Νέα στοιχεία για την 27χρονη δημοσιογράφο Βικτόρια Ρόσκινα από την Ουκρανία που βρήκε φριχτό τέλος με τη σορό της να παραδίδεται χωρίς μάτια, εγκέφαλο και λάρυγγα, βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Ειδικότερα, φως στα άδυτα της φυλακής Ταγκναρόγκ που βρίσκεται κοντά στη Μαριούπολη και στην οποία κρατήθηκε, ρίχνει μεγάλη έρευνα 13 μέσων ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων οι Guardian, Washington Post και Le Monde, υπό τον συντονισμό της γαλλικής ομάδας Forbidden Stories. Πριν τη ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022, η εν λόγω φυλακή φιλοξενούσε ανήλικους κρατούμενους και μητέρες με μικρά παιδιά, στη συνέχεια, όμως, μετατράπηκε σε κέντρο βασανιστηρίων για Ουκρανούς αιχμαλώτους έχοντας αναδειχθεί ως ο πιο σκοτεινός κρίκος ενός δικτύου κέντρων κράτησης σε όλη τη Ρωσία και την κατεχόμενη Ουκρανία.

Σύμφωνα με πρώην κρατούμενους, ένα τυπικό γεύμα στο Ταγκανρόγκ ήταν περίπου 4,5 κουταλιές φαγητού. Ένας από τους κρατούμενους μέτρησε μια μερίδα ζυμαρικών που περιείχε 15 μικρά κομμάτια. Μερικές φορές τους έδιναν ψάρι, αλλά ήταν αναμεμειγμένο με κόκαλα και εντόσθια. Κάποιοι δεν έτρωγαν καθόλου κατά τη διάρκεια της ημέρας, φυλάγοντας τις μερίδες τους για το βραδινό ώστε να νιώθουν αρκετά χορτάτοι για να κοιμηθούν κανονικά. 

Ένα άλλο ειδικό δωμάτιο βασανιστηρίων χρησιμοποιούνταν για να κρεμάνε τους κρατούμενους με χειροπέδες ανάποδα σε εμβρυακή στάση, με τα γόνατά τους δεμένα σε μια ράβδο, για 10-15 λεπτά, ενώ τους χτυπούσαν βάναυσα. Χρησιμοποιούσαν, επίσης, μια τεχνική που οι κρατούμενοι αποκαλούσαν «τηλέφωνο του Πούτιν», για να βάζουν καλώδια στους λοβούς των αυτιών, στη μύτη ή στα γεννητικά όργανα.

Σύμφωνα με πηγή των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, μέχρι το φθινόπωρο του 2024 είχαν καταγραφεί τουλάχιστον 15 περιπτώσεις Ουκρανών που πέθαναν στο Ταγκανρόγκ, με βάση μαρτυρίες κρατουμένων που επέστρεψαν στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων. Ένας πέθανε από βασανιστήρια κατά τη διάρκεια ανακρίσεων, τέσσερις κατέρρευσαν και πέθαναν κατά τη βίαιη «υποδοχή» τους κατά την άφιξη, ενώ σε άλλες 10 περιπτώσεις δεν υπήρχαν συγκεκριμένα στοιχεία.


Φυλακή Ταγκναρόγκ: Οι βάρβαρες μέθοδοι που χρησιμοποιούνταν

Οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται τόσο στη φυλακή αυτή όσο και σε άλλα αντίστοιχα «σωφρονιστικά καταστήματα» στα οποία εκτιμάται ότι έχουν περάσει 16.000 Ουκρανοί περιλαμβάνουν ηλεκτροσόκ, πνιγμό, εικονικές εκτελέσεις, χτυπήματα με ξύλινα και μεταλλικά σφυριά και επαναλαμβανόμενα χτυπήματα στο ίδιο μέρος του σώματος, καθώς και παράξενες ταπεινώσεις, όπως το δέσιμο ενός ατόμου με ταινία και στη συνέχεια το κάθισμά του ως «ανθρώπινο έπιπλο». Κρατούμενοι καταγγέλλουν, επίσης, απαγόρευση της ομιλίας της ουκρανικής γλώσσας, αυστηρό περιορισμό των τροφίμων και προτροπή σε αυτοκτονίες.

Η βία στο Ταγκανρόγκ, την γενέτειρα του Ρώσου θεατρικού συγγραφέα Αντόν Τσέχωφ, ξεκινούσε με την άφιξη των κρατουμένων. Οι πρώτοι Ουκρανοί κρατούμενοι στάλθηκαν εκεί τον Απρίλιο του 2022, συχνά δεμένοι και με δεμένα μάτια, σε στρατιωτικά φορτηγά με το σύμβολο Ζ. Οι περισσότεροι υποβλήθηκαν σε μια «τελετή» γνωστή ως «υποδοχή», κατά την οποία οι φρουροί τους χτυπούσαν, τους κλωτσούσαν και τους έδερναν με γκλομπς.

«Αυτό είναι ένα "ιερό τελετουργικό" για αυτούς. Με δεμένα τα μάτια, τα χέρια δεμένα και το κεφάλι σκυμμένο, σε διατάζουν να περπατήσεις, και κάθε ένας που στέκεται εκεί θεωρεί απαραίτητο να σε χτυπήσει με κάτι», είπε ο Βολόντιμιρ Λαμπούζοφ, στέλεχος του πολεμικού ναυτικού της Ουκρανίας που έφτασε στο Ταγκανρόγκ τον Απρίλιο του 2022.


Ποια ήταν η Βικτόρια Ρόσκινα - Αφοσιωμένη στη δουλειά της

Γνωστή στην οικογένειά της ως Βίκα, η Ρόσκινα μεγάλωσε στη σκιά του πολέμου. Ο πατέρας της ήταν βετεράνος του σοβιετικού πολέμου στο Αφγανιστάν και ήταν 17 ετών όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία. Αυτή και η αδελφή της μεγάλωσαν στην ίδια πόλη με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.  Το Κρυβί Ριγκ, όπου ζουν ακόμα οι γονείς της, βρισκόταν 30 μίλια από την προέλαση των ρωσικών δυνάμεων στη νότια Ουκρανία το 2022.

Οι συνάδελφοί της την περιγράφουν ως αφοσιωμένη στη δουλειά της και αδιάλλακτη. «Δεν είχε άλλη ζωή εκτός από τη δουλειά της, δεν είχε φίλους, δεν είχε σύντροφο. Αλλά έκανε εξαιρετική δουλειά. Για εκείνη ήταν αποστολή», είπε η Σεβίλ Μουσάιεβα, αρχισυντάκτρια της Ukrainska Pravda. «Ήταν μια από τις πιο γενναίες δημοσιογράφους που γνώρισα στην καριέρα μου», πρόσθεσε.

Για να προστατεύσει τις πηγές της, η 27χρονη χρησιμοποιούσε πολλά τηλέφωνα. Ρύθμιζε τα μηνύματά της να εξαφανίζονται και τα άρθρα της τα έγραφε σε αρχεία που επίσης αυτοδιαγράφονταν. Η πρώτη της «επαφή» με τις ρωσικές αρχές έγινε τον Μάρτιο του 2022, ενώ έκανε ρεπορτάζ από την κατεχόμενη πόλη Μπερντιάνσκ.

Τότε αιχμαλωτίστηκε από έναν στρατιώτη και παραδόθηκε σε πράκτορες της Ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας (FSB), όπου την ανάγκασαν να ηχογραφήσει ένα προπαγανδιστικό βίντεο και την άφησαν ελεύθερη λίγες μέρες αργότερα, μετά από δημόσια κατακραυγή. Όταν επέστρεψε στην Ουκρανία, οι συνάδελφοί της την προέτρεψαν να ξεκουραστεί και να κάνει ψυχοθεραπεία.

Ωστόσο, εκείνη συνέχισε να διασχίζει τη γραμμή του μετώπου. Αποκάλυψε τις συνθήκες φόβου κάτω από τις οποίες λειτουργούσαν οι εργαζόμενοι που κρατούσαν σε λειτουργία τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια και ερεύνησε τη δολοφονία δύο 16χρονων αγοριών που τόλμησαν να αντιταχθούν στους Ρώσους

Κατά το τελευταίο της ταξίδι, η Ρόσκινα φέρεται να ερευνούσε την τοποθεσία μυστικών εγκαταστάσεων —υπόγειων ή βιομηχανικών κτιρίων— όπου Ρώσοι πράκτορες ασφαλείας φέρονται να εφάρμοζαν συστηματικά βασανιστήρια για να αποσπάσουν ομολογίες ή να εξαναγκάσουν πολίτες σε ψεύδη. Παράλληλα, συνέτασσε λίστα με τα ονόματα των εμπλεκόμενων πρακτόρων της FSB.