισμούς στα μάτια και την αναπνευστική οδό
περιπτώσεις διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας,
βρογχίτιδα
σε ακραίες περιπτώσεις, θάνατο
Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο κίνδυνος εγκαυμάτων του εσωτερικού αναπνευστικού συστήματος εξαιτίας της εισπνοής θερμών αερίων, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές επιπλοκές.
1.2. Προτεινόμενα μέτρα προστασίας του πληθυσμού
Μία πυρκαγιά, εκτός από την περιοχή στην οποία εκδηλώνεται, ενδέχεται να επηρεάσει και άλλες περιοχές, εξαιτίας της μεταφοράς του καπνού μέσω των ανέμων. Επομένως, η λήψη μέτρων προστασίας είναι απαραίτητη ακόμη και σε περιοχές όπου η καθημερινή δραστηριότητα δεν επηρεάζεται άμεσα, αλλά καλύπτονται από το νέφος του καπνού της πυρκαγιάς.
Αυτά είναι:
Πιστή τήρηση των οδηγιών των αρμόδιων αρχών.
Παραμονή σε κλειστούς χώρους. Σε περίπτωση όπου κατοικημένες περιοχές βρίσκονται πλησίον μιας δασικής πυρκαγιάς κι επηρεάζονται από τον καπνό προτείνεται η ελάττωση των άσκοπων μετακινήσεων και η παραμονή σε κλειστούς χώρους χωρίς απευθείας επικοινωνία με τον εξωτερικό αέρα (κλείσιμο παραθύρων, πορτών και λοιπών διόδων αέρα προς το εσωτερικό).
Εξασφάλιση του δροσισμού των εσωτερικών χώρων των κατοικιών. Κατά τη διάρκεια της νύχτας οι ένοικοι, και ιδιαίτερα αυτοί που ανήκουν σε ευαίσθητες ομάδες, προτείνεται να κοιμούνται στο πιο δροσερό σημείο των κατοικιών.
Παραμονή σε κλιματιζόμενους χώρους. Δημόσια κτίρια, όπως σχολεία, νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες ή άλλες εγκαταστάσεις οι οποίες διαθέτουν συστήματα κλιματισμού μπορούν να διατεθούν για την προστασία των ευαίσθητων ομάδων από τον καπνό. Η επιλογή εισαγωγής «φρέσκου αέρα» που παρέχεται από ορισμένα συστήματα κλιματισμού πρέπει να απενεργοποιείται κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς για να αποφευχθεί η εισροή καπνού από το εξωτερικό περιβάλλον. Επίσης, είναι απαραίτητη η σωστή συντήρηση των φίλτρων των συστημάτων κλιματισμού και αν είναι εφικτή, αντικατάστασή τους με φίλτρα πιστοποιημένα για κατακράτηση
Σε περίπτωση χρήσης αυτοκινήτου, προτείνεται η ρύθμιση του συστήματος κλιματισμού του οχήματος στη λειτουργία ανακύκλωσης του εσωτερικού αέρα ώστε να ελαχιστοποιηθεί η είσοδος του καπνού στο χώρο των επιβατών. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να αποφεύγονται οι άσκοπες μετακινήσεις και να χρησιμοποιούνται τα φώτα των οχημάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να αποφευχθούν ενδεχόμενα ατυχήματα λόγω χαμηλής ορατότητας.
Μείωση των πηγών ρύπανσης του εσωτερικού αέρα εντός του σπιτιού. Κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς πρέπει να αποφεύγεται το κάπνισμα στο εσωτερικό των κατοικιών, το μαγείρεμα με τη χρήση ψησταριάς, η χρήση τζακιού για ψήσιμο/μαγείρεμα, η χρήση αεροζόλ και οποιαδήποτε άλλης πηγής που ενδέχεται να επιβαρύνει την ποιότητα του εσωτερικού αέρα.
Χρήση μέτρων ατομικής προστασίας (ΜΑΠ) από τον καπνό. Κάποια άτομα που ανήκουν σε ευαίσθητες ομάδες ενδέχεται να απαιτηθεί να χρησιμοποιήσουν μάσκες για να προστατευθούν από τον καπνό και τις αναθυμιάσεις. Σε αυτή την περίπτωση, το φίλτρο της μάσκας πρέπει να είναι πιστοποιημένο για κατακράτηση και να εξασφαλίζεται ότι η μάσκα εφαρμόζει καλά στο στόμα και τη μύτη του ατόμου.
Μέτρα ατομικής προστασίας οφείλουν να λαμβάνουν, πέρα από τους πυροσβέστες, και τα συνεργεία κατάσβεσης των ΟΤΑ, καθώς και όλοι οι εθελοντές που λαμβάνουν μέρος στην κατάσβεση.
Διατήρηση της θερμοκρασίας σώματος και συχνή ενυδάτωση. Επειδή η πυρκαγιά ενδέχεται να συνοδεύεται και από αύξηση της θερμοκρασίας, κατά τη διάρκειά της πρέπει να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική ενυδάτωση του οργανισμού με τη λήψη υγρών, αποφεύγοντας την κατανάλωση ποτών που περιέχουν ζάχαρη ή αλκοόλ.
Συνδρομή σε άτομα χρήζοντα βοηθείας. Ηλικιωμένα άτομα ή άτομα που ζουν μόνα τους πρέπει να δέχονται τακτικές επισκέψεις και να εξασφαλίζεται ότι οι φαρμακευτικές αγωγές που ακολουθούν δεν επηρεάζουν τη θερμορύθμισή τους. Στην τελευταία περίπτωση πρέπει να εξασφαλίζεται η επαρκής ενυδάτωσή τους και να αναζητείται ιατρική συμβουλή για την πρόληψη ενδεχόμενων επιπλοκών.
Σε περίπτωση που κάποιο άτομο ή οι οικείοι του παρουσιάσουν οποιαδήποτε συμπτώματα εξαιτίας του καπνού ή των συνθηκών της πυρκαγιάς (ενδεικτικά αναφέρονται η ξηροδερμία, παραλήρημα, σπασμοί, καρδιοαναπνευστικά προβλήματα, λιποθυμίες) πρέπει να αναζητηθεί αμέσως ιατρική συνδρομή.
Οφείλεται να παρέχεται άμεση ιατρική βοήθεια σε άτομα που έχουν υποστεί εγκαύματα, είτε εξωτερικά εξαιτίας της πυρκαγιάς, είτε εγκαύματα του εσωτερικού αναπνευστικού εξαιτίας της εισπνοής θερμών αερίων.
2. Φάση αποκατάστασης των ζημιών
Στην περίπτωση όπου, μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς, απαιτείται αποκατάσταση ζημιών ή πληγέντων, επισημαίνονται τα εξής:
2.1. Διασφάλιση ποιότητας τροφίμων
Σε περίπτωση που απαιτηθεί, ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στη διασφάλιση της ποιότητας των τροφίμων με τα οποία σιτίζονται οι πληγέντες, καθώς ελλοχεύει αυξημένος κίνδυνος τροφιμογενών και άλλων λοιμώξεων. Σε περίπτωση εκτεταμένων διακοπών παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, θεωρείται επιβεβλημένο να ενημερωθεί το κοινό για το σωστό και υγιεινό χειρισμό και συντήρηση των τροφίμων.
Απαιτείται εντατικοποίηση των ελέγχων που διενεργούν οι αρμόδιες υπηρεσίες σε όλες τις φάσεις της αλυσίδας παραγωγής των τροφίμων, οι οποίοι θα πρέπει να είναι ενδελεχείς και να καλύπτουν όχι μόνο την παρασκευή αλλά και την μεταφορά, προσωρινή αποθήκευση μέχρι την παράδοσή τους στους πληγέντες.
2.2. Φιλοξενία σε ξενοδοχειακές μονάδες
Στην περίπτωση που απαιτηθεί φιλοξενία των πληγέντων σε ξενοδοχειακές μονάδες, ιδιαίτερη σχολαστικότητα απαιτείται στους ελέγχους που αφορούν: συστήματα κλιματισμού και αερισμού, πόσιμο νερό, αποχωρητήρια, διαχείριση λυμάτων και υγρών αποβλήτων, διαχείριση απορριμμάτων ως προς τις διαδικασίες συλλογής και διάθεσης αυτών, προσωπικό (κανόνες ατομικής υγιεινής), ποιότητα των τροφίμων
2.3. Μηχανικές βλάβες στα δίκτυα
Κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς υπάρχει πιθανότητα πρόκλησης μηχανικών βλαβών στο δίκτυο ύδρευσης και εισόδου σ’ αυτό ξένων υλών (π.χ. αιωρούμενα σωματίδια, χώματα, λάσπες κ.λ.π.), που είναι δυνατόν να υποβαθμίσουν την ποιότητα του πόσιμου νερού. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να διενεργηθεί αμέσως υγειονομικός έλεγχος λειτουργίας των συστημάτων ύδρευσης (γεώτρηση ή πηγή υδροληψίας, δεξαμενές, εγκαταστάσεις, δίκτυο διανομής).
2.4. Ποιότητα αέρα μετά τις πυρκαγιές
Δεδομένου ότι εξαιτίας των πυρκαγιών η κατάσταση του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος εκτιμάται ως επιβαρυμένη, θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα προστασίας του πληθυσμού ως εξής:
2.4.1. Ευπαθείς Ομάδες.
Θα πρέπει να αποφύγουν κάθε σωματική άσκηση και έντονη δραστηριότητα σε εξωτερικούς χώρους, ενώ συνιστάται και η αποφυγή παραμονής σε εξωτερικούς χώρους, ιδιαίτερα σε περιοχές με αυξημένη κυκλοφορία. Άτομα με άσθμα μπορεί να χρειαστούν πιο συχνά εισπνοές ανακουφιστικού φαρμάκου, ενώ σε περίπτωση επιμονής συμπτωμάτων συνιστάται επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό.
2.4.2. Γενικός πληθυσμός.
Στο γενικό πληθυσμό, συνιστάται η αποφυγή κάθε σωματικής άσκησης σε εξωτερικούς χώρους, αλλά και ο περιορισμός του χρόνου παραμονής στο εξωτερικό περιβάλλον, ιδιαίτερα σε περιοχές με αυξημένη κυκλοφορία. Κατά την παραμονή σε εσωτερικούς χώρους, συνιστάται να διατηρούνται πόρτες, μπαλκονόπορτες και παράθυρα κλειστά.
2.5. Διαχείριση αμιάντου και λοιπών επικίνδυνων υλικών κατά την αποκατάσταση των ζημιών των κατοικιών
Σε περίπτωση που απαιτηθεί αποκατάσταση ζημιών σε κατοικίες όπου έχει χρησιμοποιηθεί ως δομικό υλικό ο αμίαντος ή άλλα επικίνδυνα υλικά, είναι επιβεβλημένη η λήψη μέτρων προστασίας των εκτελούντων τις εργασίες και όσων βρίσκονται πλησίον του αντίστοιχου χώρου. (...) Για το λόγο αυτό, όπου, κατά τις εργασίες αποκατάστασης των ζημιών στις πληγείσες περιοχές, απαιτηθούν εργασίες (κοπής, αποξήλωσης κλπ) σε υλικά που περιέχουν αμίαντο, η εκτέλεση των εργασιών αφαίρεσης αμιάντου πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένες για την εργασία αυτή εταιρείες που διαθέτουν ειδική άδεια από το Υπουργείο Εργασίας (άρθρο 14 του ΠΔ 212/2006 –ΦΕΚ 212/Α/9.10.2006).
3. Οδηγίες για την προστασία της υγείας των κατοίκων κατά την επιστροφή τους σε κατοικίες που κρίθηκαν κατάλληλες
Η τέφρα στις καμένες περιοχές μπορεί να είναι επικίνδυνη λόγω της φύσης των απανθρακωμένων υλικών. Οι οσμές καπνού μπορεί να παραμείνουν στην περιοχή για αρκετό χρονικό διάστημα.
Για το λόγο αυτό δίδονται οι ακόλουθες Οδηγίες:
3.1. Καθαρισμός κατοικιών μετά από πυρκαγιά
Θα πρέπει να τηρούνται οι οδηγίες στα προϊόντα καθαρισμού, να γίνεται χρήση ειδών ατομικής προστασίας (γάντια, μάσκα, προστατευτικά γυαλιά) και παιδιά και κατοικίδια να κρατηθούν μακριά.
Θα πρέπει να βεβαιώνεται ότι υπάρχει επαρκής αερισμός/ εξαερισμός στον χώρο.
Συνιστάται:
Να λαμβάνονται προφυλάξεις για να αποτρέπεται η είσοδος της τέφρας στα σπίτια
Να κρατούνται τα παράθυρα και οι πόρτες κλειστά.
Οι κάτοικοι να παραμένουν στο εσωτερικό του σπιτιού τους, όσο το δυνατόν περισσότερο μέχρι να γίνουν οι καθαρισμοί των εξωτερικών χώρων
Να περιορίζεται ο εξωτερικός χρόνος των παιδιών και των κατοικίδιων ζώων.
Να λαμβάνεται μέριμνα, ώστε να μη μεταφέρεται η τέφρα εντός του σπιτιού.
Να μην χρησιμοποιούνται φυσητήρες φύλλων για την απομάκρυνση της τέφρας ή των φύλλων και να και να αποφεύγεται η ανάδευση της τέφρας στον αέρα.
Κατά προτίμηση αλλαγή των φίλτρων αέρα στις μονάδες θέρμανσης και ψύξης.
Οι κάτοικοι να μην εργάζονται στον κήπο, εάν όμως αυτό είναι αδύνατον, να είναι εφοδιασμένοι με γάντια, μάσκα και να φορούν μπλούζες με μακριά μανίκια, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η εισπνεόμενη ποσότητα τέφρας και σκόνης
Άτομα με προβλήματα υγείας ή/και που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή να επικοινωνήσουν με τον προσωπικό τους γιατρό.
3.2. Πρόσθετες Οδηγίες
Το Ε.Κ.ΕΠ.Υ. (Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας) και ο ΕΟΔΥ (Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας) βρίσκονται σε εικοσιτετράωρη επιχειρησιακή ετοιμότητα, στα τηλέφωνα επικοινωνίας: ΕΚΕΠΥ -210 68 22 445, ΕΟΔΥ – 210 52 12 000.
Τέλος υπενθυμίζουμε ότι η υγειονομική επιτήρηση θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και με πνεύμα καλής συνεργασίας με τις συναρμόδιες υπηρεσίες, με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας. Η υπηρεσία μας βρίσκεται σε 24ωρη ετοιμότητα να συνδράμει σε οτιδήποτε χρειασθεί.
Δείτε ολόκληρη την εγκύκλιο εδώ
