Η Γκαµπόν, µε τα πλούσια πετρελαϊκά αποθέµατα και τους φτωχούς κατοίκους, έγινε η όγδοη αφρικανική χώρα η κυβέρνηση της οποίας ανατράπηκε µε πραξικόπηµα από το 2020.

Ο επί 14 χρόνια πρόεδρος, Αλί Μπονγκό Οντιµπά, γιος επίσης «ισόβιου» προέδρου, του απολυταρχικού Οµάρ Μπονγκό Οντιµπά, πυλώνα της «Françafrique» (του συστήµατος συνεργασίας, πολιτικής και οικονοµικής, µεταξύ των πρώην γαλλικών αποικιών), κέρδισε µια τρίτη θητεία στις εκλογές της 26ης Αυγούστου. Οµως, την Τετάρτη, η επονοµαζόµενη «Επιτροπή Μετάβασης και Αποκατάστασης των Θεσµών», αµφισβητώντας το αποτέλεσµα, τον έθεσε σε κατ’ οίκον περιορισµό και οι πραξικοπηµατίες στρατιωτικοί της όρισαν ως «µεταβατικό πρόεδρο» τον επικεφαλής της Ρεπουµπλικανικής Φρουράς, επίλεκτης µονάδας του στρατού της Γκαµπόν, στρατηγό Μπρις Ολγκί Γκεµά.

Η περίοδος της «µετάβασης» παραµένει αδιευκρίνιστη, όπως γίνεται συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις, ειδικά στην Αφρική. Ο Τζον Κίρµπι του Συµβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, αν και χαρακτήρισε «βαθιά ανησυχητικά» τα διαδοχικά πραξικοπήµατα στην Αφρική τα τελευταία χρόνια, ωστόσο θεωρεί πως είναι «πολύ νωρίς» να µιλήσει κανείς για µια γενική τάση.

Της Γκαµπόν είχε προηγηθεί το πραξικόπηµα στον Νίγηρα πριν από έναν µήνα, αλλά και στο Μάλι, στην Μπουρκίνα Φάσο, στη Γουινέα και στο Τσαντ. Ο 64χρονος Μπονγκό, που κάλεσε µε βίντεο στα αγγλικά τους «φίλους του» να «κάνουν φασαρία», είχε πρωτοεκλεγεί το 2009 και επανεξελέγη το 2016, µε µόλις 5.500 ψήφους περισσότερες από τον αντίπαλό του. Ηδη το αποτέλεσµα εκείνο είχε αµφισβητηθεί, ενώ το 2018 υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας και εξαφανίστηκε επί ένα δεκάµηνο, προκειµένου να αναρρώσει. Στο διάστηµα αυτό σηµειώθηκε αποτυχηµένο πραξικόπηµα, για πολλούς µια τακτική της ίδιας της κυβέρνησης για να κερδίσει τη στήριξη των πολιτών.

Αν και αρχικά θεωρείτο ελαστικότερος από τον πατέρα του, το τελευταίο διάστηµα είχε επιδοθεί σε πογκρόµ συλλήψεων. Οι στρατιωτικοί που τον ανέτρεψαν τον κατηγορούν για «εσχάτη προδοσία» και µε τις ίδιες κατηγορίες συνέλαβαν επίσης τον γιο και σύµβουλό του, Νουρεντίν Μπονγκό Βαλεντίν, τον προσωπάρχη του και άλλα υψηλόβαθµα στελέχη.

Ο ανατραπείς πρόεδρος είχε κρατήσει αποστάσεις από τη Γαλλία, την ώρα που εννέα από τα αδέρφια του βρίσκονται από το 2010 στο µικροσκόπιο ερευνών της γαλλικής ∆ικαιοσύνης για «παράνοµα κέρδη».

Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 2/9