Εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές θα μπορέσουν να σωθούν από πρωτοποριακά εμβόλια για τον καρκίνο, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τα αυτοάνοσα νοσήματα και άλλες ασθένειες, τα οποία θα είναι έτοιμα μέχρι το 2030.

Όπως διευκρίνισε, μάλιστα, ο επικεφαλής της έρευνας, δρ Πολ Μπέρτον, τα εμβόλια κατά του καρκίνου θα είναι έτοιμα έως το 2028 και διαθέσιμα στο ευρύ κοινό έως το 2030.

Η φαρμακευτική εταιρεία Moderna, η οποία δημιούργησε ένα από τα εμβόλια, για τον κορωνοϊό με την τεχνολογία mRNA, αναπτύσσει με ταχείς ρυθμούς τα νέα εμβόλια ελπίζοντας ότι θα είναι σε θέση να προσφέρει θεραπείες για «ασθένειες όλων των τύπων» τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Ο επικεφαλής γιατρός της Moderna, δρ Πολ Μπέρτον, εκφράζει μεγάλη αισιοδοξία. «Θα έχουμε εμβόλιο, θα είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό και θα σώσει πολλές εκατοντάδες χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια, ζωές. Πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να προσφέρουμε εξατομικευμένα εμβόλια κατά του καρκίνου, για πολλούς διαφορετικούς τύπους όγκων, σε ανθρώπους σε όλον τον κόσμο», είπε στον «Guardian».

Οι επιστήμονες μελετούν εδώ και καιρό τη δυνατότητα χρήσης της τεχνολογίας mRNA, που έγινε γνωστή από τα επιτυχημένα εμβόλια κατά της Covid-19, για τη δημιουργία ενός εμβολίου που θα «μαθαίνει» στο ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμά καρκινικούς όγκους.

«Πιστεύω ότι θα έχουμε θεραπείες βασισμένες στο mRNA για σπάνιες νόσους που έως τώρα δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με φάρμακα. Εκτιμώ ότι σε 10 χρόνια θα αναγνωρίζουμε τη γενετική αιτία μιας ασθένειας και -σχετικά απλά- θα «επιδιορθώνουμε» το πρόβλημα», τόνισε ο Μπέρτον. Έτσι, ένα εμβόλιο κατά του καρκίνου θα «ειδοποιεί» το ανοσοποιητικό σύστημα για τον όγκο που ήδη αναπτύσσεται στο σώμα του ασθενούς, προκειμένου να μπορέσει να του επιτεθεί και να τον καταστρέψει, χωρίς να προκαλέσει βλάβες σε υγιή κύτταρα.

Σύμφωνα με τον Μπέρτον, «το mRNA μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε είδους ασθένεια, καρκίνο, λοιμώδη νοσήματα, καρδιαγγειακά νοσήματα, αυτοάνοσα νοσήματα, σπάνιες νόσους. Έχουμε μελέτες σε όλους αυτούς τους τομείς και όλες έχουν τεράστιες προοπτικές». Αυτή η τεχνική περιλαμβάνει τον εντοπισμό θραυσμάτων πρωτεΐνης στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων που δεν υπάρχουν σε υγιή κύτταρα και τα οποία είναι πιο πιθανό να πυροδοτήσουν μια ανοσολογική απόκριση.

Στην αρχή, οι γιατροί λαμβάνουν βιοψία του όγκου ενός ασθενούς και τη στέλνουν στο εργαστήριο, όπου αναλύεται η γενετική αλληλουχία για να εντοπιστούν μεταλλάξεις που δεν υπάρχουν σε υγιή κύτταρα.


Εξατομικευμένα

Στη συνέχεια, ένας αλγόριθμος μηχανικής μάθησης προσδιορίζει ποιες από αυτές τις μεταλλάξεις είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη του καρκίνου.

Με την πάροδο του χρόνου, μαθαίνει επίσης ποια μέρη των μη φυσιολογικών πρωτεϊνών που κωδικοποιούν αυτές οι μεταλλάξεις είναι πιο πιθανό να πυροδοτήσουν μια ανοσολογική απόκριση.

Στη συνέχεια, κατασκευάζονται μόρια mRNA για τα πιο υποσχόμενα αντιγόνα και συσκευάζονται σε ένα «εξατομικευμένο εμβόλιο».

Οι επιστήμονες μελετούν κατά προτεραιότητα όγκους οι οποίοι είναι σε αλληλεπίδραση με το ανοσολογικό σύστημα, όπως είναι το μελάνωμα, ο καρκίνος του νεφρού και ο καρκίνος του πνεύμονα, και αναπτύσσουν την τεχνολογία που θα ενεργοποιεί το ανοσολογικό σύστημα του ασθενούς να επιτεθεί στον καρκίνο, μέσω της έκφρασης νέου αντιγόνου. Ο καρκίνος συχνά αναπαράγεται σιωπηλά... Αρκεί μικροσκοπικά κύτταρα να βγουν εκτός ελέγχου και να αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα για να εξελιχθεί η καταστροφική ασθένεια. Εκτιμάται ότι ο καρκίνος σκοτώνει 10.000.000 ανθρώπους κάθε χρόνο.

Στην Ευρώπη, με λιγότερο από το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, καταγράφεται το 1/4 όλων των κρουσμάτων καρκίνου παγκοσμίως. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει στόχο να βελτιώσει την κατάσταση με ένα σχέδιο, την «Αποστολή Καρκίνος», το οποίο στοχεύει να σώσει περισσότερες από 3.000.000 ζωές έως το 2030. Αυτή τη στιγμή, το ποσοστό επιβίωσης από τον καρκίνο είναι 58% στους άνδρες και 62% στις γυναίκες, ενώ εκτιμάται ότι το 45% των όγκων μπορεί να προληφθεί.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 14/04/2023