Ψηλά στην ατζέντα επαναφέρουν οι τουρκικές αρχές το ζήτημα του τουρκολιβυκού μνημονίου και την αλλαγή στάσης του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ. Όπως μεταδίδει το CNN TURK, «πηγές του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας δήλωσαν ότι ''ο Χαφτάρ εξετάζει θετικά'' τη Συμφωνία Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας Τουρκίας Λιβύης». Συγκεκριμένα, μεταδίδει: «Πηγές του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας προέβησαν στις ακόλουθες εκτιμήσεις απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με την είδηση ​​ότι η πλευρά του Χαφτάρ εξετάζει τη Συμφωνία Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας Τουρκίας-Λιβύης: «Το Μνημόνιο Συνεργασίας για την Οριοθέτηση των Θαλάσσιων Περιοχών Δικαιοδοσίας που υπογράφηκε μεταξύ της χώρας μας και της Λιβύης το 2019 είναι μια συμφωνία που βασίζεται στην ισότητα και προστατεύει τα δικαιώματα και των δύο χωρών που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο. Στο εν λόγω Μνημόνιο Συνεργασίας, κατά τον καθορισμό των θαλάσσιων περιοχών, ελήφθη ως βάση η μέση γραμμή μεταξύ της ηπειρωτικής χώρας και τα δικαιώματα της Λιβύης προστατεύτηκαν πλήρως, σε αντίθεση με τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις άλλων χωρών. Στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας, η συμμαχία μας με τη Λιβύη, βασισμένη σε ιστορικούς δεσμούς, καταγράφηκε και στη θάλασσα. Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι και η πλευρά του Χαφτάρ εξετάζει αυτό το ζήτημα και παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις», καταλήγει το δημοσίευμα.

Διαβάστε: Συναγερμός στην Αθήνα για το τουρκολυβικό μνημόνιο: Για Λιβύη ετοιμάζει βαλίτσες ο Γεραπετρίτης μετά την αλλαγή στάσης Χαφτάρ

Συναγερμός στην Αθήνα για το τουρκολυβικό μνημόνιο

Να σημειώσουμε ότι μέσα στις επόμενες ημέρες ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης πρόκειται να μεταβεί στη Λιβύη και να έχει συναντήσεις τόσο με την κυβέρνηση της Τρίπολης όσο και με αυτή της Βεγγάζης.

Η αλλαγή στάσης της κυβέρνησης της Ανατολικής Λιβύης στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ που μέχρι πρότινος αρνούνταν να υπογράψει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, σήμανε συναγερμό στην Αθήνα. Οι ισχυρές σχέσεις είχαν σφυρηλατηθεί μεταξύ των δύο χωρών από την εποχή του εμφυλίου όταν η Αθήνα είχε σταθεί στο πλευρό του Χαφτάρ στηρίζοντάς τον με πολλούς τρόπους, ως αντιστάθμισμα στην φιλοτουρκική στάση που είχε δείξει η κυβέρνηση της Τρίπολης υπό τον Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπέιμπα.

Η υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου τον Νοέμβριο του 2019 από την κυβέρνηση της Τρίπολης, που καθόριζε θαλάσσια σύνορα μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας αγνοώντας την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα κινητοποίησε την Αθήνα, η οποία κινήθηκε σε δύο επίπεδα. Καταρχήν, το 2020 η ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε τον μερικό καθορισμό της ΑΟΖ με την Αίγυπτο ως αντιστάθμισμα στο τουρκολυβικό μνημόνιο και κατά δεύτερον, προσεταιρίστηκε την Βουλή των Αντιπροσώπων της κυβέρνησης στην Ανατολική Λιβύη και τον πρόεδρό της Ακίλα Σάλεχ ,που αρνούνταν να επικυρώσει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Μάλιστα ένα από τα επιχειρήματα που είχε χρησιμοποιήσει η Ελλάδα διεθνώς, για να πείσει ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο ήταν παράνομο, ήταν ακριβώς η άρνηση κύρωσής του από την Βεγγάζη μαζί βεβαίως με την επίκληση της παραβίασης των αρχών του Δικαίου της Θάλασσας, το οποίο η Τουρκία αρνείται έως σήμερα να υπογράψει.

Η τωρινή αλλαγή στάσης της Βουλής να συγκροτήσει τώρα ειδική επιτροπή για την εξέταση του τουρκολιβυκού μνημονίου, αλλάζει τα δεδομένα. Ωστόσο, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών εμφανίζεται καθησυχαστικός ως προς την αλλαγή στάσης της κυβέρνησης της Ανατολικής Λιβύης, επισείοντας διπλωματικά «ισχυρά όπλα» που έχει η Ελλάδα: «Αυτή τη στιγμή το μόνο που υπάρχει είναι η πρόταση για τη σύσταση επιτροπής αξιολόγησης του τουρκολυβικού μνημονίου. Σας παρακαλώ να έχετε εμπιστοσύνη στην ελληνική διπλωματία ότι πράττει τα δέοντα. Και καλό είναι να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι θα πρέπει, ειδικά σε ό,τι αφορά τη Λιβύη, που είναι μία από τις πιο εύθραυστες περιοχές της υφηλίου, η διπλωματία μας να είναι ιδιαιτέρως προσεκτική και ισόρροπη. Αγρυπνούμε και διατηρούμε πολύ ισχυρά όπλα, τα οποία, αν απαιτηθεί, θα θέσουμε σε εφαρμογή», επεσήμανε σε πρόσφατη συνέντευξή του.


Το ''άνοιγμα'' της Τουρκίας στη Βεγγάζη και ο ρόλος του Καΐρου, της Μόσχας και της Ουάσιγκτον

Ωστόσο, οι διπλωματικές ισορροπίες σήμερα άλλαξαν. Η Τουρκία που το 2019 είχε εμποδίσει τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ να καταλάβει την Τρίπολη, ενισχύοντας τον Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπέιμπα με όπλα, αλλάζει τακτική και με προφανή στόχο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της νότια της Μεσογείου, προσεγγίζει την κυβέρνηση της Βεγγάζης υποσχόμενη ότι θα την ενισχύσει με οπλισμό. Και ο Χαφτάρ κάνει συμφωνίες πλέον με τον Ερντογάν αδιαφορώντας για την αλλαγή σχέσης του με την Ελλάδα.

Βέβαια, πολλοί ισχυρίζονται ότι η αλλαγή στάσης τόσο της Βεγγάζης όσο και της Άγκυρας δεν θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς την έγκριση του Καΐρου, της Μόσχας αλλά και των ΗΠΑ καθώς οι κινήσεις που παρουσιάζονται στην ευρύτερη περιοχή άπτονται της εξυπηρέτησης των συμφερόντων τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης διαθέτει τη διαχείριση των 80% των διαπιστωμένων κοιτασμάτων που θεωρούνται τα μεγαλύτερα στην Αφρική, ενώ διαθέτει και εγκαταστάσεις εξόρυξης, αγωγούς και σταθμούς φόρτωσης. Η σταθεροποίηση της κατάστασης στην ταραγμένη ακόμη Λιβύη αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους των κυβερνήσεων των παραπάνω χωρών και προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται, αγνοώντας την εφαρμογή κανόνων δικαίου.

Είναι ενδεικτικό ότι η κυβέρνηση της Βεγγάζης μόλις πριν από λίγους μήνες, όταν είχε ανακοινώσει τη χάραξη οικοπέδων που προσέφερε προς αδειοδότηση, ακολούθησε τη μέση γραμμή με βάση τα όρια του νόμου Μανιάτη, χωρίς να διεκδικήσει τμήμα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας που θα της προσέφερε το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Ακόμη και όταν προκηρύχθηκε η αδειοδότηση των δύο οικοπέδων Νοτιοδυτικά της Κρήτης για τα οποία εκδήλωσαν ενδιαφέρον η Chevron και η ExxonMobil δεν υπήρξε αντίδραση παρά το γεγονός ότι επικαλύπτουν τμήματα του τουρκολιβυκού μνημονίου.

Η Τουρκία, πάντως με τις τελευταίες εξελίξεις έδειξε ότι έχει αναπτύξει ισχυρές σχέσεις με την κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης. Μόλις τον περασμένο Νοέμβριο, άνοιξε ξανά το προξενείο της στην Βεγγάζη ενώ η επίσκεψη του υιού Χαφτάρ, Σαντάμ τον Απρίλιο στην Κωνσταντινούπολη θεωρείται συμβολική των νέων σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών.