Κρίσιμη εβδομάδα είναι αυτή που ξεκινά αύριο για την ΕΕ, καθώς μένουν μόλις δύο ημέρες για να εξασφαλιστεί μια συμφωνία με τις ΗΠΑ ώστε να αποτραπεί ο δασμός ύψους 50% που ο Τραμπ έχει δώσει προθεσμία να παγώσει ως τις 9 Ιουλίου.

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, την Παρασκευή, οι διαπραγματεύσεις – που συνεχίστηκαν και το Σαββατοκύριακο – επικεντρώνονται σε 15 έως 18 συμφωνίες με σημαντικούς εταίρους, ενώ ο Τραμπ προειδοποίησε για δασμούς έως και 70% σε άλλες χώρες. Δεν έχει ξεκαθαριστεί με ποιους έχει καταλήξει σε συμφωνία. Κι αυτή η αβεβαιότητα υπάρχει μια έντονα ανησυχία πως θα προκαλέσει μία νέα μεγάλη βουτιά στα χρηματιστήρια.


ΗΠΑ: Με δασμούς έως και 50% από την 1η Αυγούστου απειλεί ο Αμερικανός ΥΠΟΙΚ, εάν δεν υπάρξει άμεσα συμφωνία

Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε ότι εάν δεν υπάρξει συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες εντός των προσεχών ημερών, οι δασμοί ύψους μέχρι και 50% που ανακοινώθηκαν τον Απρίλιο και η επιβολή τους αναβλήθηκε για να δοθεί χρόνος στις διαπραγματεύσεις θα ισχύσουν από την 1η Αυγούστου. Η προθεσμία της 9ης Ιουλίου για την επιβολή των τιμωρητικών αυτών δασμών ίσχυε μέχρι την Παρασκευή όταν ο Ντόναλντ Τραμπ διευκρίνισε ότι οι χώρες θα αρχίσουν να πληρώνουν από την 1η Αυγούστου.

Οταν ερωτήθηκε τι θα συμβεί την Τετάρτη, ο Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε στο CNN:«Θα είμαστε πολύ απασχολημένοι τις προσεχείς 72 ώρες». «Ο πρόεδρος Τραμπ θα στείλει επιστολές σε ορισμένους εμπορικούς μας εταίρους που θα λένε ότι, αν τα πράγματα δεν προχωρήσουν, τότε, την 1η Αυγούστου, θα επιστρέψουν σαν μπούμπερανγκ στο επίπεδο των δασμών της 2ας Απριλίου», εξήγησε ο αμερικανός υπουργός Οικονομικών.

«Κατά συνέπεια, πιστεύω ότι θα δείτε πολλές συμφωνίες πολύ γρήγορα», είπε προβλέποντας ότι «θα υπάρξουν πολλές σημαντικές ανακοινώσεις τις προσεχείς ημέρες» παρά «την πολύ μεγάλη αντίσταση». «Η αμερικανική στρατηγική συνίσταται στην εφαρμογή της μέγιστης πίεσης», είπε αναφέροντας ως παράδειγμα την Ευρωπαϊκή Ενωση.

«Η Ευρωπαϊκή Ενωση άργησε πολύ να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, μέχρι που πριν από τρεις εβδομάδες, μία Παρασκευή πρωί, ο πρόεδρος Τραμπ απείλησε με δασμούς 50%», είπε. «Τις επόμενες ώρες, πέντε ευρωπαίοι ηγέτες του τηλεφώνησαν και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τηλεφώνησε», επίσης. «Η ΕΕ κάνει πολύ καλή πρόοδο».

Σύμφωνα με τον Σκοτ Μπέσεντ, θα σταλούν περί τις εκατό επιστολές σε μικρές χώρες «με τις οποίες έχουμε πολλές εμπορικές συναλλαγές», αλλά η κυβέρνηση «επικεντρώνει» στις «δεκαοκτώ σημαντικές σχέσεις που αντιπροσωπεύουν το 95% του εμπορικού μας ελλείμματος».


Τις «σοβαρές ανησυχίες» τους εξέφρασαν οι χώρες της ομάδας Brics 

Τις «σοβαρές ανησυχίες» τους για την επιβολή «μονομερών» δασμών εξέφρασαν οι χώρες της ομάδας Brics κατά την σύνοδο κορφής στο Ρίο ντε Τζανέιρο, την στιγμή που ο κόσμος βρίσκεται υπό την πίεση του εμπορικού πολέμου που έχει εξαπολύσει ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος, ωστόσο, δεν κατονομάσθηκε στη κοινή ανακοίνωση που εκδόθηκε κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών.

«Εκφράζουμε σοβαρές ανησυχίες απέναντι στην αύξηση μονομερών τελωνειακών και μη τελωνειακών μέτρων που βλάπτουν το εμπόριο», αναφέρεται στο κείμενο της κοινής ανακοίνωσης. Τέτοια μέτρα «πλήττουν τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης», προειδοποιούν οι 11 χώρες της ομάδας των Brics που εκπροσωπούν περί το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού και το 40% του ΑΕΠ του πλανήτη.

Ομως οι ηγέτης των Brics απέφυγαν να κατονομάσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Ντόναλντ Τραμπ την ώρα που πολλές χώρες, ανάμεσά τους και η Κίνα, βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με την Ουάσινγκτον για το θέμα.

Οικοδεσπότης της συνόδου κορυφής, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα άνοιξε τις εργασίες δίνοντας μία ζοφερή εικόνα της διεθνούς συνεργασίας. «Είμαστε μάρτυρες μίας άνευ προηγουμένου κατάρρευσης της πολυμέρειας» στις διεθνείς σχέσεις, είπε.

Η σύνοδος σημαδεύτηκε από ορισμένες ηχηρές απουσίες, Για πρώτη φορά από την ανάληψη της εξουσίας το 2012, ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ ήταν απών, αν και η χώρα του είναι η κυρίαρχη δύναμη του μπλοκ. Δεύτερος μεγάλος απών, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν μίλησε στην σύνοδο κορυφής του Ρίο ντε Τζανέιρο μέσω τηλεδιάσκεψης εξαιτίας του εντάλματος σύλληψης που έχει εκδοθεί εναντίον του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ως υπόπτου για τη τέλεση εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία. Ο Πούτιν δήλωσε στους ηγέτες της ομάδας BRICS ότι η εποχή της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης είναι ξεπερασμένη και ότι το μέλλον ανήκει στις ταχέως αναπτυσσόμενες αναδυόμενες οικονομίες, οι οποίες πρέπει να ενισχύσουν την χρήση των εθνικών τους νομισμάτων στις εμπορικές συναλλαγές.

«Ολα δείχνουν ότι το μοντέλο της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης γίνεται ξεπερασμένη...Το κέντρο της επιχειρηματικής δραστηριότητας μετατοπίζεται προς τις αναδυόμενες αγορές», είπε καλώντας τις χώρες της ομάδας BRICS για ενισχύσουν την συνεργασία σε ένα φάσμα τομέων όπως οι φυσικοί πόροι, ο εφοδιασμός και τα χρηματοοικονομικά. Η κατάσταση στην Μέση Ανατολή επέβαλε την παρουσία της στις συνομιλίες. Ανοίγοντας τις εργασίες ο Λούλα απηύθυνε έκκληση: «Ας μην μείνουμε απαθείς απέναντι στην γενοκτονία που διαπράττεται από το Ισραήλ στην Γάζα».

Στην κοινή τους ανακοίνωση οι Brics ζητούν «άμεση, μόνιμη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός και πλήρη αποχώρηση» των ισραηλινών δυνάμεων από την Λωρίδα της Γάζας. Οι Brics καταδίκασαν επίσης «τις στρατιωτικές επιθέσεις» κατά του Ιράν τον Ιούνιο και κατήγγειλαν «την παραβίαση του διεθνούς δικαίου» χωρίς πάντως να κατονομάσουν τις ΗΠΑ ή το Ισραήλ.

Η ομάδα των Brics δημιουργήθηκε με σκοπό την επανεξισορρόπηση της παγκόσμιας τάξης υπέρ του «Παγκόσμιου Νότου» απέναντι στην Δύση με την συμμετοχή της Βραζιλίας, της Κίνας, της Ινδίας της Ρωσίας και της Νότιας Αφρικής. Το 2023 η ομάδα διευρύνθηκε με την ένταξη της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Αιθιοπίας, του Ιράν και ακολούθησε η Ινδονησία. Με την διεύρυνσή της η ομάδα γινόταν όλο και πιο ετερόκλιτη, γεγονός που δυσχέρανε την διαμόρφωση κοινών θέσεων.


Αβέβαιη η Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραμένει αβέβαιη για το πώς θα αντιμετωπίσει ο Τραμπ το μπλοκ, απειλώντας εμπορικές συναλλαγές αξίας 1,6 τρισ. ευρώ.

«Μεταξύ των κρατών-μελών, το μεγάλο ερώτημα είναι αν πρέπει να επιδιώξουμε μια συμφωνία με κάθε κόστος για να αποφύγουμε έναν εμπορικό πόλεμο ή να δείξουμε πυγμή αν η συμφωνία δεν είναι αρκετά καλή», δήλωσε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης στον Guardian.

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, έχει δηλώσει πως επιθυμεί μια ταχεία συμφωνία τύπου Ηνωμένου Βασιλείου για να αποτραπεί ένας πλήρους κλίμακας εμπορικός πόλεμος, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, προτιμά να κρατήσει στάση αναμονής.

Οι διαφορές στην προσέγγιση μεταξύ των «27» πάνω σε αυτό το ζήτημα, έχει προκαλέσει εκνευρισμό και στον Τραμπ, ο οποίος αποκάλεσε την ΕΕ «χειρότερη και από την Κίνα».

Οι συνομιλίες του Μαρός Σέφτσοβιτς με ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ, συμπεριλαμβανομένου του Μπέσεντ, δεν κύλησε όπως θα περίμενε η ΕΕ.


Το πρόβλημα για τις ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ βρίσκονται στο χείλος ενός εμπορικού πολέμου με δεκάδες χώρες, καθώς η περίοδος των 90 ημερών λήγει την Τετάρτη και έχουν υπογραφεί μόλις δύο συμφωνίες – με το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βιετνάμ.

Αυτό έχει εγείρει ερωτήματα για το κατά πόσο η ΕΕ μπορεί να πετύχει κάτι περισσότερο από μια πολιτική συμφωνία-πλαίσιο για παράταση των συνομιλιών, ενώ θα παραμένουν σε ισχύ οι βασικοί δασμοί 10% και άλλες επιβαρύνσεις σε αυτοκίνητα, χάλυβα και αλουμίνιο, αναφέρει το δημοσίευμα.

Οι βιομηχανίες όσο πλησιάζει η 9η Ιουλίου είναι στα… κάγκελα και περιμένουν με αγωνία τις εξελίξεις, βλέποντας ως πιο «βατό» σενάριο την αποδοχή του δασμού 10% στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, από 2% που ήταν πέρυσι. Αυτό θεωρείται και το πιθανότερο σενάριο στη παρούσα φάση.

Το θέμα είναι πως θα αντιδράσει η Ευρώπη καθώς διπλωμάτες απέρριψαν τη συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο ως αδύναμη και νομικά αμφίβολη και θεωρούν πιο λογικό να πάνε σε αντίμετρα κατά των δασμών του Τραμπ, με το ρίσκο όμως ότι μπορεί να χάσουν περισσότερα απ ότι με μια απλή συμφωνία με την Ουάσιγκτον.