Στέλεχος σήµερα της γνωστής δεξαµενής σκέψης και παράλληλα συµβουλευτικής εταιρείας RAND Corporation, o Τσαρλς Ρις πέρασε τριάντα χρόνια στο διπλωµατικό σώµα των ΗΠΑ, µεταξύ των οποίων τα τρία χρόνια στην Ελλάδα (2004-2007) ως πρέσβης των Ηνωµένων Πολιτειών στην Αθήνα. Λίγο πριν επισκεφθεί ξανά τη χώρα µας για να συµµετάσχει στο 9ο Οικονοµικό Φόρουµ των ∆ελφών, που είναι προγραµµατισµένο να πραγµατοποιηθεί 10 µε 13 Απριλίου, τα «Π» συνοµίλησαν µε τον βετεράνο διπλωµάτη για τους πολέµους στην Ουκρανία και τη Γάζα, αλλά και για τις δικές του αναµνήσεις από τη θητεία του στην Αθήνα.

∆ύο χρόνια συµπληρώνονται πλέον από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Τόσο οι Βρυξέλλες όσο και η Ουάσινγκτον δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στη στρατιωτική και οικονοµική βοήθεια που ζητά το Κίεβο. Πώς πρέπει η ∆ύση να στηρίξει την Ουκρανία σε αυτόν τον πόλεµο; Πολλοί αναλυτές αµφισβητούν τη δυνατότητά της να τον κερδίσει…

Η υποστήριξη προς την Ουκρανία, στην αντίστασή της απέναντι στην κτηνώδη ρωσική εισβολή, είναι κρίσιµη για την ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ευρώπης και της Αµερικής. Το αµερικανικό Κογκρέσο συζητά ένα επιπρόσθετο «πακέτο», που θα παρέχει επιπλέον 60 δισ. δολάρια κυρίως σε επείγουσα υποστήριξη σε στρατιωτικό εξοπλισµό. Η νοµοθέτηση αυτή περιπλέκεται από µη σχετιζόµενες συζητήσεις αναφορικά µε τη µετανάστευση κατά µήκος των νότιων συνόρων των ΗΠΑ. Είµαι αισιόδοξος ότι η χρηµατοδότηση θα εξασφαλιστεί σύντοµα. ∆εν είµαι στρατιωτικός αναλυτής, αλλά θα παρατηρούσα ότι κάποιοι αναλυτές πίστευαν πως οι Ουκρανοί θα ηττηθούν µέσα στις πρώτες ηµέρες, κάτι που αποδείχθηκε λανθασµένο. Ο ουκρανικός στρατός απέδειξε ότι είναι αρκετά ικανός σε στρατηγική και σε τακτική, παρά το γεγονός ότι αντιµετωπίζει υπαρξιακές απειλές – ή ίσως εξαιτίας του γεγονότος αυτού.

Κανείς δεν φαίνεται να µπορεί να βρει έναν τρόπο να τερµατιστεί ο πόλεµος µεταξύ του Ισραήλ και της«Χαµάς». Ποια είναι η διέξοδος κατά τη γνώµη σας; Θα µπορούσε αυτό να δηµιουργήσει µια ευρύτερη και βαθύτερη περιφερειακή σύγκρουση;

∆ιεθνείς ηγέτες, διπλωµάτες και µεµονωµένα, αφοσιωµένα πρόσωπα από όλες τις πλευρές έχουν προσπαθήσει ανεπιτυχώς στο παρελθόν να βρουν την κατάλληλη φόρµουλα που θα εγγυάται την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευηµερία και για τους δύο λαούς και να µεταφέρουν τη λύση αυτή σε θεσµούς και σε εγγυητές µακροπρόθεσµα. Αλλά µέσα από µια κρίση, ειδικά µια τόσο αναπάντεχη και φρικιαστική, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες να µείνει πίσω το παρελθόν και να βρεθεί µια νέα βάση για τις σχέσεις µεταξύ των δύο λαών στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, προς όφελος και των δύο και της ευρύτερης περιφερειακής και διεθνούς κοινότητας επίσης.

Πώς µπορεί µια επανεκλογή του Ντόναλντ Τραµπ στις επερχόµενες προεδρικές εκλογές να αλλάξει την αµερικανική εξωτερική πολιτική ως προς την Ευρώπη; Πώς θα µοιάζει η περίοδος έπειτα από µια νίκη του Τραµπ;

Ως επαγγελµατίας διπλωµάτης και ερευνητής του RAND, αποφεύγω την εµπλοκή µε την εσωτερική πολιτική στις ΗΠΑ. Κάθε νέα διακυβέρνηση στις ΗΠΑ παρουσιάζει τις προτεραιότητές της, αλλά κατά τη γνώµη µου η αµερικανική και η ευρωπαϊκή ασφάλεια είναι αδιαίρετες.

Ποια είναι η άποψή σας για τις εξελίξεις στον ενεργειακό τοµέα στην Ανατολική Μεσόγειο; Μπορεί η συνεργασία µεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου να προσφέρει την ενεργειακή ασφάλεια που χρειάζεται η Ευρώπη;

Οι πρόσφατες ανακαλύψεις σε φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο είναι καλά νέα για την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο και η συνεργασία στην ανάπτυξη αυτών των φυσικών πόρων είναι το καλύτερο για τις χώρες και για την περιοχή συνολικά. Το φυσικό αέριο, ωστόσο, πρέπει να αντιµετωπιστεί µόνο ως µετάβαση στις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, προς τον σκοπό του περιορισµού της κλιµατικής αλλαγής. Χαίροµαι που βλέπω την ισχυρή δέσµευση της Ελλάδας να αναπτύξει τις αξιοσηµείωτες δυνατότητες σε αιολική και ηλιακή ενέργεια. Αυτό θα διασφαλίσει τη µακροπρόθεσµη ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας.

Υπηρετήσατε ως πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα από το 2004 έως το 2007. Γιατί τότε δεν µπορούσε κανείς να προβλέψει την κρίση χρέους που διαγραφόταν;

Αυτό που πυροδότησε την κρίση χρέους 2009-2010 στην Ελλάδα ήταν η µεγαλύτερη, παγκόσµια και µη σχετιζόµενη «µεγάλη ύφεση», που ξεκίνησε µε την κρίση ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ – και επιδεινώθηκε µε την αποτυχία της επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers. Θυµάµαι να προβληµατίζοµαι γιατί η Ελλάδα αποφάσισε να πουλήσει το νεότευκτο αεροδρόµιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», το οποίο, τώρα που το βλέπω αναδροµικά, ήταν µια ένδειξη µη υγιών χειρισµών σε σχέση µε τα περιουσιακά στοιχεία, ώστε να διατηρηθεί η ψευδαίσθηση της δηµοσιονοµικής υγείας ακόµα και πριν από την κρίση του 2008. Επίσης, υπήρχαν προβλήµατα µε τα διαθέσιµα ελληνικά στατιστικά στοιχεία, τα οποία θα πρέπει να είναι πάντα αντικειµενικά και ακριβή.

Μπορείτε να θυµηθείτε τις πιο σηµαντικές στιγµές από την περίοδο που υπηρετήσατε στην Αθήνα;

Σκέφτοµαι αναδροµικά ότι η σηµαντική βελτίωση στις διµερείς ελληνοαµερικανικές σχέσεις που έχουµε δει στην πραγµατικότητα ξεκίνησε την περίοδο 2004-2007. Η στέρεα δέσµευση της Ελλάδας στην ασφάλεια της συµµαχίας ήταν ξεκάθαρη και τη συµβόλιζαν οι πολλές επισκέψεις σε λιµάνια από µεγάλα πλοία του αµερικανικού Πολεµικού Ναυτικού, παρά τις διαφορές για τον πόλεµο στο Ιράκ. Επίσης, όταν τροµοκράτες εκτόξευσαν µια ρουκέτα στην πρεσβεία των ΗΠΑ, τον Ιανουάριο του 2007, ήµουν συγκινηµένος από την υποστήριξη και τη συµπαράσταση της ελληνικής κυβέρνησης και του λαού.


* Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά