Μυστήριο με τις αυξομειώσεις του λιγοστού οξυγόνου στον Άρη
Μετά το μυστήριο του μεθανίου στον Άρη, το επίπεδο του οποίου τη μία εμφανίζεται αυξημένο και την άλλη πεσμένο έως ανύπαρκτο, η NASA ανακοίνωσε ότι το ρόβερ της Curiosity ανίχνευσε παρόμοιες μυστηριώδεις και μέχρι στιγμής ανεξήγητες αυξομειώσεις και στο λιγοστό οξυγόνο του πλανήτη.
Οι επιστήμονες συνεχίζουν τις προσπάθειές τους να εξιχνιάσουν το μυστήριο του μεθανίου που εμφανίζει έντονα εποχικά και τυχαία «σκαμπανεβάσματα» (έως και 60%) και τώρα διαπιστώνουν ότι επίσης το αέριο οξυγόνο αυξομειώνεται με τρόπο που φαίνεται τυχαίος, χωρίς κάποια προφανή αιτία. Κάποια πηγή ή μηχανισμός παράγει το οξυγόνο (η αύξηση του επιπέδου του φθάνει το 30%) και μετά αυτό αφαιρείται πάλι από τον αέρα.
Η αρειανή ατμόσφαιρα αποτελείται κατά κύριο λόγο από διοξείδιο του άνθρακα (περίπου 95%), ενώ 2,6% είναι το μοριακό άζωτο, το αργό 1,6%, το μοριακό οξυγόνο 0,16% και το μονοξείδιο του άνθρακα 0,06%. Τα άλλα αέρια όπως το άζωτο και το αργό εμφανίζουν προβλεψιμότητα στη συμπεριφορά τους, αυξομειούμενα περιοδικά ανάλογα με το πόσο διοξείδιο του άνθρακα υπάρχει στην αρειανή ατμόσφαιρα, κάτι που όμως δεν συμβαίνει με το οξυγόνο.
«Πασχίζουμε να βρούμε μια εξήγηση για το οξυγόνο. Σκεφτόμαστε ότι είναι ένα ζήτημα που δεν έχει να κάνει με τη δυναμική της ατμόσφαιρας, αλλά με κάποια χημική πηγή» δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Μελίσα Τρέινερ, πλανητική επιστήμονας του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Μέριλαντ.
Οι ομοιότητες στην αυξομείωση του μεθανίου και του οξυγόνου μπορεί να είναι απλώς μια σύμπτωση, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι οποίοι όμως δεν αποκλείουν να οφείλονται και στην ίδια αιτία. Οι ερευνητές της NASA, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωφυσικής «Journal of Geophysical Research: Planets», θα συνεχίσουν τις μετρήσεις στην αρειανή ατμόσφαιρα, ώστε να βρουν μια λύση στο αίνιγμα.
Η έως τώρα μέτρηση του αρειανού οξυγόνου έχει γίνει στον κρατήρα Γκέιλ στη διάρκεια τριών αρειανών ετών (περίπου έξι γήινων) με το όργανο SAM, το φορητό εργαστήριο χημείας του Curiosity.
Τόσο το μεθάνιο όσο και το οξυγόνο μπορεί να παραχθούν από βιολογικές διαδικασίες (π.χ. μικρόβια) ή μη βιολογικές (π.χ. γεωχημικές διαδικασίες στα πετρώματα). Οποιαδήποτε περίεργη αυξομείωση των δύο αερίων αμέσως γεννά υποψίες περί μικροοργανισμών στον Άρη, κάτι που μέχρι στιγμής όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί.
Το Curiosity δεν διαθέτει τα κατάλληλα επιστημονικά όργανα για να απαντήσει πειστικά κατά πόσο η πηγή του μεθανίου ή του οξυγόνου στον Άρη είναι βιολογική ή όχι. Οι επιστήμονες πάντως θεωρούν -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- πιο πιθανή εξήγηση τις γεωχημικές και όχι τις βιολογικές αιτίες. Ειδικά για τις αυξομειώσεις του οξυγόνου, πιστεύουν ότι μάλλον οφείλονται σε κάτι στην επιφάνεια του πλανήτη που μεταβάλλεται κατά καιρούς.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Οι επιστήμονες συνεχίζουν τις προσπάθειές τους να εξιχνιάσουν το μυστήριο του μεθανίου που εμφανίζει έντονα εποχικά και τυχαία «σκαμπανεβάσματα» (έως και 60%) και τώρα διαπιστώνουν ότι επίσης το αέριο οξυγόνο αυξομειώνεται με τρόπο που φαίνεται τυχαίος, χωρίς κάποια προφανή αιτία. Κάποια πηγή ή μηχανισμός παράγει το οξυγόνο (η αύξηση του επιπέδου του φθάνει το 30%) και μετά αυτό αφαιρείται πάλι από τον αέρα.
Η αρειανή ατμόσφαιρα αποτελείται κατά κύριο λόγο από διοξείδιο του άνθρακα (περίπου 95%), ενώ 2,6% είναι το μοριακό άζωτο, το αργό 1,6%, το μοριακό οξυγόνο 0,16% και το μονοξείδιο του άνθρακα 0,06%. Τα άλλα αέρια όπως το άζωτο και το αργό εμφανίζουν προβλεψιμότητα στη συμπεριφορά τους, αυξομειούμενα περιοδικά ανάλογα με το πόσο διοξείδιο του άνθρακα υπάρχει στην αρειανή ατμόσφαιρα, κάτι που όμως δεν συμβαίνει με το οξυγόνο.
«Πασχίζουμε να βρούμε μια εξήγηση για το οξυγόνο. Σκεφτόμαστε ότι είναι ένα ζήτημα που δεν έχει να κάνει με τη δυναμική της ατμόσφαιρας, αλλά με κάποια χημική πηγή» δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Μελίσα Τρέινερ, πλανητική επιστήμονας του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Μέριλαντ.
Οι ομοιότητες στην αυξομείωση του μεθανίου και του οξυγόνου μπορεί να είναι απλώς μια σύμπτωση, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι οποίοι όμως δεν αποκλείουν να οφείλονται και στην ίδια αιτία. Οι ερευνητές της NASA, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωφυσικής «Journal of Geophysical Research: Planets», θα συνεχίσουν τις μετρήσεις στην αρειανή ατμόσφαιρα, ώστε να βρουν μια λύση στο αίνιγμα.
Η έως τώρα μέτρηση του αρειανού οξυγόνου έχει γίνει στον κρατήρα Γκέιλ στη διάρκεια τριών αρειανών ετών (περίπου έξι γήινων) με το όργανο SAM, το φορητό εργαστήριο χημείας του Curiosity.
Τόσο το μεθάνιο όσο και το οξυγόνο μπορεί να παραχθούν από βιολογικές διαδικασίες (π.χ. μικρόβια) ή μη βιολογικές (π.χ. γεωχημικές διαδικασίες στα πετρώματα). Οποιαδήποτε περίεργη αυξομείωση των δύο αερίων αμέσως γεννά υποψίες περί μικροοργανισμών στον Άρη, κάτι που μέχρι στιγμής όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί.
Το Curiosity δεν διαθέτει τα κατάλληλα επιστημονικά όργανα για να απαντήσει πειστικά κατά πόσο η πηγή του μεθανίου ή του οξυγόνου στον Άρη είναι βιολογική ή όχι. Οι επιστήμονες πάντως θεωρούν -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- πιο πιθανή εξήγηση τις γεωχημικές και όχι τις βιολογικές αιτίες. Ειδικά για τις αυξομειώσεις του οξυγόνου, πιστεύουν ότι μάλλον οφείλονται σε κάτι στην επιφάνεια του πλανήτη που μεταβάλλεται κατά καιρούς.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
