Υγειονομικός συναγερμός έχει σημάνει στην Ιταλία μετά το θάνατο τριών ανθρώπων από αλλαντίαση. Επίκεντρο των περιστατικών στην Καλαβρία ήταν το Ντιαμάντε, μια τουριστική κωμόπολη στις ακτές της Τυρρηνικής θάλασσας, όπου δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους τις τελευταίες μέρες και πάνω από 12 νοσηλεύονται στο νοσοκομείο της Κοζέντσα, δύο εκ των οποίων σε σοβαρή κατάσταση.

Ιταλία: Τρεις νεκροί από αλλαντίαση, πάνω από 12 άτομα νοσηλεύονται

Μεταξύ των νεκρών είναι ο 52χρονος Λουίτζι ντι Σάρνο, τουρίστας από την Τσέρκολα της Νάπολης, ο οποίος μετά την κατανάλωση του γεύματος εμφάνισε συμπτώματα και επισκέφθηκε την ιδιωτική κλινική του Μπελβεντέρε Μαρίτιμο. Χωρίς να παρουσιάσει βελτίωση, ξεκίνησε το ταξίδι επιστροφής στην Καμπανία, αλλά η κατάστασή του επιδεινώθηκε και, παρά την επέμβαση ελικοπτέρου διάσωσης, κατέληξε πριν φτάσει στο νοσοκομείο του Λαγκονέγκρο.
Η δεύτερη νεκρή, μία 45χρονη από την Πράια α Μαρέ, παρουσίασε επίσης συμπτώματα μετά από κατανάλωση τροφής από τον ίδιο πωλητή και είχε μεταβεί στην ίδια κλινική.

Η τρίτη περίπτωση αφορά μία 38χρονη γυναίκα στη Σαρδηνία, η οποία είχε εμφανίσει τα πρώτα συμπτώματα στα τέλη Ιουλίου, έπειτα από κατανάλωση σάλτσας γουακαμόλε σε πανηγύρι στο Μονσεράτο, κοντά στο Κάλιαρι. Αρχικά, η γυναίκα νοσηλεύτηκε σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο Brotzu και αργότερα μεταφέρθηκε στο Businco, όπου τελικά κατέληξε.


Κινητοποίηση των υγειονομικών μηχανισμών και έναρξη ερευνών της Εισαγγελίας

Άμεσα ενεργοποιήθηκαν από το υπουργείο Υγείας της Ιταλίας οι προβλεπόμενοι υγειονομικοί μηχανισμοί σε Καλαβρία και Σαρδηνία, ώστε να εξασφαλιστεί η ταχεία χορήγηση των αντίδοτων στους ασθενείς.

Η επικεφαλής του τμήματος πρόληψης, έρευνας και εκτάκτων αναγκών, Μαρία Ροζάρια Καμπιτιέλο, υπογράμμισε ότι η άμεση ανταπόκριση κατέστη δυνατή χάρη στο δίκτυο της Στρατηγικής Εθνικής Αποθήκης Αντιδότων και Φαρμάκων και τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.

Ταυτόχρονα, η Εισαγγελία της Πάολα έχει ήδη ξεκινήσει ποινική έρευνα για την υπόθεση με τις δηλητηριάσεις στην Καλαβρία, εστιάζοντας μεταξύ άλλων στην ταχύτητα και την ποιότητα της ιατρικής αντίδρασης.


Τρεις συλλήψεις

Οι αρχές προχώρησαν στη σύλληψη τριών ατόμων, οι οποίοι αντιμετωπίζουν κατηγορίες για ανθρωποκτονία από αμέλεια, σωματικές βλάβες από αμέλεια και διάθεση επιβλαβών τροφίμων.

Πρόκειται για τον πλανόδιο πωλητή που φέρεται να διέθεσε μολυσμένα τρόφιμα από το φορτηγό-καντίνα του, καθώς και τους νόμιμους εκπροσώπους δύο εταιρειών που προμήθευσαν τις πρώτες ύλες.

Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, όλα τα θύματα και οι ασθενείς είχαν καταναλώσει σάντουιτς με λουκάνικο και μπρόκολο από τον ίδιο πωλητή. Το όχημά του κατασχέθηκε, ενώ οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι παρέμενε εκτεθειμένο στον ήλιο όλη την ημέρα, συνθήκη που πιθανόν ευνόησε την ανάπτυξη των τοξινών σε μη κατάλληλα συντηρημένα τρόφιμα. Οι εργαστηριακοί έλεγχοι διεξάγονται από το Τμήμα Υγειονομικής Υπηρεσίας της Κοζέντσα και την τοπική αστυνομία. 

Καθυστέρηση στη διάγνωση

Την ίδια ώρα, εξετάζονται και γιατροί για τις αντιδράσεις τους μετά την εισαγωγή των ασθενών. Η έρευνα επικεντρώνεται στη λειτουργία της ιδιωτικής κλινικής του Μπελβεντέρε Μαρίτιμο, την οποία επισκέφθηκαν οι δύο θύματα της Καλαβρίας, καθώς σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, κανείς τους δεν έλαβε την απαιτούμενη θεραπεία.

Αντίθετα, τους προέτρεψαν να απευθυνθούν σε νοσοκομείο με καλύτερο εξοπλισμό. Η καθυστερημένη αναγνώριση των συμπτωμάτων της αλλαντίασης φαίνεται να συνέβαλε στην επιδείνωση της κατάστασής τους.


Τι είναι η αλλαντίαση

Η αλλαντίαση είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή παραλυτική νόσος που προκαλείται από μια νευροτοξίνη, η οποία παράγεται από το βακτηρίδιο Clostridium botulinum και μερικές φορές από στελέχη των βακτηριδίων Clostridium butyricum και Clostridium baratii.

Υπάρχουν έξι είδη αλλαντίασης:

  1. η τροφιμογενής,
  2. η βρεφική,
  3. η εντερική τοξιναιμία των ενηλίκων,
  4. η τραυματική,
  5. η ιατρογενής και σ
  6. η εισπνευστική.
vactirio-allantiasis


Το Clostridium botulinum είναι ένα Gram (+) βακτηρίδιο που αναπτύσσεται καλύτερα υπό αναερόβιες συνθήκες. Το βακτηρίδιο παράγει σπόρια που του επιτρέπουν να επιβιώνει σε δυσμενείς συνθήκες μέχρι να υπάρξουν κατάλληλες συνθήκες που να επιτρέψουν την ανάπτυξή του. Υπάρχουν 7 τύποι αλλαντικής τοξίνης που διαχωρίζονται με τα γράμματα Α, Β, C, D, E, F, G. Μόνο οι τύποι Α, Β, Ε και σπάνια ο F προκαλούν νόσο στον άνθρωπο.

Η αλλαντική τοξίνη θεωρείται από τις πιο θανατηφόρες ουσίες. Η μέση θανατηφόρος δόση (lethal dose- LD50) είναι 1 ng τοξίνης ανά χιλιόγραμμο βάρους σώματος.


Η τροφιμογενής αλλαντίαση και τα συμπτώματά της

Η τροφιμογενής αλλαντίαση προκύπτει, όταν το Clostridium botulinum αναπτύσσεται και παράγει τοξίνη σε τρόφιμο, το οποίο στη συνέχεια καταναλώνεται χωρίς να προηγηθεί κατάλληλο μαγείρεμά του, ώστε να καταστραφεί η τοξίνη. Η τοξίνη παράγεται συνήθως, σε τρόφιμα ακατάλληλα παρασκευασμένα ή κονσερβοποιημένα, χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι ή ζάχαρη, χαμηλής οξύτητας, καθώς και σε παστεριωμένα ή ελαφρώς μαγειρεμένα τρόφιμα που δεν έχουν καταψυχθεί, ειδικά σε αυτά σε αεροστεγή συσκευασία (π.χ καπνιστά ψάρια, προϊόντα κρέατος, σάλτσες κ.α.).

Η τοξίνη καταστρέφεται με το βρασμό (85°C για 5 λεπτά ή περισσότερο), ενώ τα σπόρια απαιτούν περισσότερο χρόνο για να καταστραφούν (120Τ για 10 λεπτά ή περισσότερο).

Αρχικά οι ασθενείς παρουσιάζουν αδυναμία, ίλιγγο, θαμπή όραση, ξηροστομία, δυσκολία στην κατάποση και την ομιλία, λόγω της προσβολής των κρανιακών νεύρων από την αλλαντική τοξίνη. Τα νευρολογικά συμπτώματα είναι αποτέλεσμα της μυϊκής παράλυσης που προκαλείται από την αλλαντική τοξίνη και περιγράφονται ως «χαλαρή συμμετρική κατιούσα παράλυση». Η παράλυση των αναπνευστικών μυών μπορεί να είναι θανατηφόρα αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως με μηχανική υποστήριξη της αναπνοής. Δεν παρατηρείται πυρετός ή απώλεια συνείδησης. Μπορεί να συνυπάρχουν γαστρεντερικές διαταραχές, όπως ναυτία, έμετος, δυσκοιλιότητα ή σπανιότερα διάρροια.


Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση της τροφιμογενούς αλλαντίασης στηρίζεται στην ανεύρεση:

  1. της αλλαντικής τοξίνης στον ορό, στα κόπρανα, στις γαστρικές εκκρίσεις ασθενούς και στο τρόφιμο που ενοχοποιείται για τη μόλυνση ή
  2. στην ανεύρεση του Clostridium botulinum σε καλλιέργεια γαστρικών εκκριμάτων ή κοπράνων ασθενούς.

Η ανίχνευση του Clostridium botulinum σε ύποπτο τρόφιμο δεν θέτει τη διάγνωση της αλλαντίασης δεδομένου ότι οι σπόροι του μικροβίου μπορούν να βρεθούν παντού, εν αντιθέσει με την ανίχνευση τοξίνης στο ύποπτο τρόφιμο που είναι ισχυρά διαγνωστική. Στην αλλαντίαση από τραύμα η διάγνωση βασίζεται στην ανεύρεση τοξίνης στον ορό του ασθενή ή στην απομόνωση του αιτιολογικού παράγοντα σε καλλιέργεια τραύματος. Στην εντερική τοξιναιμία των ενηλίκων η διάγνωση στηρίζεται στην ανεύρεση Clostridium botulinum/Γοξ\νης στα κόπρανα ή σε υλικά βιοψίας.

Η τροφιμογενής και τραυματική αλλαντίαση θεραπεύονται με αντιτοξίνη, η οποία μπλοκάρει τη δράση της τοξίνης. Όταν η αντιτοξίνη δοθεί πρίν ολοκληρωθεί η παράλυση μπορεί να προλάβει την επιδείνωση και να βραχύνει τον χρόνο αποθεραπείας. Στην τροφιμογενή αλλαντίαση χρήσιμη είναι η απομάκρυνση της μολυσμένης τροφής από το έντερο είτε με υποκλυσμούς είτε με πρόκληση εμέτου.

Η αναπνευστική παράλυση που συμβαίνει σε σοβαρή μορφή αλλαντίασης αντιμετωπίζεται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας με τη χρήση αναπνευστήρα για εβδομάδες ή και μήνες.