Με τις πρώτες 100 ηµέρες του Ντόναλντ Τραµπ στην αµερικανική προεδρία να συµπληρώνονται, ΗΠΑ και Ουκρανία υπέγραψαν τη συµφωνία για τα ορυκτά, µε την κάθε πλευρά να κερδίζει ορισµένα σηµεία από αυτά που έθεσε στο τραπέζι. Ειδικότερα, οι ΗΠΑ θα έχουν την πρώτη αξίωση επί των κερδών από την εκµετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Ουκρανίας, τα οποία θα µεταφερθούν σε ένα ειδικό επενδυτικό ταµείο ανασυγκρότησης, που θα διαχειρίζονται από κοινού οι δύο χώρες. Η συµφωνία αποσκοπεί εν µέρει στην αποζηµίωση των ΗΠΑ για µελλοντική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Το ταµείο θα χρηµατοδοτηθεί από το 50% των εσόδων από νέες άδειες σε έργα που σχετίζονται µε κρίσιµα υλικά, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ενώ οι ΗΠΑ θα συνεισφέρουν είτε µε παροχή άµεσων κεφαλαίων είτε µε νέα στρατιωτική βοήθεια, όπως αναφέρει το περίγραµµα του deal και µετέδωσε το Politico.

Διαβάστε: Συμφωνία για τα ορυκτά υπέγραψαν ΗΠΑ και Ουκρανία: Δημιουργείται ταμείο επενδύσεων για την ανοικοδόμηση

Σύµφωνα µε την αναπληρώτρια πρωθυπουργό της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριντένκο, που υπέγραψε στην Ουάσινγκτον τη συµφωνία (τις ΗΠΑ εκπροσώπησε ο υπουργός Οικονοµικών, Σκοτ Μπέσεντ) και όπως αναφέρεται στο κείµενο που βγήκε στη δηµοσιότητα, το Κίεβο θα διατηρήσει την ιδιοκτησία των πόρων του και θα επιλέξει το πού θα γίνονται οι εξορύξεις, ενώ παράλληλα οι ΗΠΑ θα συνδράµουν στην προσέλκυση επενδύσεων και τεχνολογίας στα µελλοντικά projects.

Συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανία για τα ορυκτά: Τα κέρδη του Κιέβου

∆ύο µείζονα κέρδη για το Κίεβο φαίνεται πως είναι τα εξής: Η συµµετοχή των ΗΠΑ στο κοινό ταµείο δεν γίνεται επί τη βάσει της µέχρι σήµερα υποστήριξης της Ουάσινγκτον στην Ουκρανία, µε τη Σβιριντένκο να αναφέρει ότι δεν υπάρχει αναφορά σε «χρέος» προς τις ΗΠΑ (το οποίο, σύµφωνα µε τον Τραµπ, είναι περίπου 350 δισ. δολάρια, ενώ σύµφωνα µε τα διεθνή µέσα ανέρχεται στα 120 δισ. δολάρια). Παράλληλα, οι Ηνωµένες Πολιτείες θα προσφέρουν επιπλέον στρατιωτική συνδροµή στην Ουκρανία, για παράδειγµα συστήµατα αεράµυνας. Σύµφωνα, δε, µε το ανακοινωθέν του ουκρανικού υπουργείου Οικονοµικών, η συµφωνία είναι συµβατή µε το Σύνταγµα της χώρας (κατά συνέπεια, δεν είναι «αποικιακού» τύπου), ενώ παράλληλα αφήνει ανοιχτό τον δρόµο προς την ένταξη στην Ε.Ε. Το τετ α τετ Ζελένσκι και Τραµπ στο Βατικανό, άλλωστε, στο περιθώριο της κηδείας του πάπα Φραγκίσκου, δεδοµένα έδρασε ως «καταλύτης» για τις εν λόγω εξελίξεις.

Για τις Ηνωµένες Πολιτείες και τον Ντόναλντ Τραµπ πρόκειται επίσης για µια «καλή εξέλιξη», δεδοµένου ότι ο Αµερικανός πρόεδρος µπορεί να δείξει κάτι «απτό» στο Ουκρανικό, ενώ παράλληλα κερδίζει ένα «πιόνι» στη γεωπολιτική µάχη µε την Κίνα γύρω από την εκµετάλλευση των πολύτιµων ορυκτών καυσίµων και σπάνιων γαιών.

Τι κρύβει το υπέδαφος

Ειδικότερα, σύµφωνα µε τα στοιχεία της ίδιας της Ουκρανίας, τα οποία επικαλείται το Reuters, η χώρα διαθέτει κοιτάσµατα 22 από τα 34 ορυκτά που έχουν χαρακτηριστεί κρίσιµα από την Ε.Ε., συµπεριλαµβανοµένων σπάνιων γαιών όπως το λανθάνιο, το κέριουµ, το νεοδύµιο, το έρβιο και το ύτριο, µε την εξαγωγή των ορυκτών να αντιστοιχεί στο 30% των συνολικών εξαγωγών της (και να αποτελεί το 6,1% του ΑΕΠ της). Πριν από το ξέσπασµα του πολέµου µε τη Ρωσία, η Ουκρανία ήταν βασικός προµηθευτής τιτανίου, παρέχοντας περίπου το 7% της παγκόσµιας παραγωγής το 2019, σύµφωνα µε έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. ∆ιέθετε, επίσης, 500.000 τόνους αποθεµάτων λιθίου και το 1/5 του παγκόσµιου γραφίτη, ένα κρίσιµο συστατικό των πυρηνικών σταθµών παραγωγής ενέργειας.

Ο πόλεµος βέβαια άλλαξε τα δεδοµένα, µε τη Ρωσία να εκτιµάται πως έχει πλέον υπό την κατοχή της περί το 40% των ουκρανικών πόρων, περιλαµβανοµένων και δύο κοιτασµάτων λιθίου σε Ντόνετσκ και Ζαπορίζια.

Την ίδια ώρα, η παγίωση της αµερικανικής παρουσίας θεωρείται µείζονος σηµασίας από τον Ντόναλντ Τραµπ για να επιτευχθεί και ο στόχος του τερµατισµού του πολέµου: «Η αµερικανική παρουσία θα κρατήσει πολλούς “κακούς δράστες” έξω από τη χώρα ή σίγουρα έξω από την περιοχή όπου θα κάνουµε τις εξορύξεις», είπε χαρακτηριστικά ο Αµερικανός πρόεδρος την Τετάρτη, στη συνεδρίαση του υπουργικού συµβουλίου, ενόψει της υπογραφής της συµφωνίας.

Παράλληλα, ο τόνος από την Ουάσινγκτον µετά τη σύναψη του deal ήταν σαφώς διαφορετικός, στέλνοντας σαφή, έµµεσα µηνύµατα στη Μόσχα: «Αυτή η συµφωνία σηµατοδοτεί ξεκάθαρα στη Ρωσία ότι η κυβέρνηση Τραµπ είναι προσηλωµένη σε µια ειρηνευτική διαδικασία µε επίκεντρο µια ελεύθερη, κυρίαρχη και ευηµερούσα Ουκρανία µακροπρόθεσµα», δήλωσε ο υπουργός Οικονοµικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ.

Αποστολή οπλικών συστηµάτων

«Και για να είµαστε σαφείς, κανένα κράτος ή άτοµο που χρηµατοδότησε ή προµήθευσε τη ρωσική πολεµική µηχανή δεν θα επιτρέπεται να επωφεληθεί από την ανοικοδόµηση της Ουκρανίας», τόνισε ο Σκοτ Μπέσεντ, ενώ λίγες ώρες µετά η Ουάσινγκτον προχώρησε στην αποστολή οπλικών συστηµάτων στο Κίεβο, την πρώτη επί ηµερών Τραµπ.

Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ δείχνουν πως θέλουν να ασκήσουν έντονες πιέσεις να τελειώσει ο πόλεµος στην Ουκρανία, µε το Στέιτ Ντιπάρτµεντ να ανακοινώνει πως οι Ηνωµένες Πολιτείες «σταµατούν τον µεσολαβητικό ρόλο», καθώς Κίεβο και Μόσχα καλούνται να πρέπει να τα βρουν, την ώρα που και πάλι η µπάλα φαίνεται πως περνά στο ρωσικό τερέν.

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή