Μια δραματική εξέλιξη υπήρξε σήμερα σε σχέση με τη λειτουργία της Ιεράς Μονής Σινά, που πλέον περνά με δικαστική απόφαση στην κυριότητα των αιγυπτιακών Αρχών, ανοίγοντας τον δρόμο για δήμευση της περιουσίας του και για την έξωση των μοναχών. Πρόκειται για απόφαση με πυκνό παρασκήνιο και με αφετηρία τον ερχομό των Αδελφών Μουσουλμάνων στην εξουσία, χωρίς ωστόσο η παρούσα κυβέρνηση της Αιγύπτου να είναι άμοιρη ευθυνών.

Με την απόφαση αυτή από το αιγυπτιακό δικαστήριο, το ιστορικό αυτό μοναστήρι, που ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα από τον Ιουστινιανό και άντεξε πλήθος ιστορικών αναταραχών, ακόμα και την περίοδο της μουσουλμανικής κυριαρχίας επί Μωάμεθ, βρίσκεται σήμερα μπροστά στον κίνδυνο να χάσει τη μοναστηριακή του ταυτότητα και να μετατραπεί σε μουσειακό χώρο. Παρά τις διαβεβαιώσεις που είχε δώσει ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη (και στις αρχές Μαΐου), η κυβέρνηση της Αιγύπτου φαίνεται να προχωρεί στην απαλλοτρίωση της περιουσίας της Μονής, απομακρύνοντας ουσιαστικά τους μοναχούς και προωθώντας ένα νέο τουριστικό μοντέλο διαχείρισης του χώρου, ανάλογο με εκείνο που ισχύει για τις Πυραμίδες.

Ιερά Μονή Σινά: Το παρασκήνιο και η συκοφαντική εκστρατεία εναντίον της

Όπως γίνεται αντιληπτό, δεν πρόκειται για ένα νέο ζήτημα και έχει συζητηθεί εκτενώς με την κυβέρνηση Σίσι, ωστόσο ενώ φαινόταν πως η υπόθεση έβαινε προς επίλυση, τελικά εκδόθηκε αυτή η απόφαση-πρόκληση. Το παρασκήνιο είχε αποκαλύψει σε ρεπορτάζ του ο Κώστας Παπαχλιμίντζος για την εφημερίδα «Παραπολιτικά» τον Μάρτιο, απ' όπου και γίνεται η σχετική αναδημοσίευση. Αναφέρονταν τα εξής:

«Για να δούμε τι είχε προηγηθεί, πρέπει να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω στο 2012 και στην επικράτηση των Αδελφών Μουσουλμάνων στην Αίγυπτο: Τότε ξεκίνησε μια συκοφαντική εκστρατεία εναντίον της Ιεράς Μονής, ενορχηστρωμένη από στρατιωτικούς που πρόσκειντο στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, ενώ κάποιοι πιστεύουν ότι είχαν τη σιωπηλή βοήθεια ορισμένων Κοπτών. Το κύριο επιχείρημα ήταν ότι η Αίγυπτος δεν έπρεπε να ανέχεται την ύπαρξη ενός χριστιανικού μοναστηριού στο Σινά και, αν αυτό ήταν απαραίτητο, τότε θα έπρεπε να δοθεί στους Κόπτες.

Μετά την άνοδο του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στην εξουσία, η συκοφαντική εκστρατεία σταμάτησε, αλλά όχι η προσπάθεια να αλλοιωθεί το καθεστώς της Ιεράς Μονής, χωρίς για αυτό να έχει γνώση ο ίδιος ο πρόεδρος. Καθώς ο Σίσι οραματίστηκε και ξεκίνησε τη διαδικασία για να μεταμορφώσει το Νότιο Σινά στον μεγαλύτερο τουριστικό προορισμό της Αιγύπτου μετά τις Πυραμίδες, η αξία της γης άλλαξε. Αυτό, όπως τονίζει στα «Παραπολιτικά» άνθρωπος με γνώση των γεγονότων και του παρασκηνίου, δεν ήταν δυνατόν να περάσει απαρατήρητο από τους τοπικούς αξιωματούχους, που διείδαν μια ευκαιρία για προσωπικό πλουτισμό.

To 2015 o κυβερνήτης του Νότιου Σινά (της διοικητικής περιφέρειας στην οποία ανήκει η Ιερά Μονή) ξεκίνησε μια δικαστική διαδικασία αμφισβήτησης όλης της περιουσίας της Ιεράς Μονής, συμπεριλαμβανομένου ακόμα και του ίδιου του μοναστηριού. Προκάλεσε 71 δίκες και υποστήριξε κάτι εμφανώς παράλογο: ένα μοναστήρι που υπάρχει και λειτουργεί συνεχώς από το 549 μ.Χ. δεν είχε καν μία ιδιοκτησία, δεν ήταν δικά του ούτε καν τα κρεβάτια όπου κοιμούνται οι μοναχοί.

Η Ιερά Μονή Σινά ζήτησε τη βοήθεια του ελληνικού κράτους και προσωπικά του πρωθυπουργού. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μάλιστα, έχει επισκεφθεί το Σινά πολύ πριν ασχοληθεί με την πολιτική και ανέπτυξε ιδιαίτερη σχέση με το μοναστήρι. Ετσι, η ελληνική κυβέρνηση κινητοποιήθηκε γρήγορα. Ταυτόχρονα, ο νέος κυβερνήτης του Νότιου Σινά, ένας στρατηγός με διπλωματικές ικανότητες, μόλις κατάλαβε τι είχε παραλάβει από τον προκάτοχό του, ενημέρωσε τον πρόεδρο της Αιγύπτου για τη διαφαινόμενη σύγκρουση με το αρχαιότερο χριστιανικό μοναστήρι του κόσμου, που πρακτικά σήμαινε την κρίσιμη υπονόμευση του «μεγάλου σχεδίου για τη μεταμόρφωση του Σινά».

Ο Ελληνας πρωθυπουργός συζήτησε το θέμα προσωπικά με τον Αιγύπτιο πρόεδρο και συμφώνησαν ότι έπρεπε σύντομα να βρεθεί η σωστή λύση, σύμφωνη με τις αποφάσεις της UNESCO, η οποία θα εγγυόταν το από αιώνων καθεστώς της Ιεράς Μονής, αλλά και την επιτυχία του σχεδίου για τη μεγάλη μεταμόρφωση του Σινά. Το ζητούμενο ήταν από μια κρίση να μεταβούν σε μια ευκαιρία με πολλαπλά οφέλη και κέρδη για όλους», αναφερόταν τότε χαρακτηριστικά στο ρεπορτάζ.

Η ελληνική πρόταση για το μέλλον της Μονής Σινά και το κείμενο για τον διακανονισμό των δικαστικών εκκρεμοτήτων

Την ίδια ώρα, όπως σημείωνε το ρεπορτάζ του Κώστα Παπαχλιμίντζου, «ο κ. Πιερρακάκης και ο κ. Γεραπετρίτης συνεργάστηκαν στενά για να διαμορφώσουν την ελληνική πρόταση για το μέλλον της Ιεράς Μονής Σινά. Στις 6 Φεβρουαρίου, ελληνική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον γενικό γραμματέα Θρησκευμάτων, Γιώργο Καλαντζή, και στελέχη του ΥΠ.ΕΞ., επισκέφθηκαν το Κάιρο για να βρουν λύσεις και να καταλήξουν σε συμφωνία, φτάνοντας έπειτα από ώρες συζήτησης σε ένα κοινό σχέδιο: Συμφωνήθηκε ένα κείμενο διακανονισμού των δικαστικών εκκρεμοτήτων, ώστε να σταματήσει η διεκδίκηση της περιουσίας της Ιεράς Μονής και να μην επέλθει καμία αλλαγή στο status quo. Η Ιερά Μονή αναγνωρίστηκε ως ιδιοκτήτρια της περιουσίας της.

Ελληνες και Αιγύπτιοι κατέληξαν ότι η υποστήριξη της Ιεράς Μονής θα έπρεπε να αποτελέσει κοινό κρατικό ενδιαφέρον, γι’ αυτό αποφασίστηκε να συνεργαστούν για τη σύνταξη μιας σειράς μνημονίων συνεργασίας για τον θρησκευτικό τουρισμό, για την προστασία, καταγραφή και συντήρηση των πολιτιστικών θησαυρών της Ιεράς Μονής κ.λπ. Η ελληνική πλευρά τόνισε ότι η Ιερά Μονή, εκτός από πολιτιστικός θησαυρός παγκόσμιας σημασίας, είναι ταυτόχρονα ένα μοναστήρι ενεργό, που σημαίνει ότι η θρησκευτική του σημασία για την Ορθοδοξία και τον χριστιανισμό είναι μοναδική».

Οι καθυστερήσεις από την αιγυπτιακή πλευρά

Με τις παραπάνω εξελίξεις να έχουν δρομολογηθεί ουσιαστικά από τον Φεβρουάριο, έμενε ουσιαστικά η επικύρωση, με την απόφαση όμως να καθυστερεί δραματικά, χαμένη ανάμεσα σε έναν γραφειοκρατικό κυκεώνα της αιγυπτιακής διοίκησης. Τελικά, όταν έφτασε η κρίσιμη στιγμή και τα απαραίτητα έγγραφα «έφτασαν» στο προεδρικό γραφείο για επικύρωση, το αιγυπτιακό δικαστήριο εξέδωσε την απόφαση, τορπιλίζοντας τη διαδικασία. Πληροφορίες αναφέρουν πως το Κάιρο «κρύφτηκε» πίσω από την απόφαση, δείχνοντας σε μεθόδευση, που για να ανατραπεί πλέον, απαιτεί ισχυρή πίεση της ελληνικής κυβέρνησης προς την Αίγυπτο, ζητώντας ουσιαστικά την εφαρμογή της πρότερης συμφωνίας.

Ιερά Μονή Σινά: Τι αφορά η απόφαση του δικαστηρίου

Το χθεσινό δικαστικό πόρισμα στην Αίγυπτο θέτει πλέον υπό τον πλήρη έλεγχο του αιγυπτιακού Δημοσίου τα ακίνητα και τις δραστηριότητες της Μονής. Οι μοναχοί καλούνται να αποχωρήσουν από συγκεκριμένους χώρους στους οποίους πλέον δεν έχουν πρόσβαση. Παραμένουν μόνον στα βασικά κτίρια για τις λατρευτικές ανάγκες τους, υπό την ανοχή του κράτους, που πλέον κατέχει την ιδιοκτησία.

ΥΠΕΞ για Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά: Δεν υπάρχει περιθώριο απόκλισης απ' όσα είχαν πει Μητσοτάκης-Σίσι

Το ΥΠΕΞ μετά τις πληροφορίες για επαπειλούμενο λουκέτο στη Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά, σχολίασε ότι δεν υπάρχει περιθώριο απόκλισης απ' όσα είχαν δεσμευτεί δημοσίως Μητσοτάκης και Σίσι.

Η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού, σε απάντηση ερώτησης δημοσιογράφου για τις πρόσφατες εξελίξεις αναφορικά με την Ι.Μ. Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά, επεσήμανε τα εξής:

«Οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Αιγύπτου εργάστηκαν συστηματικά το τελευταίο διάστημα για μία συμφωνία, η οποία θα διασφαλίζει τον ιερό ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της περιοχής. Είμαστε εν αναμονή της αποστολής της απόφασης του αιγυπτιακού δικαστηρίου που εξεδόθη χθες.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών επικοινώνησε αμέσως με τον υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου και κατέστησε σαφές ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο να αποκλίνουμε από την κοινή κατανόηση των δύο πλευρών, η οποία εκφράστηκε από τους ηγέτες των δύο χωρών στο πλαίσιο του πρόσφατου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Αθήνα».

Μαρινάκης για Μονή Σινά: "Καμία διαφοροποίηση στα συμφωνηθέντα" - Ο πρωθυπουργός αναμένει από τον Αλ Σίσι να τηρήσει τη δέσμευσή του


«Όταν γίνει γνωστό το επίσημο και συνολικό περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης και αξιολογηθεί σχετικά, θα υπάρξει επίσημη τοποθέτηση. Από ελληνικής πλευράς δεν αναμένουμε οποιαδήποτε διαφοροποίηση στα συμφωνηθέντα», είναι η απάντηση της κυβέρνησης μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη, μετά την απόφαση δικαστηρίου στην Αίγυπτο για το κλείσιμο της Μονή Αγίας Αικατερίνης της Μονής Σινά.


Αναλυτικά η δήλωση του Παύλου Μαρινάκη

«Σχετικά με τη Μονή Αγίας Αικατερίνης της Μονής Σινά, ο Έλληνας πρωθυπουργός παραμένει στη δέσμευση που έλαβε δημοσίως και κατ' ιδίαν από τον πρόεδρο της Αιγύπτου κατά τη διάρκεια του ανώτατου συμβουλίου συνεργασίας των δύο χωρών στην Αθήνα για τη διατήρηση του λατρευτικού ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της Μονής και αναμένει άμεσα την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας, όπως είχε διαμορφωθεί μεταξύ των μερών.

Όταν γίνει γνωστό το επίσημο και συνολικό περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης και αξιολογηθεί σχετικά, θα υπάρξει επίσημη τοποθέτηση. Από ελληνικής πλευράς δεν αναμένουμε οποιαδήποτε διαφοροποίηση στα συμφωνηθέντα».

Ιερώνυμος για Μονή Σινά: Δεν θέλω να πιστέψω πως βιώνουμε μία ακόμη ιστορική "άλωση"

Σε δήλωσή του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος καταδίκασε «απερίφραστα» τη συγκεκριμένη απόφαση, εκφράζοντας την «απέραντη θλίψη του και την εύλογη οργή του» για το θέμα.

Παράλληλα ζητεί την κινητοποίηση κάθε ελληνικής και διεθνούς Αρχής, καθώς «η περιουσία της Μονής υφαρπάζεται και δημεύεται και ο πνευματικός αυτός Φάρος της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού αντιμετωπίζει πλέον ζήτημα πραγματικής επιβίωσης».

Ο Αρχιεπίσκοπος κατηγόρησε την κυβέρνηση της Αιγύπτου ότι αποφάσισε «παρά τις περί του αντιθέτου πρόσφατες δεσμεύσεις του Αιγύπτιου προέδρου προς τον Έλληνα πρωθυπουργό, να καταλύσει κάθε έννοια δικαίου και, ουσιαστικά, να επιχειρήσει να σβήσει μονοκοντυλιά την ίδια την ύπαρξη της Μονής, αναιρώντας αυτή καθαυτή την όλη λειτουργία Της, το ίδιο το λατρευτικό και το πνευματικό Της έργο, ομοίως και το πολιτιστικό».

«Καταδικάζω απερίφραστα κάθε προσπάθεια αλλαγής του καθεστώτος που επί 15 αιώνες ισχύει στην εν λόγω περιοχή και απευθύνω έκκληση προς την υπεύθυνη ελληνική κυβέρνηση και προσωπικά προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να ενεργήσει άμεσα τα δέοντα, ούτως ώστε να επανέλθει η κανονική και νόμιμη τάξη και να μην καταργηθεί ουσιαστικά η Ιερά Μονή», αναφέρει ο Αρχιεπίσκοπος στη δήλωσή του.

«Δεν θέλω και δεν μπορώ να πιστέψω πως σήμερα ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία βιώνουν μία ακόμη ιστορική “άλωση”», καταλήγει η δήλωση του Αρχιεπισκόπου, διαμηνύοντας ότι «αυτό δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε».