Τζορτζ Γιανκόπουλος: Τι κοκτέιλ φαρμάκων δώσαμε στον Τραμπ
«Νομίζω ότι αρχίζουμε να βλέπουμε φως στην άκρη του τούνελ» λέει στην αποκλειστική συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» και στη Μάρνυ Παπαματθαίου, ο Ελληνοαμερικανός Τζορτζ Γιανκόπουλος, συνιδρυτής, πρόεδρος και επικεφαλής επιστημονικής έρευνας της Regeneron Pharmaceuticals. Μιας εταιρείας που είναι πιθανό να κρατάει σήμερα στο ιατρικό «θησαυροφυλάκιό» της μια από τις λύσεις στη μάχη της ανθρωπότητας κατά του κοροναϊού. Και καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ήδη δοκίμασε επιτυχώς το πειραματικό «κοκτέιλ» αντισωμάτων που δημιούργησε ο φαρμακευτικός γίγαντας, ο Τζορτζ Γιανκόπουλος και ο συνιδρυτής της Regeneron Λεονάρντ Σλάιφερ φαίνεται ότι «αξίζουν» σήμερα πολλά δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο Τζορτζ Γιανκόπουλος και η ομάδα του έχουν ανακαλύψει και αναπτύξει τα προηγούμενα χρόνια κορυφαία φάρμακα, μεταξύ των οποίων και το φάρμακο για τον Εμπολα.
Βλέπετε ελπίδα σήμερα στην κρίση του κοροναϊού;
Είχα πάντα την ελπίδα και την πίστη ότι η επιστημονική μας κοινότητα, όλοι όσοι είναι στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και οι επιστήμονες σε εταιρείες βιοτεχνολογίας όπως η Regeneron και σε άλλες φαρμακευτικές εταιρείες, θα ανταποκρίνονταν στην πρόκληση και θα αφιέρωναν ακούραστα και ολοκληρωτικά τον εαυτό τους στη δημιουργία νέων φαρμάκων ώστε να παλέψουν ενάντια σ’ αυτή την κρίση. Νομίζω ότι αρχίζουμε να βλέπουμε το φως στο τέλος του τούνελ.
Τι μπορείτε να μας πείτε για το «κοκτέιλ αντισωμάτων» που αναπτύξατε και το οποίο δόθηκε ήδη ως θεραπεία στον πρόεδρο των ΗΠΑ; Πότε θα αρχίσουν οι δοκιμές του σε μεγαλύτερο αριθμό εθελοντών;
Οπως όλοι ξέρουμε, η μόλυνση από αυτόν (ή οποιονδήποτε) ιό, είναι μια μάχη μεταξύ του ίδιου του ιού που καταλαμβάνει το σώμα του ασθενούς και του ανοσοποιητικού του συστήματος που παλεύει για να τον σκοτώσει, με όπλο του φυσικά τα γνωστά μας αντισώματα. Οι περισσότεροι άνθρωποι δημιουργούν τα δικά τους αντισώματα γρήγορα, σκοτώνοντας τον ιό, και έτσι κερδίζουν τη μάχη και αναρρώνουν καλά και γρήγορα. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι δεν τα καταφέρνουν και ο οργανισμός τους δεν δημιουργεί αρκετά αντισώματα, ή δεν τα δημιουργεί αρκετά γρήγορα, με αποτέλεσμα ο ιός να πολλαπλασιαστεί μέσα τους, με σοβαρές συνέπειες που μπορεί να σημαίνει ότι αρρωσταίνουν, χρειάζονται νοσηλεία ή ακόμη χειρότερα.
Τα τελευταία 20 χρόνια, έχουμε δημιουργήσει πρωτοποριακές τεχνολογίες για να φτιάξουμε εμείς τα καλύτερα δυνατά αντισώματα καθ ομοίωση εκείνων που συνήθως δημιουργεί το ανθρώπινο σώμα (ή θεραπείες που μοιάζουν με θεραπείες αντισωμάτων). Τα κατασκευάζουμε έξω από το σώμα, σε μεγάλους βιοαντιδραστήρες. Στη συνέχεια συγκεντρώνουμε και «καθαρίζουμε» το αποτέλεσμα και το δίνουμε πίσω στους ασθενείς με τη μορφή θεραπειών αντισωμάτων. Η δουλειά μας και η προσέγγιση αυτή, έχει οδηγήσει σε μερικά από τα πιο σημαντικά και ασφαλή φάρμακα στον κόσμο, όπως το EYLEA για την καταπολέμηση της τύφλωσης, το DUPIXENT για αλλεργικές παθήσεις όπως το άσθμα και η ατοπική δερματίτιδα, το PRALUENT για την πρόληψη καρδιακών παθήσεων και πολλά άλλα για καρκίνους και άλλες ασθένειες.
Πρόσφατα, χρησιμοποιήσαμε τις ίδιες τεχνολογίες για να δημιουργήσουμε ένα «κοκτέϊλ αντισωμάτων» ειδικό για τον Έμπολα, το οποίο και αποδείχθηκε σωτήριο για πολλές ζωές, οπότε θα είναι η πρώτη εγκεκριμένη από τον FDA θεραπεία γι αυτό τον ιό. Τώρα παρουσιάσαμε ένα νέο «κοκτέιλ αντισωμάτων» για τον COVID19, και μόλις την περασμένη εβδομάδα είχαμε πράγματι τα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών που έγιναν σε ασθενείς, οι οποίοι είχαν υψηλότερα επίπεδα του ιού στο αίμα τους και οι οποίοι πιθανότατα αντιμετώπιζαν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν τη μάχη που έδινε ο οργανισμός τους απέναντί του. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι θα μπορούσαμε γρήγορα και σημαντικά να ρίξουμε τα επίπεδα του ιού στον οργανισμό τους, περίπου 100 φορές σε λιγότερο από μία εβδομάδα. Και, όπως και με προηγούμενες θεραπείες αντισωμάτων, η θεραπεία φαινόταν πολύ ασφαλής και ανεκτή από τον οργανισμό. Ετσι, όταν η ομάδα του προέδρου εξέταζε ποιες θα ήταν οι καλύτερες και ασφαλέστερες επιλογές για αυτόν, στράφηκαν στο «κοκτέιλ αντισωμάτων» μας για να του το δώσουν, ως την καλύτερη δυνατή ευκαιρία να κερδίσει ο οργανισμός του τη μάχη που έδινε ενάντια στον ιό.
Θεωρείτε λοιπόν ότι είμαστε κοντά στη λύση που περιμένει όλος ο πλανήτης;
Νομίζω ότι τα αποτελέσματά μας και η θεραπεία με το «κοκτέιλ» αντισωμάτων μας δίνουν πολλές ελπίδες. Ακόμη κι έτσι όμως, ακόμη κι αν το «κοκτέιλ» αντισωμάτων μας αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό ως θεραπεία, καθώς και προληπτικό μέσο για τους ασθενείς με υψηλότερο κίνδυνο, θα χρειαζόμαστε φυσικά και τα εμβόλια για τον ιό, που μπορούν να δοθούν σε εκατοντάδες εκατομμύρια, αν όχι δισεκατομμύρια ανθρώπους. Νομίζω ότι οι επιστημονικές κοινότητες και οι κοινότητες των φαρμακευτικών εταιρειών φέρνουν ελπίδα σε όλα τα μέτωπα.
Συνεργάζεστε με επιστήμονες και ερευνητές και στην Ελλάδα;
Πάντα μιλάμε και ανταλλάσσουμε απόψεις με επιστήμονες και κορυφαίους εκπροσώπους της ιατρικής κοινότητας στην Ελλάδα, για αυτό και για άλλα σημαντικά έργα.
Στην περίοδο που διανύουμε συχνά επιστήμονες βιάζονται να κάνουν ανακοινώσεις. Θεωρείτε ότι αυτό αναπόφευκτα οδηγεί σε κινήματα όπως οι «αρνητές» της επιστήμης;
Μερικές φορές, φυσικά, τα αποτελέσματα ανακοινώνονται πρόωρα ή δίνουν ψευδείς ελπίδες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να μελετάμε όσα στοιχεία έχουν συγκεντρωθεί. Ο συνιδρυτής μου στο Regeneron, ο Λεν Σλάιφερ και εγώ, είμαστε και οι δύο γιατροί-επιστήμονες, όπως και ο εξέχων και σεβαστός πρόεδρός μας, που λειτουργεί για όλους μας ως πρότυπο, ο Roy Vagelos.
Παραμένουμε δε, η μόνη μεγάλη φαρμακευτική εταιρεία που ιδρύθηκε και εξακολουθεί να διευθύνεται από ιατρούς – ερευνητές. Επομένως, παραμείναμε πάντα πιστοί στα υψηλά ηθικά πρότυπα της επιστήμης μας με αποτελέσματα που πιστεύω ότι είναι άψογα και αναμφισβήτητα. Είχαμε πολλές επιτυχίες και φτιάξαμε περισσότερα σημαντικά νέα φάρμακα στα δικά μας εργαστήρια τα τελευταία δέκα χρόνια από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία. Κατ’ επέκταση, πιστεύω ότι όσον αφορά τη δική μας εταιρεία, υπάρχει μεγάλη εμπιστοσύνη σε ό,τι ανακοινώνουμε όταν δίνουμε στη δημοσιότητα τα ευρήματά μας.
Ποια θα ήταν η συμβουλή σας για την ελληνική κυβέρνηση στην υγειονομική κρίση που διανύουμε;
Να προωθήσει τις καλύτερες μεθόδους και προσεγγίσεις για να ελέγξει την εξάπλωση της μόλυνσης: από τη χρήση μάσκας και τη διατήρηση της κοινωνικής απόστασης, έως τα δειγματοληπτικά τεστ και την ιχνηλάτηση επαφών των νοσούντων. Παράλληλα, να παραμείνει πάντα πιστή στην επιστήμη και τα πραγματικά γεγονότα, ώστε να μπορεί να πάρει τις καλύτερες αποφάσεις.
Ο Τζορτζ Γιανκόπουλος και η ομάδα του έχουν ανακαλύψει και αναπτύξει τα προηγούμενα χρόνια κορυφαία φάρμακα, μεταξύ των οποίων και το φάρμακο για τον Εμπολα.
Βλέπετε ελπίδα σήμερα στην κρίση του κοροναϊού;
Είχα πάντα την ελπίδα και την πίστη ότι η επιστημονική μας κοινότητα, όλοι όσοι είναι στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και οι επιστήμονες σε εταιρείες βιοτεχνολογίας όπως η Regeneron και σε άλλες φαρμακευτικές εταιρείες, θα ανταποκρίνονταν στην πρόκληση και θα αφιέρωναν ακούραστα και ολοκληρωτικά τον εαυτό τους στη δημιουργία νέων φαρμάκων ώστε να παλέψουν ενάντια σ’ αυτή την κρίση. Νομίζω ότι αρχίζουμε να βλέπουμε το φως στο τέλος του τούνελ.
Τι μπορείτε να μας πείτε για το «κοκτέιλ αντισωμάτων» που αναπτύξατε και το οποίο δόθηκε ήδη ως θεραπεία στον πρόεδρο των ΗΠΑ; Πότε θα αρχίσουν οι δοκιμές του σε μεγαλύτερο αριθμό εθελοντών;
Οπως όλοι ξέρουμε, η μόλυνση από αυτόν (ή οποιονδήποτε) ιό, είναι μια μάχη μεταξύ του ίδιου του ιού που καταλαμβάνει το σώμα του ασθενούς και του ανοσοποιητικού του συστήματος που παλεύει για να τον σκοτώσει, με όπλο του φυσικά τα γνωστά μας αντισώματα. Οι περισσότεροι άνθρωποι δημιουργούν τα δικά τους αντισώματα γρήγορα, σκοτώνοντας τον ιό, και έτσι κερδίζουν τη μάχη και αναρρώνουν καλά και γρήγορα. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι δεν τα καταφέρνουν και ο οργανισμός τους δεν δημιουργεί αρκετά αντισώματα, ή δεν τα δημιουργεί αρκετά γρήγορα, με αποτέλεσμα ο ιός να πολλαπλασιαστεί μέσα τους, με σοβαρές συνέπειες που μπορεί να σημαίνει ότι αρρωσταίνουν, χρειάζονται νοσηλεία ή ακόμη χειρότερα.
Τα τελευταία 20 χρόνια, έχουμε δημιουργήσει πρωτοποριακές τεχνολογίες για να φτιάξουμε εμείς τα καλύτερα δυνατά αντισώματα καθ ομοίωση εκείνων που συνήθως δημιουργεί το ανθρώπινο σώμα (ή θεραπείες που μοιάζουν με θεραπείες αντισωμάτων). Τα κατασκευάζουμε έξω από το σώμα, σε μεγάλους βιοαντιδραστήρες. Στη συνέχεια συγκεντρώνουμε και «καθαρίζουμε» το αποτέλεσμα και το δίνουμε πίσω στους ασθενείς με τη μορφή θεραπειών αντισωμάτων. Η δουλειά μας και η προσέγγιση αυτή, έχει οδηγήσει σε μερικά από τα πιο σημαντικά και ασφαλή φάρμακα στον κόσμο, όπως το EYLEA για την καταπολέμηση της τύφλωσης, το DUPIXENT για αλλεργικές παθήσεις όπως το άσθμα και η ατοπική δερματίτιδα, το PRALUENT για την πρόληψη καρδιακών παθήσεων και πολλά άλλα για καρκίνους και άλλες ασθένειες.
Πρόσφατα, χρησιμοποιήσαμε τις ίδιες τεχνολογίες για να δημιουργήσουμε ένα «κοκτέϊλ αντισωμάτων» ειδικό για τον Έμπολα, το οποίο και αποδείχθηκε σωτήριο για πολλές ζωές, οπότε θα είναι η πρώτη εγκεκριμένη από τον FDA θεραπεία γι αυτό τον ιό. Τώρα παρουσιάσαμε ένα νέο «κοκτέιλ αντισωμάτων» για τον COVID19, και μόλις την περασμένη εβδομάδα είχαμε πράγματι τα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών που έγιναν σε ασθενείς, οι οποίοι είχαν υψηλότερα επίπεδα του ιού στο αίμα τους και οι οποίοι πιθανότατα αντιμετώπιζαν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν τη μάχη που έδινε ο οργανισμός τους απέναντί του. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι θα μπορούσαμε γρήγορα και σημαντικά να ρίξουμε τα επίπεδα του ιού στον οργανισμό τους, περίπου 100 φορές σε λιγότερο από μία εβδομάδα. Και, όπως και με προηγούμενες θεραπείες αντισωμάτων, η θεραπεία φαινόταν πολύ ασφαλής και ανεκτή από τον οργανισμό. Ετσι, όταν η ομάδα του προέδρου εξέταζε ποιες θα ήταν οι καλύτερες και ασφαλέστερες επιλογές για αυτόν, στράφηκαν στο «κοκτέιλ αντισωμάτων» μας για να του το δώσουν, ως την καλύτερη δυνατή ευκαιρία να κερδίσει ο οργανισμός του τη μάχη που έδινε ενάντια στον ιό.
Θεωρείτε λοιπόν ότι είμαστε κοντά στη λύση που περιμένει όλος ο πλανήτης;
Νομίζω ότι τα αποτελέσματά μας και η θεραπεία με το «κοκτέιλ» αντισωμάτων μας δίνουν πολλές ελπίδες. Ακόμη κι έτσι όμως, ακόμη κι αν το «κοκτέιλ» αντισωμάτων μας αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό ως θεραπεία, καθώς και προληπτικό μέσο για τους ασθενείς με υψηλότερο κίνδυνο, θα χρειαζόμαστε φυσικά και τα εμβόλια για τον ιό, που μπορούν να δοθούν σε εκατοντάδες εκατομμύρια, αν όχι δισεκατομμύρια ανθρώπους. Νομίζω ότι οι επιστημονικές κοινότητες και οι κοινότητες των φαρμακευτικών εταιρειών φέρνουν ελπίδα σε όλα τα μέτωπα.
Συνεργάζεστε με επιστήμονες και ερευνητές και στην Ελλάδα;
Πάντα μιλάμε και ανταλλάσσουμε απόψεις με επιστήμονες και κορυφαίους εκπροσώπους της ιατρικής κοινότητας στην Ελλάδα, για αυτό και για άλλα σημαντικά έργα.
Στην περίοδο που διανύουμε συχνά επιστήμονες βιάζονται να κάνουν ανακοινώσεις. Θεωρείτε ότι αυτό αναπόφευκτα οδηγεί σε κινήματα όπως οι «αρνητές» της επιστήμης;
Μερικές φορές, φυσικά, τα αποτελέσματα ανακοινώνονται πρόωρα ή δίνουν ψευδείς ελπίδες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να μελετάμε όσα στοιχεία έχουν συγκεντρωθεί. Ο συνιδρυτής μου στο Regeneron, ο Λεν Σλάιφερ και εγώ, είμαστε και οι δύο γιατροί-επιστήμονες, όπως και ο εξέχων και σεβαστός πρόεδρός μας, που λειτουργεί για όλους μας ως πρότυπο, ο Roy Vagelos.
Παραμένουμε δε, η μόνη μεγάλη φαρμακευτική εταιρεία που ιδρύθηκε και εξακολουθεί να διευθύνεται από ιατρούς – ερευνητές. Επομένως, παραμείναμε πάντα πιστοί στα υψηλά ηθικά πρότυπα της επιστήμης μας με αποτελέσματα που πιστεύω ότι είναι άψογα και αναμφισβήτητα. Είχαμε πολλές επιτυχίες και φτιάξαμε περισσότερα σημαντικά νέα φάρμακα στα δικά μας εργαστήρια τα τελευταία δέκα χρόνια από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία. Κατ’ επέκταση, πιστεύω ότι όσον αφορά τη δική μας εταιρεία, υπάρχει μεγάλη εμπιστοσύνη σε ό,τι ανακοινώνουμε όταν δίνουμε στη δημοσιότητα τα ευρήματά μας.
Ποια θα ήταν η συμβουλή σας για την ελληνική κυβέρνηση στην υγειονομική κρίση που διανύουμε;
Να προωθήσει τις καλύτερες μεθόδους και προσεγγίσεις για να ελέγξει την εξάπλωση της μόλυνσης: από τη χρήση μάσκας και τη διατήρηση της κοινωνικής απόστασης, έως τα δειγματοληπτικά τεστ και την ιχνηλάτηση επαφών των νοσούντων. Παράλληλα, να παραμείνει πάντα πιστή στην επιστήμη και τα πραγματικά γεγονότα, ώστε να μπορεί να πάρει τις καλύτερες αποφάσεις.
