Για πέντε δευτερόλεπτα, στις 12:33 το μεσημέρι της Δευτέρας (τοπική ώρα), 15 γιγαβάτ (GW) ηλεκτρικής ισχύος εξαφανίστηκαν αιφνιδίως από το ενεργειακό δίκτυο της Ισπανίας. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η απώλεια αυτή αντιστοιχούσε στο 60% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας εκείνη τη στιγμή στη χώρα. Όπως αναφέρει σε σημερινό της άρθρο η εφημερίδα El País, αυτά τα πέντε δευτερόλεπτα ήταν αρκετά για να προκαλέσουν την κατάρρευση του συστήματος και να ακολουθήσει χάος.

Διαβάστε ακόμα: Πόσο πιθανό είναι να συμβεί και στην Ελλάδα ένα μπλακ άουτ τύπου Ισπανίας - Πορτογαλίας: Σε επιφυλακή οι Αρχές

Σχεδόν ένα 24ωρο μετά το εκτεταμένο μπλακάουτ, η κανονικότητα έχει σε μεγάλο βαθμό αποκατασταθεί στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Η ισπανική εταιρεία διαχείρισης του ηλεκτρικού δικτύου, Red Eléctrica, ανακοίνωσε ότι σήμερα το πρωί ήταν σε θέση να καλύπτει το 99,16% της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια στη χώρα. Ωστόσο, η κυκλοφορία των περισσότερων τρένων παραμένει ακόμα διακοπείσα. «Όλοι οι υποσταθμοί της Ισπανίας λειτουργούσαν σήμερα το πρωί», σημείωσε σε ανάρτησή της στο X η Red Electrica. «Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε από το κέντρο ηλεκτρικού ελέγχου για να διασφαλίσουμε την απόλυτη επιστροφή στην ομαλότητα του συστήματος», πρόσθεσε.

Το δίκτυο του μετρό της Μαδρίτης ανακοίνωσε ότι ξανάρχισε να λειτουργεί στις 08:00 τοπική ώρα (09:00 ώρα Ελλάδος), όπου ξανάρχισαν τα δρομολόγια του 80% των τρένων, αλλά η εταιρεία διαχείρισης της υποδομής σιδηροδρόμων Adif ανακοίνωσε ότι τα περισσότερα τρένα σε πανεθνικό επίπεδο δεν λειτουργούν. Σήμερα το πρωί «σταθεροποιήθηκε τελείως» το δίκτυο ηλεκτροδότησης της Πορτογαλίας, ανακοίνωσε η εταιρεία διαχείρισης του δικτύου ηλεκτροδότησης της χώρας REN.

Ισπανία: Τι ξέρουμε μέχρι στιγμής για το πρωτοφανές μπλάκαουτ στην Ιβηρική Χερσόνησο

Η Ιβηρική Χερσόνησος, σύμφωνα με την ισπανική εφημερίδα, έζησε χθες ένα πρωτοφανές μπλακ άουτ που βύθισε σε σκοτάδι τις ηπειρωτικές περιοχές των δύο χωρών και προκάλεσε χάος. «Στα περισσότερα από 40 χρόνια που εργάζομαι στον τομέα, δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Χόρχε Φάμπρα, πρώην πρόεδρος της Red Eléctrica επί μία δεκαετία. Αν και το πρόβλημα έχει πλέον αποκατασταθεί, το βασικό ερώτημα παραμένει: τι ακριβώς συνέβη; «Δεν αποκλείουμε καμία υπόθεση», δήλωσε στη χθεσινή του συνέντευξη Τύπου ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ. «Δεν γνωρίζουμε τα αίτια», επέμεινε, εντείνοντας την αβεβαιότητα γύρω από το «Cero Energetico» (το «Ενεργειακό Μηδέν» δηλαδή, όπως βαπτίστηκε η αιφνίδια και μαζική διακοπή της ηλεκτροδότησης).

Στις 12:33 ανιχνεύθηκε «μια πολύ ισχυρή ταλάντωση στις ροές ισχύος» του ηλεκτρικού δικτύου. Η ταλάντωση αυτή προκλήθηκε από μια απότομη απώλεια παραγωγής, η οποία προέρχεται κυρίως από πυρηνικούς σταθμούς, υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις, μονάδες συνδυασμένου κύκλου και πάρκα ηλιακής και αιολικής ενέργειας.

Η απώλεια ισχύος, που έφτασε τα 15 γιγαβάτ για διάρκεια πέντε δευτερολέπτων, είχε μέγεθος σχεδόν διπλάσιο από τη συνολική ισχύ των πέντε πυρηνικών σταθμών της Ισπανίας (7,4 GW) και είχε ως αποτέλεσμα την αποσύνδεση του ισπανικού ηλεκτρικού δικτύου από το ευρωπαϊκό, το οποίο συνδέεται κυρίως μέσω της Γαλλίας. Αυτή η αποσύνδεση «οδήγησε στην κατάρρευση του συστήματος και στο γενικευμένο μπλακ άουτ», όπως εξήγησε ο Εδουάρδο Πριέτο, διευθυντής Λειτουργικών Υπηρεσιών της Red Eléctrica, σε συνέντευξη Τύπου στις 14:30 το μεσημέρι της Δευτέρας. Στις 19:00 επανέλαβε την ίδια εξήγηση, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για «τελείως ασυνήθιστο γεγονός», χωρίς προηγούμενο στην ιστορία της Ισπανίας.

Τα σενάρια και η σιωπή των ισπανικών Αρχών

Σημειώνεται, πάντως, πως ούτε ο Πέδρο Σάντσεθ, ούτε κάποιος άλλος αξιωματούχος,  έχουν προβεί, προς το παρόν, σε δηλώσεις για τα αίτια της κατάρρευσης του δικτύου. Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι «δεν πρόκειται να διατυπωθούν εικασίες». Ο Σάντσεθ κάλεσε το κοινό να μην αναπαράγει «πληροφορίες αμφίβολης προέλευσης».

Τις περασμένες ώρες, όπως υπενθυμίζει η El Pais, διακινήθηκαν διάφορες θεωρίες, κάποιες από τις οποίες διαψεύστηκαν. Το πρακτορείο Reuters είχε αναφέρει ότι η REN (ο πορτογαλικός φορέας ηλεκτροδότησης) απέδωσε την ευθύνη σε ένα ασυνήθιστο καιρικό φαινόμενο στην Ισπανία. Ωστόσο, η REN διέψευσε επίσημα αυτή την εκδοχή. Η πιθανότητα κυβερνοεπίθεσης συζητήθηκε επίσης αρκετά. Ο πρόεδρος της Ανδαλουσίας, Χουάν Μανουέλ Μορένο Μπονίγια, δήλωσε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του τοπικού κέντρου κυβερνοασφάλειας, «μόνο ένας κυβερνοπόλεμος θα μπορούσε να προκαλέσει μπλακ άουτ τέτοιας κλίμακας». Όμως, λίγες ώρες αργότερα, η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Τερέσα Ριμπέρα, διαβεβαίωσε ότι «δεν υπάρχουν ενδείξεις» για κάτι τέτοιο.

Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d9izhdoncxqx)

Το Εθνικό Κρυπτολογικό Κέντρο (που υπάγεται στο ισπανικό Εθνικό Κέντρο Πληροφοριών (CNI) δήλωσε ότι διερευνά το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης. Το Κοινό Στρατηγείο Κυβερνοχώρου του Υπουργείου Άμυνας εξετάζει επίσης αυτό το ενδεχόμενο. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι, αν και είναι τεχνικά εφικτό να προκληθεί ένα τέτοιο μπλακ άουτ, θα απαιτούνταν εξαιρετικά πολύπλοκος και συγχρονισμένος σχεδιασμός. «Ένα μπλακ άουτ τέτοιου μεγέθους μέσω κυβερνοεπίθεσης είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί λόγω της διασποράς και του κατακερματισμού των δικτύων», εξηγεί ο Μαρτίν Βίγο, ειδικός στις κυβερνοαπειλές. Ο Λούκας Ολεϊνίκ του King’s College London επισημαίνει στην El Pais ότι «είναι απαραίτητο να γίνει λεπτομερής έρευνα προκειμένου να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα».

Στην Ισπανία δεν υπάρχουν προηγούμενα περιστατικά τέτοιας κλίμακας. Τα μοναδικά καταγεγραμμένα μπλακ άουτ από κυβερνοεπιθέσεις συνέβησαν στην Ουκρανία το 2015 και το 2016, με τη Ρωσία να κατηγορείται για τις επιθέσεις. Το Εθνικό Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας (INCIBE) και το Εθνικό Κρυπτολογικό Κέντρο έχουν προειδοποιήσει στο παρελθόν για την αυξημένη συχνότητα, πολυπλοκότητα και σοβαρότητα των κυβερνοεπιθέσεων, τονίζοντας ότι ο κίνδυνος διαρκώς μεγαλώνει για κρίσιμες υποδομές.

Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d9j0o7tr7cs1)

Με πληροφοριες από El Pais, AΠΕ-ΜΠΕ