Ηταν σε µια τελετή απονοµής στρατιωτικών βραβείων τον περασµένο ∆εκέµβριο που ο Βλαντιµίρ Πούτιν είχε ανακοινώσει για πρώτη φορά ότι προτίθεται να είναι υποψήφιος και για µια πέµπτη προεδρική θητεία. Μέσα στα τελευταία χρόνια, ο Ρώσος πρόεδρος έχει σφυρηλατήσει την απόλυτη κυριαρχία του, µε τους βασικούς του αντιπάλους να είναι ή νεκροί ή φυλακισµένοι ή εξόριστοι ή παροπλισµένοι.

Πριν από τις εκλογές που του έδωσαν το 87% της ψήφου µε συµµετοχή 74% -τη δηµοκρατικότητα και ανεξαρτησία των οποίων αµφισβήτησε η ∆ύση-, τα ρωσικά ΜΜΕ δεν έχαναν ευκαιρία να παρουσιάζουν τον Πούτιν σε επισκέψεις σε εργοστάσια και αγορές να µιλά µε τον «απλό κόσµο», όχι για τον πόλεµο, που απορροφά πλέον το 2024 το 40% του κρατικού προϋπολογισµού, αλλά για εσωτερικά ζητήµατα. Οι µόνοι άλλοι υποψήφιοι απέναντί του ήταν ο Νικολάι Χαριτόνοφ του ρωσικού Κοµµουνιστικού Κόµµατος, που έχει µια µικρή και διόλου απειλητική σταθερή βάση ψηφοφόρων, ο Λεονίντ Σλούτσκι, διάδοχος του Ζιρινόφσκι στο εθνικιστικό LDPR, και ο Βλαντισλάβ Νταβάνκοφ του φιλελεύθερου Νέου Λαού.

Ο υποψήφιος-έκπληξη Μπόρις Ναντέζντιν, δηµοτικός σύµβουλος της Μόσχας, µε αντιπολεµική ατζέντα, δεν µπόρεσε τελικά να συµµετάσχει, γιατί η εκλογική επιτροπή ανακοίνωσε πως τουλάχιστον το 15% των υπογραφών που συγκέντρωσε δεν ήταν έγκυρες! Υποψήφιοι από το παρελθόν, όπως ο Σεργκέι Μιρόνοφ, ο οποίος στις εκλογές του 2012 είχε κατέβει αντιπολιτευόµενος και υποσχόµενος ότι θα τοποθετούσε τον -αποβιώσαντα πλέον- Αλεξέι Ναβάλνι επικεφαλής του Προϋπολογισµού, τώρα εµφανίζεται ως υποστηρικτής του πολέµου, λειαίνοντας το έδαφος για τον πρόεδρο.

Η δολοφονία Πριγκόζιν και ο υπό αµφισβητούµενες συνθήκες θάνατος του Ναβάλνι 

Μοναδική παραφωνία σε ένα ελεγχόµενο σύστηµα, το κίνηµα των µαζικών διαµαρτυριών «Μεσηµέρι κατά του Πούτιν» στα εκλογικά κέντρα, τις οποίες διοργάνωσε ο Αλεξέι Ναβάλνι και η χήρα του, Γιούλια Ναβάλναγια. Η δολοφονία του Πριγκόζιν, η ανταρσία της οµάδας του οποίου υπήρξε η µοναδική σοβαρή πρόκληση στη θητεία του Πούτιν, και ο υπό αµφισβητούµενες συνθήκες θάνατος του Αλεξέι Ναβάλνι στη φυλακή αποµάκρυναν τα σοβαρότερα «εµπόδια».

Πριν από λίγο καιρό, το µαφιόζικου τύπου «µήνυµα» που έλαβε ο Λεονίντ Βολκόφ, στενός σύµβουλος του Ναβάλνι, ο οποίος, ενώ βρισκόταν στο αυτοκίνητό του, έξω από το σπίτι του στην πρωτεύουσα Βίλνιους της Λιθουανίας, δέχθηκε επίθεση από άγνωστο µε δακρυγόνο και τσεκούρι, επιβεβαιώνει κάτι ακόµα. Πως οι ρωσικές µυστικές υπηρεσίες έχουν αναβαθµίσει τις επιχειρήσεις τους και στο εξωτερικό.

Στο εσωτερικό, ο ασφυκτικός έλεγχος από τότε που η χώρα µπήκε σε στρατιωτικό νόµο έχει ενταθεί το πρώτο δίµηνο του 2024 µε δύο νέους νόµους. Ο πρώτος προβλέπει την κατάσχεση περιουσίας για τη διασπορά «ψευδών ειδήσεων» σχετικά µε τον ρωσικό στρατό και ακόµα 24 κατηγορίες που συνδέονται µε την εθνική ασφάλεια, µε σκοπό τη δηµιουργία ατµόσφαιρας φόβου. Ο δεύτερος νόµος στοχεύει κυρίως τα ανεξάρτητα δηµοσιογραφικά Μέσα και µέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρόκειται για απαγόρευση διαφήµισης σε αυτά και πληρωµής δικαιωµάτων, στιγµατίζοντάς τα ως «ξένους πράκτορες».

Οι άνθρωποι του Πούτιν

Μέσα σε αυτή την απόλυτη κυριαρχία, ο έλεγχος γίνεται µέσω των προσώπων - κλειδιών του στενού περιβάλλοντος του Πούτιν. Για παράδειγµα, επικεφαλής της προπαγάνδας του Κρεµλίνου στα κυρίαρχα ΜΜΕ είναι ο Αλεξέι Γκροµόφ, πρώην γραµµατέας Τύπου του Πούτιν, ενώ ο Βλαντιµίρ Κιριγιένκο, γιος του Σεργκέι Κιριγιένκο, του πανίσχυρου αναπληρωτή επιτελάρχη του Ρώσου προέδρου και πρώην πρωθυπουργού του Γέλτσιν (το 1998 σε ηλικία 35 ετών), ήταν υπεύθυνος για τη διεξαγωγή των φετινών εκλογών.

Οπως εύστοχα έγραψε το CNN, µε δεδοµένη την ισχύ του Ρώσου προέδρου, το ερώτηµα, ακόµα και πριν από τις εκλογές, στην κεντρική πολιτική σκηνή δεν ήταν ποιος θα είναι ο επόµενος πρόεδρος, αλλά ποιος θα γίνει ο επόµενος πρωθυπουργός. Ο Μιχαήλ Μισούστιν, παρότι αποδείχτηκε αποτελεσµατικός στη διάρκεια της πανδηµίας και του πολέµου, δεν είναι ένας «πρωθυπουργός για τον πόλεµο», αλλά ένας τεχνοκράτης. Με αποτέλεσµα µια σειρά προσώπων να διαγκωνίζονται για τον εκτοπισµό του, µε πρώτο ίσως µεταξύ αυτών τον αναπληρωτή πρωθυπουργό για την ανοικοδόµηση, Μαράτ Κουσνούλιν.

Ισχυρός θεωρείται και ο υπουργός Γεωργίας και πρώην επικεφαλής της µυστικής υπηρεσίας FSB, Ντίµτρι Πατρούσεφ, γιου του επικεφαλής του γραµµατέα του ρωσικού Συµβουλίου Ασφαλείας, Νικολάι Πατρούσεφ. Οµως, εκτιµάται ότι ο Πούτιν δεν θα άφηνε πεδίο στον πατέρα Πατρούσεφ να προωθήσει σε πολύ υψηλό αξίωµα τον γιο του. Ο Νικολάι διαµορφώνει και τη ρητορική του πολέµου, δηµοσιεύοντας, µεταξύ άλλων, άρθρο για την «Κατάρρευση των παρασιτικών κρατών», αναφερόµενος στη ∆ύση, και καλώντας τον παγκόσµιο Νότο να ξεσηκωθεί ενάντια στη νεοαποικιοκρατική ∆ύση. Παράλληλα, ο Αλεξάντερ Ντούγκιν είναι ο ακροδεξιός φιλόσοφος που συµπληρώνει τη ρητορική του εθνικισµού.

Πρόσωπα-κλειδιά

Ακόµα δύο πρόσωπα-κλειδιά του προέδρου είναι ο στενότερος φίλος του Πούτιν και πιο ισχυρός Ρώσος ολιγάρχης, Γιούρι Κοβάλτσουκ, ιδιοκτήτης της τράπεζας Rossiya και θεωρούµενος «προσωπικός τραπεζίτης του Πούτιν και άλλων ισχυρών». Επίσης, ο πρώην σωµατοφύλακας του Πούτιν, Αλεξέι Ντιούµιν, πρόσωπο-κλειδί στο παρελθόν στην κατάληψη της Κριµαίας και φερόµενος µεσάζοντας στις διαπραγµατεύσεις του Πούτιν µε τον Πριγκόζιν (πριν από τη δολοφονία του τελευταίου).

Από την άλλη, ρόλο στη δηλητηρίαση, στο παρελθόν, του Αλεξέι Ναβάλνι, σύµφωνα µε τις βρετανικές Αρχές, φέρεται να έπαιξε ο επικεφαλής της µυστικής αστυνοµίας της µυστικής υπηρεσίας FSB, Αλεξέι Σεντόφ. Ο πράκτορας, καθώς και ο διευθυντής του FSB, Αλεξάντερ Μπορτνίκοφ, και ο αναπληρωτής του, Σεργκέι Κορόλεφ, θεωρούνται απόλυτα καθοδηγούµενοι.

Στους ισχυρούς της σηµερινής Ρωσίας περιλαµβάνονται, ακόµα, ο πρώην πρόεδρος και πρωθυπουργός Ντµίτρι Μεντβέντεφ, οι δύο συστηµικοί φιλελεύθεροι που δεν εναντιώνονται ποτέ στον Πούτιν, δηλαδή ο υπουργός Οικονοµικών, Αντον Σιλουάνοφ, και η κεντρική τραπεζίτης της Ρωσίας, Ελβίρα Ναµπιούλινα, καθώς και ο φιλελεύθερος δήµαρχος της Μόσχας, Σεργκέι Σοµπιάνιν, που θεωρείται πρόσωπο σταθερότητας, που «ελέγχει» τους Μοσχοβίτες.

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»