Το καλοκαίρι με τις υψηλές θερμοκρασίες τελείωσε για τους Βρετανούς και η ζωή επέστρεψε στην πραγματικότητα της κωμικο-τραγωδίας που ακούει στο όνομα Brexit.

Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, καθώς ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον επικοινώνησε με τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, κάνοντας γνωστή στην Ελισάβετ Β' τη βούλησή του να λήξει η παρούσα κοινοβουλευτική περίοδος τη δεύτερη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου.

Η νέα περίοδος θα ξεκινήσει στις 14 Οκτωβρίου με το λόγο της βασίλισσας ενώπιον των μελών της Βουλής των Κοινοτήτων και των Λόρδων.

Αυτή ήταν η αντίδραση του πρωθυπουργού στις πρωτοβουλίες που ανέλαβε ένα 24ωρο νωρίτερα ο ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, στην κατεύθυνση του μπλοκαρίσματος ενός άτακτου Brexit, μέσω κοινοβουλευτικών διαδικασιών.

Προηγήθηκαν τα ταξίδια του Τζόνσον σε Βερολίνο και Παρίσι, όπου διαπίστωσε ότι τόσο η Μέρκελ όσο και ο Μακρόν δεν έχουν κάτι καινούργιο να του προσφέρουν σε επίπεδο συμφωνίας για συντεταγμένη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ.

Οι επαφές του Τζέρεμι Κόρμπιν

Την Τρίτη, ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν ανέλαβε πρωτοβουλία να σταματήσει το σχέδιο άτακτου Brexit. Και πώς θα μπορούσε να το σταματήσει; Θεωρητικά δεν υπάρχει τρόπος, αλλά ο ίδιος αποφάσισε να συναντηθεί με τους ηγέτες των υπόλοιπων κομμάτων της Αντιπολίτευσης, ώστε να συγκροτηθεί ένα κοινό μέτωπο.

Η συνάντηση του Κόρμπιν με τις ηγεσίες του Φιλελεύθερου Κόμματος, τους Σκωτσέζους Εθνικιστές, τους Πράσινους και άλλους ανεξάρτητους έγινε σε καλό κλίμα. Ως εκεί όμως. Διότι ακόμα και στις τάξεις των ηγεσιών που τάσσονται υπέρ της ΕΕ υπάρχουν διαφορές και αμοιβαίες καχυποψίες.

Για παράδειγμα, η νέα αρχηγός των Φιλελεύθερων, Τζο Σουίνσον, δεν τρέφει και τα καλύτερα αισθήματα για τον Κόρμπιν. Στις τάξεις των Εργατικών βλέπουν την Σουίνσον με μια κάποια ζήλεια, δεδομένου ότι τάσσεται ξεκάθαρα υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, πράγμα δύσκολο να ειπωθεί ανοικτά από μερίδα των Εργατικών. Άλλωστε στις λιγότερο προνομιούχες περιοχές της βόρειας Αγγλίας, ο κόσμος που στήριζει τον Κόρμπιν τάχθηκε κατά της ΕΕ.

Αλλά και αρκετοί μετριοπαθείς βουλευτές των Συντηρητικών δύσκολα θα στήριζαν οποιαδήποτε πρωτοβουλία υπό τον Τζέρεμι Κόρμπιν. Θα ήταν σαν να σκάβουν τον ίδιο τον εκλογικό τους λάκκο, δεδομένου ότι στη Βρετανία, λειτουργεί το σύστημα των μονοεδρικών περιφερειών. Ποιος θα ψήφιζε μετά έναν συντηρητικό βουλευτή που στήριξε τον ηγέτη των Εργατικών;

Έτσι, η πρώτη ιδέα που έπεσε στο τραπέζι, να κατατεθεί πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Τζόνσον και να σχηματιστεί μεταβατική κυβέρνηση, που θα φρενάρει το Brexit, έπεσε στο κενό.

Ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά, πάντως, και δεν είναι πλέον με το μέρος της Αντιπολίτευσης, αφού η Βουλή κλείνει τον Σεπτέμβριο. 

Ενδεχομένως να προλάβαινε να ζητήσει προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για την αναβολή του άτακτου Brexit, ίσως και κάποια δεσμευτική για την κυβέρνηση ψηφοφορία. Ελάχιστα πλέον τα περιθώρια.

Υπάρχει όμως ένα βασικότερο πρόβλημα: Να ζητηθεί νέα αναβολή του Brexit με ποιο σκεπτικό; Ότι θα γίνουν νέες διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες; Πώς θα πεισθούν οι βουλευτές να ψηφίσουν υπέρ μιας τέτοιας πρότασης, όταν είναι γνωστό ότι στην ΕΕ η θέση που διατυπώνεται και επαναλαμβάνεται σχεδόν μονότονα είναι ότι δεν υπάρχει χώρος για άλλη συμφωνία πέραν εκείνης που οι Βρετανοί βουλευτές απέρριψαν;

Το αδιέξοδο του πολιτικού συστήματος

Η τραγική ειρωνία με την οποία είναι αντιμέτωπο το βρετανικό πολιτικό σύστημα είναι η εξής: Από τη μία υπάρχει ένας ευρωσκεπτικιστής πρωθυπουργός που δηλώνει αποφασισμένος να βγάλει τη χώρα από την ΕΕ με κάθε κόστος. Δεν μπορεί (τουλάχιστον θεωρητικά) να κάνει πίσω, έστω και αν μέσα του ανησυχεί για τις συνέπειες που θα έχει για το Ηνωμένο Βασίλειο ένα άτακτο Brexit.

Και αν κάποιες από τις συνέπειες είναι... θεωρητικές, υπάρχει και η σκληρή πραγματικότητα της οικονομίας: Το ΑΕΠ συρρικνώθηκε 0,2% το β' τετράμηνο του 2019, για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν επτά χρόνια.

Από την άλλη έχει έναν ηγέτη της Αντιπολίτευσης που δεν έχει καταφέρει να εξηγήσει στην κοινωνία (αλλά και στο κόμμα του) τι ακριβώς έχει στο μυαλό του σχετικά με το Brexit. Aκόμα και τώρα που σπεύδει να αναλάβει πρωτοβουλίες για να σταματήσει τον Μπόρις Τζόνσον, διατυπώνεται ένα εύλογο ερώτημα: Ο Τζέρεμι Κόρμπιν δεν θέλει ένα άτακτο διαζύγιο, δεκτόν. Αλλά τι ακριβώς θέλει; Ποια άλλη συμφωνία θα μπορούσε να δεχθεί το μπλοκ των «27» της ΕΕ, όταν ο γαλλο-γερμανικός άξονας δεν κάνει πίσω, ιδίως στο μεγάλο ζήτημα της Βορείου Ιρλανδίας;

Και μπροστά σε όλη αυτή την αναταραχή υπάρχει και ο απίθανος Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτης του Brexit Party, που θριάμβευσε στις πρόσφατες Ευρωεκλογές. Όσο η αβεβαιότητα για το πότε θα γίνει επιτέλους σεβαστή η απόφαση των Βρετανών να βγουν από την ΕΕ παρατείνεται, τόσο αυξάνονται τα δικά του ποσοστά. Ας μην ξεχνάμε ότι το σίριαλ με την έξοδο από την ΕΕ έχει μπει στον τέταρτο χρόνο...

Λύτρωση μέσω πρόωρων εκλογών;

Και αν ακόμα κάποιοι σκέφτονται ότι η λύτρωση θα έρθει μόνο αν προκηρυχθούν πρόωρες βουλευτικές εκλογές, το πιο πιθανό σενάριο είναι να προκύψει μια Βουλή χωρίς ξεκάθαρη δυνατότητα να στηρίξει οποιαδήποτε κυβέρνηση. Κοινώς, τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα.

Άλλωστε και η Τερέζα Μέι το 2017 πήγε σε πρόωρες εκλογές για να πάρει μια καθαρή αυτοδύναμη εντολή, και κατέληξε να σχηματίζει κυβέρνηση με τη στήριξη του DUP της Βορείου Ιρλανδίας. Μετά έμπλεξε με το Brexit και παραιτήθηκε από πρωθυπουργός με δάκρυα στα μάτια.