Η τριήμερη επίσκεψη του Κινέζου προέδρου, Σι Τζινπίνγκ, στη Μόσχα αυτή την εβδομάδα χαιρετίστηκε από τον ίδιο και τον Ρώσο ομόλογό του ως αποτέλεσμα μιας σταθερής σχέσης συνεργασίας, που ξεκίνησε προ δεκαετίας, με στόχο την ενίσχυση των διπλωματικών, αμυντικών και εμπορικών δεσμών. Σε μια επίδειξη ενότητας, που εντείνει τις ανησυχίες της Δύσης ότι το Πεκίνο προσφέρει κάλυψη στον συνεχιζόμενο πόλεμο της Μόσχας στην Ουκρανία, ο Σι έφτασε στη ρωσική πρωτεύουσα με τη «στολή του ειρηνοποιού» και έφυγε έχοντας στις αποσκευές του μια σειρά από συμφωνίες και την προοπτική ενός ενισχυμένου αντιαμερικανικού μετώπου σε διεθνές επίπεδο.

22
Το «bromance» τους ξεκίνησε το 2013, στο τέλος της Συνόδου Κορυφής της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού στο Μπαλί, στα γενέθλια του Πούτιν. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Ρώσο πρόεδρο, ο Σι τού είχε χαρίσει μια τούρτα, ενώ ο Ρώσος ηγέτης είχε βγάλει ένα μπουκάλι βότκα για πρόποση. Στη συνέχεια, οι ηγέτες απόλαυσαν σφηνάκια και σάντουιτς. «Δεν έχω δημιουργήσει ποτέ τέτοιες σχέσεις ή δεν έχω κάνει τέτοιες επαφές με κανέναν άλλο ξένο συνάδελφο, αλλά το έκανα με τον πρόεδρο Σι», είχε πει ο Πούτιν το 2018.

Δέκα χρόνια μετά το Μπαλί, Σι και Πούτιν συναντήθηκαν στο Κρεμλίνο και υπέγραψαν σειρά εγγράφων για μια «στρατηγική συνεργασία» έπειτα από «επιτυχείς και εποικοδομητικές» συνομιλίες, που έδειξαν ότι οι σχέσεις Μόσχας - Πεκίνου βρίσκονται στο «υψηλότερο σημείο στην ιστορία των δύο χωρών», όπως είπε χαρακτηριστικά ο Ρώσος ηγέτης.

Ο Σι, από την πλευρά του, ο οποίος παρουσίασε πρόσφατα ένα σχέδιο 12 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου, διεμήνυσε ότι η Κίνα είναι «αμερόληπτη» στη σύγκρουση στην Ουκρανία και ότι υποστηρίζει την ειρήνη και τον διάλογο, με τον Πούτιν να λέει για πρώτη φορά ότι η κινεζική πρόταση θα μπορούσε να αποτελέσει βάση ειρηνικής διευθέτησης. Σε ακόμα μία συμβολική ένδειξη συμπαράστασης μετά το ένταλμα σύλληψης που εξέδωσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τον πρόεδρο της Ρωσίας, με την κατηγορία της παράνομης απέλασης παιδιών από την Ουκρανία, ο Σι κάλεσε τον Πούτιν να επισκεφθεί την Κίνα φέτος.
Υπέγραψαν πλαίσιο για στρατηγική συνεργασία έπειτα από «επιτυχείς και εποικοδομητικές συνομιλίες», που έδειξαν ότι οι σχέσεις των δύο χωρών βρίσκονται στο «υψηλότερο σημείο»


Στρατιωτικά, διπλωματικά και οικονομικά, η Κίνα αποτελεί ένα ολοένα και πιο σημαντικό στήριγμα για τη Ρωσία στην πολεμική της προσπάθεια, έστω κι αν δεν είναι πάντα εμφανές και ξεκάθαρο. Η Κίνα παρέμεινε ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, βοηθώντας στη χρηματοδότηση της εισβολής. Οι δύο πλευρές πραγματοποίησαν επίσης κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και επιτέθηκαν από κοινού στο ΝΑΤΟ. Δημοσίευμα των «New York Times» αποκάλυψε πως η Κίνα έχει στείλει στη Ρωσία από πέρυσι drones και ανταλλακτικά αξίας άνω των 12 εκατ. δολ., γεγονός που υποδηλώνει τη «σιωπηλή συνεργασία» μεταξύ των δύο χωρών. Οπως σημειώνει η εφημερίδα, συνολικά σχεδόν 70 Κινέζοι εξαγωγείς πούλησαν 26 διαφορετικές μάρκες κινεζικών drones στη Ρωσία μετά τον περσινό Φεβρουάριο, παρακάμπτοντας τεχνηέντως τους αμερικανικούς περιορισμούς. Στις σχετικές αιτιάσεις της Δύσης, το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας ξεκαθαρίζει ότι δεν εξετάζει το ενδεχόμενο να μεταφέρει όπλα στη Ρωσία για χρήση στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.

Ένα από τα πιο σημαντικά ερωτήματα του πολέμου στην Ουκρανία

Το πόσο μακριά θα φτάσει η Κίνα για να στηρίξει τη Ρωσία παραμένει ένα από τα πιο σημαντικά ερωτήματα του πολέμου στην Ουκρανία - και ο Σι θα πρέπει να το απαντήσει μετά την τριήμερη επίσκεψή του. Ενώ υπογράμμισε εκ νέου τους δεσμούς της Κίνας με τη Ρωσία, φαίνεται ότι υπήρξαν πολύ λίγες δημόσιες στρατιωτικές συζητήσεις.

Γεγονός είναι πως η εξωτερική πολιτική της Κίνας διαμορφωνόταν πάντα από συμφέροντα και όχι από αξίες, λένε οι αναλυτές. Ακόμα και όταν πρόκειται για τη Ρωσία, ο δεσμός των δύο χωρών βασίζεται κυρίως στην κοινή δυσαρέσκεια για την ηγεμονία των ΗΠΑ. Εμβαθύνοντας τη διμερή τους συνεργασία τα τελευταία χρόνια, Μόσχα και Πεκίνο μπόρεσαν να δημιουργήσουν ένα «αντίβαρο» στην ισχύ της Αμερικής. Οι πιο ψύχραιμοι επιμένουν ότι ο στόχος του Σι σε αυτό το ταξίδι ήταν να διατηρήσει το status quo με τη Ρωσία, όχι να την πλησιάσει περαιτέρω, ούτε κατά ένα εκατοστό, ή να ανοίξει τον δρόμο για νέα συνεργασία. Καθώς οι σχέσεις της Κίνας με τις ΗΠΑ έχουν φτάσει σε νέα «χαμηλά», Κινεζική ηγεσία θέλει να αποφύγει πάση θυσία την αποξένωση από την Ε.Ε. Σε κάθε περίπτωση, ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι σύγκρουση της Κίνας, έστω και αν συνεχίζει να δοκιμάζει την ικανότητά της να υπάρχει σε ένα περιβάλλον αντικρουόμενων συμφερόντων και ταχέως μεταβαλλόμενων ισορροπιών.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 24/3/23