Σε αποκλιμάκωση οδηγήθηκε χθες η κρίση στη Ρωσία, που δημιούργησε η απόφαση του ιδρυτή της Wagner Γεβγκένι Πριγκόζιν να διατάξει τους μισθοφόρους του σε ανταρσία και να κατευθυνθούν απειλητικά προς τη Μόσχα. Τελικά, ύστερα από την «πυροσβεστική» παρέμβαση του προέδρου της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, υποχώρησαν και επέστρεψαν στις βάσεις τους, προκειμένου να αποτραπεί «αιματοχυσία».

Ισχυρές δυνάμεις της Wagner, της οποίας ηγείται ο μέχρι πρότινος πιστός σύμμαχος του Πούτιν, είχαν προωθηθεί σε απόσταση περίπου 200 χιλιομέτρων από τη ρωσική πρωτεύουσα, έχοντας νωρίτερα θέσει υπό τον έλεγχό τους την πόλη Ροστόφ.

Αιματοχυσία

Σε ηχητικό μήνυμα, ο Πριγκόζιν ανακοίνωσε πως οι μαχητές του θα επιστρέψουν στις βάσεις τους, προκειμένου να αποτραπεί μια αιματοχυσία.  Είχε προηγηθεί μεσολάβηση του προέδρου της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο οποίος σε συνεννόηση με τον Πούτιν διαπραγματεύτηκε συμφωνία με το αφεντικό της Wagner για την αποκλιμάκωση της κρίσης, με αντάλλαγμα εγγυήσεις για την ασφάλεια των μισθοφόρων του.

Νωρίτερα, ο Πριγκόζιν υποστήριζε ότι οι άνδρες του είχαν ξεκινήσει «πορεία για τη δικαιοσύνη» με σκοπό να απομακρύνουν «διεφθαρμένους» και «ανίκανους» ρώσους διοικητές, τους οποίους κατηγορεί για τις αποτυχίες στον πόλεμο της Ουκρανίας.

Η πραγματική συμφωνία

Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα, λίγες ώρες αργότερα, ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, τόνισε πως απειλείται η ύπαρξη της Ρωσικής Ομοσπονδίας. «Αγωνιζόμαστε για τις ζωές και την ασφάλεια του λαού μας, για την κυριαρχία και την ανεξαρτησία μας, για το δικαίωμα να παραμείνουμε Ρωσία, ένα κράτος με χιλιετή ιστορία», ανέφερε. Χαρακτηρίζοντας «προδοσία» τις ενέργειες της Wagner, διεμήνυσε πως όποιοι πήραν τα όπλα εναντίον του ρωσικού στρατού θα τιμωρηθούν.

Οι ειδικοί όμως δεν φαίνεται να έχουν πειστεί με την αιτιολογία του Πριγκόζιν περί αποφυγής της αιματοχυσίας, προκειμένου να τερματίσει την ανταρσία, και προσπαθούν να καταλάβουν ποια ήταν η πραγματική συμφωνία που έπεσε στο τραπέζι και φαίνεται να «πήρε» ο επικεφαλής της μισθοφορικής εταιρείας προκειμένου να σταματήσει τα στρατεύματά τους  στην πορεία που είχαν χαράξει προς τη ρωσική πρωτεύουσα.

Ήδη υπάρχουν αναφορές σε ρωσικά ΜΜΕ, σύμφωνα με τις οποίες ο Βλαντίμιρ Πούτιν «θυσίασε» από τις θέσεις τους τον υπουργό Άμυνας της χώρας Σεργκέι Σοϊγκού και τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βαλερί Γκερασίμοφ, προκειμένου να πείσει τον αρχηγό των μισθοφόρων να συμφωνήσει σε εκεχειρία.

Η επόμενη ημέρα για τον Πούτιν

Ο Τζον Χέρμπστ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ουκρανία, λέει ότι είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η κρίση στη Ρωσία θα τελειώσει άμεσα. Μιλώντας στο BBC εξηγεί ότι δεν είναι ξεκάθαρο το τι θα συμβεί από εδώ και στο εξής, αλλά εκτιμά ο Πριγκόζιν δεν πρόκειται να υπαχθεί στον έλεγχο του υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας.

Αυτή η στιγμή θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια παύση πριν από μια πραγματική «σύγκρουση», λέει ο Herbst. Ενδεχομένως, ο Πούτιν θα ήταν πρόθυμος να υποχωρήσει από τις δηλώσεις του και να πορευτεί κρατώντας προφυλάξεις, είπε.

Ο Μάικλ Ο' Χάνλον, ειδικός στο Ινστιτούτο Μπρούκινγκς, ανέφερε από την πλευρά του στο BBC ότι αυτή η συμφωνία «έχει νόημα» επειδή η κατάσταση στη Ρωσία είχε γίνει «εξαιρετικά επικίνδυνη» όσον αφορά στον Γιεβγκένι Πριγκόζιν.

«Η ιδέα ότι ο Πριγκόζιν θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να προκαλέσει μια ευρεία μαζική εξέγερση εναντίον του Πούτιν αποτελεί πραγματικά ένα παραμύθι», εξήγησε ο O'Hanlon.

Ωστόσο, πρόκειται για μια «άκρως κρίσιμη και επικίνδυνη στιγμή» στη Ρωσία, σχολίασε ο O'Hanlon.

Αγώνας για ανακατανομή εξουσίας και οικονομικών πόρων

Χθες, στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του Alpha Κύπρου, ο Πολιτικός Επιστήμονας και διεθνολόγος, Θεόδωρος Τσίκας, ανέφερε πως πίσω από το πραξικόπημα των Βάγκνερ «κρύβεται ένας αγώνας για ανακατανομή εξουσίας και οικονομικών πόρων».

Μέχρι τώρα, όπως ανέφερε, ο Ρώσος Πρόεδρος είχε την δύναμη να ισορροπεί ανάμεσα στις φατρίες του καθεστώτος στην χώρα, χωρίς να χρησιμοποιεί βία. «Κάτι το οποίο πλέον δεν ισχύει». Αυτό δίνει μια εικόνα αδυναμίας του Ρώσου Προέδρου τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στην διεθνή κοινότητα.

Πρόσθεσε ακόμη πως περιοχές της χώρας οι οποίες έχουν κυρίως τροφοδοτήσει τον ρωσικό στρατό στην Ουκρανία, αρχίζουν να εμφανίζουν αιτήματα αυτονομίας, απόσχισης ή ανεξαρτησίας από την ίδια την Ρωσική Ομοσπονδία. 

Υπό ορισμένες προϋποθέσεις η νέα κατάσταση πραγμάτων στην Ρωσία μπορεί να σημάνει την αρχή του τέλους για τον Πούτιν.

Σύμμαχοι στο εξωτερικό

Ο Πριγκόζιν ο οποίος μέχρι τώρα ήταν μοχλός του καθεστώτος έχει άλλους συμμάχους στο εσωτερικό; Όπως εξήγησε ο κ. Τσίκας σε περίπτωση που τμήματα των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας ταχθούν υπέρ του Πριγκόζιν, «τότε αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε κάποιου είδους αλλαγή» του καθεστώτος στην Ρωσία.

Αναφερόμενος στον πόλεμο της Ουκρανίας, τόνισε δύο βασικά στοιχεία των δηλώσεων του Πριγκόζιν. Ότι η Ουκρανία δεν συνιστούμε άμεση απειλή για την Ρωσία τον Φεβρουάριο του 2022, όταν Ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Ουκρανία. Επιπλέον ο ηγέτης των Βάγκνερ είπε πως οι πραγματικές απώλειες των Ρωσικών στρατευμάτων είναι σχεδόν τριπλάσιες από τα νούμερα που αναφέρουν τα επίσημα ρωσικά έγγραφα.

Η Ρωσία σε αναβρασμό

Για το πώς μπορεί να εξελιχθεί η κατάσταση στη Ρωσία μετά την 24ωρη ανταρσία της μισθοφορικής οργάνωσης της Βάγκνερ και αν όλη αυτή η ένταση μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην έκβαση του μετώπου στην Ουκρανία, μίλησε στην ΕΡΤ ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, κ. Σωτήρης Σέρμπος.

«Τις τελευταίες ώρες προέκυψαν νέα δεδομένα αλλά και περισσότερα ερωτήματα σε αυτά που ήδη είχαμε. Εφόσον υπάρχει μία τέτοια συμφωνία και μάλιστα με ενδιάμεσο διαπραγματευτή τον Λουκασένκο, περιμένουμε αρχικά να δούμε τι περιλαμβάνει η εν λόγω συμφωνία. Καταρχήν, περιλαμβάνει κάτι για τον Ρώσο υπουργό Άμυνας και τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων; Επίσης, ο Πούτιν μπήκε σε μία διαπραγμάτευση με κάποιον που έχει χαρακτηρίσει ως "προδότη";», τόνισε αρχικά ο κ. Σέρμπος.

Υπογράμμισε επίσης ότι «ακόμη κι αν υπάρχει αυτή συμφωνία, όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι τα πράγματα στο εσωτερικό της Ρωσίας έχουν αλλάξει. Ο Πούτιν δεν έλέγχει την κατάσταση, δε γνωρίζουμε σε τι είδους συμβιβασμούς έχει καταφύγει. (…) Κάτι που έχει ενδιαφέρον και εκτός ρωσικής επικράτειας, είναι ότι η Βάγκνερ είναι υπεύθυνη για το ρωσικό αποτύπωμα που υπάρχει σε άλλες γεωγραφικές ζώνες, με πρώτη και κύρια την Αφρική. Σε αυτή τη φάση νομίζω έχουν υποβαθμιστεί πολύ οι προοπτικές των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων».

Αναφορικά με τα ερωτήματα που προκύπτουν από το πώς ο Πριγκόζιν ξεκίνησε την ανταρσία, ο κ. Σέρμπος ανέφερε: «Σημασία έχει να αναλογιστούμε τι είδους υποστήριξη είχε ο Πριγκόζιν εντός της Ρωσίας. (…) Ένα δευτερο ερώτημα είναι αν και κατά πόσο υπερεκτίμησε ο επικεφαλής της Βάγκνερ την υποστήριξη που έχει λάβει και αναγκάστηκε να έρθει σε συμβιβασμό. Ενδεχομένως να έχει τελειώσει ένας γύρος της μάχης, σίγουρα όμως η Ρωσία βρίσκεται σε αναβρασμό».

Πόσοι θα ακολουθήσουν τον Πριγκόζιν

Ο Θρασύβουλος Ευτυχίδης, διεθνολόγος και οικονομολόγος μίλησε στην ΕΡΤ σχετικά με όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ώρες στη Ρωσία, μετά την ανταρσία του επικεφαλής της μισθοφορικής οργάνωσης Βάγκνερ, Γεβγκένι Πριγκόζιν, κάνοντας εκτιμήσεις για την εξέλιξη της κατάστασης.

«Από όλο αυτό, έχει μειωθεί το κύρος του Ρώσου προέδρου», είπε αρχικά.  Πρόσθεσε πως ο Πούτιν: «Απέδειξε ότι ουσιαστικά χρησιμοποιεί δυνάμεις που δεν ελέγχει. Βέβαια κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με το Κίεβο, αλλά σήμερα είναι η μέρα της Ρωσίας, οπότε ουσιαστικά αποδείχθηκε ότι δυνάμεις, οι μισθοφόροι που έχει χρησιμοποιήσει κατά κόρον η Μόσχα, ήταν εξαιρετικά επικίνδυνες».

Όσο για το αν θα μπορούν οι δύο άνδρες να συμβιώσουν, μετά από όλο αυτό, τόνισε: «Φυσικά όχι. Δεν υπάρχει αυτή περίπτωση. Είναι πρακτικά αδύνατον. Εμένα μου έχει κάνει φοβερή εντύπωση ότι ο Πούτιν έχει ανεχθεί το προηγούμενο διάστημα τον Πριγκόζιν να υβρίζει ουσιαστικά. Αλλά θα πω ότι ο Πριγκόζιν είναι ένας άνθρωπος που γνωρίζει πολλά πράγματα από μέσα και ίσως γι’ αυτό να μην του έδωσε την απάντηση που θα έπρεπε από την αρχή. Σήμερα όμως έχει ξεπεράσει κάθε όριο, οπότε υποχρεωτικά θα πρέπει να φύγει από την Ρωσία. Αν θέλει να διαφυλάξει την ζωή του. Δεν ξέρω πόσοι θα τον ακολουθήσουν ή πόσοι θα είναι αυτοί που θα καταθέσουν τα όπλα και θα ενταχθούν στο ρωσικό στρατό».