Το Κασμίρ γίνεται για άλλη μια φορά το μήλον της Έριδος για Ινδία και Πακιστάν. Οι δύο χώρες εδώ και 78 χρόνια συνεχίζουν τον κύκλο αίματος που έχουν ξεκινήσει και από την δεκαετία του 1940. Στις 6 και στις 7 Μαίου του 2025 ήταν το τελευταίο από μια σειρά επεισοδίων σύγκρουσης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν.  Η Ινδία εξαπέλυσε πυραυλικές επιθέσεις σε τουλάχιστον τρεις περιοχές του Πακιστάν λίγο πριν τα μεσάνυχτα, ανάμεσα στις 6 και 7 Μαΐου. Το επίκεντρό τους ήταν η διαφιλονικούμενη περιοχή του Κασμίρ. Η Ινδία καιρό τώρα σχεδίαζε να απαντήσει για τη δολοφονία 26 ανδρών, κυρίως τουριστών, στο ινδικό Κασμίρ, τον περασμένο μήνα, από ισλαμιστές δράστες. Το νέο Δελχί είχε χαρακτηρίσει την επίθεση εκείνη ως τρομοκρατική και την απέδωσε στο Πακιστάν. 

Διαβάστε: Έκκληση Τραμπ: Να σταματήσουν οι εχθροπραξίες ανάμεσα σε Ινδία και Πακιστάν - Αν μπορώ να βοηθήσω, θα το κάνω

Ινδία και Πακιστάν διεκδικούν το Κασμίρ

Η διαφιλονικούμενη περιοχή των Ιμαλαΐων του Κασμίρ, στην οποία πλειοψηφούν οι μουσουλμάνοι, διεκδικείται τόσο από την Ινδία όσο και από το Πακιστάν και έχει αποτελέσει τόπο πολλαπλών πολέμων, εξεγέρσεων και διπλωματικών αντιπαραθέσεων.

Γιατί η περιοχή αυτή έχει γίνει πόλος αντιδικίας των δύο χωρών; Μια ματιά στην περιοχή και την ιστορία της ίσως απαντήσει στο γιατί συνεχίζει να αποτελεί πηγή έντασης μεταξύ των δύο χωρών.

Η διχοτόμηση του Κασμίρ και η προσχώρηση του 1947

Μετά τον διαμελισμό της υποηπείρου το 1947, σε συνέχεια της ανεξαρτησίας από τη βρετανική κυριαρχία, το Κασμίρ αναμενόταν να γίνει μέρος του Πακιστάν, όπως και άλλες περιοχές, με μουσουλμανική πλειοψηφία.

Ο ινδουιστής ηγέτης του ήθελε το Κασμίρ να παραμείνει ανεξάρτητο. Την ίδια στιγμή όμως είχε να αντιμετωπίσει την εισβολή μουσουλμανικών φυλών από το Πακιστάν. Αυτός ήταν και ο λόγος που αποφάσισε την προσχώρηση στην Ινδία, τον Οκτώβριο του 1947, με αντάλλαγμα τη βοήθειά της κατά των εισβολέων.

Το Κασμίρ κατέληξε διαιρεμένο μεταξύ της ινδουιστικής πλειοψηφίας της Ινδίας, η οποία κυβερνά την κοιλάδα του Κασμίρ, το Τζαμού και το Λαντάκ του Ισλαμικού Πακιστάν, το οποίο ελέγχει το Αζάντ Κασμίρ («Ελεύθερο Κασμίρ») και τις βόρειες περιοχές και της Κίνας, η οποία κατέχει το Ακσάι Τσιν.

Το υπό ινδική διοίκηση Κασμίρ έχει πληθυσμό περίπου 7 εκατομμυρίων κατοίκων, εκ των οποίων σχεδόν το 70% είναι μουσουλμάνοι.

Κασμίρ: Το άρθρο 370 και οι πόλεμοι που ακολούθησαν

Μια διάταξη του ινδικού συντάγματος, το άρθρο 370, προέβλεπε μερική αυτονομία για το Τζαμού και το Κασμίρ. Συντάχθηκε το 1947, από τον τότε πρωθυπουργό του κρατιδίου, Σεΐχη Αμπντουλάχ και έγινε αποδεκτή από τον πρώτο πρωθυπουργό της Ινδίας Τζαουαχαρλάλ Νεχρού. Αν και προοριζόταν ως προσωρινό, συμπεριλήφθηκε στο Σύνταγμα της Ινδίας, το 1949, από τη συντακτική συνέλευση.

Η Ινδία και το Πακιστάν διεξήγαγαν τρεις πολέμους μετά την ανεξαρτησία τους, οι δύο από αυτούς για το Κασμίρ, το 1947 και το 1965. Ένας τρίτος, το 1971, οδήγησε στη δημιουργία του Μπαγκλαντές. Το 1999, συγκρούστηκαν ξανά στην περιοχή Kargil, σε έναν πόλεμο που χαρακτηρίστηκε ως μη κηρυγμένος. Μια γραμμή κατάπαυσης του πυρός, η Γραμμή Ελέγχου, με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ, χωρίζει τώρα την περιοχή.

Πολλοί μουσουλμάνοι στο ινδικό Κασμίρ δυσανασχετούν, εδώ και καιρό, με αυτό που θεωρούν σκληρή διακυβέρνηση από την Ινδία. Το 1989, αυτό μετατράπηκε σε εξέγερση από μουσουλμάνους αυτονομιστές. Η Ινδία έστειλε στρατεύματα στην περιοχή και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν. Η Ινδία κατηγορεί το Πακιστάν ότι εξοπλίζει και εκπαιδεύει μαχητές, κάτι που το Ισλαμαμπάντ αρνείται, λέγοντας ότι προσφέρει μόνο ηθική και διπλωματική υποστήριξη.

Ινδία: Η κίνηση του Μόντι με την ανάκληση του ειδικού καθεστώτος

Τον Αύγουστο του 2019, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι ανακάλεσε το ημιαυτόνομο καθεστώς του Κασμίρ, σε μια κίνηση που είπε ότι θα ενσωματώσει καλύτερα την περιοχή στην υπόλοιπη χώρα. Η πολιτεία αναδιοργανώθηκε σε δύο ομοσπονδιακά διοικούμενα ενωσιακά εδάφη – το Τζαμού και Κασμίρ και το Λαντάκ. Το Πακιστάν διαφώνησε έντονα, υποβαθμίζοντας τις διπλωματικές σχέσεις με την Ινδία.

Ο Μόντι λέει ότι η απόφασή του, το 2019, έφερε την ομαλότητα στο Κασμίρ, μετά από 10ετίες αιματοχυσίας. Η βία έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με Ινδούς αξιωματούχους, με λιγότερες επιθέσεις μεγάλης κλίμακας και αύξηση των τουριστικών αφίξεων. Ωστόσο, εξακολουθούν να αναφέρονται στοχευμένες δολοφονίες αμάχων και δυνάμεων ασφαλείας.

Οι εκλογές του 2024

Το 2024, το Τζαμού και Κασμίρ διεξήγαγε τις πρώτες τοπικές εκλογές, μετά την ανάκληση της αυτονομίας το 2019. Αρκετοί νεοεκλεγέντες νομοθέτες προέτρεψαν για μερική επαναφορά του άρθρου 370. Βασικά περιφερειακά κόμματα μποϊκοτάρισαν ή επέκριναν την ψηφοφορία, λέγοντας ότι οι νικητές δε θα αποκτήσουν πραγματική πολιτική εξουσία.

 

Με πληροφορίες από Reuters