Με την προεδρική υποψηφιότητα ενός παλιού πολιτικού, του 74χρονου ηγέτη του κεµαλικού Ρεπουµπλικανικού Κόµµατος, CHP, Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου, να «κλειδώνει» τελικά απέναντι στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις αρχές της εβδοµάδας µπαίνει πλέον για τα καλά η προεκλογική περίοδος στη γείτονα καθ’ οδόν προς τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές της 14ης Μαΐου.
Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου
Η απόφαση ανακοινώθηκε µετά την ανταρσία της «λύκαινας» Μεράλ Ακσενέρ, της 66χρονης ηγέτιδας του (ακρο-)δεξιού Καλού Κόµµατος και πρώην υπουργού Εσωτερικών, η οποία αποφάσισε να επιστρέψει τελικά στην εξακοµµατική συµµαχία της αντιπολίτευσης (γνωστή και ως «Τραπέζι των Εξι») στις αρχές της εβδοµάδας, αποδεχόµενη τελικά να στηρίξει το πρόσωπο του αποκαλούµενου από κάποιους «Τούρκου Γκάντι», Κιλιτσντάρογλου, αρκεί οι δικοί της επίλεκτοι, οι δήµαρχοι Κωνσταντινούπολης και Αγκυρας, Εκρέµ Ιµάµογλουκαι Μανσούρ Γιαβάς, αντίστοιχα, να τον πλαισιώσουν ως αντιπρόεδροι, εφόσον τελικά η συµµαχία κερδίσει τις εκλογές. Σε αντίθετη περίπτωση, κάποιοι δεν αποκλείουν ακόµα και το ενδεχόµενο η Ακσενέρ να αποσκιρτήσει εκ νέου προς το δίδυµο Ερντογάν και Ντεβλέτ Μπαχτσελί, του ηγέτη του ακροδεξιού MHP, από το οποίο προέρχεται πολιτικά και η ίδια.
Παρότι ο Ιµάµογλου οδεύει προς τις εκλογές καταδικασµένος σε διετή φυλάκιση (µια κατάσταση όχι ασυνήθιστη στα τουρκικά πολιτικά πράγµατα…), ο δήµαρχος Κωνσταντινούπολης αλλά και ο Γιαβάς (επίσης προερχόµενος από το MHP) αποτελούν σήµα κατατεθέν της επιτυχίας της εξακοµµατικής αντιπολιτευτικής συµµαχίας, καθώς µε τη στήριξή της κέρδισαν τις δύο µεγάλες πόλεις από το AKP στις τοπικές εκλογές του 2019. Αντίθετα, ο Κιλιτσντάρογλου δεν είναι βέβαιο πως θα συγκεντρώσει την ευρεία στήριξη που θα χρειαστεί, παρότι δηµοσκόπηση στα τέλη Ιανουαρίου έδειχνε πως θα κέρδιζε τον Ερντογάν µε 50,3% έναντι 49,7% (µε µόνο τον Γιαβάς να επιτυγχάνει µεγαλύτερο ποσοστό). Πάντως, ο έµπειρος πολιτικός χτίζει το τελευταίο διάστηµα ευρεία συναίνεση - βρισκόταν σε επαφές µε το φιλοκουρδικό HDP όταν αποχώρησε η Ακσενέρ και ο ηγέτης του φιλοκουρδικού κόµµατος, Μιτχάτ Σανκάρ, έχει δηλώσει πως θα προσφέρει εκλογική στήριξη υπό όρους.
34% για Ερντογάν και 25% ο Κιλιτσντάρογλου, σύµφωνα µε πρόσφατη δηµοσκόπηση της εταιρείας Metropoll
Την προπερασµένη Παρασκευή, ο Κιλιντσάργλου -ίσως γνωρίζοντας περισσότερα- δεν επέδειξε ανησυχία µε την αποχώρηση της Ακσενέρ, την οποία χαρακτήρισε απλώς «αγενή», ενώ να σηµειωθεί πως η πολιτικός τού είναι υποχρεωµένη, γιατί του οφείλει την πολιτική της εκπροσώπηση το 2018 στην Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας. Από την άλλη, ούτε ο Ερντογάν υποδέχθηκε µε θριαµβολογίες το ρήγµα στη συµµαχία της αντιπολίτευσης, η οποία τελικά επανενώθηκε. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν φαίνεται να έχει πληγεί όσο αναµενόταν από τον φονικό σεισµό: ο συνασπισµός του µε το εθνικιστικό MHP διατήρησε ποσοστό 44% µετά τον σεισµό, σύµφωνα µε σφυγµοµέτρηση της TEAM, η οποία διεξήχθη σε δείγµα 1.930 ερωτηθέντων στις 19-20 Φεβρουαρίου, αν και µια δεύτερη δηµοσκόπηση κατέβαζε το ποσοστό του στο 35,1% το ίδιο διάστηµα.
Η «συγγνώμη»
Εκτοτε ο Τούρκος πρόεδρος ζήτησε «συγγνώµη» για την καθυστέρηση στις επιχειρήσεις διάσωσης και παροχής βοήθειας, υποσχέθηκε 200.000 τριώροφα και τετραώροφα σπίτια µακριά από τεκτονικά ρήγµατα και προχώρησε στη δέσµευση ότι θα χτίσει µία νέα Αντιόχεια, Αλεξανδρέττα και Αρσούζ. Αυτά έρχονται να προστεθούν σε ένα κύµα δηµόσιων δαπανών εδώ και µήνες, στη µείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης, στα φθηνά δάνεια και τις ενεργειακές επιδοτήσεις, µε αποτέλεσµα τελευταίες δηµοσκοπήσεις, όπως αυτή της Metropoll, να δίνουν 34% στον Ερντογάν και 25% στον Κιλιτσντάρογλου.
Από την άλλη, η αντιπολιτευόµενη συµµαχία, η οποία αποτελείται ακόµα από το Κόµµα Ευδαιµονίας (SP) του Τεµέλ Καραµολάογλου, το Κόµµα ∆ηµοκρατίας και Προόδου (DEVA) υπό τον πρώην πρωθυπουργό της Τουρκίας Αλί Μπαµπατζάν, το Κόµµα του Μέλλοντος (Gelecek Partisi) υπό τον επίσης πρώην πρωθυπουργό Αχµέτ Νταβούτογλου και το ∆ηµοκρατικό Κόµµα (DP) υπό τον Γκιουλτεκίν Ουισάλ, έχει βάλει στο επίκεντρο της προεκλογικής ατζέντας την υπόσχεση να περιορίσει την εκτελεστική υπερεξουσία του προέδρου, που είχε διασφαλίσει για τον εαυτό του ο Ερντογάν µε το δηµοψήφισµα του 2017, µέσω συνταγµατικής αναθεώρησης, που θα τεθεί σε ψήφιση στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας.
Τη ∆ευτέρα, µε την ανακήρυξη της υποψηφιότητας Κιλιτσντάρογλου, το «Τραπέζι των Εξι» κοµµάτων παρουσίασε και τον οδικό χάρτη για τη µετάβαση στο ενισχυµένο κοινοβουλευτικό σύστηµα, µε τον Κιλιτσντάρογλου να δηλώνει πως οι αρχηγοί των υπόλοιπων κοµµάτων της συµµαχίας θα είναι αντιπρόεδροι για όσο διαρκεί η διαδικασία. Ως γνωστόν, στην ατζέντα της αντιπολίτευσης βρίσκεται η πρόθεση να έρθει η Τουρκία πιο κοντά στη ∆ύση, η πλήρης ένταξη στην Ε.Ε., η επαναπροσέγγιση µε τις ΗΠΑ, ενώ για τα Ελληνοτουρκικά έχουν διακηρύξει επίλυση των άλυτων ζητηµάτων µε διάλογο, προσπάθεια αναθέρµανσης των σχέσεων, χωρίς ωστόσο να µετακινούνται θεαµατικά από τα δόγµατα της «γαλάζιας πατρίδας» και της αναδιάταξης του καθεστώτος στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 11/3/23
