«Μην το κάνεις όπως η Λισαβόνα». Αυτό είναι το μήνυμα από την 55η γενική συνέλευση της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών-Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑ) που έγινε στις 5 Δεκεμβρίου, καθώς η Αθήνα ακροβατεί σε ένα επικίνδυνα, τεντωμένο σχοινί επενδυτικής έκρηξης στο ξενοδοχειακό κλάδο. H παλαιότερη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα μετα την Αθήνα, η Λισαβόνα, με 3 εκατ. κατοίκους, δείχνει να έχει λίγο-πολύ παρόμοια πορεία με εμάς, εκτός από ένα πολύ βασικό στοιχείο: το ότι η απότομη ανάπτυξή της, τελικά επέστρεψε για να την «καταβροχθίσει».

Ολα ξεκίνησαν από την παγκόσμια οικονομική κρίση: Το ντόμινο φτάνει στην Πορτογαλία, η είσοδος ξένου κεφαλαίου ενθαρρύνεται μέσω της φορολογικής πολιτικής, golden visa και πολιτικών που τη δεδομένη χρονική στιγμή έδειχναν να αποδίδουν. Τα παλιά κτίρια στη Λισαβόνα ανακαινίζονται, η πόλη αναμορφώνεται, η φήμη εκτοξεύεται και ο τουρισμός ενισχύεται όσο ποτέ. Μαζί του και η βραχυχρόνια μίσθωση. Και οι τιμές στα ενοίκια. Και όλα επιστρέφουν σαν μπούμερανγκ με το φαινόμενο gentrification. Οι κάτοικοι της Λισαβόνας δεν μπορούν πλέον να αντέξουν το κόστος ζωής μέσα στην ίδια τους την πόλη. Το αποτέλεσμα είναι να έχει ήδη μετακινηθεί το 30% του πληθυσμού της πρωτεύουσας. Ακολουθεί απώλεια του τοπικού χαρακτήρα, κοινωνική ανισότητα και πολυάριθμα ζητήματα βιωσιμότητας.

ΕΞΑ: Το λάθος της Λισαβόνας που πρέπει να διδάξει την Αθήνα για να μην πέσει θύμα της επενδυτικής έκρηξης στα ξενοδοχεία

Το μπούμερανγκ, όσο πιο μακριά το εκτοξεύσεις, τόσο πιο αναπάντεχα επιστρέφει. Ιδίως αν υπερεκτιμηθεί η δύναμη της ρίψης του. Κάπως έτσι εγείρονται και οι ανησυχίες για την ξέφρενη ανάπτυξη των ξενοδοχειακών επενδύσεων στην Αθήνα που μπορεί να γυρίσει με ορμή, εις βάρος της. Hayatt, Wyndham και Mariott είναι οι βασικότεροι από τους διεθνείς παίκτες που συγκεντρώνει η αγορά της Αττικής που συνεχίζει να προσελκύει όλο και μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον μπαίνοντας σχεδόν στην ίδια «πίστα» με το Παρίσι, τη Βαρκελώνη, το Λονδίνο και το Βερολίνο.

Σύμφωνα μάλιστα με τα νέα στατιστικά στοιχεία της ΕΞΑ όσον αφορά την κατάταξη με τις κορυφαίες ευρωπαϊκές πόλεις για επενδύσεις σε ξενοδοχεία, η Αθήνα από την 11η θέση που βρισκόταν το 2024, σκαρφαλώνει, ακόμη πιο ψηλά το 2025, καταλαμβάνοντας την 8η θέση. Ειδικότερα, όπως ανέφερε ο Stefan Merkenhof - Managing Consultant / GBR Consulting κατά τη διάρκεια της 55ης συνέλευσης της ΕΞΑ, η Αθήνα, διατηρώντας σταθερή άνοδο στις αφίξεις, κατάφερε να καταγράψει υψηλότερη πληρότητα από τη Ρώμη, τη Μαδρίτη και τη Λισαβόνα, γεγονός που επιβεβαιώνει τον ταχύτατο ρυθμό αλλαγής της πόλης. Στοιχείο που φαίνεται ιδιαίτερα μέσα από την υπερσυσσώρευση των boutique και life style ξενοδοχείων, της βραχυχρόνιας μίσθωσης, αλλά και την άνοδο του τομέα των serviced apartments / aparthotels.

Εξίσου αξιοπρόσεκτο είναι και το γεγονός ότι στην κατηγορία των 5 αστέρων, το 82% των δωματίων ανήκει σε αλυσίδες. Όμως, εδώ είναι που η διοίκηση της ΕΞΑ καθιστά άμεση προσοχή για να διερευνηθεί σε βάθος το νέο περιβάλλον σε τουριστικά καταλύματα κάθε είδους, καθώς επιδρά στο προφίλ του προορισμού, στη συνολική ζήτηση και στις τιμές των ξενοδοχείων, στην βιωσιμότητα -κατ’ επέκταση- των επιχειρήσεων και φυσικά στην συνολική προσφερόμενη ποιότητα αλλά και στις προσδοκίες του τουριστικού κόσμου.

Ευγένιος Βασιλικός: "Είμαστε επιχειρηματίες για τη μακρά διάρκεια και όχι για τη βραχυχρόνια"

«Οι αριθμοί εμπνέουν αισιοδοξία, αλλά η περαιτέρω τουριστική ανάπτυξή της απαιτεί επιστημονική προσέγγιση και στρατηγικό σχέδιο», ανέφερε σχετικά, ο Ευγένιος Βασιλικός, πρόεδρος της ΕΞΑ, προειδοποιώντας ότι η Αθήνα κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με τις συνέπειες της ανεξέλεγκτης υπερανάπτυξης. «Χρειάζονται νέα ξενοδοχεία, αλλά με σωστό σχεδιασμό», τόνισε αναφερόμενος στο χρόνιο ζήτημα του χωροταξικού, στην υπερφορολόγηση αλλά και στο ασύλληπτο ποσό που που έχει δαπανηθεί μόνο για ανακαινίσεις καταλυμάτων και που αγγίζει το 1 δισ. ευρώ. «Είμαστε επιχειρηματίες για τη μακρά διάρκεια και όχι για τη βραχυχρόνια» υπογράμμισε και μαζί με τον St.Merkenhof αναφέρθηκε στο μεγάλο λάθος της Λισαβόνας που μπορεί να λειτουργήσει ώς μάθημα για την Αθήνα.