Τις τελευταίες ηµέρες βρίσκεται σε εξέλιξη ένα σκληρό παζάρι γύρω από το πρόγραµµα µε την ονοµασία SAFE (Security Action For Europe). Μολονότι απείχε η Ουγγαρία, το σχετικό κείµενο του κανονισµού πέρασε, µε ειδική πλειοψηφία και όχι µε οµοφωνία. Παρά τις ενστάσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας, φαίνεται πλέον πως «κλειδώνει» η συµµετοχή της Τουρκίας στα νέα ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράµµατα. Ωστόσο, σύµφωνα µε καλά πληροφορηµένες πηγές της εφηµερίδας µας, υπάρχουν ακόµα ορισµένα όπλα στη διπλωµατική φαρέτρα της χώρας µας και συγκεκριµένες δικλίδες ασφαλείας που θα µπορούσαν να ενεργοποιηθούν. Τα «Π» παρουσιάζουν αποκλειστικό ρεπορτάζ από το εν εξελίξει µπρα-ντε-φερ µεταξύ των 27 κρατών-µελών της Ε.Ε. και από τις κινήσεις της Ελλάδας.

Είσοδος της Τουρκίας στο SAFE: Ελλάδα και Κύπρος αντιδρούν - Όλα τα στρατόπεδα

Το SAFE είναι ένα Ταµείο 150 δισ. ευρώ. Το µείζον στην παρούσα συζήτηση είναι ο κανονισµός του SAFE, ο οποίος συµφωνήθηκε από τους 27 µόνιµους αντιπροσώπους και προβλέπει τη συµµετοχή και τρίτων χωρών, όπως είναι η Τουρκία. Οι πρέσβεις της Ε.Ε. (COREPER) έδωσαν το σχετικό «πράσινο φως» και πλέον το κείµενο που πέρασε και έχουν στην κατοχή τους τα «Π» θα εγκριθεί την Τρίτη 27 Μαΐου στο Συµβούλιο Γενικών Υποθέσεων. Ορισµένες χώρες, όπως η Γερµανία, η Ιταλία και η Πολωνία, θέλουν να συνεργαστούν µε την Τουρκία. Στον αντίποδα, η Ελλάδα και η Κύπρος αντιδρούν, ενώ και άλλα κράτη-µέλη δεν βλέπουν µε καλό µάτι τη συνεργασία µε τρίτες χώρες, για τους δικούς τους λόγους το καθένα. Ενα από αυτά τα κράτη-µέλη είναι η Αυστρία, που παραδοσιακά αντιµετωπίζει µε καχυποψία την Τουρκία, µε τις «ρίζες» του περίεργου αυτού κλίµατος να εντοπίζονται στο Μεταναστευτικό. Ούτε η Κροατία θα ήθελε να ανοίξει η «κερκόπορτα» των τρίτων χωρών, διότι έτσι θα έµπαινε και η Σερβία στο παιχνίδι. Κοινώς, οι χώρες που θεωρούν την Τουρκία ή άλλους παίκτες ως µη αξιόπιστους εγείρουν ενστάσεις. Το θέµα ανέδειξε πρώτος, µε τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, ο υπουργός Εθνικής Αµυνας. Προσερχόµενος στο Συµβούλιο των Υπουργών Αµυνας της Ε.Ε., ο Νίκος ∆ένδιας -φωτογραφίζοντας την Αγκυρα- δήλωσε: «∆εν µπορούµε να υπερασπίσουµε την Ευρώπη εάν ο εχθρός βρίσκεται εντός των τειχών».

tourkia-safe

Οι δικλίδες ασφαλείας, η άρση του casus belli και τα διπλωµατικά όπλα για τη χώρα µας

Η «µάχη» αυτή τη στιγµή παίζεται γύρω από το αν η Τουρκία θα αναλάβει κάποιες δεσµεύσεις προτού µπει στο πρόγραµµα των εξοπλισµών. Ποιες θα µπορούσαν να είναι αυτές οι δεσµεύσεις; Η άρση του casus belli. Ο πρωθυπουργός, µιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, εξήγησε ότι το εργαλείο του SAFE θα µπορούσε να λειτουργήσει ως ένας µοχλός για να τροποποιηθεί η συµπεριφορά της Τουρκίας. «Στην Ε.Ε. γίνεται µια προσπάθεια, µε πρωτοβουλία της Ελλάδας, για την κοινή ευρωπαϊκή άµυνα. Στο πλαίσιο του SAFE έχει εγκριθεί ο συνολικός κανονισµός. Για να µπορέσει η Ε.Ε. να συνάψει ψηφοφορία µε τρίτο κράτος, χρειάζεται η σύµφωνη γνώµη όλων των µελών. Εµείς θα δούµε πώς θα αξιοποιήσουµε αυτό το εργαλείο. Αν η Τουρκία θέλει να µπει στο εξοπλιστικό, θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν και οι θέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου. Στον Τ. Ερντογάν θα πω ότι δεν γίνεται να διεκδικεί να µπει στα ευρωπαϊκά εργαλεία και από την άλλη να υπάρχει το casus belli.

Η Τουρκία θα πρέπει να το πάρει πίσω», κατέληξε ο πρωθυπουργός. Μένει να φανεί αν η Ελλάδα και η Κύπρος θα αποφασίσουν να στραφούν στη λύση του Αρθρου 212 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, βάσει του οποίου «οι συµφωνίες οικονοµικού, χρηµατοδοτικού και τεχνικού περιεχοµένου της Ενωσης µε τους υποψήφιους εταίρους απο φασίζονται µε οµοφωνία». Κοινώς, µένει να φανεί αν η Αθήνα και η Λευκωσία θα προχωρήσουν πρακτικά σε άσκηση βέτο. Βεβαίως, αυτό, αν συµβεί, θα ισοδυναµεί µε κλιµάκωση και σίγουρα θα δυσαρεστήσει τη Γερµανία.

Ειδικές συµφωνίες

Γνώστες των παρασκηνιακών συνοµιλιών στις Βρυξέλλες τόνιζαν στην υπογράφουσα ότι η έγκριση του παρόντος κειµένου δεν θα συνεπάγεται αυτοµάτως και τουρκική συµµετοχή στην ευρωπαϊκή άµυνα. Θα µεσολαβούν ειδικές συµφωνίες. Σχηµατικά, ένα όπλο το οποίο θα φτάνει σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα θα έχει τουλάχιστον 65% συµµετοχή από ευρωπαϊκό κράτος. Για παράδειγµα, θα είναι κατά 65% ιταλικό και κατά 35% τουρκικό. Οµως, για να γίνει ακόµα κι αυτό, θα πρέπει προηγουµένως να έχει υπογραφεί οικονοµική και εµπορική συµφωνία µεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της τρίτης χώρας. Τούτο διότι αυτό το πρόγραµµα απευθύνεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στα κράτη που ανήκουν στον Ευρωπαϊκό Οικονοµικό Χώρο (π.χ., Νορβηγία) και στην Ουκρανία. Μια χώρα εκτός της ευρωπαϊκής οικογένειας, όπως η Μεγάλη Βρετανία, προκειµένου να συµµετάσχει, θα πρέπει να υπογράψει ειδική συµφωνία. Πράγµα το οποίο και έκανε την περασµένη ∆ευτέρα. Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει ακόµη ειδική συµφωνία.


Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά