Όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε την επίθεσή του κατά του Ιράν στις 13 Ιουνίου, προέβαλε ως βασικό επιχείρημα ότι το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα είχε φτάσει σε «σημείο χωρίς επιστροφή». Η θέση αυτή βασίστηκε σε απόρρητα στοιχεία τα οποία κοινοποιήθηκαν και σε δυτικούς συμμάχους, προκαλώντας συναγερμό στην κυβέρνηση και τις υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ.

Αν και το πλήρες περιεχόμενο των ισραηλινών φακέλων παραμένει μυστικό, το Economist φέρεται να είχε πρόσβαση σε πηγές με γνώση του υλικού, αποκαλύπτοντας βασικά σημεία των ευρημάτων και της πολιτικής τους σημασίας.


Economist: Τα δύο κρίσιμα στοιχεία του φακέλου

Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις:

Απόκρυψη πυρηνικού υλικού: Ομάδα Ιρανών επιστημόνων φέρεται να απέκρυψε υλικό άγνωστης καθαρότητας, μη καταγεγραμμένο από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ). Ο Οργανισμός ανέφερε στις 9 Ιουνίου πως τα ιρανικά αποθέματα περιλαμβάνουν πάνω από 400 κιλά εμπλουτισμένου ουρανίου υψηλής καθαρότητας.

Συνεργασία με τους Φρουρούς της Επανάστασης: Οι ίδιοι επιστήμονες φέρονται να είχαν συνάντηση με στελέχη του πυραυλικού σώματος των Φρουρών της Επανάστασης, ένδειξη της έναρξης της διαδικασίας «σύζευξης» πυρηνικής κεφαλής με βαλλιστικό πύραυλο.


Η σκιά του AMAD και ο ρόλος του SPND

Οι δραστηριότητες αυτές θεωρούνται συνέχεια του προγράμματος AMAD, το οποίο το Ιράν υποτίθεται ότι ανέστειλε το 2003 υπό την απειλή αμερικανικής εισβολής. Σύμφωνα με τις ισραηλινές εκτιμήσεις, το νέο σχήμα λειτουργεί υπό τον οργανισμό SPND, καλυπτόμενο από δραστηριότητες όπως η τεχνολογία λέιζερ και η ανάπτυξη εμβολίων για τον COVID-19.


Συγκρότηση "Ειδικού Ομίλου Προόδου" με απόφαση Αλί Χαμενεΐ αναφέρουν οι φάκελοι

Οι φάκελοι κάνουν λόγο για συγκρότηση «Ειδικού Ομίλου Προόδου» με αποστολή την επίσπευση της μετάβασης σε οπλοποίηση σε περίπτωση σχετικής απόφασης από τον ανώτατο ηγέτη Αλί Χαμενεΐ.

Η δραστηριότητα αυτή, σύμφωνα με τους Ισραηλινούς, αυξήθηκε στα τέλη του 2024 λόγω:
  • των περιορισμένων επιτυχιών των ιρανικών επιθέσεων με πυραύλους,
  • της αποδυνάμωσης των αντιαεροπορικών συστημάτων από τις επιδρομές του Ισραήλ,
  • της κατάρρευσης των συμμάχων του Ιράν στη Γάζα και τον Λίβανο.
Η επικείμενη συνάντηση με τη διοίκηση των πυραύλων θεωρείται καθοριστική. Εάν επιβεβαιωθεί, σημαίνει ότι το Ιράν πέρασε από τη θεωρία στην πράξη και εισήλθε στη φάση επιχειρησιακού σχεδιασμού. Σχετικές προσπάθειες είχαν καταγραφεί ήδη το 2011 από τη ΔΟΑΕ, που είχε αναφερθεί σε μοντελοποίηση πυρηνικών κεφαλών.


Επιφυλακτικοί Γκαμπάρντ και Γκρόσι

Η διευθύντρια των εθνικών πληροφοριών των ΗΠΑ, Τάλσι Γκάμπαρντ, δήλωσε τον Μάρτιο στο Κογκρέσο πως το Ιράν δεν έχει εγκρίνει νέο πρόγραμμα κατασκευής πυρηνικών όπλων. Παρόμοια θέση διατηρεί και ο διευθυντής του ΙΑΕΑ Ραφαέλ Γκρόσι, ο οποίος πρόσφατα υπογράμμισε ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις για συστηματική προσπάθεια κατασκευής βόμβας. Παρ’ όλα αυτά, η υπηρεσία του επιβεβαίωσε την ύπαρξη μη δηλωμένων υλικών σε τρεις τοποθεσίες στο Ιράν.


Η στάση του Τραμπ 

Παρά τις αντιρρήσεις, ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε στις 17 Ιουνίου: «Δεν με νοιάζει τι είπε η Γκάμπαρντ, νομίζω ότι ήταν πολύ κοντά στο να αποκτήσουν μία βόμβα». Στελέχη της κυβέρνησης του, όπως ο πρώην απεσταλμένος Μπρετ ΜακΓκερκ, αναγνωρίζουν πως μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν τα όπλα για να χτυπήσουν κρίσιμες εγκαταστάσεις, όπως το Φορντό, ένα υπόγειο οχυρό που παραμένει άθικτο.


Οι λανθασμένες πληροφορίες του Ιράκ

Ο πόλεμος στο Ιράκ το 2003 βασίστηκε σε λανθασμένες πληροφορίες για όπλα μαζικής καταστροφής. Αντίστοιχα, σήμερα τίθεται το ερώτημα κατά πόσο οι ισραηλινές πληροφορίες είναι ακριβείς ή ερμηνεύονται υπό το βάρος πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Ακόμα κι αν είναι έγκυρες, το ερώτημα παραμένει: έχουν όντως περάσει οι Ιρανοί το όριο, ή είναι απλώς πιο κοντά απ’ όσο στο παρελθόν;