Κοροναϊός και επαναλειτουργία των σχολείων: Ένα ευαίσθητο ζήτημα για όλες τις χώρες
Οι αρχές όλων των χωρών είναι αντιμέτωπες με τη μεγάλη πρόκληση της επιστροφής εκατομμυρίων παιδιών στα σχολεία, τα οποία παρέμεναν κλειστά εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, έχοντας να σταθμίσουν τις διδακτικές απώλειες αλλά και τον κίνδυνο εμφάνισης νέων κρουσμάτων.
Παρότι τα παιδιά εμφανίζονται λιγότερο ευάλωτα στον κορονοϊό, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι μπορούν να είναι φορείς του ιού, κάτι που ανησυχεί έντονα τόσο τους γονείς όσο και τους καθηγητές.
"Κάποιοι ανυπομονούν να έρθουν και πάλι σε επαφή με τους μαθητές, αλλά κάποιοι άλλοι φοβούνται", λέει ο Ζαβιέ Τουσέν, ένας δάσκαλος Γυμνασίου στο Βέλγιο.
Και ακόμη και αν υποχωρήσει η υγειονομική κρίση, τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης θα αλλάξουν δραστικά τον τρόπο λειτουργίας των τάξεων και τον τρόπο διάδρασης των μαθητών με τους δασκάλους και καθηγητές τους αλλά και μεταξύ τους για μήνες, αν όχι για χρόνια.
Στο σχολείο του Τουσέν φοιτούν 800 μαθητές. Στις 18 Μαΐου θα ανοίξουν μόνο δέκα από τις τάξεις του με μικρές ομάδες μαθητών, που σημαίνει ότι οι αρχές θα πρέπει να επιλέξουν ποιοι θα πάνε.
"Το απαιτούμενο είναι ένας μέγιστος αριθμός δέκα μαθητών ανά τάξη με απόσταση τεσσάρων τμ από τον έναν στον άλλον και άλλα οκτώ τμ από την έδρα του δασκάλου", εξηγεί.
Ανάλογοι περιορισμοί έχουν σχεδιαστεί και για πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες: η Γαλλία θα επιβάλλει το συνεχές πλύσιμο των χεριών στη διάρκεια της ημέρας, θα απαγορεύει το ομαδικό παιχνίδι στα διαλείμματα, οι διάδρομοι των κτιρίων θα είναι υποχρεωτικά μιας κατεύθυνσης για να μη συνωστίζονται εκεί τα παιδιά και όλοι οι μαθητές, εκτός από τους πολύ μικρούς, θα φοράνε υποχρεωτικά μάσκα.
Επίσης οι γονείς καλούνται να θερμομετρούν τα παιδιά τους κάθε πρωί.
Στο Παρίσι τα σχολεία θα μπορούν να δεχτούν μόλις το 15% των μαθητών, όπως είπε αυτή την εβδομάδα η δήμαρχος Αν Ινταλγκό.
Η Ινταλγκό και περισσότεροι από 300 άλλοι δήμαρχοι στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού έχουν ζητήσει να καθυστερήσει η επιστροφή των μαθητών συμφωνώντας με την ανησυχία άλλων χωρών για το άνοιγμα των σχολείων αυτή την εποχή.
Η Ιταλία και η Ισπανία, που έχουν πληγεί σφόδρα από την πανδημία, θα κρατήσουν κλειστά τα σχολεία μέχρι τον Σεπτέμβριο, το ίδιο και η Βουλγαρία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Τυνησία και η πολιτεία της Νέας Υόρκης.
Στην Ουχάν της Κίνας, όπου πρωτοεμφανίστηκε ο κορονοϊός τον Δεκέμβριο, οι μαθητές ξεκίνησαν μόλις αυτή την εβδομάδα να επιστρέφουν στα σχολεία, που ήταν κλειστά από τον Ιανουάριο, φορώντας μάσκες και περνώντας μέσα από σαρωτές θερμοκρασίας σώματος.
''Τεράστιο εγχείρημα"
Στην κορύφωση της κρίσης, εκτιμάται ότι 1,5 δισεκατομμύριο μαθητές, από το νηπιαγωγείο έως τους φοιτητές του πανεπιστημίου, κλείστηκαν στα σπίτια τους σε 195 χώρες, ένας αριθμός ο οποίος χθες, 7 Μαΐου, ανερχόταν σε 1,3 δισεκατομμύριο, σύμφωνα με στοιχεία της Εκπαιδευτικής, Επιστημονικής και Επιμορφωτικής Οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO).
Η οργάνωση προειδοποίησε ότι τα lockdowns θα μπορούσαν να διευρύνουν περισσότερο το χάσμα στον τομέα της εκπαίδευσης μεταξύ πλουσίων και φτωχών καθώς ο μισός πληθυσμός των μαθητών παγκοσμίως δεν έχει πρόσβαση σε υπολογιστές για τηλεκπαίδευση.
"Η απόφαση για τον χρόνο και τον τρόπο επαναλειτουργίας των σχολείων είναι δύσκολη. Αλλά καθώς πολλοί μαθητές έχουν μείνει πίσω στην εκπαίδευσή τους... θα πρέπει να είναι προτεραιότητα το άνοιγμά τους", είπε πριν από λίγες ημέρες η διευθύντρια της ΟΥΝΕΣΚΟ, Οντρέ Αζουλέ.
Ακόμη και στις ανεπτυγμένες χώρες οι αρχές δίνουν μάχη ώστε οι μαθητές να κάνουν τουλάχιστον μερικές εβδομάδες μαθήματα πριν από τις διακοπές του καλοκαιριού, μια έμμεση δηλαδή παραδοχή ότι η τηλεκπαίδευση δεν μπορεί να αναπληρώσει το κενό έπειτα από δύο μήνες ή και περισσότερο εγκλεισμού.
"Δεν είναι κακό που το κάνουν με αυτόν τον τρόπο", λέει η Αλίς Λαβάλ, μια γαλλίδα δασκάλα στη Βιέννη, η οποία συμφωνεί πως η τηλεκπαίδευση έχει αυξήσει τις ανισότητες μεταξύ των μαθητών.
"Στην αρχή το μόνο που θα κάνουμε είναι να ελέγχουμε την πρόοδο που σημείωσαν οι μαθητές", εξηγεί η ίδια αναφερόμενη στην επιστροφή στα σχολεία.
Η Λαβάλ λέει ότι η προετοιμασία των σχολείων στην Αυστρία για την τήρηση των αυστηρών υγειονομικών μέτρων, τα νέα προγράμματα και την κατανομή των μαθητών στις τάξεις ήταν "ένα τεράστιο εγχείρημα".
Άλλοι δάσκαλοι και καθηγητές είναι λιγότερο αισιόδοξοι με πολλούς από αυτούς να στρέφονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να χλευάσουν τις κυβερνητικές οδηγίες όπως το πλύσιμο του μολυβιού προτού δοθεί σε άλλο μαθητή ή τη διασφάλιση ότι οι πεντάχρονοι μαθητές τηρούν την ασφαλή απόσταση του ενός μέτρου ο ένας από τον άλλον.
"Είναι ευρέως αποδεκτό ότι αυτή η πανδημία είναι ανεξέλεγκτη και όλοι ανησυχούν για δεύτερο κύμα" κρουσμάτων, ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Γαλλική Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών.
"Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι προϋποθέσεις για την υγειονομική ασφάλεια θα πληρούνται στη Γαλλία για τους δημόσιους υπαλλήλους, τα παιδιά ή τις οικογένειές τους μέχρι τις 11 Μαΐου", συμπληρώνει.
Είναι ακίνδυνο;
Καθώς ο κορονοϊός συνεχίζει να μετράει κρούσματα οι αρχές θα εξετάζουν στενά τις χώρες εκείνες που ανοίγουν και πάλι τα σχολεία για να διαπιστώσουν αν υπάρχει έξαρση κρουσμάτων που θα μπορούσε να παραλύσει τα νοσοκομεία.
Οι σκανδιναβικές χώρες ειδικά έσπευσαν να ανοίξουν και πάλι τα σχολεία ή, όπως στην περίπτωση της Σουηδίας, δεν τα έκλεισαν ποτέ.
"Οι μαθητές χαίρονται που επιστρέφουν και ακολουθούν τους κανόνες παραμονής σε μικρές ομάδες και περιορισμού των επαφών. Και έχουν γίνει ειδικοί στο πλύσιμο των χεριών", λέει η Κάθριν Γουίλσερ Λόρε, διευθύντρια ενός σχολείου έξω από το Όσλο της Νορβηγίας.
"Από ό,τι έχουμε δει μέχρι στιγμής ο σεβασμός των αποστάσεων ασφαλείας σε ομάδες είναι το δυσκολότερο για τα παιδιά, αλλά νομίζω ότι το καλό πλύσιμο των χεριών θα σταματήσει την εξάπλωση των κρουσμάτων", προσθέτει.
Κάποιοι γονείς ανησυχούν: στη Νορβηγία μια ομάδα στο Facebook που αποκαλείται "Το παιδί μου δεν πρέπει να γίνει πειραματόζωο για την covid-19", συγκέντρωσε περίπου 27.000 μέλη.
Οι αρχές επιχείρησαν να υποβαθμίσουν τους κινδύνους, ενώ τόνιζαν την ανάγκη αναζωογόνησης των οικονομιών που έχουν πληγεί από το κλείσιμο των επιχειρήσεων και από τις εντολές προς του εργαζομένους να παραμείνουν στα σπίτια τους για να αντιμετωπιστεί η πανδημία.
"Το ποσοστό των παιδιών που νοσούν είναι μικρό. Ο κίνδυνος ένα παιδί να μολύνει έναν ενήλικα δεν είναι ρεαλιστικός. Το άνοιγμα σχολείων δεν ενέχει κινδύνους", δήλωσε ο Μίκα Σάλμινεν, ο ανώτερος αξιωματούχος της δημόσιας υγείας στη Φινλανδία.
Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Εντουάρ Φιλίπ έχει απορρίψει τους ισχυρισμούς ότι η κυβέρνηση κινείται υπερβολικά γρήγορα και προειδοποίησε αυτή την εβδομάδα ότι το lockdown ήταν "μια καταστροφή για τα πιο ευάλωτα παιδιά και εφήβους".
"Το άνοιγμα των σχολείων εκ νέου είναι μια προτεραιότητα για εμάς", είπε.
Παρότι τα παιδιά εμφανίζονται λιγότερο ευάλωτα στον κορονοϊό, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι μπορούν να είναι φορείς του ιού, κάτι που ανησυχεί έντονα τόσο τους γονείς όσο και τους καθηγητές.
"Κάποιοι ανυπομονούν να έρθουν και πάλι σε επαφή με τους μαθητές, αλλά κάποιοι άλλοι φοβούνται", λέει ο Ζαβιέ Τουσέν, ένας δάσκαλος Γυμνασίου στο Βέλγιο.
Και ακόμη και αν υποχωρήσει η υγειονομική κρίση, τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης θα αλλάξουν δραστικά τον τρόπο λειτουργίας των τάξεων και τον τρόπο διάδρασης των μαθητών με τους δασκάλους και καθηγητές τους αλλά και μεταξύ τους για μήνες, αν όχι για χρόνια.
Στο σχολείο του Τουσέν φοιτούν 800 μαθητές. Στις 18 Μαΐου θα ανοίξουν μόνο δέκα από τις τάξεις του με μικρές ομάδες μαθητών, που σημαίνει ότι οι αρχές θα πρέπει να επιλέξουν ποιοι θα πάνε.
"Το απαιτούμενο είναι ένας μέγιστος αριθμός δέκα μαθητών ανά τάξη με απόσταση τεσσάρων τμ από τον έναν στον άλλον και άλλα οκτώ τμ από την έδρα του δασκάλου", εξηγεί.
Ανάλογοι περιορισμοί έχουν σχεδιαστεί και για πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες: η Γαλλία θα επιβάλλει το συνεχές πλύσιμο των χεριών στη διάρκεια της ημέρας, θα απαγορεύει το ομαδικό παιχνίδι στα διαλείμματα, οι διάδρομοι των κτιρίων θα είναι υποχρεωτικά μιας κατεύθυνσης για να μη συνωστίζονται εκεί τα παιδιά και όλοι οι μαθητές, εκτός από τους πολύ μικρούς, θα φοράνε υποχρεωτικά μάσκα.
Επίσης οι γονείς καλούνται να θερμομετρούν τα παιδιά τους κάθε πρωί.
Στο Παρίσι τα σχολεία θα μπορούν να δεχτούν μόλις το 15% των μαθητών, όπως είπε αυτή την εβδομάδα η δήμαρχος Αν Ινταλγκό.
Η Ινταλγκό και περισσότεροι από 300 άλλοι δήμαρχοι στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού έχουν ζητήσει να καθυστερήσει η επιστροφή των μαθητών συμφωνώντας με την ανησυχία άλλων χωρών για το άνοιγμα των σχολείων αυτή την εποχή.
Η Ιταλία και η Ισπανία, που έχουν πληγεί σφόδρα από την πανδημία, θα κρατήσουν κλειστά τα σχολεία μέχρι τον Σεπτέμβριο, το ίδιο και η Βουλγαρία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Τυνησία και η πολιτεία της Νέας Υόρκης.
Στην Ουχάν της Κίνας, όπου πρωτοεμφανίστηκε ο κορονοϊός τον Δεκέμβριο, οι μαθητές ξεκίνησαν μόλις αυτή την εβδομάδα να επιστρέφουν στα σχολεία, που ήταν κλειστά από τον Ιανουάριο, φορώντας μάσκες και περνώντας μέσα από σαρωτές θερμοκρασίας σώματος.
''Τεράστιο εγχείρημα"
Στην κορύφωση της κρίσης, εκτιμάται ότι 1,5 δισεκατομμύριο μαθητές, από το νηπιαγωγείο έως τους φοιτητές του πανεπιστημίου, κλείστηκαν στα σπίτια τους σε 195 χώρες, ένας αριθμός ο οποίος χθες, 7 Μαΐου, ανερχόταν σε 1,3 δισεκατομμύριο, σύμφωνα με στοιχεία της Εκπαιδευτικής, Επιστημονικής και Επιμορφωτικής Οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO).
Η οργάνωση προειδοποίησε ότι τα lockdowns θα μπορούσαν να διευρύνουν περισσότερο το χάσμα στον τομέα της εκπαίδευσης μεταξύ πλουσίων και φτωχών καθώς ο μισός πληθυσμός των μαθητών παγκοσμίως δεν έχει πρόσβαση σε υπολογιστές για τηλεκπαίδευση.
"Η απόφαση για τον χρόνο και τον τρόπο επαναλειτουργίας των σχολείων είναι δύσκολη. Αλλά καθώς πολλοί μαθητές έχουν μείνει πίσω στην εκπαίδευσή τους... θα πρέπει να είναι προτεραιότητα το άνοιγμά τους", είπε πριν από λίγες ημέρες η διευθύντρια της ΟΥΝΕΣΚΟ, Οντρέ Αζουλέ.
Ακόμη και στις ανεπτυγμένες χώρες οι αρχές δίνουν μάχη ώστε οι μαθητές να κάνουν τουλάχιστον μερικές εβδομάδες μαθήματα πριν από τις διακοπές του καλοκαιριού, μια έμμεση δηλαδή παραδοχή ότι η τηλεκπαίδευση δεν μπορεί να αναπληρώσει το κενό έπειτα από δύο μήνες ή και περισσότερο εγκλεισμού.
"Δεν είναι κακό που το κάνουν με αυτόν τον τρόπο", λέει η Αλίς Λαβάλ, μια γαλλίδα δασκάλα στη Βιέννη, η οποία συμφωνεί πως η τηλεκπαίδευση έχει αυξήσει τις ανισότητες μεταξύ των μαθητών.
"Στην αρχή το μόνο που θα κάνουμε είναι να ελέγχουμε την πρόοδο που σημείωσαν οι μαθητές", εξηγεί η ίδια αναφερόμενη στην επιστροφή στα σχολεία.
Η Λαβάλ λέει ότι η προετοιμασία των σχολείων στην Αυστρία για την τήρηση των αυστηρών υγειονομικών μέτρων, τα νέα προγράμματα και την κατανομή των μαθητών στις τάξεις ήταν "ένα τεράστιο εγχείρημα".
Άλλοι δάσκαλοι και καθηγητές είναι λιγότερο αισιόδοξοι με πολλούς από αυτούς να στρέφονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να χλευάσουν τις κυβερνητικές οδηγίες όπως το πλύσιμο του μολυβιού προτού δοθεί σε άλλο μαθητή ή τη διασφάλιση ότι οι πεντάχρονοι μαθητές τηρούν την ασφαλή απόσταση του ενός μέτρου ο ένας από τον άλλον.
"Είναι ευρέως αποδεκτό ότι αυτή η πανδημία είναι ανεξέλεγκτη και όλοι ανησυχούν για δεύτερο κύμα" κρουσμάτων, ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Γαλλική Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών.
"Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι προϋποθέσεις για την υγειονομική ασφάλεια θα πληρούνται στη Γαλλία για τους δημόσιους υπαλλήλους, τα παιδιά ή τις οικογένειές τους μέχρι τις 11 Μαΐου", συμπληρώνει.
Είναι ακίνδυνο;
Καθώς ο κορονοϊός συνεχίζει να μετράει κρούσματα οι αρχές θα εξετάζουν στενά τις χώρες εκείνες που ανοίγουν και πάλι τα σχολεία για να διαπιστώσουν αν υπάρχει έξαρση κρουσμάτων που θα μπορούσε να παραλύσει τα νοσοκομεία.
Οι σκανδιναβικές χώρες ειδικά έσπευσαν να ανοίξουν και πάλι τα σχολεία ή, όπως στην περίπτωση της Σουηδίας, δεν τα έκλεισαν ποτέ.
"Οι μαθητές χαίρονται που επιστρέφουν και ακολουθούν τους κανόνες παραμονής σε μικρές ομάδες και περιορισμού των επαφών. Και έχουν γίνει ειδικοί στο πλύσιμο των χεριών", λέει η Κάθριν Γουίλσερ Λόρε, διευθύντρια ενός σχολείου έξω από το Όσλο της Νορβηγίας.
"Από ό,τι έχουμε δει μέχρι στιγμής ο σεβασμός των αποστάσεων ασφαλείας σε ομάδες είναι το δυσκολότερο για τα παιδιά, αλλά νομίζω ότι το καλό πλύσιμο των χεριών θα σταματήσει την εξάπλωση των κρουσμάτων", προσθέτει.
Κάποιοι γονείς ανησυχούν: στη Νορβηγία μια ομάδα στο Facebook που αποκαλείται "Το παιδί μου δεν πρέπει να γίνει πειραματόζωο για την covid-19", συγκέντρωσε περίπου 27.000 μέλη.
Οι αρχές επιχείρησαν να υποβαθμίσουν τους κινδύνους, ενώ τόνιζαν την ανάγκη αναζωογόνησης των οικονομιών που έχουν πληγεί από το κλείσιμο των επιχειρήσεων και από τις εντολές προς του εργαζομένους να παραμείνουν στα σπίτια τους για να αντιμετωπιστεί η πανδημία.
"Το ποσοστό των παιδιών που νοσούν είναι μικρό. Ο κίνδυνος ένα παιδί να μολύνει έναν ενήλικα δεν είναι ρεαλιστικός. Το άνοιγμα σχολείων δεν ενέχει κινδύνους", δήλωσε ο Μίκα Σάλμινεν, ο ανώτερος αξιωματούχος της δημόσιας υγείας στη Φινλανδία.
Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Εντουάρ Φιλίπ έχει απορρίψει τους ισχυρισμούς ότι η κυβέρνηση κινείται υπερβολικά γρήγορα και προειδοποίησε αυτή την εβδομάδα ότι το lockdown ήταν "μια καταστροφή για τα πιο ευάλωτα παιδιά και εφήβους".
"Το άνοιγμα των σχολείων εκ νέου είναι μια προτεραιότητα για εμάς", είπε.
