Καρκίνος: Τα θαλάσσια αγγούρια ίσως κρύβουν το μυστικό για την αναστολή της εξάπλωσής του
Τι αποκαλύπτει νέα μελέτη
Τα «αγγούρια της θάλασσας» περιέχουν ένα σάκχαρο, το οποίο μπλοκάρει ένα ένζυμο ζωτικής σημασίας για την εξάπλωση του καρκίνου, σύμφωνα με νέα μελέτη

Τα «θαλάσσια αγγούρια», όπως συνηθίζουμε να τα αποκαλούμε λόγω του σχήματός τους – επισήμως ολοθουροειδή ή ολοθούρια – «σκουπίζουν» τις θάλασσες καθαρίζοντας τον βυθό και ανακυκλώνουν τα θρεπτικά συστατικά, μεταφέροντάς τα πίσω στο νερό. Αυτά τα ταπεινά ασπόνδυλα πιθανώς όμως κρατούν και το «κλειδί» ενάντια στην εξάπλωση του καρκίνου.
Και αυτό γιατί, σύμφωνα με μια νέα μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου του Μισισίπι και του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Glycobiology», περιέχουν ένα σάκχαρο το οποίο μπορεί να μπλοκάρει το ένζυμο Sulf-2, το οποίο παίζει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη και εξάπλωση του καρκίνου.
«Η θαλάσσια ζωή παράγει ενώσεις με μοναδικές δομές, οι οποίες εντοπίζονται σπάνια ή και καθόλου στα σπονδυλωτά της ξηράς», ανέφερε η Μάρβα Φάραγκ, κύρια συγγραφέας της μελέτης, υποψήφια διδάκτορας του Τμήματος Βιομοριακών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μισισίπι και προσέθεσε: «Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι τα σάκχαρα των ολοθουροειδών, τα οποία είναι μοναδικά – δεν εντοπίζονται συχνά σε άλλους οργανισμούς. Για αυτό και κρίναμε ότι άξιζε τον κόπο να τα μελετήσουμε».
Τα ανθρώπινα κύτταρα, όπως και αυτά των περισσότερων θηλαστικών, καλύπτονται από μικροσκοπικές «τρίχινες» δομές, που ονομάζονται γλυκάνες και οι οποίες συμβάλλουν στην κυτταρική επικοινωνία, στην ανοσολογική απόκριση και στην αναγνώριση «εχθρών», όπως τα παθογόνα. Τα καρκινικά κύτταρα αλλάζουν την έκφραση ορισμένων ενζύμων, συμπεριλαμβανομένου του Sulf-2, το οποίο με τη σειρά του τροποποιεί τη δομή των γλυκανών. Αυτή η τροποποίηση βοηθά τον καρκίνο να εξαπλωθεί.
Χρησιμοποιώντας τόσο υπολογιστικά μοντέλα όσο και εργαστηριακές δοκιμές, η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι ο σακχαρίτης από το Holothuria floridana – που ονομάζεται φουκοσυλιωμένη θειική χονδροϊτίνη– μπορεί να αναστέλλει αποτελεσματικά το Sulf-2, σημειώνεται στην ανακοίνωση του Πανεπιστημίου του Μισισιπή.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος σακχαρίτης δεν φαίνεται να παρεμβαίνει στην πήξη του αίματος, σε αντίθεση με άλλες ενώσεις που αναστέλλουν το Sulf-2 και ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες όπως ανεξέλεγκτη αιμορραγία. «Το ότι δεν επηρεάζει την πήξη καθιστά αυτό το μόριο πολλά υποσχόμενο για κλινική χρήση», δήλωσε ο Joshua Sharp, αναπληρωτής καθηγητής φαρμακολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο.
Ένα ακόμη πλεονέκτημα του θαλάσσιου σακχαρίτη είναι ότι προέρχεται από φυσική πηγή, μειώνοντας το κόστος παραγωγής και τους κινδύνους μετάδοσης ασθενειών, οι οποίοι συνδέονται συχνά με την εξαγωγή φαρμακευτικών ουσιών από θηλαστικά, όπως οι χοίροι.
Ωστόσο, η παραγωγή του σακχαρίτη σε μεγάλη κλίμακα δεν είναι εφικτή με βάση τους φυσικούς πληθυσμούς των θαλάσσιων αγγουριών (ορισμένες ποικιλίες των οποίων αποτελούν γαστρονομική λιχουδιά στην περιοχή του Ειρηνικού). «Δεν μπορούμε να βασιστούμε στην αλιεία για να εξασφαλίσουμε τις ποσότητες που απαιτούνται για τη φαρμακευτική χρήση», σημείωσε ο Vitor Pomin, αναπληρωτής καθηγητής φαρμακογνωσίας. «Το επόμενο στάδιο είναι να αναπτύξουμε μια χημική μέθοδο σύνθεσης της ένωσης, ώστε να μπορέσουμε να τη δοκιμάσουμε σε ζωικά μοντέλα».
Και αυτό γιατί, σύμφωνα με μια νέα μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου του Μισισίπι και του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Glycobiology», περιέχουν ένα σάκχαρο το οποίο μπορεί να μπλοκάρει το ένζυμο Sulf-2, το οποίο παίζει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη και εξάπλωση του καρκίνου.
Ενώσεις με μοναδικές δομές από τη θάλασσα
«Η θαλάσσια ζωή παράγει ενώσεις με μοναδικές δομές, οι οποίες εντοπίζονται σπάνια ή και καθόλου στα σπονδυλωτά της ξηράς», ανέφερε η Μάρβα Φάραγκ, κύρια συγγραφέας της μελέτης, υποψήφια διδάκτορας του Τμήματος Βιομοριακών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μισισίπι και προσέθεσε: «Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι τα σάκχαρα των ολοθουροειδών, τα οποία είναι μοναδικά – δεν εντοπίζονται συχνά σε άλλους οργανισμούς. Για αυτό και κρίναμε ότι άξιζε τον κόπο να τα μελετήσουμε».
Η τροποποίηση που βοηθά τον καρκίνο να εξαπλωθεί
Τα ανθρώπινα κύτταρα, όπως και αυτά των περισσότερων θηλαστικών, καλύπτονται από μικροσκοπικές «τρίχινες» δομές, που ονομάζονται γλυκάνες και οι οποίες συμβάλλουν στην κυτταρική επικοινωνία, στην ανοσολογική απόκριση και στην αναγνώριση «εχθρών», όπως τα παθογόνα. Τα καρκινικά κύτταρα αλλάζουν την έκφραση ορισμένων ενζύμων, συμπεριλαμβανομένου του Sulf-2, το οποίο με τη σειρά του τροποποιεί τη δομή των γλυκανών. Αυτή η τροποποίηση βοηθά τον καρκίνο να εξαπλωθεί.
Μια πολλά υποσχόμενη ανακάλυψη
Χρησιμοποιώντας τόσο υπολογιστικά μοντέλα όσο και εργαστηριακές δοκιμές, η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι ο σακχαρίτης από το Holothuria floridana – που ονομάζεται φουκοσυλιωμένη θειική χονδροϊτίνη– μπορεί να αναστέλλει αποτελεσματικά το Sulf-2, σημειώνεται στην ανακοίνωση του Πανεπιστημίου του Μισισιπή.Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος σακχαρίτης δεν φαίνεται να παρεμβαίνει στην πήξη του αίματος, σε αντίθεση με άλλες ενώσεις που αναστέλλουν το Sulf-2 και ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες όπως ανεξέλεγκτη αιμορραγία. «Το ότι δεν επηρεάζει την πήξη καθιστά αυτό το μόριο πολλά υποσχόμενο για κλινική χρήση», δήλωσε ο Joshua Sharp, αναπληρωτής καθηγητής φαρμακολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο.
Ένα ακόμη πλεονέκτημα του θαλάσσιου σακχαρίτη είναι ότι προέρχεται από φυσική πηγή, μειώνοντας το κόστος παραγωγής και τους κινδύνους μετάδοσης ασθενειών, οι οποίοι συνδέονται συχνά με την εξαγωγή φαρμακευτικών ουσιών από θηλαστικά, όπως οι χοίροι.
Ωστόσο, η παραγωγή του σακχαρίτη σε μεγάλη κλίμακα δεν είναι εφικτή με βάση τους φυσικούς πληθυσμούς των θαλάσσιων αγγουριών (ορισμένες ποικιλίες των οποίων αποτελούν γαστρονομική λιχουδιά στην περιοχή του Ειρηνικού). «Δεν μπορούμε να βασιστούμε στην αλιεία για να εξασφαλίσουμε τις ποσότητες που απαιτούνται για τη φαρμακευτική χρήση», σημείωσε ο Vitor Pomin, αναπληρωτής καθηγητής φαρμακογνωσίας. «Το επόμενο στάδιο είναι να αναπτύξουμε μια χημική μέθοδο σύνθεσης της ένωσης, ώστε να μπορέσουμε να τη δοκιμάσουμε σε ζωικά μοντέλα».