Η κατάσταση στη νότια Συρία κλιμακώνεται ραγδαία, καθώς ο συριακός στρατός εισήλθε την Τρίτη στην πόλη Σουέιντα, ιστορικό προπύργιο της μειονότητας των Δρούζων, μετά από σφοδρές συγκρούσεις που σημειώθηκαν το Σαββατοκύριακο στην περιοχή.

Οι μάχες ανάμεσα σε ένοπλες δυνάμεις των Δρούζων και Βεδουίνων φυλών είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 30 ατόμων και δεκάδες τραυματισμούς. Η μετέπειτα επέμβαση του κυβερνητικού στρατού προκάλεσε νέα αιματοχυσία, με 18 Σύρους στρατιώτες να σκοτώνονται. Η κατάσταση επιδεινώθηκε περαιτέρω όταν αποκαλύφθηκε η εμπλοκή ισλαμιστικών ομάδων που πρόσκεινται στο καθεστώς Άσαντ, προκαλώντας έντονη ανησυχία στους Δρούζους της περιοχής.

Το Ισραήλ, το οποίο έχει διακηρύξει τη δέσμευσή του να προστατεύει την κοινότητα των Δρούζων στη Συρία, εξαπέλυσε αεροπορικές επιθέσεις κατά των κυβερνητικών δυνάμεων που κινούνται προς τη Σουέιντα. Η ισραηλινή ηγεσία προειδοποίησε ότι θα συνεχίσει τις επιχειρήσεις για την «προστασία» της περιοχής. Η Δαμασκός, από την πλευρά της, κατήγγειλε τις επιθέσεις ως κατάφωρη παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας και έκανε λόγο για νεκρούς τόσο μεταξύ αμάχων όσο και στρατιωτών, χωρίς να ανακοινώσει συγκεκριμένα στοιχεία.

Σε ανάλυσή του, το CNN επισημαίνει τη γεωπολιτική πολυπλοκότητα της κρίσης στη νότια Συρία και εξετάζει τους λόγους της ισραηλινής παρέμβασης, θέτοντας το ερώτημα κατά πόσο μπορεί να υπάρξει διπλωματική εκτόνωση ή εκεχειρία.


Ποιοί είναι οι Δρούζοι;

Οι Δρούζοι αποτελούν θρησκευτική μειονότητα με ρίζες στον 11ο αιώνα, η οποία προέρχεται από παρακλάδι του Ισλάμ. Αν και είναι αραβικής καταγωγής, έχουν ξεχωριστή θρησκευτική ταυτότητα και δική τους εσωτερική οργάνωση. Στη Συρία ζουν κυρίως γύρω από τη Σουέιντα και τις περιοχές κοντά στα Υψίπεδα του Γκολάν. Μεγάλες κοινότητες υπάρχουν επίσης στον Λίβανο, το Ισραήλ και τα Υψίπεδα, τα οποία κατέλαβε το Ισραήλ το 1967 και προσάρτησε το 1981.

Περισσότεροι από 20.000 Δρούζοι διαμένουν ακόμα στα Υψίπεδα του Γκολάν και στην πλειονότητά τους αρνούνται την ισραηλινή υπηκοότητα, επιμένοντας στον συριακό τους αυτοπροσδιορισμό. Η κοινότητα θεωρείται κρίσιμη για την περιφερειακή σταθερότητα και έχει ιστορικά βρεθεί στο επίκεντρο των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή.


Γιατί λαμβάνει χώρα ο εμφύλιος στη Συρία

Η κρίση εντάσσεται στο πλαίσιο της εύθραυστης σχέσης μεταξύ της νέας κυβέρνησης του προέδρου Άχμεντ αλ-Σαράα και των θρησκευτικών μειονοτήτων. Αν και ο αλ-Σαράα, που διαδέχθηκε τον Μπασάρ αλ-Άσαντ, υποσχέθηκε να προστατεύσει όλες τις κοινότητες της Συρίας, οι σουνιτικές εξτρεμιστικές δυνάμεις που είναι πιστές σε αυτόν συνέχισαν να αντιμετωπίζουν βίαια τις θρησκευτικές μειονότητες.

Κεντρικό σημείο τριβής με τη Δρούζικη κοινότητα παραμένει το ζήτημα του αφοπλισμού των πολιτοφυλακών των Δρούζων και η ενσωμάτωσή τους. Η κυβέρνηση επιδιώκει να ενοποιήσει ένοπλες παρατάξεις υπό έναν ενιαίο στρατό, οι Δρούζοι όμως επιμένουν να διατηρήσουν τα όπλα τους και την αυτονομία τους. Επιπλέον, οι Δρούζοι, μερικοί από τους οποίους αντιτάχθηκαν στην αυταρχική διακυβέρνηση του Μπασάρ αλ-Άσαντ, παραμένουν επιφυλακτικοί απέναντι στην αλ-Σαράα, έναν ισλαμιστή ηγέτη με τζιχαντιστικό παρελθόν. Ταυτόχρονα, έχουν εκφράσει ανησυχίες για την περιορισμένη εκπροσώπησή τους στην κυβέρνηση και για τον αποκλεισμό ορισμένων τοπικών ηγετών από τον εθνικό διάλογο.

Οι ΗΠΑ απαιτούν από το Ισραήλ να ερευνήσει τον θάνατο Αμερικανού σε έφοδο εποίκων στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη
Λίγες ώρες μετά την είσοδο των στρατευμάτων στην πόλη την Τρίτη, ο Υπουργός Άμυνας της Συρίας ανακοίνωσε «κατάπαυση του πυρός», έπειτα από συμφωνία με άγνωστους τοπικούς ηγέτες της κοινότητας και δήλωσε ότι στρατιωτική αστυνομία αναπτύσσεται στην περιοχή με στόχο να ρυθμίζει τη στρατιωτική συμπεριφορά και να λογοδοτούν όσοι παραβιάζουν τους κανόνες.


Γιατί παρενέβη το Ισραήλ;

Η ισραηλινή κυβέρνηση, από την πλευρά της, επικαλείται τη «βαθιά αδελφική συμμαχία» με την εν λόγω κοινότητα, καθώς οι Δρούζοι του Ισραήλ υπηρετούν υποχρεωτικά στις ένοπλες δυνάμεις από το 1957 και συχνά ανέρχονται σε υψηλόβαθμες θέσεις στην αστυνομία και τις δυνάμεις ασφαλείας.

Παράλληλα, το Ισραήλ έχει μονομερώς κηρύξει αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στη νότια Συρία, απαγορεύοντας την είσοδο δυνάμεψν και όπλων, κάτι που η Δαμασκός απορρίπτει ως παραβίαση της κυριαρχίας της. Η Συρία, μαζί με τη διεθνή κοινότητα, ζητά επανειλημμένα από το Ισραήλ να σταματήσει τις στρατιωτικές ενέργειες.

Το Ισραήλ, ανήσυχο για την παρουσία εξτρεμιστικών ομάδων στα σύνορά του, έχει υιοθετήσει αντιπαραθετική στάση απέναντι στον αλ-Σαράα, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να εξομαλύνει τις σχέσεις μεταξύ Συρίας και Ισραήλ.


Θα μπορούσε το Ισραήλ να καταλήξει σε συμφωνία;

Μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024, το Ισραήλ έχει καταλάβει περισσότερα εδάφη στη Συρία και συνεχίζει τις επιθέσεις, με στόχο, όπως δηλώνει, να αποτρέψει την ανασυγκρότηση στρατιωτικών δυνάμεων και την ανάπτυξη μαχητικών οργανώσεων.

Οι ισραηλινές επιθέσεις συνεχίζονται παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ, πιέζουν να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις με τη Συρία. Το Ισραήλ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θέλει να επεκτείνει τις συμφωνίες ειρήνης και σε γειτονικές χώρες, όπως η Συρία και ο Λίβανος υπό τον όρο να διασφαλιστούν ζωτικά συμφέροντά του.

Πάντως, παρά τις άμεσες και έμμεσες συνομιλίες που έχουν ξεκινήσει με τη νέα συριακή κυβέρνηση, οι ισραηλινές επιθέσεις και η εκτεταμένη στρατιωτική παρουσία στη Συρία περιπλέκουν το ενδεχόμενο συμφωνίας τη στιγμή μάλιστα που ο Νετανιάχου χαρακτηρίζει το νέο καθεστώς στη Δαμασκό ως «εξτρεμιστικό ισλαμικό καθεστώς» και απειλή για το Ισραήλ.