Ο αμερικανός γερουσιαστής, Τζιμ Ρις αποκλειστικά στα Παραπολιτικά: Είμαι ενοχλημένος με τον Ερντογάν
Οκ. Τζιμ Ρις είναι από τα πιο έμπειρα μέλη των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο. Ο γερουσιαστής του Αϊντάχο είναι εδώ και έναν χρόνο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας -απ’ όπου πέρασε αρχικά και το EastMed Act- και με αυτή την ιδιότητα υποδέχθηκε στο Κογκρέσο την περασμένη Τετάρτη τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την ελληνική αντιπροσωπία. Ο κ. Ρις μίλησε στα «Π» την επομένη της συνάντησής του με τον Ελληνα πρωθυπουργό και εξέφρασε τη βαθιά ενόχλησή του για τη στάση της Τουρκίας, αλλά και τον ενθουσιασμό του για το επίπεδο που έχουν φτάσει οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
Κύριε πρόεδρε, η Τουρκία και η Λιβύη έχουν υπογράψει συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, ενώ ο Ερντογάν δεσμεύθηκε για στρατιωτική υποστήριξη της κυβέρνησης της Τρίπολης. Πώς βλέπετε τις ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και πώς θεωρείτε ότι πρέπει να αντιδράσουν οι ΗΠΑ;
Είμαι βαθιά ενοχλημένος από τον πρόεδρο Ερντογάν και την κυβέρνηση της Τουρκίας για μια σειρά από ζητήματα, από την απόφαση να δεχθούν τους ρωσικούς S-400 μέχρι την απόφαση να εισβάλουν στη Βορειοανατολική Συρία. Τις τελευταίες εβδομάδες, η κυβέρνηση της Τουρκίας έχει αυξήσει την εμπλοκή της στη σύγκρουση στη Λιβύη. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες συμμερίζονται τις ανησυχίες της κυβέρνησης εθνικής ενό-τητας (σ.σ.: της Λιβύης) για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα, δεν νομίζω ότι η απόφαση της Τουρκίας να αναπτύξει στρατεύματα στη Λιβύη θα πετύχει τον σκοπό της κυρίαρχης, σταθερής και ευημερούσας Λιβύης. Επιπλέον, ανησυχώ ότι η απόφαση της Τουρκίας να υπογράψει συμφωνίες για τα θαλάσσια σύνορα και τη στρατιωτική συνεργασία με την κυβέρνηση εθνικής ενότητας δεν θα επηρεάσει μόνο αρνητικά τη Λιβύη, αλλά θα αναζωπυρώσει εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Η αδικαιολόγητη ξένη ανάμειξη όχι μόνο από την Τουρκία, αλλά και από μια σειρά από χώρες όπως η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ρωσία, συμβάλλει σε έναν επικίνδυνο κύκλο βίας στη Λιβύη. Οι προσπάθειες της Ρωσίας να εκμεταλλευθεί τη διαμάχη είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές, δεδομένων των αναφορών για αύξηση της παρουσίας Ρώσων μισθοφόρων. Επιπρόσθετα, μοιάζει να μπαίνουν ελεύθερα όπλα στη χώρα, παρά το εμπάργκο του ΟΗΕ έναντι της Λιβύης.
Παροτρύνω θερμά τις χώρες να συμμορφωθούν με το εμπάργκο όπλων. Οι ΗΠΑ συνε-χίζουν να πιέζουν όλες τις πλευρές να εργαστούν για μια πολιτική λύση και είμαι αισιόδοξος ότι θα δούμε μια νέα προσπάθεια για να γίνει πολιτικός διάλογος ανάμε-σα στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας και τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό.
Πώς κρίνετε το επίπεδο σήμερα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων; Πώς έχουν εξελιχθεί από τη νέα ελληνική κυβέρνη-ση;
Οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Ελλάδα βρίσκονται στο καλύτερο σημείο όλων των εποχών. Καθώς η ένταση ανεβαίνει στη «γειτονιά» της Ελλάδας, η ισχύς της σχέσης μας είναι ακόμα πιο σημαντική. Η θετική ροπή στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις ξεκίνησε με την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά συνεχίστηκε με την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Τον Οκτώβριο, ΗΠΑ και Ελλάδα υπέγραψαν αναθεωρημένη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας, που θα εμβαθύνει τη στρατιωτική μας συνεργασία και θα επεκτείνει τις καίριες στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ που βρίσκονται στην Ελλάδα. Την πρόσφατη περίοδο, η Ελλάδα είναι ένας εξαιρετικός διατλαντικός και ΝΑΤΟϊκός σύμμαχος και έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στη γειτονιά της. Η ανάπτυξη της ελληνικής ηγεσίας (leadership) πέτυχε την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, της αστυνόμευσης του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας, ενώ η Ελλάδα εκπλήρωσε τον στόχο του ΝΑΤΟ να δαπανά 2% του ΑΕΠ για την άμυνα.
Πώς μπορούν να βελτιωθούν περαιτέρω οι σχέσεις αυτές;
Εχουμε μια φανταστική σχέση με την Ελλά-δα, αλλά υπάρχουν πάντα τρόποι να βελτιωθεί. Ελπίζω η Ελλάδα να φτάσει στο σημείο να δαπανά 20% του αμυντικού της προϋπολογισμού για εξοπλιστικές δυνατότητες που θα διασφαλίζουν την ετοιμότητά της. Ελπίζω επίσης ότι οι ΗΠΑ και η Ελλάδα μπορούν να εργαστούν ακόμα πιο στενά για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη πρόκληση από την Κίνα και να διασφαλίσουν ότι οι κινεζικές επενδύσεις δεν θέτουν σε κίνδυνο τη συλλογική μας ασφάλεια ή τις αξίες μας. Ελπίζω επίσης να δω και την επέκταση της ανάπτυξης των ελληνοαμερικανικών επιχειρηματικών δεσμών.
Ο νόμος EastMed Act, που πέρασε πρόσφατα, πώς αλλάζει τις ελληνοαμερικανικές και ελληνοκυπριακές σχέσεις και πώς επηρεάζει τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο;
Η ψήφιση του Νόμου για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο τον ∆εκέμβριο ήταν μεγάλη υπόθεση για εμάς. Παγιώνει τομείς συνερ-γασίας που ήδη αναπτύσσονται στην περιοχή, όπως η ενεργειακή ασφάλεια, ενώ βάζει σε νέα επίπεδα τη σχέση των ΗΠΑ με τους συμμάχους στην Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης, καταργεί το μακροχρόνιο εμπάργκο όπλων στην Κύπρο. Τέλος, ο νόμος βελτιώνει τη στρατιωτική συνεργασία των ΗΠΑ με την Ελλάδα, αυξάνοντας την αμερικανική στρατιωτική εκπαίδευση για Ελληνες στρατιωτικούς και τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ για στρατιωτικό εξοπλισμό, έτσι ώστε η Ελλάδα να συνεχίσει να «χτίζει» τον στρατό της και να τηρεί τις δεσμεύσεις της έναντι του ΝΑΤΟ. Για τις ΗΠΑ είναι κρίσιμο να έχουμε έναν ικανό και αφοσιωμένο σύμμα-χο όπως η Ελλάδα στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο νόμος EastMed Act ενισχύει το ήδη εξαιρετικό επίπεδο συνεργασίας και ανυπομονώ να εργαστώ στενά με την Ελλάδα για να αντιμετωπίσουμε τις πολλαπλές απειλές και προκλήσεις που και οι δύο αντιμετωπίζουμε το 2020.
Κύριε πρόεδρε, η Τουρκία και η Λιβύη έχουν υπογράψει συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, ενώ ο Ερντογάν δεσμεύθηκε για στρατιωτική υποστήριξη της κυβέρνησης της Τρίπολης. Πώς βλέπετε τις ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και πώς θεωρείτε ότι πρέπει να αντιδράσουν οι ΗΠΑ;
Είμαι βαθιά ενοχλημένος από τον πρόεδρο Ερντογάν και την κυβέρνηση της Τουρκίας για μια σειρά από ζητήματα, από την απόφαση να δεχθούν τους ρωσικούς S-400 μέχρι την απόφαση να εισβάλουν στη Βορειοανατολική Συρία. Τις τελευταίες εβδομάδες, η κυβέρνηση της Τουρκίας έχει αυξήσει την εμπλοκή της στη σύγκρουση στη Λιβύη. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες συμμερίζονται τις ανησυχίες της κυβέρνησης εθνικής ενό-τητας (σ.σ.: της Λιβύης) για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα, δεν νομίζω ότι η απόφαση της Τουρκίας να αναπτύξει στρατεύματα στη Λιβύη θα πετύχει τον σκοπό της κυρίαρχης, σταθερής και ευημερούσας Λιβύης. Επιπλέον, ανησυχώ ότι η απόφαση της Τουρκίας να υπογράψει συμφωνίες για τα θαλάσσια σύνορα και τη στρατιωτική συνεργασία με την κυβέρνηση εθνικής ενότητας δεν θα επηρεάσει μόνο αρνητικά τη Λιβύη, αλλά θα αναζωπυρώσει εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Η αδικαιολόγητη ξένη ανάμειξη όχι μόνο από την Τουρκία, αλλά και από μια σειρά από χώρες όπως η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ρωσία, συμβάλλει σε έναν επικίνδυνο κύκλο βίας στη Λιβύη. Οι προσπάθειες της Ρωσίας να εκμεταλλευθεί τη διαμάχη είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές, δεδομένων των αναφορών για αύξηση της παρουσίας Ρώσων μισθοφόρων. Επιπρόσθετα, μοιάζει να μπαίνουν ελεύθερα όπλα στη χώρα, παρά το εμπάργκο του ΟΗΕ έναντι της Λιβύης.
Παροτρύνω θερμά τις χώρες να συμμορφωθούν με το εμπάργκο όπλων. Οι ΗΠΑ συνε-χίζουν να πιέζουν όλες τις πλευρές να εργαστούν για μια πολιτική λύση και είμαι αισιόδοξος ότι θα δούμε μια νέα προσπάθεια για να γίνει πολιτικός διάλογος ανάμε-σα στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας και τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό.
Πώς κρίνετε το επίπεδο σήμερα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων; Πώς έχουν εξελιχθεί από τη νέα ελληνική κυβέρνη-ση;
Οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Ελλάδα βρίσκονται στο καλύτερο σημείο όλων των εποχών. Καθώς η ένταση ανεβαίνει στη «γειτονιά» της Ελλάδας, η ισχύς της σχέσης μας είναι ακόμα πιο σημαντική. Η θετική ροπή στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις ξεκίνησε με την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά συνεχίστηκε με την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Τον Οκτώβριο, ΗΠΑ και Ελλάδα υπέγραψαν αναθεωρημένη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας, που θα εμβαθύνει τη στρατιωτική μας συνεργασία και θα επεκτείνει τις καίριες στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ που βρίσκονται στην Ελλάδα. Την πρόσφατη περίοδο, η Ελλάδα είναι ένας εξαιρετικός διατλαντικός και ΝΑΤΟϊκός σύμμαχος και έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στη γειτονιά της. Η ανάπτυξη της ελληνικής ηγεσίας (leadership) πέτυχε την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, της αστυνόμευσης του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας, ενώ η Ελλάδα εκπλήρωσε τον στόχο του ΝΑΤΟ να δαπανά 2% του ΑΕΠ για την άμυνα.
Πώς μπορούν να βελτιωθούν περαιτέρω οι σχέσεις αυτές;
Εχουμε μια φανταστική σχέση με την Ελλά-δα, αλλά υπάρχουν πάντα τρόποι να βελτιωθεί. Ελπίζω η Ελλάδα να φτάσει στο σημείο να δαπανά 20% του αμυντικού της προϋπολογισμού για εξοπλιστικές δυνατότητες που θα διασφαλίζουν την ετοιμότητά της. Ελπίζω επίσης ότι οι ΗΠΑ και η Ελλάδα μπορούν να εργαστούν ακόμα πιο στενά για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη πρόκληση από την Κίνα και να διασφαλίσουν ότι οι κινεζικές επενδύσεις δεν θέτουν σε κίνδυνο τη συλλογική μας ασφάλεια ή τις αξίες μας. Ελπίζω επίσης να δω και την επέκταση της ανάπτυξης των ελληνοαμερικανικών επιχειρηματικών δεσμών.
Ο νόμος EastMed Act, που πέρασε πρόσφατα, πώς αλλάζει τις ελληνοαμερικανικές και ελληνοκυπριακές σχέσεις και πώς επηρεάζει τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο;
Η ψήφιση του Νόμου για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο τον ∆εκέμβριο ήταν μεγάλη υπόθεση για εμάς. Παγιώνει τομείς συνερ-γασίας που ήδη αναπτύσσονται στην περιοχή, όπως η ενεργειακή ασφάλεια, ενώ βάζει σε νέα επίπεδα τη σχέση των ΗΠΑ με τους συμμάχους στην Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης, καταργεί το μακροχρόνιο εμπάργκο όπλων στην Κύπρο. Τέλος, ο νόμος βελτιώνει τη στρατιωτική συνεργασία των ΗΠΑ με την Ελλάδα, αυξάνοντας την αμερικανική στρατιωτική εκπαίδευση για Ελληνες στρατιωτικούς και τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ για στρατιωτικό εξοπλισμό, έτσι ώστε η Ελλάδα να συνεχίσει να «χτίζει» τον στρατό της και να τηρεί τις δεσμεύσεις της έναντι του ΝΑΤΟ. Για τις ΗΠΑ είναι κρίσιμο να έχουμε έναν ικανό και αφοσιωμένο σύμμα-χο όπως η Ελλάδα στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο νόμος EastMed Act ενισχύει το ήδη εξαιρετικό επίπεδο συνεργασίας και ανυπομονώ να εργαστώ στενά με την Ελλάδα για να αντιμετωπίσουμε τις πολλαπλές απειλές και προκλήσεις που και οι δύο αντιμετωπίζουμε το 2020.