Στη σκιά της έντασης που συντηρείται τακτικά µε την Τουρκία, µε τις προκλητικές δηλώσεις και τις επιθετικές ενέργειές της, η Αθήνα χτίζει σταδιακά την τελευταία διετία µια πολιτική πολυεπίπεδων συµµαχιών στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπου την ίδια στιγµή τα δεδοµένα αλλάζουν. Κοµβικής σηµασίας, βέβαια, για τις εξελίξεις στην περιοχή το τελευταίο διάστηµα είναι η ιστορική εξοµάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ µε τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα.

«Ολοι πια γνωρίζουν -και νοµίζω ότι αυτή είναι µια επιτυχία της εξωτερικής µας πολιτικής- ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι και ευρωτουρκικές σχέσεις, διότι το τι συµβαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο πρέπει να αφορά την Ευρώπη, όχι µόνο επειδή η Ευρώπη πρέπει να είναι αλληλέγγυα στην Ελλάδα και στην Κύπρο, αλλά επειδή έχει ζωτικά συµφέροντα στη γειτονιά της, γιατί η Ανατολική Μεσόγειος είναι η γειτονιά της», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην τελευταία του τηλεοπτική συνέντευξη. Στην ίδια συνέντευξη, µάλιστα, έτεινε χείρα φιλίας προς τον Ταγίπ Ερντογάν, επισηµαίνοντας παράλληλα ότι η συνάντησή τους δεν θα αργήσει ιδιαίτερα.

Τα τριμερή σχήματα, οι επαφές στην Αραβική Χερσόνησο, ο αγωγός EastMed και οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις

Η ελληνική κινητικότητα στο κοµµάτι της Ανατολικής Μεσογείου και της Αραβικής Χερσονήσου λαµβάνεται σοβαρά υπόψιν σε όλα τα µεγάλα διεθνή διπλωµατικά κέντρα. Μόνο την περασµένη εβδοµάδα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρισκόταν στην αεροπορική βάση της Ανδραβίδας, στην Ηλεία, για να παρακολουθήσει µέρος της πολυεθνικής άσκησης «Ηνίοχος 2021», στην οποία συµµετείχαν, εκτός των ελληνικών Ενόπλων ∆υνάµεων, µαχητικά αεροσκάφη από τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, την Ισπανία, το Ισραήλ και την Κύπρο.

Την ίδια ώρα, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος ∆ένδιας, και ο υπουργός Εθνικής Αµυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, βρίσκονταν στη Σαουδική Αραβία, «στο πλαίσιο προώθησης και εµπέδωσης της αµυντικής διπλωµατίας, καθώς και ενίσχυσης της διπλωµατικής συνεργασίας µεταξύ των δύο χωρών», όπως σηµείωνε η σχετική ανακοίνωση. Ξεχωριστής σηµασίας, βέβαια, ήταν η υπογραφή της συµφωνίας µεταφοράς ελληνικών αντιαεροπορικών συστηµάτων Patriot στη Σαουδική Αραβία, µια συµφωνία που είχε «κλειδώσει» κατά την επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στη χώρα αυτή στις αρχές του 2020.

ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ

Η ενίσχυση και διεύρυνση των περιφερειακών σχηµάτων στην ευρύτερη «γειτονιά» µας είναι µια επιλογή που συστηµατικά προωθεί η κυβέρνηση τον τελευταίο ενάµιση χρόνο.

Η ελληνική κινητικότητα στο κομμάτι της Ανατολικής Μεσογείου και της Αραβικής Χερσονήσου λαμβάνεται σοβαρά υπόψη σε όλα τα μεγάλα διεθνή διπλωματικά κέντρα

Πριν από µερικούς µήνες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έγινε ο πρώτος Ελληνας πρωθυπουργός που επισκέφθηκε την πρωτεύουσα των Ηνωµένων Αραβικών Εµιράτων, το Αµπου Ντάµπι, για δεύτερη φορά µέσα σε έναν χρόνο, ενώ δύο φορές µέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο έχει επισκεφθεί και το Ισραήλ. Το γνωστό αµερικανικό περιοδικό «Forbes», µάλιστα, έχει ασχοληθεί µε άρθρα και ρεπορτάζ του µε τις επαφές της ελληνικής κυβέρνησης στην Αραβική Χερσόνησο, σηµειώνοντας, µεταξύ άλλων, πως «η Αµυντική Συµφωνία Ελλάδας - ΗΑΕ θα µπορούσε να ωφελήσει την ελληνική Πολεµική Αεροπορία». Η πολιτική των συµµαχιών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου καλλιεργήθηκε έντονα τα τελευταία χρόνια µε τα τριµερή σχήµατα Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ και Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου, αλλά τους τελευταίους µήνες απέκτησε νέα χαρακτηριστικά. Ο διακρατικός αγωγός φυσικού αερίου EastMed µαζί µε το γεγονός ότι το EastMed Gas Forum έγινε διεθνής οργανισµός, η υποθαλάσσια ηλεκτρική σύνδεση Κρήτης - Κύπρου - Ισραήλ, οι κοινές ασκήσεις των ελληνικών Ενόπλων ∆υνάµεων στην Ανατολική Μεσόγειο µε χώρες όπως το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία, καθώς και άλλες παρεµφερείς ενέργειες φέρεται να έχουν προκαλέσει εκνευρισµό στην Αγκυρα, την ώρα µάλιστα που ένα σταθερό προσωπικό στήριγµα που είχε βρει ο Ταγίπ Ερντογάν στον Ντόναλντ Τραµπ έχει πια χαθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι προ ηµερών ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόµµατος ΑΚΡ, Οµέρ Τσελίκ, εξέφρασε τη δυσφορία του για την έντονη διπλωµατική κινητικότητα του Νίκου ∆ένδια στην ευρύτερη περιοχή, λέγοντας ότι «πηγαίνει στη Λιβύη, στην Αίγυπτο, στη Σαουδική Αραβία, για να πολιορκήσει την Τουρκία. Αλλά κανένας εδώ δεν θα επιτρέψει να γίνει η Μεσόγειος ελληνική λίµνη ή το Αιγαίο να γίνει ελληνική λίµνη».


Το πλέγµα συµµαχιών που οικοδοµεί η Ελλάδα στην περιοχή έχει ευρύτερα χαρακτηριστικά. Το Philia Forum, που διεξήχθη πρόσφατα στην Αθήνα, σηµατοδοτεί, όπως τόνισε τότε ο Κ. Μητσοτάκης, τη σύµπραξη Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου µε νέους εταίρους, το Μπαχρέιν, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, συνδέοντας πλέον τη Μεσόγειο, την Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο.
Υπενθυµίζουµε ότι την περασµένη Πέµπτη, λίγες ώρες πριν από τη συνάντησή του µε τον Ερντογάν, ο Νίκος ∆ένδιας είχε συµµετάσχει στην Αθήνα στην τριµερή συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας - Κύπρου - Λιβάνου, ενώ την εποµένη στην Πάφο διεξήχθη η τετραµερής υπουργική Σύνοδος Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ - Ηνωµένων Αραβικών Εµιράτων, χωρών που αναπτύσσουν κοινό βηµατισµό σε σχέση µε τα ενεργειακά και τις περιφερειακές εξελίξεις.

Την ίδια ώρα, σε µια ένδειξη της πολυεπίπεδης συνεργασίας τους, υπεγράφη στην Αθήνα η αµυντική διακρατική συµφωνία µεταξύ της Ελλάδας και του Ισραήλ για τη δηµιουργία ∆ιεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων στην 120 Πτέρυγα Εκπαιδεύσεως Αέρος, στην Καλαµάτα, που πήρε µεγάλη δηµοσιότητα σε διεθνή ΜΜΕ, µε το πρακτορείο Reuters να τη χαρακτηρίζει τη µεγαλύτερη διµερή αµυντική συµφωνία των δύο χωρών.


Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 24 Απριλίου