Το Colpo Grosso του Ερντογάν: H Λιβύη… σωσίβιο για την τουρκική λίρα
Την ώρα που ο Ερντογάν, με μεγαλοπρεπείς εκδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη, επισημοποιεί τη σχέση του με την κυβέρνηση της Λιβύης (η οποία οφείλει την ύπαρξη της σε εκείνον και την στρατιωτική του ανάμειξη στον εμφύλιο που ξεκίνησε το 2011) η μεγάλη εικόνα αποκαλύπτεται: Η βασική στρατηγική στόχευση του Ερντογάν δεν είναι οι μόνο οι (μελλοντικοί) υδρογονάνθρακες της Ανατ. Μεσογείου και η Λιβύη δεν είναι απλώς ένας κομπάρσος για να εξασφαλίσει περισσότερα «οικόπεδα». Το πραγματικό τρόπαιο είναι η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της ίδιας της Λιβύης και τα πετροδολάρια της, είναι η ανασυγκρότηση της κατεστραμμένης από τον εμφύλιο χώρας από τουρκικούς ομίλους, είναι η τελικά η ίδια η οικονομία και η αγορά της.
Οικονομική Αποικία
Η Ελλάδα δίνει – δικαιολογημένα – μεγάλη έμφαση στο τουρκολιβυκό μνημόνιο ναυτικής και στρατιωτικής συνεργασίας ως αγεωγράφητη, γεωπολιτική πρόκληση.
Όμως αυτό το μνημόνιο δεν είναι το πιο σημαντικό για τις σημερινές πιεστικές οικονομικές συνθήκες του Ερντογάν: Μια οικονομία που έχει ανάγκη δολάρια γιατί τα χρωστάει, ένα νόμισμα που καταρρέει λόγω των οικονομικών εμμονών της πολιτικής, ένας πληθωρισμός που ξεφεύγει από τον έλεγχο και απειλεί να εξοργίσει τους πολίτες, μια έξοδος διεθνών επενδυτών από τη χώρα.
Πιο σημαντική για τον Ερντογάν είναι μια άλλη συμφωνία. Μια συμφωνία που του αναπληρώνει τα «καύσιμα» προκειμένου να τροφοδοτεί το αφήγημα που πουλάει εντός της χώρας.
Στις 13 Αυγούστου Τουρκία και Λιβύη πριν καλά καλά σιγήσουν τα όπλα του εμφυλίου συνυπέγραψαν οικονομική συμφωνία με κεκαλυμμένα αποκιοκρατικά χαρακτηριστικά που ουσιαστικά ανοίγουν τη Λιβύη στα τουρκικά κεφάλαια και επιχειρήσεις με προνομιακό τρόπο.
Προβλέπουν νέα κατασκευαστικά 16 δισ. και άλλα 19 δισ σε επεκτάσεις παλαιών συμβάσεων που διακόπηκαν από τον εμφύλιο.
Οι εκπρόσωποι των Τούρκων εργολάβων και μελετητών – που έχουν παρελθόν στη χώρα από τη δεκαετία του 70 – αναμένουν να δημοπρατηθούν επιπλέον έργα προϋπολογισμού 35 δισεκ.
Δώρο, 4 δισ. σε τουρκικές εταιρείες ως αποζημίωση για τη βίαιη διακοπή λόγω εμφυλίου. Βγήκε λίγο ακριβή η τουρκική παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας, αλλά έτσι γίνεται συνήθως.
Ο κατασκευαστικός τομέας της Τουρκίας δε βλέπει απλώς φως στο τούνελ, ελπίζει σε μια νέα χρυσή εποχή. Η τρίτη μεγαλύτερη αγορά εκτός Τουρκίας για τον κλάδο θα γίνει πολύ μεγαλύτερη, την ώρα που «μπαίνουν μπουλντόζες» και στο «εργοτάξιο Αζερμπαιτζάν».
Επιπλέον η συμφωνία ανοίγει «φιλόξενα» για τουρκικές επιχειρήσεις τους κλάδους των μετάλλων, της λιανικής, της φαρμακοβιομηχανίας, του οικιακού εξοπλισμού, της πληροφορικής και άλλων.
Το νέο τουρκικό Ελντοράντο είναι νοτιοδυτικά και είναι μια παλιά και οικεία για τους Τούρκους χώρα, η Λιβύη. Στο μυαλό του Ερντογάν, η Οθωμανική Αυτοκρατορία αναβιώνει. Και στην πορεία η λίρα βρίσκει απαραίτητα δεκανίκια.
Σωσίβιο τουρκικής οικονομίας (και λίρας)
H Λιβύη είναι μια πετρελαιοπαραγωγός χώρα. Πουλάει πετρέλαιο με τεράστια περιθώρια κέρδους διεθνώς (και μπορεί να πουλήσει πολύ περισσότερο), άρα έχει πρόσβαση σε φρέσκα δολάρια.
Η Τουρκία πάλι βρίσκεται στους αντίποδες: Της λείπουν $60 δισ. μόνο από τα συναλλαματικά της αποθέματα και οι δανειακές ανάγκες του ιδιωτικού τομέα είναι πολλαπλάσιες.
Ο Ερντογάν δε χάνει όμως χρόνο. Η αιμοδοσία του τουρκικού καθεστώτος με δολάρια από τη Λιβύη δεν είναι κάτι αόριστο που τοποθετείται σε ένα μακρινό μέλλον. Έχει ήδη ξεκινήσει.
Στις αρχές Ιουλίου, με συγκρούσεις σχεδόν σε εξέλιξη, η κεντρική τράπεζα της Λιβύης έστειλε στην κεντρική τράπεζα της Τουρκίας που ελέγχει προσωπικά ο Ερντογάν, $8 δισ. ως δάνειο άτοκο για 4 χρόνια για να βοηθήσει στην σταθεροποίηση της τουρκικής λίρας.
Η ένεση γίνεται πιο σημαντική αν αναλογισθεί κανείς ότι καμιά μεγάλη κεντρική τράπεζα του πλανήτη δεν δανείζει δολάρια (με συμφωνίες swaps) την τουρκία – εκτός από το Κατάρ, και τους νέους ισχυρούς φίλους τους Ερντογάν.
Φθηνή ενέργεια και business
Επιπλέον μια ελεγχόμενη Λιβύη θα ελαφρύνει την Τουρκία και με παραδοσιακούς τρόπους: Η Τουρκία ξοδεύει δανεικό συνάλλαγμα για εισαγωγή ενέργειας: $40 δισ. ο ετήσιος λογαριασμός.
Οι εξοικονομήσεις που μπορεί να πετύχει με την Λιβύη στη σφαίρα επιρροής της είναι τεράστιες – όχι αναπτύσσοντας μελλοντικά, ασαφή πεδία, αλλά στα υπάρχοντα πεδία της ηπειρωτικής Λιβύης και της ΑΟΖ της.
Οι αποικιοκρατικές «συνέργειες» δε θα περιοριστούν μόνο στους υδρογονάνθρακες αλλά θα περιλάβουν και τις νέες μορφές ενέργειας, αξιοποιώντας το ηλιακό δυναμικό της χώρας της Σαχάρας.
Στο μονοπάτι για αυτοκρατορία
Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα του Ερντογάν. Να κάνει τη Λιβύη οικονομικό δορυφόρο της Τουρκίας και να στο μεταξύ να την εκμεταλλευτεί ως οικονομικό αιμοδότη. Είναι βασικός στόχος για έναν ιμπεριαλιστή απολυταρχικό ηγέτη – στη μεγάλη και τελευταία γεωπολιτική του «εκστρατεία».
Η οικονομική απομύζηση μιας αποικίας είναι μια τακτική αρχαία, που ο Ερντογάν προσπαθεί να προσαρμόσει στον δικό του μεγαλοϊδεατισμό – ανάλογες προσπάθειες κάνει και στο Αζερμπαϊτζάν, το βορειοανατολικό οικονομικό (και «δολαριοφόρο») δορυφόρο.
Με τον τρόπο αυτό κλείνει και τα στόματα σε καυτά εσωτερικά μέτωπα αφού «εξασφαλίζει δουλειές» στις υπερπόντιες κτήσεις – ή όπως αλλιώς τις φαντάζεται – για όλους τους στρατηγικούς κλάδους της τουρκικής οικονομίας που έχουν πληγεί σφοδρά από την οικονομική πολιτική… του ίδιου.
Αλλά αυτή η αντίφαση είναι ένα άλλο θέμα.
Οικονομική Αποικία
Η Ελλάδα δίνει – δικαιολογημένα – μεγάλη έμφαση στο τουρκολιβυκό μνημόνιο ναυτικής και στρατιωτικής συνεργασίας ως αγεωγράφητη, γεωπολιτική πρόκληση.
Όμως αυτό το μνημόνιο δεν είναι το πιο σημαντικό για τις σημερινές πιεστικές οικονομικές συνθήκες του Ερντογάν: Μια οικονομία που έχει ανάγκη δολάρια γιατί τα χρωστάει, ένα νόμισμα που καταρρέει λόγω των οικονομικών εμμονών της πολιτικής, ένας πληθωρισμός που ξεφεύγει από τον έλεγχο και απειλεί να εξοργίσει τους πολίτες, μια έξοδος διεθνών επενδυτών από τη χώρα.
Πιο σημαντική για τον Ερντογάν είναι μια άλλη συμφωνία. Μια συμφωνία που του αναπληρώνει τα «καύσιμα» προκειμένου να τροφοδοτεί το αφήγημα που πουλάει εντός της χώρας.
Στις 13 Αυγούστου Τουρκία και Λιβύη πριν καλά καλά σιγήσουν τα όπλα του εμφυλίου συνυπέγραψαν οικονομική συμφωνία με κεκαλυμμένα αποκιοκρατικά χαρακτηριστικά που ουσιαστικά ανοίγουν τη Λιβύη στα τουρκικά κεφάλαια και επιχειρήσεις με προνομιακό τρόπο.
Προβλέπουν νέα κατασκευαστικά 16 δισ. και άλλα 19 δισ σε επεκτάσεις παλαιών συμβάσεων που διακόπηκαν από τον εμφύλιο.
Οι εκπρόσωποι των Τούρκων εργολάβων και μελετητών – που έχουν παρελθόν στη χώρα από τη δεκαετία του 70 – αναμένουν να δημοπρατηθούν επιπλέον έργα προϋπολογισμού 35 δισεκ.
Δώρο, 4 δισ. σε τουρκικές εταιρείες ως αποζημίωση για τη βίαιη διακοπή λόγω εμφυλίου. Βγήκε λίγο ακριβή η τουρκική παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας, αλλά έτσι γίνεται συνήθως.
Ο κατασκευαστικός τομέας της Τουρκίας δε βλέπει απλώς φως στο τούνελ, ελπίζει σε μια νέα χρυσή εποχή. Η τρίτη μεγαλύτερη αγορά εκτός Τουρκίας για τον κλάδο θα γίνει πολύ μεγαλύτερη, την ώρα που «μπαίνουν μπουλντόζες» και στο «εργοτάξιο Αζερμπαιτζάν».
Επιπλέον η συμφωνία ανοίγει «φιλόξενα» για τουρκικές επιχειρήσεις τους κλάδους των μετάλλων, της λιανικής, της φαρμακοβιομηχανίας, του οικιακού εξοπλισμού, της πληροφορικής και άλλων.
Το νέο τουρκικό Ελντοράντο είναι νοτιοδυτικά και είναι μια παλιά και οικεία για τους Τούρκους χώρα, η Λιβύη. Στο μυαλό του Ερντογάν, η Οθωμανική Αυτοκρατορία αναβιώνει. Και στην πορεία η λίρα βρίσκει απαραίτητα δεκανίκια.
Σωσίβιο τουρκικής οικονομίας (και λίρας)
H Λιβύη είναι μια πετρελαιοπαραγωγός χώρα. Πουλάει πετρέλαιο με τεράστια περιθώρια κέρδους διεθνώς (και μπορεί να πουλήσει πολύ περισσότερο), άρα έχει πρόσβαση σε φρέσκα δολάρια.
Η Τουρκία πάλι βρίσκεται στους αντίποδες: Της λείπουν $60 δισ. μόνο από τα συναλλαματικά της αποθέματα και οι δανειακές ανάγκες του ιδιωτικού τομέα είναι πολλαπλάσιες.
Ο Ερντογάν δε χάνει όμως χρόνο. Η αιμοδοσία του τουρκικού καθεστώτος με δολάρια από τη Λιβύη δεν είναι κάτι αόριστο που τοποθετείται σε ένα μακρινό μέλλον. Έχει ήδη ξεκινήσει.
Στις αρχές Ιουλίου, με συγκρούσεις σχεδόν σε εξέλιξη, η κεντρική τράπεζα της Λιβύης έστειλε στην κεντρική τράπεζα της Τουρκίας που ελέγχει προσωπικά ο Ερντογάν, $8 δισ. ως δάνειο άτοκο για 4 χρόνια για να βοηθήσει στην σταθεροποίηση της τουρκικής λίρας.
Η ένεση γίνεται πιο σημαντική αν αναλογισθεί κανείς ότι καμιά μεγάλη κεντρική τράπεζα του πλανήτη δεν δανείζει δολάρια (με συμφωνίες swaps) την τουρκία – εκτός από το Κατάρ, και τους νέους ισχυρούς φίλους τους Ερντογάν.
Φθηνή ενέργεια και business
Επιπλέον μια ελεγχόμενη Λιβύη θα ελαφρύνει την Τουρκία και με παραδοσιακούς τρόπους: Η Τουρκία ξοδεύει δανεικό συνάλλαγμα για εισαγωγή ενέργειας: $40 δισ. ο ετήσιος λογαριασμός.
Οι εξοικονομήσεις που μπορεί να πετύχει με την Λιβύη στη σφαίρα επιρροής της είναι τεράστιες – όχι αναπτύσσοντας μελλοντικά, ασαφή πεδία, αλλά στα υπάρχοντα πεδία της ηπειρωτικής Λιβύης και της ΑΟΖ της.
Οι αποικιοκρατικές «συνέργειες» δε θα περιοριστούν μόνο στους υδρογονάνθρακες αλλά θα περιλάβουν και τις νέες μορφές ενέργειας, αξιοποιώντας το ηλιακό δυναμικό της χώρας της Σαχάρας.
Στο μονοπάτι για αυτοκρατορία
Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα του Ερντογάν. Να κάνει τη Λιβύη οικονομικό δορυφόρο της Τουρκίας και να στο μεταξύ να την εκμεταλλευτεί ως οικονομικό αιμοδότη. Είναι βασικός στόχος για έναν ιμπεριαλιστή απολυταρχικό ηγέτη – στη μεγάλη και τελευταία γεωπολιτική του «εκστρατεία».
Η οικονομική απομύζηση μιας αποικίας είναι μια τακτική αρχαία, που ο Ερντογάν προσπαθεί να προσαρμόσει στον δικό του μεγαλοϊδεατισμό – ανάλογες προσπάθειες κάνει και στο Αζερμπαϊτζάν, το βορειοανατολικό οικονομικό (και «δολαριοφόρο») δορυφόρο.
Με τον τρόπο αυτό κλείνει και τα στόματα σε καυτά εσωτερικά μέτωπα αφού «εξασφαλίζει δουλειές» στις υπερπόντιες κτήσεις – ή όπως αλλιώς τις φαντάζεται – για όλους τους στρατηγικούς κλάδους της τουρκικής οικονομίας που έχουν πληγεί σφοδρά από την οικονομική πολιτική… του ίδιου.
Αλλά αυτή η αντίφαση είναι ένα άλλο θέμα.
