Η Τουρκία βιώνει διψήφιο πληθωρισμό από το 2019, με τον ετήσιο ρυθμό να κορυφώνεται στο 85,5% τον Οκτώβριο του 2022. Έχει μειωθεί με την πάροδο των ετών και σήμερα ανέρχεται σε περίπου 38%, γεγονός που καθιστά ολοένα και πιο δύσκολο για τους Τούρκους να καλύψουν ακόμη και τις βασικές τους ανάγκες για φαγητό και ενοίκιο. Σε αυτό το δυσμενές οικονομικά σκηνικό, η νέα εκστρατεία δημόσιας υγείας της Τουρκίας για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας μέσω της μέτρησης του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) των πολιτών σε δημόσιους χώρους έχει αντιμετωπίσει εκτεταμένες επικρίσεις και χλευασμό, με πολλούς να τη θεωρούν επεμβατική, στιγματιστική και εκτός επαφής με τις αυξανόμενες οικονομικές δυσκολίες της χώρας.



Η Τουρκία έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να αναφέρει ότι το 32% των ενηλίκων ήταν παχύσαρκοι το 2023. Οι ειδικοί υγείας συνδέουν την αύξηση της παχυσαρκίας τόσο με παράγοντες του τρόπου ζωής όσο και με την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών της Τουρκίας, καθώς οι αυξανόμενες τιμές των τροφίμων και η στασιμότητα των μισθών περιορίζουν τις υγιεινές επιλογές.

Τουρκία: Το πρόγραμμα για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας 

Το πρόγραμμα «Μάθε το Ιδανικό σου Βάρος, Ζήσε Υγιεινά», που ανακοινώθηκε από τον υπουργό Υγείας, Κεμάλ Μεμισόγλου, την Κυριακή, στοχεύει στον έλεγχο 10 εκατομμυρίων ανθρώπων έως τις 10 Ιουλίου. Στις δημόσιες πλατείες και στις 81 επαρχίε της χώρας, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας σταματούν τους περαστικούς για να μετρήσουν το ύψος, το βάρος και τον ΔΜΣ. Όσοι έχουν ΔΜΣ 25 ή μεγαλύτερο παραπέμπονται σε κρατικά Κέντρα Οικογενειακής Υγείας και Κέντρα Υγιεινής Ζωής, όπου μπορούν να λάβουν δωρεάν συμβουλές διατροφής και υπηρεσίες παρακολούθησης.

Οι αξιωματούχοι λένε ότι η πρωτοβουλία αποτελεί μέρος μιας «εθνικής μάχης κατά της παχυσαρκίας». Αλλά οι επικριτές λένε ότι η κυβέρνηση στοχεύει τα άτομα, ενώ αγνοεί τις ευρύτερες αιτίες του ανθυγιεινού τρόπου ζωής - όπως είναι οι αυξανόμενες τιμές των τροφίμων, οι στάσιμοι μισθοί και η περιορισμένη πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή διατροφή.



Οι διαδικτυακές αντιδράσεις ήταν γρήγορες και καυστικές, με έναν χρήστη του X να λέει ότι ο υπουργός Υγείας θα πρέπει πρώτα να εντοπίσει τους «πεινασμένους συνταξιούχους και τους εργαζόμενους με τον κατώτατο μισθό που περιφέρονται στους δρόμους» και να ασχοληθεί με το υπερβολικό βάρος αργότερα. Επισήμανε επίσης την ειρωνεία ότι ορισμένοι από τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας που διενεργούσαν τους ελέγχους ΔΜΣ φαίνονταν πιο υπέρβαροι από αυτούς που μετρήθηκαν.

Ο ψυχίατρος και ακαδημαϊκός Γκιόκμπεν Χιζλί Σαγιάρ συμμετείχε στην κριτική, γράφοντας σε μια ανάρτηση: «Βρέθηκε σε ένα σημείο ελέγχου για χοντρούς στην πλατεία Üsküdar. Ευτυχώς, με μάλωσαν λίγο και με άφησαν να φύγω. Σαν οδηγοί που προειδοποιούν για όρια ταχύτητας, ειδοποίησα τρεις άλλους παχουλούς ανθρώπους που κατευθύνονταν προς τα εκεί. Αλληλεγγύη, χοντροί σύντροφοί μου!».

Ο ίδιος ο υπουργός Υγείας Μεμισόγλου δεν γλίτωσε. Αφού συμμετείχε δημόσια στη μέτρηση του ΔΜΣ και διαπίστωσε ότι τα δικά του αποτελέσματα ήταν πάνω από το φυσιολογικό, αστειεύτηκε: «Σε ποιον διαιτολόγο πρέπει να απευθυνθώ;». Σε μια επόμενη ανάρτηση την Πέμπτη, πρόσθεσε: «Αποδείχθηκε ότι έχω ξεπεράσει λίγο τα όρια. Εξαρτάται από εμένα τώρα, θα περπατάω κάθε μέρα».