Μακρόν και Ντράγκι σκιαγραφούν τη επόμενη ημέρα για την Ευρώπη
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, και ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, σκιαγραφούν την επόμενη ημέρα για την Ευρώπη, η οποία υπόκειται σε τεκτονικές αλλαγές λόγω της ρωσικής εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία. Το Βερολίνο, όμως, αποστασιοποιείται καθώς αξιολογεί τους κινδύνους που προκύπτουν από τη διάρρηξη των σχέσεων με τη Μόσχα. Η γερμανική οικονομία είναι περισσότερο εκτεθειμένη σήμερα σε αντίθεση με προηγούμενες δοκιμασίες της Ε.Ε λόγω της ενεργειακής αλληλεξάρτησης που καλλιεργούσε εδώ και δεκαετίες με τη Ρωσία.
Έρευνα του Τομ Κρεμπς, καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μάνχεϊμ, έδειξε πως η γερμανική οικονομία θα έχανε το 12% του ετήσιου ΑΕΠ, ένα ποσοστό που μεταφράζεται σε 429 δισ. ευρώ, εάν διακόπτονταν απότομα οι προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Τα ενεργειακά έσοδα της Ρωσίας παρέχουν μια πολύτιμη διέξοδο στη Μόσχα από τις δυτικές κυρώσεις όσο συνεχίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Είναι ένα ζήτημα που έχει διχάσει την Ε.Ε, με τις κυβερνήσεις να αντιδρούν διαφορετικά. Μεγάλη εξάρτηση στον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας έχει και η Ιταλία που, όμως, φαίνεται να μην διστάζει να επιταχύνει την αποσύνδεση της από τη Μόσχα.
Πήγες του Bloomberg μαρτυρούν πως η Ρώμη επιδεικνύει ανάλογη αποφασιστικότητα με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία ως προς τη λήψη αυστηρότερων κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία ύστερα από την αποκάλυψη των φρικαλεοτήτων στα περίχωρα του Κιέβου μετά την απομάκρυνση των ρωσικών στρατευμάτων. Καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε επίσης η κριτική στην αρχική άρνηση της Ρώμης -δηλαδή στην έκτακτη σύνοδο της Ε.Ε αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προ έντεκα εβδομάδων- να αποκλειστεί η Ρωσία από το διεθνές σύστημα τραπεζικών συναλλαγών SWIFT.
Το αμερικανικό πρακτορείο κάνει ιδιαίτερη αναφορά σε ανάρτηση του Ντόναλντ Τασκ, πρώην πρόεδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και νυν επικεφαλής του πολωνικού κόμματος Πολιτική Πλατφόρμα, στο Twitter. Είχε γράψει πως η Ιταλία είναι μια από τις τρεις χώρες που εξευτελίζονται με το να μπλοκάρουν ισχυρές κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας. Έκτοτε ο Ντράγκι και το επιτελείο του έχουν καταφέρει να συνάψουν συμφωνίες με την Αγκόλα, το Κονγκό, την Αλγερία και την Αίγυπτο, με τη Ρώμη να αξιοποιεί το πλεονέκτημα της άμεσης πρόσβασης στη Μεσόγειο. «Θέλετε ειρήνη ή κλιματισμό;» ήταν το ρητορικό ερώτημα που έθεσε σε συνέντευξη Τύπου αρχές Απριλίου.
Μια διαφορετική εποχή θέτει την Ευρώπη σε νέα διλήμματα
Με τον κόσμο να εισέρχεται σε μια νέα εποχή, όπως σχολίασε ο Χένρι Κίσινγκερ σε πρόσφατη εκδήλωση των Financial Times στην Ουάσινγκτον, η Ιταλία και η Γαλλία ήδη εξετάζουν τη μορφή που θα πρέπει να πάρει θεσμικά η Ευρώπη στο μέλλον. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ντράγκι μίλησε για «ρεαλιστικό φεντεραλισμό» σε ομιλία ενώπιον της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τονίζοντας πως είναι σημαντικό «να καταργηθεί η αρχή της ομοφωνίας».
Καθώς η Ουγγαρία αντιστέκεται πεισματικά σε ένα εμπάργκο του ρωσικού πετρελαίου παρά το περιθώριο που της δίνει η Ε.Ε να προσαρμοστεί μέχρι τα τέλη του 2024, οι προτάσεις του Ιταλού πρωθυπουργού αποκτούν μεγαλύτερο νόημα. Η Ε.Ε επιθυμεί να προχωρήσει άμεσα στο 6ο πακέτο κυρώσεων αλλά ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, διαφωνεί και διεκδικεί μια πενταετή εξαίρεση μαζί με κονδύλια για να καλύψει το κόστος αναπροσαρμογής των υποδομών και εγγυήσεις πως η οικονομία θα έχει εναλλακτικούς πόρους.
Δεδομένων των δυσκολιών αυτών σε ένα σύνθετο γεωπολιτικό περιβάλλον, ο Εμανουέλ Μακρόν παρουσίασε ένα νέο σχέδιο για την Ευρώπη. Καθώς είναι χρονοβόρες οι διαδικασίες ένταξης στην Ε.Ε, ο Μακρόν μίλησε για μια νέα «ευρωπαϊκή πολιτική κοινότητα» όπου θα συμμετέχουν κράτη-μέλη και μη μέλη του «κλαμπ» των Βρυξελλών. Σε αυτήν την κοινότητα θα μπορούσε να συνυπάρξει η Ουκρανία, η Γεωργία, η Μολδαβία ή ακόμη και η Βρετανία.
Αυτό το σκεπτικό ξεδίπλωσε ο Γάλλος πρόεδρος την περασμένη Δευτέρα στους εορτασμούς της Ημέρας της Ευρώπης στο Στρασβούργο και έπειτα στη συνάντηση που είχε με τον Γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς. Αν και δεν εξήγησε το «ισοζύγιο» υποχρεώσεων και προνομίων σε μια τέτοια κοινότητα, ο Μακρόν είπε πως «πρέπει να θέσουμε τα θεμέλια σε ένα νέο πολιτικό και όχι απλά νομικό σχήμα». Ακούγοντάς τον, ο Σολτς τόνισε πως η πρόταση αυτή δεν θα πρέπει να λειτουργεί αποτρεπτικά στις φιλοδοξίες χωρών να ενταχθούν στην Ε.Ε.
Αν και δεν είναι βέβαιο το τελικό αποτέλεσμα όλων αυτών των ζυμώσεων που λαμβάνουν χώρα στην Ε.Ε, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αποφασίσουν συλλογικά τη θωράκιση της Ευρώπης, με τη συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στα τέλη Ιουνίου να προμηνύεται κρίσιμη.
Έρευνα του Τομ Κρεμπς, καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μάνχεϊμ, έδειξε πως η γερμανική οικονομία θα έχανε το 12% του ετήσιου ΑΕΠ, ένα ποσοστό που μεταφράζεται σε 429 δισ. ευρώ, εάν διακόπτονταν απότομα οι προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Τα ενεργειακά έσοδα της Ρωσίας παρέχουν μια πολύτιμη διέξοδο στη Μόσχα από τις δυτικές κυρώσεις όσο συνεχίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Είναι ένα ζήτημα που έχει διχάσει την Ε.Ε, με τις κυβερνήσεις να αντιδρούν διαφορετικά. Μεγάλη εξάρτηση στον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας έχει και η Ιταλία που, όμως, φαίνεται να μην διστάζει να επιταχύνει την αποσύνδεση της από τη Μόσχα.
Πήγες του Bloomberg μαρτυρούν πως η Ρώμη επιδεικνύει ανάλογη αποφασιστικότητα με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία ως προς τη λήψη αυστηρότερων κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία ύστερα από την αποκάλυψη των φρικαλεοτήτων στα περίχωρα του Κιέβου μετά την απομάκρυνση των ρωσικών στρατευμάτων. Καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε επίσης η κριτική στην αρχική άρνηση της Ρώμης -δηλαδή στην έκτακτη σύνοδο της Ε.Ε αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προ έντεκα εβδομάδων- να αποκλειστεί η Ρωσία από το διεθνές σύστημα τραπεζικών συναλλαγών SWIFT.
Το αμερικανικό πρακτορείο κάνει ιδιαίτερη αναφορά σε ανάρτηση του Ντόναλντ Τασκ, πρώην πρόεδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και νυν επικεφαλής του πολωνικού κόμματος Πολιτική Πλατφόρμα, στο Twitter. Είχε γράψει πως η Ιταλία είναι μια από τις τρεις χώρες που εξευτελίζονται με το να μπλοκάρουν ισχυρές κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας. Έκτοτε ο Ντράγκι και το επιτελείο του έχουν καταφέρει να συνάψουν συμφωνίες με την Αγκόλα, το Κονγκό, την Αλγερία και την Αίγυπτο, με τη Ρώμη να αξιοποιεί το πλεονέκτημα της άμεσης πρόσβασης στη Μεσόγειο. «Θέλετε ειρήνη ή κλιματισμό;» ήταν το ρητορικό ερώτημα που έθεσε σε συνέντευξη Τύπου αρχές Απριλίου.
Μια διαφορετική εποχή θέτει την Ευρώπη σε νέα διλήμματα
Με τον κόσμο να εισέρχεται σε μια νέα εποχή, όπως σχολίασε ο Χένρι Κίσινγκερ σε πρόσφατη εκδήλωση των Financial Times στην Ουάσινγκτον, η Ιταλία και η Γαλλία ήδη εξετάζουν τη μορφή που θα πρέπει να πάρει θεσμικά η Ευρώπη στο μέλλον. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ντράγκι μίλησε για «ρεαλιστικό φεντεραλισμό» σε ομιλία ενώπιον της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τονίζοντας πως είναι σημαντικό «να καταργηθεί η αρχή της ομοφωνίας».
Καθώς η Ουγγαρία αντιστέκεται πεισματικά σε ένα εμπάργκο του ρωσικού πετρελαίου παρά το περιθώριο που της δίνει η Ε.Ε να προσαρμοστεί μέχρι τα τέλη του 2024, οι προτάσεις του Ιταλού πρωθυπουργού αποκτούν μεγαλύτερο νόημα. Η Ε.Ε επιθυμεί να προχωρήσει άμεσα στο 6ο πακέτο κυρώσεων αλλά ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, διαφωνεί και διεκδικεί μια πενταετή εξαίρεση μαζί με κονδύλια για να καλύψει το κόστος αναπροσαρμογής των υποδομών και εγγυήσεις πως η οικονομία θα έχει εναλλακτικούς πόρους.
Δεδομένων των δυσκολιών αυτών σε ένα σύνθετο γεωπολιτικό περιβάλλον, ο Εμανουέλ Μακρόν παρουσίασε ένα νέο σχέδιο για την Ευρώπη. Καθώς είναι χρονοβόρες οι διαδικασίες ένταξης στην Ε.Ε, ο Μακρόν μίλησε για μια νέα «ευρωπαϊκή πολιτική κοινότητα» όπου θα συμμετέχουν κράτη-μέλη και μη μέλη του «κλαμπ» των Βρυξελλών. Σε αυτήν την κοινότητα θα μπορούσε να συνυπάρξει η Ουκρανία, η Γεωργία, η Μολδαβία ή ακόμη και η Βρετανία.
Αυτό το σκεπτικό ξεδίπλωσε ο Γάλλος πρόεδρος την περασμένη Δευτέρα στους εορτασμούς της Ημέρας της Ευρώπης στο Στρασβούργο και έπειτα στη συνάντηση που είχε με τον Γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς. Αν και δεν εξήγησε το «ισοζύγιο» υποχρεώσεων και προνομίων σε μια τέτοια κοινότητα, ο Μακρόν είπε πως «πρέπει να θέσουμε τα θεμέλια σε ένα νέο πολιτικό και όχι απλά νομικό σχήμα». Ακούγοντάς τον, ο Σολτς τόνισε πως η πρόταση αυτή δεν θα πρέπει να λειτουργεί αποτρεπτικά στις φιλοδοξίες χωρών να ενταχθούν στην Ε.Ε.
Αν και δεν είναι βέβαιο το τελικό αποτέλεσμα όλων αυτών των ζυμώσεων που λαμβάνουν χώρα στην Ε.Ε, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αποφασίσουν συλλογικά τη θωράκιση της Ευρώπης, με τη συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στα τέλη Ιουνίου να προμηνύεται κρίσιμη.
