Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει γερμανική προέλευση και χρονολογείται από την εποχή του Αγίου Βονιφάτιου, Άγγλου ιεραπόστολου που βρέθηκε στην χώρα τον 8ο αιώνα.

Ο Άγιος αντικατέστησε στις θυσίες στον θεό Όντιν των Νορβηγών με ένα ψηλό δέντρο αφιερωμένο στον Ιησού. Ο μύθος θέλει τον Άγιο Βονιφάτιο να βρίσκεται μπροστά στο θέαμα παγανιστών έτοιμων να θυσιάσουν ένα αγόρι κοντά σε μια βελανιδιά. Με ένα χτύπημα του τσεκουριού που είχε μαζί του έκοψε το δέντρο και σταμάτησε την θυσία.

Ένα μικρό έλατο βγήκε στην θέση της κομμένης βελανιδιάς και είπε στους παγανιστές πως ήταν το δέντρο της ζωής και έστεκε εκεί για τον Ιησού. Κάπως έτσι ξεκίνησε και η παράδοση!

 

Μεσαίωνας

Ξεκίνησε να κυκλοφορεί ο μύθος πως όταν ο Ιησούς γεννήθηκε, το καταχείμωνο, όλα τα δέντρα στον κόσμο αποτίναξαν τον πάγο και το χιόνι που τα είχε καλύψει και έβγαλαν νέα πράσινα φύλλα. Η εκκλησία στον Μεσαίωνα διακοσμούσε έλατα – γνωστά ως τα δέντρα του Παραδείσου – με μήλα, την παραμονή των Χριστουγέννων και τα ονόμαζε «Αδάμ και Εύα».

Αναγέννηση

Υπάρχουν στοιχεία πως δέντρα χρησιμοποιούνταν ως σύμβολα των Χριστιανών στην πρωτεύουσα της Λετονίας, Ρίγα, το 1510. Η ιστορία θέλει άντρες που φορούσαν μαύρα καπέλα να καίνε σε ειδική τελετή το δέντρο μπροστά στο House of Blackheads (κτήριο της χώρας). Ο Μαρτίνος Λούθηρος είναι κατά πολλούς ο πρώτος που άναψε κεριά πάνω στο δέντρο στα μέσα του 16ου αιώνα στο Wittenberg, της Γερμανίας. Συχνά έγραφε για την περίοδο προ Χριστουγέννων, αλλά και την ίδια την γιορτή. Χειρόγραφο του 1605 από έμπορο που βρισκόταν στο Στρασβούργο γράφει πως οι κάτοικοι τα Χριστούγεννα έστηναν έλατα και «κρεμούσαν πολύχρωμα χάρτινα τριαντάφυλλα, μήλα, γκοφρέτες και ζάχαρη».

Αγγλία

Η πρώτη εμφάνιση δέντρου στην Αγγλία έγινε την περίοδο της βασίλισσας Σάρλοτ, της Γερμανίδας συζύγου του Γεώργιου του Γ΄. Το δέντρο στήθηκε για ένα πάρτι το 1800 για τα παιδιά της βασιλικής οικογένειας. Ο βιογράφος της βασίλισσας είχε γράψει χαρακτηριστικά: «Στην μέση του δωματίου έστεκε ένα δέντρο, από τα κλαδιά του οποίου κρέμονταν γλυκίσματα, αμύγδαλα, σταφίδες, φρούτα και παιχνίδια, εξαιρετικά τακτοποιημένα και έλαμπε ολόκληρο από μικρά κεριά. Αφού οι προσκεκλημένοι θαύμασαν το δέντρο, κάθε παιδί πήρε μέρος των γλυκών και ένα δώρο και επέστρεψαν σπίτι με μεγάλη χαρά».

Γερμανία

Αμέσως μετά τον γάμο του πρίγκιπα Αλβέρτου της Γερμανίας με την βασίλισσα Βικτώρια, το δέντρο πήρε μεγαλύτερη αξία. Το 1841 ξεκίνησε να στολίζει δέντρο στο Κάστρο Γουίντσορ. Το 1848 εικόνα του ζεύγους με τα παιδιά τους εκδόθηκε στο «Illustrated London News». Το διακοσμημένο δέντρο που αποτυπωνόταν στην φωτογραφία τους, σύντομα κέρδισε φανατικούς οπαδούς. Ο Κάρολος Ντίκενς αναφερόταν στο δέντρο ως «το νέο γερμανικό παιχνίδι». Γερμανοί μετανάστες μετέφεραν το έθιμο και στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αμερική

Πολλοί καυχιούνται ότι στόλισαν το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο στην χώρα. Μια ενδιαφέρουσα ιστορία μιλά για στρατιώτες που πολεμούσαν για τον Γεώργιο τον τρίτο στην Αμερικανική Επανάσταση. Συγκεντρώθηκαν γύρω από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στο Νιού Τζέρσι και άφησαν αφύλαχτες τις θέσεις τους. Οι άντρες του Τζορτζ Γουάσινγκτον ήταν πεινασμένοι και κουρασμένοι, αλλά σχεδίασαν επίθεση με την γνώση πως οι αντίπαλοι θα γιόρταζαν και δεν θα μπορούσαν να προστατευτούν. Τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την ανακάλυψη του ηλεκτρικού. Το 1895 ο πρόεδρος Γκρόβερ Κλίβελαντ στόλισε δέντρο στον Λευκό Οίκο χρησιμοποιώντας λαμπάκια. Η ιδέα του έκλεψε τις καρδιές και κρατεί μέχρι σήμερα.

Ελλάδα

Στην Ελλάδα έφερε το έθιμο του στολισμού ενός ελάτου τα Χριστούγεννα ο βασιλιάς Όθωνας το 1833, φυσικό κι επόμενο λόγω βαυαρικής καταγωγής. Την τιμητική να δουν για πρώτη φορά στολισμένο δέντρο είχαν οι κάτοικοι του Ναυπλίου, αφού στα ανάκτορα εκεί τοποθετήθηκε αρχικά ενώ στην πορεία ήρθε και στην Αθήνα.