Συμβούλιο Ασφαλείας ΟΗΕ για πυρηνικά Ιράν: Έκκληση για διπλωματική λύση και ανησυχία για το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης
Τι αναφέρθηκε στη συνεδρίαση
«Η αποκατάσταση της εποικοδομητικής συνεργασίας του Ιράν με τη ΔΟΑΕ είναι το κλειδί», τονίστηκε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας
Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συνεδρίασε σχετικά με την εφαρμογή τoυ Ψηφίσματος 2231 (2015), το οποίο ενέκρινε το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA) για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και περιλαμβάνει την παρακολούθησή του. Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Σλοβενίας, πρέσβης Σάμιουελ Ζμπογκάρ, υπό την ιδιότητα του ως συντονιστής του Συμβουλίου για την εφαρμογή του Ψηφίσματος 2231, παρουσίασε έκθεση για τις εργασίες του Συμβουλίου.
Ο κ. Ζμπογκάρ εξέφρασε βαθιά ανησυχία για την επιδείνωση της συμφωνίας, σημειώνοντας ότι «προς λύπη μας, οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από αυτήν και το Ιράν σταδιακά απομακρύνθηκε από τις δεσμεύσεις του στο πλαίσιο της JCPOA».
Καταδίκασε τη συνεχιζόμενη «ανησυχητική επέκταση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν», υπογραμμίζοντας ότι «η αποκατάσταση της εποικοδομητικής συνεργασίας του Ιράν με τη ΔΟΑΕ είναι το κλειδί και θα βοηθήσει το Ιράν να ανακτήσει την εμπιστοσύνη της διεθνούς κοινότητας ως προς τις πυρηνικές του δραστηριότητες». Τόνισε τη σταθερή θέση της Σλοβενίας δηλώνοντας ότι η χώρα του έχει «μηδενική ανοχή στη διάδοση των πυρηνικών όπλων» και «μηδενική ανοχή στις επιθέσεις κατά πυρηνικών υποδομών οπουδήποτε».
Καθώς το Συμβούλιο πραγματοποιεί, όπως είπε, «ενδεχομένως την τελευταία τακτική συνεδρίαση για την εφαρμογή της JCPOA και του Ψηφίσματος 2231», επεσήμανε ότι «μοιάζει μια εποχή να φτάνει στο τέλος της και είναι αβέβαιο τι θα φέρει η επόμενη εποχή». Προειδοποίησε ότι «οι τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή προσθέτουν απρόβλεπτο χαρακτήρα και εγείρουν ερωτήματα όχι μόνο για το μέλλον του Ιράν, αλλά ολόκληρης της περιοχής και του αρχιτεκτονήματος μη διάδοσης πυρηνικών όπλων». «Οι στόχοι της JCPOA παραμένουν επίκαιροι» τόνισε.
Υπενθύμισε ότι η JCPOA και το Ψήφισμα 2231 υιοθετήθηκε ώστε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν να είναι «αποκλειστικά ειρηνικό», συνδυάζοντας «άρση κυρώσεων, περιορισμούς στο πρόγραμμα και μηχανισμούς παρακολούθησης και επαλήθευσης». Ωστόσο, επισήμανε ότι από την αρχική του εφαρμογή, «αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις».
Αν και υπήρξαν νέες προσπάθειες τους τελευταίους μήνες, μεταξύ των οποίων και «πέντε γύροι διμερών συνομιλιών» ΗΠΑ και Ιράν «με τη διαμεσολάβηση του Ομάν», η κ. ΝτιΚάρλο ανέφερε ότι «καμία από αυτές τις πρωτοβουλίες δεν οδήγησε σε λύση».
Εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία για την πρόσφατη κλιμάκωση, σημειώνοντας ότι «η στρατιωτική κλιμάκωση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν από τις 13 Ιουνίου και οι αεροπορικές επιδρομές των Ηνωμένων Πολιτειών κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων στις 21 Ιουνίου δυσχέραναν περαιτέρω τις προοπτικές πλήρους εφαρμογής του Ψηφίσματος 2231 (2015)». Η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο μετά την «επίθεση του Ιράν χθες σε βάση στο Κατάρ», την οποία καταδίκασε ο Γενικός Γραμματέας.
Η κ. ΝτιΚάρλο χαιρέτισε την εκεχειρία που ανακοινώθηκε χαρακτηρίζοντας την «σημαντικό επίτευγμα που δυνητικά απομακρύνει το Ιράν, το Ισραήλ και την περιοχή από το χείλος του γκρεμού». Υπογράμμισε ότι «οι λαοί του Ιράν και του Ισραήλ έχουν ήδη υποφέρει υπερβολικά».
Παρά τις διαφορετικές απόψεις μεταξύ των συμμετεχόντων στη JCPOA, υπογράμμισε ότι «και τα πέντε κράτη-μέλη επανέλαβαν τη σημασία των διαπραγματεύσεων και επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους στην εξεύρεση διπλωματικής λύσης».
Αναφερόμενη στα περιοριστικά μέτρα που παραμένουν σε ισχύ σύμφωνα με τo Ψήφισμα 2231, σημείωσε ότι μόνο εκείνα που αφορούν «πυρηνικές δραστηριότητες και μεταφορές» ισχύουν έως τις 18 Οκτωβρίου 2025. Η Γραμματεία ανέφερε «δεν έλαβε καταγγελίες για παραβιάσεις αυτών των διατάξεων κατά την περίοδο αναφοράς», αν και έλαβε οκτώ κοινοποιήσεις για επιτρεπτές δραστηριότητες σχετικές με το πυρηνικό πρόγραμμα.
Η κ. ΝτιΚάρλο επανέλαβε τη διαθεσιμότητα του ΟΗΕ «να στηρίξει κάθε προσπάθεια που προάγει την ειρήνη, τον διάλογο και τη σταθερότητα στην περιοχή».
Επανέλαβε την ακλόνητη δέσμευσή του για τη διατήρηση και ενίσχυση του παγκόσμιου καθεστώτος μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων και εξέφρασε τη σοβαρή ανησυχία του για τη μη συμμόρφωση του Ιράν με τις υποχρεώσεις του στο πλαίσιο της JCPOA, των διασφαλίσεων και του πρόσθετου πρωτοκόλλου, ενώ επανέλαβε ότι το Ιράν δεν πρέπει ποτέ να αποκτήσει πυρηνικό όπλο.
Τόνισε ότι η JCPOA -όπως εγκρίθηκε με την απόφαση του ΣΑΗΕ 2231- εξακολουθεί να είναι το καλύτερο διαθέσιμο πλαίσιο για να διασφαλιστεί ο αποκλειστικά ειρηνικός χαρακτήρας του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Επίσης τόνισε την πλήρη υποστήριξη της Ελλάδας σε όλες τις διπλωματικές προσπάθειες για την εξασφάλιση της πλήρους συμμόρφωσης της Τεχεράνης με τις πυρηνικές της υποχρεώσεις.
Η Aναπλ. Μόνιμη Αντιπροσώπος των Ηνωμένων Πολιτειών, πρέσβης Ντόροθι Σέι, κατηγόρησε την Τεχεράνη για συνεχιζόμενες παραβιάσεις των υποχρεώσεών της στον ΟΗΕ, τονίζοντας ότι «το Ιράν συνεχίζει να παραβιάζει ανοιχτά τις υποχρεώσεις του στον ΟΗΕ».
Η κ. Σέι κατήγγειλε τη συνεχιζόμενη μεταφορά όπλων από το Ιράν, δηλώνοντας ότι «η Τεχεράνη συνεχίζει να παρέχει όπλα στους Χούθι στην Υεμένη και στη Χεζμπολάχ στο Λίβανο, κατά παραβίαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας».
Υπενθύμισε επίσης ότι «το Ιράν δεν συμμορφώθηκε με τις σχετικές διατάξεις του Ψηφίσματος 2231 όταν αυτές ίσχυαν», αναφερόμενη στα «εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη που μετέφερε στη Ρωσία το 2022 για επιθέσεις κατά της Ουκρανίας».
Επικαλούμενη την πιο πρόσφατη έκθεση του ΔΟΑΕ, επισήμανε ότι «το Ιράν συνέχισε να επιταχύνει τις πυρηνικές του δραστηριότητες χωρίς καμία αξιόπιστη ειρηνική αιτιολόγηση».
Η κ. Σέι επέκρινε ορισμένα μέλη του Συμβουλίου επειδή «κλείνουν τα μάτια ή και ενθαρρύνουν τη μη συμμόρφωση του Ιράν», ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα κλείσουν τα μάτια στη μη συμμόρφωση του Ιράν και στην συνεχιζόμενη απειλή που συνιστά για την περιφερειακή σταθερότητα».
Αναφερόμενη στη θέση του Προέδρου Τραμπ, υπογράμμισε ότι «είναι καιρός το Ιράν να κάνει ειρήνη», εκφράζοντας την απογοήτευση της Ουάσινγκτον, καθώς «παρά τις συνεχείς, καλόπιστες προσπάθειες του Προέδρου για διαπραγμάτευση, οι ηγέτες του Ιράν αρνήθηκαν τελικά να συνάψουν συμφωνία που θα τους εμπόδιζε οριστικά να αποκτήσουν πυρηνικό όπλο».
Μετά την αμερικανική επιχείρηση, όπως ανέφερε, «ο Πρόεδρος Τραμπ συντόνισε άμεσα την κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Ιράν». Κλείνοντας, η κ. Σέι τόνισε ότι «σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, οφείλουμε όλοι να παροτρύνουμε το Ιράν να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία για ειρήνη και ευημερία -- και να τηρήσει τις διεθνείς του υποχρεώσεις».
«Μέσω της επιχείρησης «Rising Lion», το Ισραήλ εργάστηκε για να εξαλείψει μια διπλή υπαρξιακή απειλή, τόσο από τα πυρηνικά όσο και από τους βαλλιστικούς πυραύλους» σημείωσε.
Ο κ. Ντανόν στη συνέχεια αναφέρθηκε στη συμπεριφορά του ιρανικού καθεστώτος και στη στάση του Συμβουλίου Ασφαλείας.
«Αν υπήρχε Νόμπελ εξαπάτησης, το ιρανικό καθεστώς θα το κέρδιζε κάθε χρόνο. Επί χρόνια, η διεθνής κοινότητα μιλούσε για το Ψήφισμα 2231 και τη JCPOA ως πλαίσιο ειρήνης. Για το Ιράν, όμως, ήταν πλαίσιο εξαπάτησης. Ενώ οι διπλωμάτες και οι πολιτικοί συζητούσαν, το Ιράν οικοδομούσε. Ενώ διαπραγματευόσασταν, εκείνοι εμπλούτιζαν. Ενώ ελπίζατε, εκείνοι έλεγαν ψέματα. Σήμερα, το καθεστώς της Τεχεράνης αποκαλύπτεται πλήρως ως ένα καθεστώς που αξιοποίησε κάθε ευκαιρία που του δώσατε για εξοπλισμό» υπογράμμισε ο κ. Ντανόν.
Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στο Κατάρ για τις «ειλικρινείς και διπλωματικές προσπάθειές του να συμβάλει στον τερματισμό της ισραηλινής επιθετικότητας και στην αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης».
Ασκώντας κριτική στην παρουσία της ισραηλινής αντιπροσωπείας στη συνεδρίαση, δήλωσε ότι «νομικά και διαδικαστικά, το Ισραήλ δεν έχει καμία θέση σε αυτή τη συνεδρίαση» καθώς «δεν συνδέεται με την ημερήσια διάταξη, ούτε με το Ψήφισμα 2231 ή τη JCPOA».
Αναφερόμενος στις ρίζες της κρίσης, ο κ. Ιραβανί τόνισε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρθηκαν μονομερώς από τη JCPOA το 2018» και «επέβαλαν παράνομες κυρώσεις, παραβιάζοντας το Ψήφισμα 2231 του ΣΑΗΕ», ενώ το Ιράν επέδειξε «αυτοσυγκράτηση» τηρώντας τις δεσμεύσεις του.
Ο Ιρανός πρέσβης απέρριψε τους ισχυρισμούς του Ισραήλ περί απειλής από το ιρανικό πρόγραμμα, δηλώνοντας ότι «το Ισραήλ, η μόνη αδήλωτη πυρηνική δύναμη της περιοχής και μη συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη Μη Διάδοσης, αρνήθηκε τις επιθεωρήσεις του IAEA, ενώ το Ιράν συμμετέχει πλήρως στη Συνθήκη και υπόκειται στο αυστηρότερο καθεστώς επιθεωρήσεων του IAEA».
Κατήγγειλε επίσης ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου και υπεύθυνο για την εφαρμογή των ψηφισμάτων του, επιτέθηκαν σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν που βρίσκονται υπό επιτήρηση του IAEA».
Ο κ. Ιραβανί προειδοποίησε ότι οι επιθέσεις αυτές «δημιουργούν επικίνδυνο προηγούμενο, υπονομεύουν το καθεστώς μη διάδοσης και βλάπτουν την αξιοπιστία του Συμβουλίου Ασφαλείας». Επέκρινε επίσης το Συμβούλιο ότι «απέτυχε να καταδικάσει αυτές τις παράνομες επιθέσεις», καλώντας το τουλάχιστον «να τις καταδικάσει ρητά και να διασφαλίσει ότι δεν θα επαναληφθούν».
Έκανε επίσης λόγο για «προφανή δύο μέτρα και δύο σταθμά», επισημαίνοντας ότι «ενώ ΗΒ και Γαλλία διατηρούν τεράστια πυρηνικά οπλοστάσια και αγνοούν τα αδήλωτα αποθέματα του Ισραήλ, ισχυρίζονται αβάσιμα ότι το ειρηνικό πρόγραμμα του Ιράν απειλεί τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια».
Μιλώντας εκ μέρους της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ Κάγια Κάλας, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον ΟΗΕ, Πρέσβης Σταύρος Λαμπρινίδης, απηύθυνε ισχυρή έκκληση για διπλωματία εν μέσω της κλιμακούμενης έντασης γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ο κ. Λαμπρινίδης ανέφερε ότι η ΕΕ παραμένει «απολύτως δεσμευμένη στην περιφερειακή ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας του Κράτους του Ισραήλ» και συνεχίζει να καλεί «όλες τις πλευρές να τηρούν το διεθνές δίκαιο, να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποφύγουν περαιτέρω ενέργειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σοβαρές συνέπειες όπως ενδεχόμενη ραδιενεργή διαρροή».
Υπογράμμισε ότι «η διασφάλιση πως το Ιράν δεν θα αποκτήσει ή αναπτύξει πυρηνικό όπλο παραμένει βασική προτεραιότητα ασφάλειας για την ΕΕ».
Ο κ. Λαμπρινίδης υπενθύμισε τις προσπάθειες της ΕΕ για τη διάσωση της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων των συμβιβαστικών προτάσεων της Ύπατης Εκπροσώπου για επιστροφή των ΗΠΑ και πλήρη εφαρμογή από το Ιράν. «Αυτές οι προσπάθειες δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα», ανέφερε «και βρισκόμαστε σήμερα στην τρέχουσα κατάσταση».
Κοιτώντας προς το μέλλον, προειδοποίησε ότι «σε τέσσερις μήνες από σήμερα, το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν θα έχει πλέον αρμοδιότητα επί του πυρηνικού ζητήματος του Ιράν βάσει του Ψηφίσματος 2231 και χρειαζόμαστε επειγόντως επιστροφή στη διπλωματική λύση».
«Η διαρκής λύση στο πυρηνικό ζήτημα του Ιράν μπορεί να προέλθει μόνο μέσω διαπραγμάτευσης, όχι στρατιωτικής δράσης. Μια πλήρως λειτουργική πυρηνική συμφωνία θα συμβάλει στη σταθεροποίηση ολόκληρης της περιοχής» πρόσθεσε.
Κλείνοντας τόνισε ότι «το ζήτημα μπορεί να αντιμετωπιστεί βιώσιμα μόνο με την κατάλληλη εμπλοκή της διεθνούς κοινότητας» και υπογράμμισε ότι «ο ΔΟΑΕ είναι και πρέπει να παραμείνει ο μόνος αμερόληπτος και ανεξάρτητος διεθνής οργανισμός για την παρακολούθηση και επαλήθευση των υποχρεώσεων του Ιράν στο πεδίο της μη διάδοσης».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ο κ. Ζμπογκάρ εξέφρασε βαθιά ανησυχία για την επιδείνωση της συμφωνίας, σημειώνοντας ότι «προς λύπη μας, οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από αυτήν και το Ιράν σταδιακά απομακρύνθηκε από τις δεσμεύσεις του στο πλαίσιο της JCPOA».
Καταδίκασε τη συνεχιζόμενη «ανησυχητική επέκταση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν», υπογραμμίζοντας ότι «η αποκατάσταση της εποικοδομητικής συνεργασίας του Ιράν με τη ΔΟΑΕ είναι το κλειδί και θα βοηθήσει το Ιράν να ανακτήσει την εμπιστοσύνη της διεθνούς κοινότητας ως προς τις πυρηνικές του δραστηριότητες». Τόνισε τη σταθερή θέση της Σλοβενίας δηλώνοντας ότι η χώρα του έχει «μηδενική ανοχή στη διάδοση των πυρηνικών όπλων» και «μηδενική ανοχή στις επιθέσεις κατά πυρηνικών υποδομών οπουδήποτε».
«Σημαντικό βήμα προς την αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή η εκεχειρία Ισραήλ-Ιράν»
Αναφερόμενος στην τρέχουσα κρίση, ο κ. Ζμπογκάρ προειδοποίησε ότι «ο φάκελος του Ιράν βρίσκεται σε σαφώς λανθασμένη πορεία και χρειαζόμαστε επειγόντως αλλαγή ταχύτητας». Χαιρέτισε την πρόσφατη ανακοίνωση εκεχειρίας, την οποία χαρακτήρισε «σημαντικό βήμα προς την αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή» και κάλεσε «και τις δύο πλευρές να τη σεβαστούν».Καθώς το Συμβούλιο πραγματοποιεί, όπως είπε, «ενδεχομένως την τελευταία τακτική συνεδρίαση για την εφαρμογή της JCPOA και του Ψηφίσματος 2231», επεσήμανε ότι «μοιάζει μια εποχή να φτάνει στο τέλος της και είναι αβέβαιο τι θα φέρει η επόμενη εποχή». Προειδοποίησε ότι «οι τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή προσθέτουν απρόβλεπτο χαρακτήρα και εγείρουν ερωτήματα όχι μόνο για το μέλλον του Ιράν, αλλά ολόκληρης της περιοχής και του αρχιτεκτονήματος μη διάδοσης πυρηνικών όπλων». «Οι στόχοι της JCPOA παραμένουν επίκαιροι» τόνισε.
«Οι στόχοι του Ψηφίσματος 2231 και της JCPOA δεν έχουν ακόμη πλήρως επιτευχθεί με λιγότερους από τέσσερις μήνες μέχρι τη λήξη των προβλέψεων»
Η Αναπλ. Γενική Γραμματέας του ΟΗΕ για Πολιτικές και Ειρηνευτικές Υποθέσεις Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο τόνισε ότι «με λιγότερους από τέσσερις μήνες να απομένουν έως τη λήξη των προβλέψεων, οι στόχοι του Ψηφίσματος 2231 (2015) και της JCPOA δεν έχουν ακόμη πλήρως επιτευχθεί. Αυτό είναι απογοητευτικό».Υπενθύμισε ότι η JCPOA και το Ψήφισμα 2231 υιοθετήθηκε ώστε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν να είναι «αποκλειστικά ειρηνικό», συνδυάζοντας «άρση κυρώσεων, περιορισμούς στο πρόγραμμα και μηχανισμούς παρακολούθησης και επαλήθευσης». Ωστόσο, επισήμανε ότι από την αρχική του εφαρμογή, «αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις».
Αν και υπήρξαν νέες προσπάθειες τους τελευταίους μήνες, μεταξύ των οποίων και «πέντε γύροι διμερών συνομιλιών» ΗΠΑ και Ιράν «με τη διαμεσολάβηση του Ομάν», η κ. ΝτιΚάρλο ανέφερε ότι «καμία από αυτές τις πρωτοβουλίες δεν οδήγησε σε λύση».
Εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία για την πρόσφατη κλιμάκωση, σημειώνοντας ότι «η στρατιωτική κλιμάκωση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν από τις 13 Ιουνίου και οι αεροπορικές επιδρομές των Ηνωμένων Πολιτειών κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων στις 21 Ιουνίου δυσχέραναν περαιτέρω τις προοπτικές πλήρους εφαρμογής του Ψηφίσματος 2231 (2015)». Η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο μετά την «επίθεση του Ιράν χθες σε βάση στο Κατάρ», την οποία καταδίκασε ο Γενικός Γραμματέας.
Η κ. ΝτιΚάρλο χαιρέτισε την εκεχειρία που ανακοινώθηκε χαρακτηρίζοντας την «σημαντικό επίτευγμα που δυνητικά απομακρύνει το Ιράν, το Ισραήλ και την περιοχή από το χείλος του γκρεμού». Υπογράμμισε ότι «οι λαοί του Ιράν και του Ισραήλ έχουν ήδη υποφέρει υπερβολικά».
Παρά τις διαφορετικές απόψεις μεταξύ των συμμετεχόντων στη JCPOA, υπογράμμισε ότι «και τα πέντε κράτη-μέλη επανέλαβαν τη σημασία των διαπραγματεύσεων και επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους στην εξεύρεση διπλωματικής λύσης».
Αναφερόμενη στα περιοριστικά μέτρα που παραμένουν σε ισχύ σύμφωνα με τo Ψήφισμα 2231, σημείωσε ότι μόνο εκείνα που αφορούν «πυρηνικές δραστηριότητες και μεταφορές» ισχύουν έως τις 18 Οκτωβρίου 2025. Η Γραμματεία ανέφερε «δεν έλαβε καταγγελίες για παραβιάσεις αυτών των διατάξεων κατά την περίοδο αναφοράς», αν και έλαβε οκτώ κοινοποιήσεις για επιτρεπτές δραστηριότητες σχετικές με το πυρηνικό πρόγραμμα.
Η κ. ΝτιΚάρλο επανέλαβε τη διαθεσιμότητα του ΟΗΕ «να στηρίξει κάθε προσπάθεια που προάγει την ειρήνη, τον διάλογο και τη σταθερότητα στην περιοχή».
Ευάγγελος Σέκερης: Πλήρης η υποστήριξη της Ελλάδας για την εξασφάλιση της πλήρους συμμόρφωσης του Ιράν στις υποχρεώσεις για το πυρηνικό του πρόγραμμα
O Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της κατάπαυσης του πυρός, ενώ επαίνεσε τις μεσολαβητικές προσπάθειες των ΗΠΑ και του Κατάρ.Επανέλαβε την ακλόνητη δέσμευσή του για τη διατήρηση και ενίσχυση του παγκόσμιου καθεστώτος μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων και εξέφρασε τη σοβαρή ανησυχία του για τη μη συμμόρφωση του Ιράν με τις υποχρεώσεις του στο πλαίσιο της JCPOA, των διασφαλίσεων και του πρόσθετου πρωτοκόλλου, ενώ επανέλαβε ότι το Ιράν δεν πρέπει ποτέ να αποκτήσει πυρηνικό όπλο.
Τόνισε ότι η JCPOA -όπως εγκρίθηκε με την απόφαση του ΣΑΗΕ 2231- εξακολουθεί να είναι το καλύτερο διαθέσιμο πλαίσιο για να διασφαλιστεί ο αποκλειστικά ειρηνικός χαρακτήρας του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Επίσης τόνισε την πλήρη υποστήριξη της Ελλάδας σε όλες τις διπλωματικές προσπάθειες για την εξασφάλιση της πλήρους συμμόρφωσης της Τεχεράνης με τις πυρηνικές της υποχρεώσεις.
Η Aναπλ. Μόνιμη Αντιπροσώπος των Ηνωμένων Πολιτειών, πρέσβης Ντόροθι Σέι, κατηγόρησε την Τεχεράνη για συνεχιζόμενες παραβιάσεις των υποχρεώσεών της στον ΟΗΕ, τονίζοντας ότι «το Ιράν συνεχίζει να παραβιάζει ανοιχτά τις υποχρεώσεις του στον ΟΗΕ».
Η κ. Σέι κατήγγειλε τη συνεχιζόμενη μεταφορά όπλων από το Ιράν, δηλώνοντας ότι «η Τεχεράνη συνεχίζει να παρέχει όπλα στους Χούθι στην Υεμένη και στη Χεζμπολάχ στο Λίβανο, κατά παραβίαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας».
Υπενθύμισε επίσης ότι «το Ιράν δεν συμμορφώθηκε με τις σχετικές διατάξεις του Ψηφίσματος 2231 όταν αυτές ίσχυαν», αναφερόμενη στα «εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη που μετέφερε στη Ρωσία το 2022 για επιθέσεις κατά της Ουκρανίας».
Επικαλούμενη την πιο πρόσφατη έκθεση του ΔΟΑΕ, επισήμανε ότι «το Ιράν συνέχισε να επιταχύνει τις πυρηνικές του δραστηριότητες χωρίς καμία αξιόπιστη ειρηνική αιτιολόγηση».
Η κ. Σέι επέκρινε ορισμένα μέλη του Συμβουλίου επειδή «κλείνουν τα μάτια ή και ενθαρρύνουν τη μη συμμόρφωση του Ιράν», ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα κλείσουν τα μάτια στη μη συμμόρφωση του Ιράν και στην συνεχιζόμενη απειλή που συνιστά για την περιφερειακή σταθερότητα».
Αναφερόμενη στη θέση του Προέδρου Τραμπ, υπογράμμισε ότι «είναι καιρός το Ιράν να κάνει ειρήνη», εκφράζοντας την απογοήτευση της Ουάσινγκτον, καθώς «παρά τις συνεχείς, καλόπιστες προσπάθειες του Προέδρου για διαπραγμάτευση, οι ηγέτες του Ιράν αρνήθηκαν τελικά να συνάψουν συμφωνία που θα τους εμπόδιζε οριστικά να αποκτήσουν πυρηνικό όπλο».
Μετά την αμερικανική επιχείρηση, όπως ανέφερε, «ο Πρόεδρος Τραμπ συντόνισε άμεσα την κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Ιράν». Κλείνοντας, η κ. Σέι τόνισε ότι «σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, οφείλουμε όλοι να παροτρύνουμε το Ιράν να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία για ειρήνη και ευημερία -- και να τηρήσει τις διεθνείς του υποχρεώσεις».
«Πυρά» από το Ισραήλ: «Αν υπήρχε Νόμπελ εξαπάτησης, το ιρανικό καθεστώς θα το κέρδιζε κάθε χρόνο - Ενώ οι διπλωμάτες και οι πολιτικοί συζητούσαν, το Ιράν οικοδομούσε»
Ο Ισραηλινός Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Ντάνι Ντανόν, «ευχαρίστησε τον Πρόεδρο Τραμπ για τη στήριξη του και τον καθοριστικό του ρόλο στην εξάλειψη της ιρανικής πυρηνικής απειλής».«Μέσω της επιχείρησης «Rising Lion», το Ισραήλ εργάστηκε για να εξαλείψει μια διπλή υπαρξιακή απειλή, τόσο από τα πυρηνικά όσο και από τους βαλλιστικούς πυραύλους» σημείωσε.
Ο κ. Ντανόν στη συνέχεια αναφέρθηκε στη συμπεριφορά του ιρανικού καθεστώτος και στη στάση του Συμβουλίου Ασφαλείας.
«Αν υπήρχε Νόμπελ εξαπάτησης, το ιρανικό καθεστώς θα το κέρδιζε κάθε χρόνο. Επί χρόνια, η διεθνής κοινότητα μιλούσε για το Ψήφισμα 2231 και τη JCPOA ως πλαίσιο ειρήνης. Για το Ιράν, όμως, ήταν πλαίσιο εξαπάτησης. Ενώ οι διπλωμάτες και οι πολιτικοί συζητούσαν, το Ιράν οικοδομούσε. Ενώ διαπραγματευόσασταν, εκείνοι εμπλούτιζαν. Ενώ ελπίζατε, εκείνοι έλεγαν ψέματα. Σήμερα, το καθεστώς της Τεχεράνης αποκαλύπτεται πλήρως ως ένα καθεστώς που αξιοποίησε κάθε ευκαιρία που του δώσατε για εξοπλισμό» υπογράμμισε ο κ. Ντανόν.
Ιράν: «Οι επιθέσεις των ΗΠΑ σε πυρηνικές εγκαταστάσεις υπό την επιτήρηση του IAEA δημιουργούν επικίνδυνο προηγούμενο»
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Ιράν, πρέσβης Ιραβανί, καταδίκασε τις πρόσφατες στρατιωτικές επιθέσεις ΗΠΑ και Ισραήλ κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων της χώρας του, χαρακτηρίζοντάς τις «αδικαιολόγητες στρατιωτικές επιθέσεις που παραβιάζουν κατάφωρα το διεθνές δίκαιο».Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στο Κατάρ για τις «ειλικρινείς και διπλωματικές προσπάθειές του να συμβάλει στον τερματισμό της ισραηλινής επιθετικότητας και στην αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης».
Ασκώντας κριτική στην παρουσία της ισραηλινής αντιπροσωπείας στη συνεδρίαση, δήλωσε ότι «νομικά και διαδικαστικά, το Ισραήλ δεν έχει καμία θέση σε αυτή τη συνεδρίαση» καθώς «δεν συνδέεται με την ημερήσια διάταξη, ούτε με το Ψήφισμα 2231 ή τη JCPOA».
Αναφερόμενος στις ρίζες της κρίσης, ο κ. Ιραβανί τόνισε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρθηκαν μονομερώς από τη JCPOA το 2018» και «επέβαλαν παράνομες κυρώσεις, παραβιάζοντας το Ψήφισμα 2231 του ΣΑΗΕ», ενώ το Ιράν επέδειξε «αυτοσυγκράτηση» τηρώντας τις δεσμεύσεις του.
Ο Ιρανός πρέσβης απέρριψε τους ισχυρισμούς του Ισραήλ περί απειλής από το ιρανικό πρόγραμμα, δηλώνοντας ότι «το Ισραήλ, η μόνη αδήλωτη πυρηνική δύναμη της περιοχής και μη συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη Μη Διάδοσης, αρνήθηκε τις επιθεωρήσεις του IAEA, ενώ το Ιράν συμμετέχει πλήρως στη Συνθήκη και υπόκειται στο αυστηρότερο καθεστώς επιθεωρήσεων του IAEA».
Κατήγγειλε επίσης ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου και υπεύθυνο για την εφαρμογή των ψηφισμάτων του, επιτέθηκαν σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν που βρίσκονται υπό επιτήρηση του IAEA».
Ο κ. Ιραβανί προειδοποίησε ότι οι επιθέσεις αυτές «δημιουργούν επικίνδυνο προηγούμενο, υπονομεύουν το καθεστώς μη διάδοσης και βλάπτουν την αξιοπιστία του Συμβουλίου Ασφαλείας». Επέκρινε επίσης το Συμβούλιο ότι «απέτυχε να καταδικάσει αυτές τις παράνομες επιθέσεις», καλώντας το τουλάχιστον «να τις καταδικάσει ρητά και να διασφαλίσει ότι δεν θα επαναληφθούν».
Έκανε επίσης λόγο για «προφανή δύο μέτρα και δύο σταθμά», επισημαίνοντας ότι «ενώ ΗΒ και Γαλλία διατηρούν τεράστια πυρηνικά οπλοστάσια και αγνοούν τα αδήλωτα αποθέματα του Ισραήλ, ισχυρίζονται αβάσιμα ότι το ειρηνικό πρόγραμμα του Ιράν απειλεί τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια».
Μιλώντας εκ μέρους της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ Κάγια Κάλας, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον ΟΗΕ, Πρέσβης Σταύρος Λαμπρινίδης, απηύθυνε ισχυρή έκκληση για διπλωματία εν μέσω της κλιμακούμενης έντασης γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ο κ. Λαμπρινίδης ανέφερε ότι η ΕΕ παραμένει «απολύτως δεσμευμένη στην περιφερειακή ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας του Κράτους του Ισραήλ» και συνεχίζει να καλεί «όλες τις πλευρές να τηρούν το διεθνές δίκαιο, να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποφύγουν περαιτέρω ενέργειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σοβαρές συνέπειες όπως ενδεχόμενη ραδιενεργή διαρροή».
Υπογράμμισε ότι «η διασφάλιση πως το Ιράν δεν θα αποκτήσει ή αναπτύξει πυρηνικό όπλο παραμένει βασική προτεραιότητα ασφάλειας για την ΕΕ».
Ο κ. Λαμπρινίδης υπενθύμισε τις προσπάθειες της ΕΕ για τη διάσωση της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων των συμβιβαστικών προτάσεων της Ύπατης Εκπροσώπου για επιστροφή των ΗΠΑ και πλήρη εφαρμογή από το Ιράν. «Αυτές οι προσπάθειες δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα», ανέφερε «και βρισκόμαστε σήμερα στην τρέχουσα κατάσταση».
Κοιτώντας προς το μέλλον, προειδοποίησε ότι «σε τέσσερις μήνες από σήμερα, το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν θα έχει πλέον αρμοδιότητα επί του πυρηνικού ζητήματος του Ιράν βάσει του Ψηφίσματος 2231 και χρειαζόμαστε επειγόντως επιστροφή στη διπλωματική λύση».
«Η διαρκής λύση στο πυρηνικό ζήτημα του Ιράν μπορεί να προέλθει μόνο μέσω διαπραγμάτευσης, όχι στρατιωτικής δράσης. Μια πλήρως λειτουργική πυρηνική συμφωνία θα συμβάλει στη σταθεροποίηση ολόκληρης της περιοχής» πρόσθεσε.
Κλείνοντας τόνισε ότι «το ζήτημα μπορεί να αντιμετωπιστεί βιώσιμα μόνο με την κατάλληλη εμπλοκή της διεθνούς κοινότητας» και υπογράμμισε ότι «ο ΔΟΑΕ είναι και πρέπει να παραμείνει ο μόνος αμερόληπτος και ανεξάρτητος διεθνής οργανισμός για την παρακολούθηση και επαλήθευση των υποχρεώσεων του Ιράν στο πεδίο της μη διάδοσης».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
