Ινδία και Πακιστάν φτάνουν άλλη µια φορά κοντά στον πόλεµο, µε επίκεντρο το Κασµίρ. Η τροµοκρατική επίθεση της 22ας Απριλίου στο Παχαλγκάµ, ινδικό τουριστικό θέρετρο σε µια διαφιλονικούµενη περιοχή, που αποτελεί πάντοτε εστία έντασης, δύσκολα θα έµενε αναπάντητη. Ο ινδουιστής πρωθυπουργός, Ναρέντρα Μόντι, έχοντας δείξει από την αρχή ως υπαίτιο το Ισλαµαµπάντ, έπληξε µε πυραύλους σηµεία τόσο στο τµήµα του Κασµίρ, που ανήκει στο Πακιστάν, όσο και στην περιοχή-κόµβο Παντζάµπ, ενώ την ίδια ώρα το Πακιστάν καταγγέλλει επιθέσεις µε drones, αφού απάντησε µε βολές του πυροβολικού σε βάρος του εχθρού. Η κατάσταση δεδοµένα δεν φαντάζει εύκολη, ιδίως αν ληφθεί υπόψη η παρουσία του πυρηνικού οπλοστασίου που αµφότερες οι χώρες διαθέτουν, παρόλο που διπλωµατικές πηγές και από τις δύο πλευρές έκαναν λόγο για ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας, ωστόσο η αποκλιµάκωση ίσως δεν είναι εύκολη για πολλούς παράγοντες, όπως η θρησκεία, ο ανταγωνισµός για το νερό, αλλά και η εσωτερική ανασφάλεια και η τροµοκρατία.

Ινδία-Πακιστάν: Η έναρξη της έντασης και η συνέχεια της 

Με την Ινδία και το Πακιστάν να ανεξαρτητοποιούνται από τη βρετανική αποικιοκρατία, άµεσα το ενδιαφέρον στράφηκε γύρω από το Κασµίρ. Εκεί, η πλειονότητα ήταν µουσουλµανική και βάσει αυτού συναγόταν ότι θα ενσωµατωθεί στο Πακιστάν. Οµως, ο ινδουιστής ηγέτης του, που ήθελε το Κασµίρ να παραµείνει ανεξάρτητο, αλλά αντιµετώπιζε την εισβολή µουσουλµανικών φυλών από το Πακιστάν, αποφάσισε τελικά την προσχώρηση στην Ινδία, τον Οκτώβριο του 1947, µε αντάλλαγµα τη βοήθειά της κατά των εισβολέων.

Τελικά, έµεινε διαιρεµένο σε Ινδία - Πακιστάν, αλλά και Κίνα (που κέρδισε ένα τµήµα µετά τον πόλεµο του 1962), µε το Νέο ∆ελχί και το Ισλαµαµπάντ να εµπλέκονται σε συγκρούσεις µε αφορµή το Κασµίρ (τη µόνη µε µουσουλµανική πλειονότητα περιοχή, σε ό,τι αφορά την Ινδία) τόσο το 1947 όσο και το 1965. Μια τρίτη αντιπαράθεσή τους, το 1971, οδήγησε στη δηµιουργία του Μπανγκλαντές, ενώ το 1999 υπήρξαν νέες συγκρούσεις, σε έναν πόλεµο που χαρακτηρίστηκε µη κηρυγµένος. Ετσι, το Κασµίρ αποτελεί σταθερή εστία έντασης εδώ και 78 χρόνια.


Συνθήκη Ύδατος του Ινδού: Καίριος παράγοντας στη σύγκρουση 

Καίριο παράγοντα στη σύγκρουση µεταξύ των δύο πυρηνικών δυνάµεων (µε περίπου 170 πυρηνικές κεφαλές η καθεµιά στο οπλοστάσιό τους) αποτελεί πάντοτε και το νερό, µε την Ινδία να απειλεί να αποχωρήσει οριστικά από συνθήκη που διέπει την κατανοµή των υδάτων του Ινδού ποταµού και ενδεχοµένως έτσι να «πλήξει» και µε αυτό το µέσο το Πακιστάν. Η Συνθήκη Υδατος του Ινδού αφορά την κατανοµή και χρήση των υδάτων από τον Ινδό και τους παραποτάµους του. ∆ίνει στην Ινδία δικαιώµατα στους τρεις ανατολικούς ποταµούς (Ράβι, Μπίας, Σάτλετζ), ενώ παραχωρεί το 80% της ροής των δυτικών ποταµών (Ινδός, Τζέλουµ, Τσενάµπ) στο Πακιστάν. Ετσι τροφοδοτούνται το 80% της αρδευόµενης γεωργίας και το 1/3 της υδροηλεκτρικής ενέργειας του Πακιστάν. Αυτή η κοινή χρήση των υδάτων συνιστά «σωσίβιο» και για τις δύο χώρες. Λειτουργεί επί 65 χρόνια, παρά τους πολέµους και άλλες περιοδικές συγκρούσεις µεταξύ τους. Το Ισλαµαµπάντ θεωρεί ότι η Συνθήκη είναι δεσµευτική και δεν περιέχει διάταξη για µονοµερή αναστολή. Φοβάται ότι αυτή θα οδηγήσει σε λειψυδρία, σε µια εποχή που τµήµατα της χώρας ήδη πλήττονται από ξηρασία.

Βαρύς φόρος αίματος

Τέλος, αν κάτι δηµιουργεί περαιτέρω φόβο για µια ενδεχόµενη σύγκρουση, είναι η έξαψη των παθών και η ανάγκη να δοθεί απάντηση για το αίµα που χύθηκε. «Κάτι έπρεπε να γίνει», ήταν το µήνυµα που φαίνεται να λάµβανε από την ινδική κοινή γνώµη ο πρωθυπουργός της χώρας, Ναρέντρα Μόντι (που επενδύει άλλωστε στον ινδουισµό), µε το Νέο ∆ελχί από την πρώτη στιγµή να δείχνει το Πακιστάν ως υπαίτιο για την τροµοκρατική επίθεση στο Παχαλγκάµ και να κάνει λόγο πως η πυραυλική επίθεση, η επιχείρηση Sindoor, στόχευσε τις υποδοµές τέτοιων οργανώσεων. Οµως, πέραν του Κασµίρ, επλήγη και το Παντζάµπ, το οικονοµικό και πληθυσµιακό κέντρο του Πακιστάν, πρώτη φορά ύστερα από 50 χρόνια.

Την ίδια ώρα, στο Πακιστάν «βγαίνει από το παρασκήνιο» ο στρατηγός Μουνίρ, για να «αντιµετωπίσει την Ινδία», όπως ανέφεραν ήδη από τη ∆ευτέρα (5.5) οι «New York Times», πριν από την πυραυλική επίθεση της Ινδίας. Αλλωστε, σε µια χώρα όπου ο στρατός εκτιµάται πως συγκεντρώνει στήριξη (ίσως και µεγαλύτερη από την πολιτική ηγεσία), δεν αποκλείεται µια δυναµική απάντηση στον αντίπαλο, την ώρα που δεν πρέπει να βγαίνει από την εξίσωση ο παράγοντας «τροµοκρατία». Πέραν των πληγµάτων στην Ινδία, και το ίδιο το Πακιστάν πληρώνει τον δικό του «βαρύ» φόρο αίµατος.

Στις 5 Μαρτίου 2025, το Ινστιτούτο Οικονοµικών και Ειρήνης (IEP) δηµοσίευσε τον Παγκόσµιο ∆είκτη Τροµοκρατίας 2025, παρέχοντας µια ολοκληρωµένη ανάλυση των βασικών τάσεων και προτύπων στην τροµοκρατία τα τελευταία 17 χρόνια. Η έκθεση κατέταξε το Πακιστάν δεύτερο από 163 χώρες. Το 2023 η χώρα έγινε µάρτυρας 517 επιθέσεων, αριθµός που υπερδιπλασιάστηκε σε 1.099 το 2024, µε αποτέλεσµα 1.081 θανάτους.

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή