Αναδιπλώσεις επιχειρούν πλέον οι Βρυξέλλες και οι Ευρωπαίοι ηγέτες, σε μία σειρά από τομείς, κυρίως στο ενεργειακό πεδίο, έπειτα από τη δραματική επιδείνωση των συνεπειών της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία με τον αντίκτυπο που έχει στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες πλέον αντιλαμβάνονται ότι οι οικονομικές πιέσεις και οι κυρώσεις προς τη Μόσχα δεν είχαν σημαντικό αποτέλεσμα, με τον Bλαντιμίρ Πούτιν να χρησιμοποιεί την ενεργειακή «απειλή» για να απαντήσει σε αυτές, ενώ παράλληλα δεν αποκλείεται να διακόψει πλήρως την παροχή αερίου προς τις ευρωπαϊκές χώρες ίσως και τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, με ό,τι συνεπάγεται αυτό, καθώς η ενεργειακή απεξάρτηση από τη Μόσχα θέλει πολύ χρόνο ακόμα.

Μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στο πεδίο αυτό αποτελεί η στροφή στον άνθρακα, προκειμένου να ανταποκριθεί η Ευρώπη στις μειωμένες προμήθειες ρωσικού αερίου, με πολλές χώρες να αναζητούν τρόπους παρέμβασης στην αγορά ενέργειας, όπως την επιβολή πλαφόν, αλλά και έκτακτα μέτρα στήριξης των πολιτών – ακόμα και προτροπές για μείωση στη χρήση των… air condition διατύπωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την Τετάρτη.

Για παράδειγμα, στη Γερμανία εντείνεται πλέον η ανησυχία για οικονομική ύφεση, με τον Όλαφ Σολτς να προετοιμάζει την κοινή γνώμη ακόμα και για μία πενταετία «οικονομικής στενότητας», όπως δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ. Ο Καγκελάριος δήλωσε οργισμένος ότι είναι «αδιανόητη η εταιρική σχέση με την ιμπεριαλιστική Ρωσία του Πούτιν στο άμεσο μέλλον», παραδεχόμενος πάντως ότι δεν υπάρχει στον ορίζοντα προοπτική ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Μόσχα και Κίεβο.

Σε συνδυασμό με το «αγκάθι» του πληθωρισμού, γίνεται αντιληπτό πως οι επόμενοι μήνες θα είναι αρκετά δύσκολοι, όσο ο οικονομικός πόλεμος με τη Ρωσία οξύνεται και η Μόσχα μπορεί και αντέχει στις δυτικές κυρώσεις, προχωρώντας μάλιστα τις τελευταίες ημέρες και σε «αντίποινα», όπως η μείωση των ροών του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη σε ποσοστό 40%.

Τα σενάρια αυτά παίρνουν εφιαλτικό χαρακτήρα με το ενδεχόμενο η Μόσχα να προχωρήσει σε μεγαλύτερες περικοπές προμήθειας (σε ορισμένες χώρες έχει διακόψει πλήρως την προμήθεια, ενώ σε άλλες το ποσοστό της μείωσης είναι 60% και άνω) την ώρα που η Ευρώπη θέλει πολύ δρόμο ακόμα για την ενεργειακή της απεξάρτηση από τη Ρωσία,

Η πολλαπλή πίεση προς τις δυτικές οικονομίες και κοινωνίες αφορά και στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς ο Τζο Μπάιντεν εισηγήθηκε το βράδυ της Τετάρτης την αναστολή για τρεις μήνες του ειδικού φόρου για τα καύσιμα και κάλεσε τις πετρελαϊκές εταιρείες να αυξήσουν την παραγωγή του πετρελαίου και της μετατροπής του σε βενζίνη, ώστε να μειωθεί η λιανική τιμή των καυσίμων. Εντός της Πέμπτης θα έχει συνάντηση με εκπροσώπους των εταιριών αυτών για το θέμα των τιμών, που έχουν αυξηθεί δραματικά στις ΗΠΑ, συμβάλλοντας στην κατάρρευση της δημοτικότητας του Αμερικανού προέδρου.

Την ίδια στιγμή, η Ουάσιγκτον ετοιμάζεται να εισηγηθεί στη σύνοδο της G7 νέες προτάσεις για κυρώσεις προς τη Ρωσία, ώστε να αυξηθεί η πίεση στον Βλαντιμίρ Πούτιν, με την ελπίδα να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Είναι όμως και πάλι αβέβαιο εάν όλες αυτές οι κινήσεις μπορούν να έχουν γρήγορα αποτελέσματα, καθώς η Μόσχα έχει στραφεί στην Κίνα και την Ινδία για την πώληση του πετρελαίου της, ενώ ανοίγει και πεδίο συνεργασίας με το Ιράν, όπου βρίσκεται για συνομιλίες ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ.

Μεγάλη αγωνία στην Ευρώπη για το ενεργειακό

Η «απάντηση» του Βλαντιμίρ Πούτιν στις δυτικές κυρώσεις με τη μείωση των προμηθειών φυσικού αερίου, αναγκάζει την ΕΕ να αναζητεί εναλλακτικές πηγές καυσίμων, με τη στροφή στον άνθρακα να χαρακτηρίζεται μεν ως προσωρινή, αλλά τους ευρωπαίους αξιωματούχους να διαβεβαιώνουν ότι δεν πρόκειται να αλλάξουν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι για την κλιματική αλλαγή, με την αξιοποίηση καθαρών πηγών ενέργειας. Αλλά ουσιαστικά αυτή την ώρα ουδείς μπορεί να είναι σίγουρος για το πόσο θα κρατήσουν οι «προσωρινές λύσεις».

Γερμανία, Ολλανδία και Ιταλία εμφανίζονται έτοιμες να αυξήσουν τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα για να καλύψουν κάποια κενά στον εφοδιασμό ενέργειας.

Η Ελίνα Μπάρντραμ, αναπληρώτρια διευθύντρια Διεθνών Υποθέσεων και Οικονομικών για το Κλίμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Africa Energy Forum στις Βρυξέλλες παραδέχεται ότι η Ευρώπη είναι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, διαβεβαιώνοντας ότι τα μέτρα που λαμβάνονται τώρα εκτάκτως, υπό την πίεση του Πούτιν, «είναι προσωρινά».

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας δηλώνει ότι η Ευρώπη πρέπει να αντικαταστήσει τις απολεσθείσες ρωσικές ενεργειακές προμήθειες, αυξάνοντας ακόμα και τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Ο επικεφαλής του Οργανισμού Φατίχ Μπιρόλ εκτίμησε ότι η Ρωσία μπορεί να διακόψει εντελώς τις προμήθειες αερίου προς την Ευρώπη, παρότι η Μόσχα δηλώνει ότι οι περικοπές αυτών των ημερών δεν είναι προμελετημένες.