Στις αρχές του νέου έτους, μετά τη δημόσια διαβούλευση που θα ακολουθήσει τις γιορτές, αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης. Η «χάρτα» της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι ένα από τα πιο εκτεταµένα και σηµαντικά θεσµικά έργα των τελευταίων δεκαετιών και αφορά, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του Γιώργου Λαιμού για την «Απογευματινή», για μια συνολική αναθεώρηση της λειτουργίας των δήµων και των Περιφερειών, η οποία περιλαµβάνει ριζικές αλλαγές στην εκλογική διαδικασία, στη διαφάνεια, στον πειθαρχικό έλεγχο των αιρετών και στον τρόπο λήψης αποφάσεων. Ο υπουργός Εσωτερικών, Θεόδωρος Λιβάνιος, µέσω των τευχών που έχουν ήδη στα χέρια τους και αναλύουν γραµµή γραµµή τα συλλογικά όργανα δήµων και Περιφερειών, παρουσίασε το όραµα της κυβέρνησης για µια πιο σύγχρονη, λειτουργική και συµµετοχική Αυτοδιοίκηση.

Σε µία εκδήλωση αφιερωµένη στον θεσµό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και στους ανθρώπους που τον υπηρέτησαν µίλησε ο Θ. Λιβάνιος, στο πλαίσιο των 12ων Βραβείων Αυτοδιοίκησης, που συνδιοργανώνουν η Ένωση ∆ηµάρχων Αττικής και η Περιφερειακή Ένωση ∆ήµων Αττικής. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Απογευματινής», ο υπουργός Εσωτερικών έδωσε ιδιαίτερο βάρος στον νέο κώδικα, ο οποίος, όπως τόνισε, αποτελεί ένα «µεγάλο έργο κωδικοποίησης» περίπου 1.000 διάσπαρτων νόµων, που αφορούν την Αυτοδιοίκηση, πολλοί εκ των οποίων είχαν τροποποιηθεί δεκάδες φορές, προκαλώντας σύγχυση και γραφειοκρατικά εµπόδια.

Ο νέος κώδικας σύµφωνα µε τον υπουργό στοχεύει στην αποσαφήνιση των αρµοδιοτήτων Πρωτοβάθµιας και ∆ευτεροβάθµιας Αυτοδιοίκησης, στον εκσυγχρονισµό της οικονοµικής λειτουργίας των ΟΤΑ, στη µείωση της γραφειοκρατίας, στη σαφή οριοθέτηση του ελέγχου νοµιµότητας, αποκλείοντας τον έλεγχο σκοπιµότητας, στην αναθεώρηση του πειθαρχικού πλαισίου και της θεσµικής θέσης των αιρετών. Μάλιστα, αποκάλυψε τα επόµενα βήµατα µέχρι να κατατεθεί στο Κοινοβούλιο προς ψήφιση. «Ο κώδικας θα συζητηθεί αναλυτικά στη γενική συνέλευση της ΚΕ∆Ε στις 17 ∆εκεµβρίου, θα τεθεί σε δηµόσια διαβούλευση µετά τις γιορτές και στη συνέχεια θα κατατεθεί στη Βουλή», είπε συγκεκριµένα.

Ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης φέρνει την ηλεκτρονική ψήφο

Κεντρική καινοτοµία αποτελεί η εισαγωγή της ηλεκτρονικής ψήφου στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2028. Για πρώτη φορά οι πολίτες θα µπορούν προαιρετικά να ψηφίζουν µέσω κινητού τηλεφώνου, αφού πρώτα εγγραφούν στους Ειδικούς Εκλογικούς Καταλόγους Ηλεκτρονικής Ψήφου. Η διαδικασία θα είναι απλή. Ταυτοποίηση κινητού, επιβεβαίωση e-mail και χρήση ενός OTP (κωδικός µίας χρήσης). Ο ψηφοφόρος θα έχει µάλιστα τη δυνατότητα να διορθώνει την ψήφο του µέσα στη διάρκεια της ηµέρας, µε ισχύ να έχει µόνο η τελευταία επιλογή. Η ηλεκτρονική ψήφος στοχεύει στη µείωση της αποχής, στην ενίσχυση της συµµετοχής ειδικά νέων και εργαζοµένων, αλλά και στην υποστήριξη όσων βρίσκονται στο εξωτερικό ή έχουν αντικειµενική δυσκολία πρόσβασης σε εκλογικό κέντρο. Το σύστηµα θα διαθέτει όλες τις προβλεπόµενες δικλίδες ασφαλείας ώστε να διασφαλίζεται η µυστικότητα, η ιδιωτικότητα και η εγκυρότητα της ψήφου.

Παράλληλα, κάθε δήµος θα πρέπει να συγκροτεί Εφορευτική Επιτροπή Ηλεκτρονικής Ψήφου, ενώ όλες οι τεχνικές λεπτοµέρειες θα οριστικοποιηθούν µε το σχετικό Προεδρικό ∆ιάταγµα. Αν δεν συµπληρωθεί το απαιτούµενο πλήθος εγγεγραµµένων στους ειδικούς καταλόγους, η ηλεκτρονική ψηφοφορία δεν θα µπορεί να διεξαχθεί.

Πώς θα εκλέγονται δήμαρχοι και περιφερειάρχες

Ο νέος κώδικας αλλάζει και τον τρόπο εκλογής δηµάρχων και περιφερειαρχών. Το εκλογικό µέτρο ορίζεται στο 42% (έναντι του σηµερινού 43%), χωρίς δεύτερο γύρο. Αν κανείς συνδυασµός δεν υπερβεί το όριο, ενεργοποιείται δεύτερο στάδιο προσµέτρησης, στο οποίο συνυπολογίζονται οι εναλλακτικές ψήφοι των ψηφοδελτίων που δεν συµµετέχουν στο δεύτερο στάδιο. Αν ακόµη και τότε υπάρξει ισοψηφία, ο νόµος προβλέπει δηµόσια κλήρωση από το αρµόδιο δικαστήριο. ∆ήµαρχος ή περιφερειάρχης εκλέγεται ο επικεφαλής του επιτυχόντος συνδυασµού.

Δημοψηφίσματα

Εισάγονται για πρώτη φορά τα ηλεκτρονικά δηµοψηφίσµατα για ζητήµατα που άπτονται των αρµοδιοτήτων κάθε δήµου. Θα πραγµατοποιούνται µία φορά τον χρόνο κατόπιν απόφασης του δηµοτικού συµβουλίου και θα έχουν συµβουλευτικό χαρακτήρα. Για να θεωρηθεί έγκυρο το αποτέλεσµα απαιτείται συµµετοχή τουλάχιστον 30% των εγγεγραµµένων δηµοτών. Η δυνατότητα αυτή θα ενεργοποιηθεί από το φθινόπωρο του 2026.

Τα Τοπικά Συμβούλια Νέων

Ο νέος κώδικας προβλέπει την αναβάθµιση του θεσµού των Τοπικών Συµβουλίων Νέων µέσω της δηµιουργίας Συµβουλίων Νέων, που θα αποτελούνται από άτοµα 17-28 ετών και θα εκλέγονται επίσης ηλεκτρονικά για θητεία δυόµισι ετών. Ο πρόεδρος του Συµβουλίου Νέων θα συµµετέχει στο δηµοτικό συµβούλιο, δίνοντας θεσµικό βάρος στις απόψεις των νέων της πόλης