Ανησυχία στο εµπόριο -και όχι µόνο- έχει προκαλέσει η επίθεση των ανταρτών Χούτι (ή Χούθι) της Υεµένης στη ∆ιώρυγα του Σουέζ και την Ερυθρά Θάλασσα, µία από τις κυριότερες διόδους για το παγκόσµιο εµπόριο, µε κολοσσούς ήδη να ακυρώνουν µεταφορές φορτίων.

Εταιρείες-κολοσσοί, όπως η MSC, η CMA CGM, η AP-Moller Maersk και η BP, έχουν διακόψει ή αναστείλει τις υπηρεσίες τους µέσω του στενού Μπαµπ Ελ-Μαντέµπ, που βρίσκεται µεταξύ της Ερυθράς Θάλασσας και του Κόλπου του Αντεν. Ενα νέο µέτωπο ήδη έχει ανοίξει µε απρόβλεπτες συνέπειες. Οι αντάρτες Χούτι, υποστηριζόµενοι από το Ιράν και εξοπλισµένοι µε εξελιγµένης µορφής όπλα, ανέφεραν ότι επιτέθηκαν σε πλοία ως απάντηση στους βοµβαρδισµούς του Ισραήλ στη Γάζα, δίνοντας µε αυτόν τον τρόπο το δικό τους στίγµα υποστήριξης στους Παλαιστίνιους. Οι επιθέσεις γίνονται σε εµπορικά πλοία που φέρεται να σχετίζονται µε ισραηλινά συµφέροντα ή κινούνται προς το Ισραήλ.

Παράκαµψη µέσω... Αφρικής

Μέσω της ∆ιώρυγας µεταφέρονται το 12% του παγκόσµιου εµπορίου και το 30% του όγκου των εµπορευµατοκιβωτίων, αποτελώντας πυλώνα σταθερότητας για το παγκόσµιο εµπόριο. Χαρακτηριστικό παράδειγµα της σηµασίας της ήταν η προσάραξη του «Ever Given» το 2021, αναδεικνύοντας τη σηµασία της διόδου, µε πολλά πλοία να αναγκάζονται σε παράκαµψη, η οποία προκάλεσε µε τη σειρά της µαζικές διαταραχές παγκοσµίως στο εµπορικό σκέλος. Από τις 17 ∆εκεµβρίου, περισσότερα από 55 πλοία µεταφοράς εµπορευµατοκιβωτίων άλλαξαν δροµολόγιο µέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, σύµφωνα µε την Αρχή της ∆ιώρυγας του Σουέζ (SCA), µε τους Χούτι να δηλώνουν ότι θα υποχωρήσουν µόνο εφόσον επιτραπεί από το Ισραήλ η είσοδος τροφίµων και φαρµάκων στη Γάζα.

Παράλληλα, ο υπουργός Αµυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Οστιν, ανακοίνωσε τον σχηµατισµό συµµαχίας 10 χωρών στην Ερυθρά Θάλασσα, µε σκοπό την αντιµετώπιση των επιθέσεων των ανταρτών της Υεµένης. Υπογραµµίζοντας την αξία της ελεύθερης ροής του εµπορίου, την παραβίαση του Διεθνούς ∆ικαίου και τον κίνδυνο στη ζωή αθώων ναυτικών, γνωστοποίησε «την έναρξη της επιχείρησης ‘‘Prosperity Guardian’’».

Οικονοµικές επιπτώσεις

Τα γεγονότα αυτά δηµιούργησαν τις πρώτες «αρρυθµίες» στο εµπόριο. Συγκεκριµένα, το αργό πετρέλαιο Brent αυξήθηκε κατά 1,2% την Τετάρτη, πάνω από τα 80 δολάρια. Υπολογίζεται ότι σχεδόν 9,2 εκατ. βαρέλια πετρελαίου διακινούνταν ηµερησίως από το κανάλι το πρώτο εξάµηνο του 2023, περίπου το 9% της παγκόσµιας ζήτησης, σύµφωνα µε την Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, η εκ νέου δροµολόγηση των πλοίων προσθέτει κόστος και χρόνο στα ταξίδια τους, µε αποτέλεσµα την άνοδο των τιµών του πετρελαίου, αλλά και των ασφαλίστρων κινδύνου πολέµου. Κατά συνέπεια, το αυξηµένο κόστος της µεταφοράς προϊόντων µπορεί να µετακυληθεί στους καταναλωτές σε µια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο.

Οι Χούτι, πέραν των «αγνών» προθέσεών τους για την παροχή βοήθειας στη Γάζα, φέρονται να αποσκοπούν και στην οικονοµική αιµορραγία των συµµάχων του Ισραήλ ως εργαλείο πίεσης στον πόλεµο µε την Παλαιστίνη, ενώ επιδιώκουν να έρθουν σε θέση ισχύος απέναντι στους Αραβες αντιπάλους τους, Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ, τους οποίους κατηγορούν ως συµµάχους των ΗΠΑ. Η αντιαµερικανική ρητορική τους έχει βρει εύφορο πεδίο στον λαό της Υεµένης. Ενας αξιωµατούχος των ανταρτών δήλωσε µέσω του Χ (πρώην Twitter) ότι «ακόµα κι αν η Αµερική καταφέρει να κινητοποιήσει τον κόσµο ολόκληρο, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις µας δεν θα σταµατήσουν».

Το Σουέζ αποτελούσε διαχρονικά πεδίο εντάσεων, λόγω της δυναµικής του. Με την Αίγυπτο να εθνικοποιεί το κανάλι το 1956, ξέσπασε η «Κρίση του Σουέζ», ενώ λίγο έλειψε να υπάρξει γενικευµένη πολεµική σύγκρουση των συνασπισµένων δυνάµεων της Γαλλίας, της Αγγλίας και του Ισραήλ εναντίον της Αιγύπτου. Με την επέµβαση των ΗΠΑ, της Σοβιετικής Ενωσης και των Ηνωµένων Εθνών, αποφεύχθηκαν τα χειρότερα, µε το «µπλοκ» των δυνάµεων να αποχωρεί. Ακόµη, δεν θα µπορούσε να παραλειφθεί από τις εντάσεις ο Πόλεµος των Εξι Ηµερών, όταν Αίγυπτος, Ιορδανία και Συρία πολέµησαν εναντίον του Ισραήλ, µε συνέπεια το κανάλι να υποστεί πολύ µεγάλες ζηµιές και να παραµείνει κλειστό µέχρι και τον πόλεµο του Γιοµ Κιπούρ, το 1973.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής στις 24/12