Τα πάνω κάτω φέρνει η ρομποτική χειρουργική στην εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης. Ένα ρομπότ να πραγματοποιεί μόνο του μια ρεαλιστική χειρουργική επέμβαση με ακρίβεια 100%, σύμφωνα με ερευνητές.

Σε ένα «μεγάλο άλμα» προς την κατεύθυνση της χρήσης περισσότερων ρομπότ στα χειρουργεία, ένα μηχάνημα που εκπαιδεύτηκε σε βίντεο χειρουργικών επεμβάσεων κατάφερε να αφαιρέσει μια χοληδόχο κύστη από έναν ασθενή.

Το ρομπότ «λειτούργησε με την τεχνογνωσία ενός εξειδικευμένου ανθρώπινου χειρουργού», σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στις ΗΠΑ, ακόμη και κατά τη διάρκεια απροσδόκητων σεναρίων που είναι τυπικά σε πραγματικά ιατρικά επείγοντα περιστατικά.

Το ρομπότ ήταν σε θέση να ανταποκρίνεται και να μαθαίνει από τις φωνητικές εντολές της ομάδας, ακριβώς όπως ένας αρχάριος χειρουργός που συνεργάζεται με έναν μέντορα.

Η χειρουργική επέμβαση περιελάμβανε 17 εργασίες, με το ρομπότ να πρέπει να εντοπίζει ορισμένους αγωγούς και αρτηρίες και να τους πιάνει με ακρίβεια, να τοποθετεί στρατηγικά κλιπ και να αποκόπτει τμήματα με ψαλίδι.

Ήταν επίσης σε θέση να προσαρμόζεται ακόμη και όταν εισήχθη χρωστική ουσία, η οποία άλλαζε την εμφάνιση των οργάνων και των ιστών.

Στόχος τα αυτόνομα χειρουργικά συστήματα που πραγματικά «κατανοούν» τις διαδικασίες

Ο Axel Krieger, αναπληρωτής καθηγητής μηχανολογίας, δήλωσε: «Αυτή η πρόοδος μας μετακινεί από ρομπότ που μπορούν να εκτελέσουν συγκεκριμένες χειρουργικές εργασίες σε ρομπότ που κατανοούν πραγματικά τις χειρουργικές διαδικασίες.»

 «Πρόκειται για μια κρίσιμη διάκριση που μας φέρνει σημαντικά πιο κοντά σε κλινικά βιώσιμα αυτόνομα χειρουργικά συστήματα που μπορούν να λειτουργήσουν στην ακατάστατη, απρόβλεπτη πραγματικότητα της πραγματικής φροντίδας των ασθενών», σημείωσε.

Η εργασία έλαβε χρηματοδότηση από την αμερικανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Robotics.

Σημαντική πρόοδος τα τελευταία τρία χρόνια

Το 2022, ένα ρομπότ πραγματοποίησε την πρώτη αυτόνομη ρομποτική χειρουργική επέμβαση σε χοίρο. Ωστόσο, απαιτούσε ειδικά σημασμένους ιστούς, λειτουργούσε σε εξαιρετικά ελεγχόμενο περιβάλλον και ακολουθούσε ένα άκαμπτο, προκαθορισμένο χειρουργικό σχέδιο.

Ο κ. Κρίγκερ είπε ότι η φάση αυτή ήταν σαν να διδάσκουμε ένα ρομπότ να οδηγεί κατά μήκος μιας προσεκτικά χαρτογραφημένης διαδρομής.

Αλλά το νέο σύστημα, υποστήριξε, ήταν «σαν να διδάσκουμε ένα ρομπότ να κινείται σε οποιοδήποτε δρόμο, σε οποιαδήποτε κατάσταση, ανταποκρινόμενο έξυπνα σε ό,τι συναντά». Και πρόσθεσε: «Για μένα, δείχνει πραγματικά ότι είναι δυνατόν να εκτελούνται πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις αυτόνομα».

Το νέο σύστημα, το οποίο χρησιμοποιεί την ίδια αρχιτεκτονική μηχανικής μάθησης που χρησιμοποιεί το ChatGPT, προσαρμόζεται επίσης στα ανατομικά χαρακτηριστικά του ασθενούς σε πραγματικό χρόνο και λειτουργεί αυτορυθμιζόμενο.

Μπορεί να ανταποκρίνεται σε προφορικές εντολές όπως «πιάσε το κεφάλι της χοληδόχου κύστης» ή «μετακίνησε το αριστερό χέρι λίγο προς τα αριστερά» και στη συνέχεια μαθαίνει από αυτή την ανατροφοδότηση.

Ο Ji Woong Kim, πρώην μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Johns Hopkins, ο οποίος τώρα εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Stanford, δήλωσε: «Η εργασία μας δείχνει ότι τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να γίνουν αρκετά αξιόπιστα για χειρουργική αυτονομία - κάτι που κάποτε φαινόταν μακρινό, αλλά τώρα είναι αποδεδειγμένα βιώσιμο».

Αν και το ρομπότ χρειάστηκε περισσότερο χρόνο για να εκτελέσει την εργασία από ότι ένας ανθρώπινος χειρουργός, τα αποτελέσματα ήταν συγκρίσιμα με αυτά ενός έμπειρου χειρουργού, δήλωσαν οι ερευνητές.

Η ομάδα θα εκπαιδεύσει και θα δοκιμάσει το σύστημα στη συνέχεια σε περισσότερους τύπους χειρουργικών επεμβάσεων.

Η Nuha Yassin, σύμβουλος χειρουργός παχέος εντέρου και μέλος του συμβουλίου και επικεφαλής για το μέλλον της χειρουργικής, της ρομποτικής και της ψηφιακής χειρουργικής στο Βασιλικό Κολέγιο Χειρουργών της Αγγλίας (RCS England), δήλωσε: «Είναι πάντα συναρπαστικό να βλέπουμε νέες εξελίξεις στη χειρουργική καινοτομία, ιδίως σε τομείς όπως η ρομποτική και η ψηφιακή χειρουργική.»

 «Τούτου λεχθέντος, η πραγματική δοκιμασία θα είναι το πόσο με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα τα ευρήματα αυτής της μελέτης μπορούν να μεταφραστούν σε δοκιμές σε ανθρώπους. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η πρόοδος δεν θα αποβεί εις βάρος της ασφάλειας των ασθενών", δήλωσε.