Ιστορική απόφαση του βρετανικού Δικαστηρίου: Παράνομο το «λουκέτο» Τζόνσον στη Βουλή
Αποστολος Ρουμπανης
Μετά από μία εβδομάδα διαβουλεύσεων και αγορεύσεων των δύο πλευρών, το Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας αποφάνθηκε ότι η απόφαση του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον να συμβουλεύσει τη βασίλισσα να αναστείλει τη λειτουργία της Βουλής των Κοινοτήτων ήταν παράνομη.
Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός συμβούλευσε την Ελισάβετ Β' να κάνει χρήση του βασιλικού προνομίου και να αναστείλει τη λειτουργία του Σώματος για πέντε εβδομάδες, έως την 14η Οκτωβρίου.
Στόχος του Τζόνσον, ήταν να μπλοκάρει τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της Αντιπολίτευσης που θα μπορούσαν να σταματήσουν την πορεία του Ηνωμένου Βασιλείου στο οριστικό (και μάλλον άτακτο) Brexit της 31ης Οκτωβρίου.
Οι 11 δικαστές δεν ενστερνίστηκαν την άποψη των νομικών εκπροσώπων της κυβέρνησης ότι το θέμα ήταν αμιγώς πολιτικό, κατά συνέπεια οι ίδιοι δεν έπρεπε να αναμειχθούν.
Ο Μπόρις Τζόνσον είχε επιχειρηματολογήσει στην επιστολή του προς τους βουλευτές ότι ζητά την αναστολή προκειμένου να προετοιμαστεί καλύτερα το «πλούσιο νομοθετικό έργο» της επόμενης περιόδου.
Πάντως, παρά το «λουκέτο», οι βουλευτές πρόλαβαν μέσα σε μία εβδομάδα να πετύχουν αποφασιστικά χτυπήματα (τουλάχιστον κοινοβουλευτικά) στον πρωθυπουργό.
Κατ' αρχάς, οι Συντηρητικοί έχασαν την πλειοψηφία στη Βουλή, καθώς 21 μέλη τους συντάχθηκαν με την Αντιπολίτευση. Σε δεύτερο χρόνο ψηφίστηκε νόμος που υποχρεώνει τον πρωθυπουργό να ζητήσει από την ΕΕ νέα παράταση στο Brexit.
Tέλος, η Βουλή των Κοινοτήτων απέρριψε το αίτημα Τζόνσον για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Στη Βρετανία χρειάζεται πλειοψηφία 2/3 στο Κοινοβούλιο για να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές.
Αυτό το τελευταίο βέβαια ήταν και μια παραδοχή νέας εκλογικής ήττας από τους Εργατικούς που μετρούν ήδη 10 χρόνια στην Αντιπολίτευση: Φοβούμενοι ότι ο Τζόνσον θα κερδίσει και πάλι τις εκλογές (αυτό δείχνουν και όλες οι δημοσκοπήσεις) αποφάσισαν να μην δεχθούν αυτό που ζητούσαν εδώ και δύο χρόνια.
Άνοιγει άμεσα η Βουλή
Ο πρόεδρος της Βουλής, Τζον Μπέρκου, καλωσόρισε την απόφαση και ξεκαθάρισε ότι ξεκινά άμεσα τις διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των κομμάτων, ώστε να επαναληφθούν οι εργασίες.
Πράγματι, σε χρόνο-ρεκόρ έκανε γνωστό ότι η Ολομέλεια συγκαλείται εκ νέου για την Τετάρτη στις 13:30.
Παραίτηση Τζόνσον ζητούν από την Αντιπολίτευση
Η απόφαση του Δικαστηρίου έχει, χωρίς αμφιβολία, ιστορική διάσταση, καθώς δεν είχε ποτέ στο πρόσφατο παρελθόν τεθεί ένα τέτοιο ζήτημα. Ούτε βέβαια έχει καταγραφεί τέτοιο «χαστούκι» σε πρωθυπουργό.
Το πρώτο σχόλιο από την κυβέρνηση, ήταν το αναμενόμενο: Η απόφαση μελετάται. Έτσι κι αλλιώς ο πρωθυπουργός βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για τη Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα.
Από την Αντιπολίτευση τέθηκε ήδη θέμα παραίτησης του πρωθυπουργού. Από το ουαλικό κόμμα Plaid Cymru, η εκπρόσωπός του στη Βουλή είπε ότι ο Τζόνσον παραβίασε τις βασικές αρχές της Δημοκρατίας και πρέπει να φύγει.
Ακολούθησε η εκπρόσωπος του σκωτσέζικου SNP, του κόμματος που κυβερνά τη Σκωτία και που δεν επιθυμεί την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. «Πρέπει να έχει τα κότσια να παραιτηθεί» ήταν το σχόλιο.
Από το Μπράιτον όπου γίνεται το συνέδριο των Εργατικών, ο ηγέτης τους Τζέρεμι Κόρμπιν, ανέβηκε στο βήμα μόλις έγινε γνωστή η απόφαση του Δικαστηρίου. Κάλεσε τον πρωθυπουργό να επανεξετάσει τη θέση του και να περάσει στην ιστορία ως ο πρωθυπουργός με τη μικρότερη θητεία. Τέλος, αφού ζήτησε να φύγει το άτακτο Brexit από το τραπέζι, έθεσε θέμα εκλογών.
Η πρόεδρος των Φιλελεύθερων Δημοκρατών είπε ότι έγινε πλέον σαφές ότι «ο Τζόνσον δεν μπορεί να είναι πρωθυπουργός». Το συγκεκριμένο κόμμα έχει ζητήσει ανοικτά την ακύρωση του Brexit και την παραμονή στην ΕΕ.
Ο επικεφαλής του Brexit Party, Νάιτζελ Φάρατζ, προτίμησε να τα βάλει με τον στενό συνεργάτη του Τζόνσον, που -κατά την άποψή του- κινεί τα νήματα πίσω από τη συγκρουσιακή λογική Τζόνσον με τη Βουλή.
«Η αναστολή λειτουργίας της Βουλής ήταν η χειρότερη απόφαση που ελήφθη ποτέ. Ο Ντόμινικ Κάμινγκς πρέπει να φύγει» έγραψε στο Twitter.
Το τελευταίο διάστημα ο Φάρατζ «βάζει πλάτη» στον πρωθυπουργό, ακριβώς επειδή τον βλέπει αποφασισμένο να βγάλει τη χώρα από την ΕΕ στις 31 Οκτωβρίου.
Bολεύει τον Τζόνσον η παραίτηση;
Η απόφαση του Δικαστηρίου βρήκε τον Τζόνσον και το επιτελείο του στη Νέα Υόρκη. Η διαφορά των 5 ωρών που χωρίς τις ΗΠΑ από το Ηνωμένο Βασίλειο ήρθε μάλλον σαν «δώρο» για τον πρωθυπουργό, διότι πλέον γνωρίζει τις απόψεις των κομμάτων: Όλοι -εμμέσως ή αμέσως- ζητούν την παραίτησή του.
Το ερώτημα πλέον είναι το εξής: Αφού η Βουλή θα ανοίξει και πάλι, θα καταθέσουν πρόταση μομφής κατά του πρωθυπουργού για την απομάκρυνσή του;
Σε περίπτωση που ο πρωθυπουργός παραιτηθεί ή χάσει την πρωθυπουργία λόγω πρότασης μομφής, θα ξεκινήσει αρχικά μια κοινοβουλευτική διαδικασία για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Το σενάριο μιας νέας κυβέρνησης έχει ήδη πέσει στο τραπέζι από την Αντιπολίτευση. Στόχος αυτής της κυβέρνησης θα είναι να ζητήσει από την ΕΕ παράταση και στη συνέχεια να γίνουν οι πρόωρες εκλογές.
Αυτό το σενάριο θεωρητικά εξυπηρετεί τον Μπόρις Τζόνσον. Ο ίδιος δεν εκτίθεται στο εκλογικό σώμα ως υπεύθυνος που η αβεβαιότητα του Brexit παρατείνεται με μια νέα ημερομηνία.
Έτσι κι αλλιώς, προηγείται στις δημοσκοπήσεις.
Πάντως, σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Τζόνσον είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα αποχωρήσει, όποια και να είναι η απόφαση των δικαστών.
Ο ίδιος θα έχει σειρά επαφών με Αμερικανούς επιχειρηματίες στη Νέα Υόρκη, εν όψει Brexit. Η προγραμματισμένη επιστροφή του στο Λονδίνο είναι για την Τετάρτη. Μένει να φανεί αν θα τηρήσει το πρόγραμμά του ή θα επιστρέψει εσπευσμένα στη βρετανική πρωτεύουσα με ανακοινώσεις.
Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός συμβούλευσε την Ελισάβετ Β' να κάνει χρήση του βασιλικού προνομίου και να αναστείλει τη λειτουργία του Σώματος για πέντε εβδομάδες, έως την 14η Οκτωβρίου.
Στόχος του Τζόνσον, ήταν να μπλοκάρει τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της Αντιπολίτευσης που θα μπορούσαν να σταματήσουν την πορεία του Ηνωμένου Βασιλείου στο οριστικό (και μάλλον άτακτο) Brexit της 31ης Οκτωβρίου.
Οι 11 δικαστές δεν ενστερνίστηκαν την άποψη των νομικών εκπροσώπων της κυβέρνησης ότι το θέμα ήταν αμιγώς πολιτικό, κατά συνέπεια οι ίδιοι δεν έπρεπε να αναμειχθούν.
Ο Μπόρις Τζόνσον είχε επιχειρηματολογήσει στην επιστολή του προς τους βουλευτές ότι ζητά την αναστολή προκειμένου να προετοιμαστεί καλύτερα το «πλούσιο νομοθετικό έργο» της επόμενης περιόδου.
Πάντως, παρά το «λουκέτο», οι βουλευτές πρόλαβαν μέσα σε μία εβδομάδα να πετύχουν αποφασιστικά χτυπήματα (τουλάχιστον κοινοβουλευτικά) στον πρωθυπουργό.
Κατ' αρχάς, οι Συντηρητικοί έχασαν την πλειοψηφία στη Βουλή, καθώς 21 μέλη τους συντάχθηκαν με την Αντιπολίτευση. Σε δεύτερο χρόνο ψηφίστηκε νόμος που υποχρεώνει τον πρωθυπουργό να ζητήσει από την ΕΕ νέα παράταση στο Brexit.
Tέλος, η Βουλή των Κοινοτήτων απέρριψε το αίτημα Τζόνσον για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Στη Βρετανία χρειάζεται πλειοψηφία 2/3 στο Κοινοβούλιο για να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές.
Αυτό το τελευταίο βέβαια ήταν και μια παραδοχή νέας εκλογικής ήττας από τους Εργατικούς που μετρούν ήδη 10 χρόνια στην Αντιπολίτευση: Φοβούμενοι ότι ο Τζόνσον θα κερδίσει και πάλι τις εκλογές (αυτό δείχνουν και όλες οι δημοσκοπήσεις) αποφάσισαν να μην δεχθούν αυτό που ζητούσαν εδώ και δύο χρόνια.
Άνοιγει άμεσα η Βουλή
Ο πρόεδρος της Βουλής, Τζον Μπέρκου, καλωσόρισε την απόφαση και ξεκαθάρισε ότι ξεκινά άμεσα τις διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των κομμάτων, ώστε να επαναληφθούν οι εργασίες.
Πράγματι, σε χρόνο-ρεκόρ έκανε γνωστό ότι η Ολομέλεια συγκαλείται εκ νέου για την Τετάρτη στις 13:30.
Παραίτηση Τζόνσον ζητούν από την Αντιπολίτευση
Η απόφαση του Δικαστηρίου έχει, χωρίς αμφιβολία, ιστορική διάσταση, καθώς δεν είχε ποτέ στο πρόσφατο παρελθόν τεθεί ένα τέτοιο ζήτημα. Ούτε βέβαια έχει καταγραφεί τέτοιο «χαστούκι» σε πρωθυπουργό.
Το πρώτο σχόλιο από την κυβέρνηση, ήταν το αναμενόμενο: Η απόφαση μελετάται. Έτσι κι αλλιώς ο πρωθυπουργός βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για τη Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα.
Από την Αντιπολίτευση τέθηκε ήδη θέμα παραίτησης του πρωθυπουργού. Από το ουαλικό κόμμα Plaid Cymru, η εκπρόσωπός του στη Βουλή είπε ότι ο Τζόνσον παραβίασε τις βασικές αρχές της Δημοκρατίας και πρέπει να φύγει.
Ακολούθησε η εκπρόσωπος του σκωτσέζικου SNP, του κόμματος που κυβερνά τη Σκωτία και που δεν επιθυμεί την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. «Πρέπει να έχει τα κότσια να παραιτηθεί» ήταν το σχόλιο.
Από το Μπράιτον όπου γίνεται το συνέδριο των Εργατικών, ο ηγέτης τους Τζέρεμι Κόρμπιν, ανέβηκε στο βήμα μόλις έγινε γνωστή η απόφαση του Δικαστηρίου. Κάλεσε τον πρωθυπουργό να επανεξετάσει τη θέση του και να περάσει στην ιστορία ως ο πρωθυπουργός με τη μικρότερη θητεία. Τέλος, αφού ζήτησε να φύγει το άτακτο Brexit από το τραπέζι, έθεσε θέμα εκλογών.
Η πρόεδρος των Φιλελεύθερων Δημοκρατών είπε ότι έγινε πλέον σαφές ότι «ο Τζόνσον δεν μπορεί να είναι πρωθυπουργός». Το συγκεκριμένο κόμμα έχει ζητήσει ανοικτά την ακύρωση του Brexit και την παραμονή στην ΕΕ.
Ο επικεφαλής του Brexit Party, Νάιτζελ Φάρατζ, προτίμησε να τα βάλει με τον στενό συνεργάτη του Τζόνσον, που -κατά την άποψή του- κινεί τα νήματα πίσω από τη συγκρουσιακή λογική Τζόνσον με τη Βουλή.
«Η αναστολή λειτουργίας της Βουλής ήταν η χειρότερη απόφαση που ελήφθη ποτέ. Ο Ντόμινικ Κάμινγκς πρέπει να φύγει» έγραψε στο Twitter.
Το τελευταίο διάστημα ο Φάρατζ «βάζει πλάτη» στον πρωθυπουργό, ακριβώς επειδή τον βλέπει αποφασισμένο να βγάλει τη χώρα από την ΕΕ στις 31 Οκτωβρίου.
Bολεύει τον Τζόνσον η παραίτηση;
Η απόφαση του Δικαστηρίου βρήκε τον Τζόνσον και το επιτελείο του στη Νέα Υόρκη. Η διαφορά των 5 ωρών που χωρίς τις ΗΠΑ από το Ηνωμένο Βασίλειο ήρθε μάλλον σαν «δώρο» για τον πρωθυπουργό, διότι πλέον γνωρίζει τις απόψεις των κομμάτων: Όλοι -εμμέσως ή αμέσως- ζητούν την παραίτησή του.
Το ερώτημα πλέον είναι το εξής: Αφού η Βουλή θα ανοίξει και πάλι, θα καταθέσουν πρόταση μομφής κατά του πρωθυπουργού για την απομάκρυνσή του;
Σε περίπτωση που ο πρωθυπουργός παραιτηθεί ή χάσει την πρωθυπουργία λόγω πρότασης μομφής, θα ξεκινήσει αρχικά μια κοινοβουλευτική διαδικασία για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Το σενάριο μιας νέας κυβέρνησης έχει ήδη πέσει στο τραπέζι από την Αντιπολίτευση. Στόχος αυτής της κυβέρνησης θα είναι να ζητήσει από την ΕΕ παράταση και στη συνέχεια να γίνουν οι πρόωρες εκλογές.
Αυτό το σενάριο θεωρητικά εξυπηρετεί τον Μπόρις Τζόνσον. Ο ίδιος δεν εκτίθεται στο εκλογικό σώμα ως υπεύθυνος που η αβεβαιότητα του Brexit παρατείνεται με μια νέα ημερομηνία.
Έτσι κι αλλιώς, προηγείται στις δημοσκοπήσεις.
Πάντως, σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Τζόνσον είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα αποχωρήσει, όποια και να είναι η απόφαση των δικαστών.
Ο ίδιος θα έχει σειρά επαφών με Αμερικανούς επιχειρηματίες στη Νέα Υόρκη, εν όψει Brexit. Η προγραμματισμένη επιστροφή του στο Λονδίνο είναι για την Τετάρτη. Μένει να φανεί αν θα τηρήσει το πρόγραμμά του ή θα επιστρέψει εσπευσμένα στη βρετανική πρωτεύουσα με ανακοινώσεις.
