Σύνοδος του ΝΑΤΟ: Τι σημαίνει η αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ - Η "απομονωμένη" Ισπανία του "υπό πίεση" Σάντσεθ και η "νίκη" του Τραμπ
Η ανάλυση του ανακοινωθέντος, η φωτογραφία και το σχόλιο που κέντρισε το ενδιαφέρον
Το ΝΑΤΟ έδειξε πως παραμένει ενωμένο, αν ληφθεί υπόψιν το κοινό ανακοινωθέν - Ο Ντόναλντ Τραμπ σαφώς αισθάνεται «νικητής» μετά τη Σύνοδο της Χάγης, ενώ ο Πέδρο Σάντσεθ αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις στην ισπανική πολιτική σκηνή
Σπυρος Σερμπετης - Παππας
Αδιαφιλονίκητος νικητής στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Χάγη αναδείχθηκε ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, σε μια από τις πιθανώς κρισιμότερες που διεξήχθησαν στα χρονικά της Συμμαχίας, καθώς ελήφθη η απόφαση για άνοδο των αμυντικών δαπανών στο 5% του προϋπολογισμού. Οι ηγέτες των 32 κρατών-μελών του Οργανισμού Βορειοατλαντικής Συμμαχίας συζήτησαν την ενίσχυση της άμυνας, την απειλή από τη Ρωσία και το μέλλον της Συμμαχίας, όπως άλλωστε προκύπτει και από το κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου.
Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη αναβάθμιση εξοπλισμών από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, σε μια προσπάθεια της Συμμαχίας να ανταποκριθεί στις νέες γεωπολιτικές απειλές, με το κοινό ανακοινωθέν να ξεχωρίζει δύο εξ αυτών: τη Ρωσία, στην οποία γίνεται λόγος για «μακροπρόθεσμη απειλή για την ευρωατλαντική ασφάλεια», αλλά και στην τρομοκρατία, που λογίζεται ως «επίμονη απειλή».
Σε σχέση με την Ουκρανία (με τη Σύνοδο να υπενθυμίζεται πως πρόσφερε την ευκαιρία και για ένα σύντομο τετ-α-τετ Ντόναλντ Τραμπ και Βολοντίμιρ Ζελένσκι), μπορεί να μην υπήρξε αναφορά στη ρωσική επιθετικότητα, ωστόσο σημειώνεται το εξής στο ανακοινωθέν: «οι Σύμμαχοι επαναβεβαιώνουν τις διαρκείς κυρίαρχες δεσμεύσεις τους για την παροχή στήριξης στην Ουκρανία, η ασφάλεια της οποίας συμβάλλει στη δική μας, και, για το σκοπό αυτό, θα συμπεριλάβουν τις άμεσες συνεισφορές προς την άμυνα της Ουκρανίας και την αμυντική της βιομηχανία κατά τον υπολογισμό των αμυντικών δαπανών των Συμμάχων».
Την ίδια ώρα, επαναβεβαιώθηκε η «ακλόνητη δέσμευση» στο άρθρο 5, που ουσιαστικά αποτελεί «πυλώνα» για το ΝΑΤΟ, καθώς αφορά τη ρήτρα συλλογικής ασφάλειας (σ.σ. η επίθεση σε ένα κράτος-μέλος ισοδυναμεί με επίθεση σε όλα). Κάπως έτσι, επιχειρείται να μπει ένας «φραγμός» στις αμφισβητήσεις που υπήρχαν περί της συνεχιζόμενης δέσμευσης στην εν λόγω ρήτα στον απόηχο παλιότερων δηλώσεων του Αμερικανού προέδρου πως ενδέχεται να μην προστάτευε χώρες «που δεν πληρώνουν το μερίδιό τους». Ο ίδιος ο Τραμπ δήλωσε άλλωστε χθες από τη Χάγη πως «στηρίζω το Άρθρο 5, γι’ αυτό είμαι εδώ», ενισχύοντας την εικόνα συνοχής της Συμμαχίας.
Σε ό,τι βέβαια αφορά την Ισπανία, ο Πέδρο Σάντσεθ (που κατηγορείται από το Λαϊκό Κόμμα πως «ψεύδεται» και πως έχει αποδεχθεί το 5%) φαίνεται πως μπορεί να χρησιμοποιήσει την εν λόγω αντιπαράθεση και για το εσωτερικό: ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός βρίσκεται υπό πίεση, εξαιτίας ενός σκανδάλου Οι μικρότεροι εταίροι του κυβερνητικού συνασπισμού, η ακροαριστερή πλατφόρμα Sumar, αντιτίθεται σε οποιαδήποτε αύξηση των αμυντικών δαπανών, όπως και το κόμμα Podemos, το οποίο δεν συμμετέχει στον συνασπισμό αλλά έχει υποστηρίξει την κυβέρνηση σε κρίσιμες ψηφοφορίες στο κοινοβούλιο.
Τα παραπάνω, δε, συμβαίνουν, ενώ η ισπανική κυβέρνηση κλονίζεται από τη δημοσιοποίηση στοιχείων από την Κεντρική Επιχειρησιακή Μονάδα (UCO) της Πολιτοφυλακής, που συνδέουν τον Σάντος Σερντάν, τρίτο στην ιεραρχία του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ισπανίας (PSOE), με υπόθεση δωροδοκίας και λήψης παράνομων προμηθειών σε συνεργασία με τον πρώην υπουργό Μεταφορών Χοσέ Λουίς Αμπάλος και τον πρώην σύμβουλό του Κολντο Γκαρσία.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο Πέδρο Σάντσεθ μοιάζει περιθωριοποιημένος στο power game εντός της Συμμαχίας, κάτι που αποδεικνύεται ακόμα και από την ομαδική φωτογραφία στη Σύνοδο: ο Ισπανός πρωθυπουργός κάθισε στα δεξιά, με σταυρωμένα τα χέρια και σε μια απόσταση από τους υπόλοιπους ηγέτες της Συμμαχίας.
Διαβάστε: Viral βίντεο: Η ατάκα του Μαρκ Ρούτε για τον Τραμπ, η ερώτηση δημοσιογράφου για το "αν είναι ο μπαμπάς των Συμμάχων του ΝΑΤΟ" και τα γέλια του Ρούμπιο
Το σχόλιο του Ρούτε έγινε τη στιγμή που ο Τραμπ, χρησιμοποίησε υβριστική γλώσσα σε ζωντανή μετάδοση όταν δημοσιογράφοι τον ρώτησαν σχετικά με την εκεχειρία μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ. «Ουσιαστικά έχουμε δύο χώρες που πολεμούν τόσο καιρό και τόσο σκληρά που δεν ξέρουν τι στο διάολο κάνουν», είπε ο Τραμπ χρησιμοποιώντας τη λέξη f@@@. Ο Ρούτε, απαντώντας, είπε: «Ο μπαμπάς πρέπει να χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα», γεγονός που προκάλεσε ανησυχία για την αμεροληψία του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ. Μάλιστα, επικριτές υποστήριξαν ότι το σχόλιό του υπονομεύει την αξιοπιστία του ΝΑΤΟ και υποδηλώνει μία βαθύτερη μεταβολή στις ισορροπίες ισχύος της συμμαχίας.
Μετά τις αντιδράσεις, ο Ρούτε, πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας επί 14 χρόνια, αναγκάστηκε να προχωρήσει σε διευκρινίσεις. «Το θέμα με τον μπαμπά, δεν αποκάλεσα [τον Τραμπ] μπαμπά, αυτό που είπα είναι ότι μερικές φορές… Στην Ευρώπη, ακούω μερικές φορές χώρες να λένε, "Μαρκ, θα μείνουν οι ΗΠΑ μαζί μας;". Και είπα, "αυτό ακούγεται λίγο σαν ένα μικρό παιδί που ρωτάει τον μπαμπά του, "θα μείνεις ακόμα με την οικογένεια;" Οπότε, με αυτή την έννοια, χρησιμοποιώ τη λέξη μπαμπά, όχι ότι αποκάλεσα τον Πρόεδρο Τραμπ μπαμπά», δήλωσε σε δημοσιογράφους.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, δεν φάνηκε να ενοχλείται από το περιστατικό. Αντιθέτως, όταν ρωτήθηκε σχετικά σε συνέντευξη Τύπου, απάντησε γελώντας: «Νομίζω ότι με συμπαθεί. Αν δεν με συμπαθεί, θα σε ενημερώσω και θα γυρίσω πίσω και θα τον χτυπήσω δυνατά, εντάξει;… Το έκανε όμως πολύ στοργικά», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Σημειώνεται, τέλος, ότι όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ ερωτήθηκε για την ατάκα του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μαρκ Ρούμπιο δεν μπόρεσε να συγκρατηθεί και άρχισε να γελά.
ΝΑΤΟ: Το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα, η αναφορά στην Ουκρανία και η στήριξη στο Άρθρο 5
Κεντρική απόφαση της Συνόδου αποτελεί η δέσμευση των μελών της Συμμαχίας να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ μέσα στην επόμενη δεκαετία. Συγκεκριμένα, αυτό το 5% κατανέμεται ως εξής: Το 3,5% αφορά καθαρά στρατιωτικές δαπάνες (όπλα, στρατιώτες, εξοπλισμός), ενώ το υπόλοιπο 1,5% μπορεί να καλύπτει ευρύτερες «αμυντικές» ανάγκες όπως υποδομές, κυβερνοασφάλεια και τεχνολογική καινοτομία.Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη αναβάθμιση εξοπλισμών από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, σε μια προσπάθεια της Συμμαχίας να ανταποκριθεί στις νέες γεωπολιτικές απειλές, με το κοινό ανακοινωθέν να ξεχωρίζει δύο εξ αυτών: τη Ρωσία, στην οποία γίνεται λόγος για «μακροπρόθεσμη απειλή για την ευρωατλαντική ασφάλεια», αλλά και στην τρομοκρατία, που λογίζεται ως «επίμονη απειλή».
Σε σχέση με την Ουκρανία (με τη Σύνοδο να υπενθυμίζεται πως πρόσφερε την ευκαιρία και για ένα σύντομο τετ-α-τετ Ντόναλντ Τραμπ και Βολοντίμιρ Ζελένσκι), μπορεί να μην υπήρξε αναφορά στη ρωσική επιθετικότητα, ωστόσο σημειώνεται το εξής στο ανακοινωθέν: «οι Σύμμαχοι επαναβεβαιώνουν τις διαρκείς κυρίαρχες δεσμεύσεις τους για την παροχή στήριξης στην Ουκρανία, η ασφάλεια της οποίας συμβάλλει στη δική μας, και, για το σκοπό αυτό, θα συμπεριλάβουν τις άμεσες συνεισφορές προς την άμυνα της Ουκρανίας και την αμυντική της βιομηχανία κατά τον υπολογισμό των αμυντικών δαπανών των Συμμάχων».
Την ίδια ώρα, επαναβεβαιώθηκε η «ακλόνητη δέσμευση» στο άρθρο 5, που ουσιαστικά αποτελεί «πυλώνα» για το ΝΑΤΟ, καθώς αφορά τη ρήτρα συλλογικής ασφάλειας (σ.σ. η επίθεση σε ένα κράτος-μέλος ισοδυναμεί με επίθεση σε όλα). Κάπως έτσι, επιχειρείται να μπει ένας «φραγμός» στις αμφισβητήσεις που υπήρχαν περί της συνεχιζόμενης δέσμευσης στην εν λόγω ρήτα στον απόηχο παλιότερων δηλώσεων του Αμερικανού προέδρου πως ενδέχεται να μην προστάτευε χώρες «που δεν πληρώνουν το μερίδιό τους». Ο ίδιος ο Τραμπ δήλωσε άλλωστε χθες από τη Χάγη πως «στηρίζω το Άρθρο 5, γι’ αυτό είμαι εδώ», ενισχύοντας την εικόνα συνοχής της Συμμαχίας.
Τι συμβαίνει με την Ισπανία - Τα «πυρά» Τραμπ, η φωτογραφία και η επιχείρηση Σάντσεθ να αλλάξει την ατζέντα στο εσωτερικό
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ βρέθηκε υπό πίεση, καθώς η χώρα του δαπανά μόλις 1,24% του ΑΕΠ για άμυνα, τη χαμηλότερη αναλογία στο ΝΑΤΟ και μόλις τον Απρίλιο συμφώνησε να «πιάσει» τον υπάρχοντα στόχο του 2% (φτάνοντας στο 2,1%). Ο Τραμπ «εξαπέλυσε πυρά», λέγοντας: «Είναι τρομερό αυτό που κάνουν. Θέλουν μια τζάμπα άμυνα. Θα πληρώσουν διπλά». Η απάντηση του Σάντσεθ ήταν πως η Ισπανία στηρίζει ένα «ρεαλιστικό και κοινωνικά συμβατό μοντέλο άμυνας», έχοντας άλλωστε ζητήσει να εξαιρεθεί από την αύξηση των δαπανών μέσω επιστολής στον ΓΓ του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ο οποίος πάντως δημόσια σημείωσε πως η Μαδρίτη δεν έλαβε τη ρήτρα εξαίρεσης που επιζητεί. Στο κοινό ανακοινωθέν δεν υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά για το ζήτημα, με την αύξηση των αμυντικών δαπανών να προκαλεί αντιδράσεις πριν από τη Σύνοδο και στο Βέλγιο, αλλά και στη Σλοβακία, με τον πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίτσο, να έχει δηλώσει ότι η χώρα του έχει «άλλες προτεραιότητες τα επόμενα χρόνια από τον εξοπλισμό» και διατηρεί το δικαίωμα να καθορίζει τα δικά της επίπεδα δαπανών. Όλα τα παραπάνω, πάντως, φαίνεται να μην υπάρχουν στο κοινό ανακοινωθέν, όπου γίνεται λόγος για συμφωνία των «Συμμάχων», χωρίς περαιτέρω αναφορές.Σε ό,τι βέβαια αφορά την Ισπανία, ο Πέδρο Σάντσεθ (που κατηγορείται από το Λαϊκό Κόμμα πως «ψεύδεται» και πως έχει αποδεχθεί το 5%) φαίνεται πως μπορεί να χρησιμοποιήσει την εν λόγω αντιπαράθεση και για το εσωτερικό: ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός βρίσκεται υπό πίεση, εξαιτίας ενός σκανδάλου Οι μικρότεροι εταίροι του κυβερνητικού συνασπισμού, η ακροαριστερή πλατφόρμα Sumar, αντιτίθεται σε οποιαδήποτε αύξηση των αμυντικών δαπανών, όπως και το κόμμα Podemos, το οποίο δεν συμμετέχει στον συνασπισμό αλλά έχει υποστηρίξει την κυβέρνηση σε κρίσιμες ψηφοφορίες στο κοινοβούλιο.
Τα παραπάνω, δε, συμβαίνουν, ενώ η ισπανική κυβέρνηση κλονίζεται από τη δημοσιοποίηση στοιχείων από την Κεντρική Επιχειρησιακή Μονάδα (UCO) της Πολιτοφυλακής, που συνδέουν τον Σάντος Σερντάν, τρίτο στην ιεραρχία του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ισπανίας (PSOE), με υπόθεση δωροδοκίας και λήψης παράνομων προμηθειών σε συνεργασία με τον πρώην υπουργό Μεταφορών Χοσέ Λουίς Αμπάλος και τον πρώην σύμβουλό του Κολντο Γκαρσία.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο Πέδρο Σάντσεθ μοιάζει περιθωριοποιημένος στο power game εντός της Συμμαχίας, κάτι που αποδεικνύεται ακόμα και από την ομαδική φωτογραφία στη Σύνοδο: ο Ισπανός πρωθυπουργός κάθισε στα δεξιά, με σταυρωμένα τα χέρια και σε μια απόσταση από τους υπόλοιπους ηγέτες της Συμμαχίας.
Οι φαινομενικές αναφορές στον «μπαμπά» Τραμπ από τον Ρούτε και η διευκρίνιση
Μεταξύ πάντως των πραγμάτων που ξεχώρισαν ήταν και η φαινομενική αναφορά του Μαρκ Ρούτε με αποδέκτη τον Ντόναλντ Τραμπ ως «μπαμπά», με το viral στιγμιότυπο να οδηγεί σε διευκρινίσεις το νέο Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ.Διαβάστε: Viral βίντεο: Η ατάκα του Μαρκ Ρούτε για τον Τραμπ, η ερώτηση δημοσιογράφου για το "αν είναι ο μπαμπάς των Συμμάχων του ΝΑΤΟ" και τα γέλια του Ρούμπιο
Το σχόλιο του Ρούτε έγινε τη στιγμή που ο Τραμπ, χρησιμοποίησε υβριστική γλώσσα σε ζωντανή μετάδοση όταν δημοσιογράφοι τον ρώτησαν σχετικά με την εκεχειρία μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ. «Ουσιαστικά έχουμε δύο χώρες που πολεμούν τόσο καιρό και τόσο σκληρά που δεν ξέρουν τι στο διάολο κάνουν», είπε ο Τραμπ χρησιμοποιώντας τη λέξη f@@@. Ο Ρούτε, απαντώντας, είπε: «Ο μπαμπάς πρέπει να χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα», γεγονός που προκάλεσε ανησυχία για την αμεροληψία του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ. Μάλιστα, επικριτές υποστήριξαν ότι το σχόλιό του υπονομεύει την αξιοπιστία του ΝΑΤΟ και υποδηλώνει μία βαθύτερη μεταβολή στις ισορροπίες ισχύος της συμμαχίας.
Μετά τις αντιδράσεις, ο Ρούτε, πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας επί 14 χρόνια, αναγκάστηκε να προχωρήσει σε διευκρινίσεις. «Το θέμα με τον μπαμπά, δεν αποκάλεσα [τον Τραμπ] μπαμπά, αυτό που είπα είναι ότι μερικές φορές… Στην Ευρώπη, ακούω μερικές φορές χώρες να λένε, "Μαρκ, θα μείνουν οι ΗΠΑ μαζί μας;". Και είπα, "αυτό ακούγεται λίγο σαν ένα μικρό παιδί που ρωτάει τον μπαμπά του, "θα μείνεις ακόμα με την οικογένεια;" Οπότε, με αυτή την έννοια, χρησιμοποιώ τη λέξη μπαμπά, όχι ότι αποκάλεσα τον Πρόεδρο Τραμπ μπαμπά», δήλωσε σε δημοσιογράφους.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, δεν φάνηκε να ενοχλείται από το περιστατικό. Αντιθέτως, όταν ρωτήθηκε σχετικά σε συνέντευξη Τύπου, απάντησε γελώντας: «Νομίζω ότι με συμπαθεί. Αν δεν με συμπαθεί, θα σε ενημερώσω και θα γυρίσω πίσω και θα τον χτυπήσω δυνατά, εντάξει;… Το έκανε όμως πολύ στοργικά», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Σημειώνεται, τέλος, ότι όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ ερωτήθηκε για την ατάκα του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μαρκ Ρούμπιο δεν μπόρεσε να συγκρατηθεί και άρχισε να γελά.
