Για δεκαετίες, οι επιστήμονες αναζητούν τον φημολογούμενο ένατο πλανήτη, ένα ουράνιο σώμα τεραστίων διαστάσεων που θεωρητικά εξηγεί τις περίεργες τροχιές αντικειμένων στη ζώνη του Κάιπερ, πέρα από τον Ποσειδώνα. Τώρα όμως, οι ερευνητές φέρνουν στο φως ένα νέο εύρημα. Έναν πιθανό νάνο πλανήτη, με το όνομα 2017 OF201, που φαίνεται να ακολουθεί μια ακραία και μακρινή τροχιά.

Με διάμετρο περίπου 700 χιλιομέτρων και πορεία που φτάνει μέχρι το νέφος του Όορτ, το αντικείμενο ενδέχεται να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τις άκρες του ηλιακού μας συστήματος. Αν και πολύ μικρότερος από τον Πλούτωνα, πληροί τα βασικά κριτήρια ενός πλανήτη νάνου. Η ανακάλυψη, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ανοίγει νέες πιθανότητες και γεννά αμφιβολίες για την ύπαρξη του μυστηριώδους ένατου πλανήτη.


Η τροχιά του "ένατου πλανήτη" και το μέγεθός του

Το ουράνιο αντικείμενο βρίσκεται σε απόσταση τριπλάσια του Ποσειδώνα από τη Γη και ακολουθεί εξαιρετικά ελλειπτική τροχιά. Σε κάθε πλήρη περιστροφή του γύρω από τον Ήλιο, που διαρκεί περίπου 25.000 χρόνια, πλησιάζει ακόμα και τα όρια του νέφους του Όορτ, σε απόσταση 1.600 φορές μεγαλύτερη από τη μέση απόσταση Γης–Ήλιου. Εξαιτίας αυτής της μακράς και ασυνήθιστης τροχιάς, μπορεί να παρατηρηθεί από τη Γη μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα, περίπου το 0,5% του συνολικού κύκλου του.

Ο Σιχάο Τσενγκ, αστρονόμος του Ινστιτούτου Προηγμένων Σπουδών του Νιου Τζέρσεϊ και επικεφαλής της μελέτης, τονίζει πως το μέγεθος και η συμπεριφορά του 2017 OF201 επιβεβαιώνουν την κατηγορία του ως πλανήτη νάνου. Παρότι μικρότερος από τον Πλούτωνα, είναι αρκετά μεγάλος για να πληροί τα κριτήρια της IAU.


Μια ανακάλυψη που αλλάζει την κατανόηση για το ηλιακό μας σύστημα

Η τροχιά του νέου πλανήτη νάνου δεν ακολουθεί την αναμενόμενη πορεία άλλων παρόμοιων σωμάτων στη ζώνη του Κάιπερ. Αυτό οδηγεί σε προβληματισμούς για την ύπαρξη ενός κοινού βαρυτικού παράγοντα, δηλαδή του υποθετικού ένατου πλανήτη. Η επιστημονική ομάδα υποστηρίζει ότι απαιτούνται περισσότερες παρατηρήσεις για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.

Ο Τσενγκ και οι συνεργάτες του ζητούν χρόνο στα τηλεσκόπια James Webb, Hubble και ALMA ώστε να παρατηρήσουν καλύτερα το νέο σώμα. Εν τω μεταξύ, ένας 23χρονος ερασιτέχνης από την Καλιφόρνια, ο Σαμ Ντιν, κατάφερε να εντοπίσει το αντικείμενο αναλύοντας παλαιές βάσεις δεδομένων, χαρακτηρίζοντάς το ως μία από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις της τελευταίας δεκαετίας.


Οι νάνοι πλανήτες και το μέλλον της εξερεύνησης

Ο 2017 OF201 προστίθεται σε μια σύντομη λίστα γνωστών νάνων πλανητών: Πλούτωνας, Δήμητρα, Έρις, Χαουμέια και Μακεμάκε. Η ανακάλυψη αυτή ενισχύει τη θεωρία ότι υπάρχουν εκατοντάδες παρόμοια αντικείμενα στα άκρα του ηλιακού συστήματος, τα οποία δεν έχουμε ακόμη εντοπίσει.

Ο Τσενγκ δηλώνει ότι ελπίζει σε απαντήσεις με την έναρξη λειτουργίας του Αστεροσκοπείου Βέρα Ρούμπιν στη Χιλή, τονίζοντας: «Μπορεί τα τηλεσκόπιά μας να βλέπουν όλο και πιο μακριά, αλλά το ίδιο μας το ηλιακό σύστημα εξακολουθεί να κρύβει μυστικά».