Με θετικά μηνύματα κατατέθηκε την Παρασκευή στη Βουλή το νέο σχέδιο νόμου με τίτλο «Αναμόρφωση πλαισίου και διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών», το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης. Η κίνηση αυτή έρχεται σε συνέχεια της επιτυχημένης εφαρμογής της πρόσφατης τροπολογίας για την αναστολή ασύλου, που συνέβαλε ουσιαστικά στον δραστικό περιορισμό των ροών από τη Λιβύη.

Διαβάστε: Μνημόνιο συνεργασίας για τη μετανάστευση υπέγραψαν Ελλάδα και Ουγγαρία - Στους 1.722 οι ασυνόδευτοι ανήλικοι

Μέτρα κατά της λαθροµετανάστευσης - Όλα όσα περιλαµβάνει το νοµοσχέδιο

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Δημήτρη Ανδριόπουλου στην εφημερίδα "Απογευματινή", ο ανασχεδιασμός του μεταναστευτικού πλαισίου βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνο Πλεύρη, να διαμηνύει ότι η Ελλάδα δεν θα γίνει πύλη εισόδου παράνομων μεταναστών, υιοθετώντας ολοένα και πιο αυστηρά μέτρα. Το νέο νομοσχέδιο επικαιροποιεί την ελληνική νομοθεσία σύμφωνα με την Οδηγία 2008/115/ΕΚ, θέτοντας σαφείς κανόνες και διαδικασίες για την επιστροφή πολιτών τρίτων χωρών που διαμένουν παράνομα στη χώρα. Παράλληλα, υιοθετεί τις κατευθύνσεις του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού επιστροφών, συμβάλλοντας στην ευθυγράμμιση της χώρας με τις ευρωπαϊκές πολιτικές και κανονισμούς στον τομέα αυτό.

Οι νέοι κανόνες που θέτει το νομοσχέδιο

Η κυβέρνηση στοχεύει με το νέο νομοσχέδιο κυρίως στην απαγόρευση εισόδου παράνομων μεταναστών στη χώρα, θέτοντας έξι βασικές αποφάσεις:

  • Αυστηροποιείται το πλαίσιο σύμφωνα με τις οδηγίες του ευρωπαϊκού κανονισμού, καθιστώντας υποχρεωτικό λόγο απαγόρευσης εισόδου τον κίνδυνο που ενέχει για τη δημόσια τάξη, την εθνική ασφάλεια και τη δημόσια υγεία η παρουσία πολιτών τρίτων χωρών.
  • Παρατείνεται η διάρκεια της απαγόρευσης εισόδου από τα 5 στα 10 χρόνια, με δυνατότητα επιπλέον παράτασης έως και 5 έτη.
  • Ποινικοποιείται η παράνομη παραμονή στη χώρα μετά την ολοκλήρωση της διοικητικής διαδικασίας.
  • Θεσπίζεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών και χρηματικό πρόστιμο 10.000 ευρώ, χωρίς δυνατότητα μετατροπής ή αναστολής της ποινής.
  • Υπάρχει δυνατότητα αναστολής εκτέλεσης της ποινής, εφόσον ο καταδικασμένος δηλώσει εκούσια αναχώρηση από την Ελλάδα, με την αναστολή να ισχύει από τη στιγμή της αποχώρησης.
  • Οι παράνομοι μετανάστες που παραμένουν στη χώρα θα αντιμετωπίζουν μόνο δύο επιλογές: είτε φυλάκιση είτε επιστροφή στη χώρα προέλευσής τους.

Κανόνες για την κράτηση και τις ποινές

Το νομοσχέδιο αντιμετωπίζει επίσης το ζήτημα της κράτησης με τις εξής βασικές προβλέψεις:
  • Επεκτείνονται οι λόγοι κράτησης και σε θέματα ασφάλειας, με ρητή απαγόρευση αναστολής της κράτησης σε περίπτωση υποβολής αντιρρήσεων. Η διάρκεια κράτησης αυξάνεται από 18 σε 24 μήνες, με δυνατότητα παρατάσεων, ενώ η συνδρομή των προϋποθέσεων για την κράτηση επανεξετάζεται κάθε έξι μήνες.
  • Αυξάνονται σημαντικά οι χρηματικές ποινές για όσους εισέρχονται ξανά παράνομα στη χώρα, από 3.000–10.000 ευρώ σε 10.000–30.000 ευρώ.
  • Επαυξάνονται τα όρια ποινής φυλάκισης για παράνομη είσοδο στη χώρα: από 3 μήνες σε τουλάχιστον 2 έτη, και σε επιβαρυντικές περιπτώσεις από 6 μήνες σε τουλάχιστον 3 έτη.
  • Αυξάνεται η χρηματική ποινή από 1.500 σε 5.000 ευρώ και σε επιβαρυντικές περιπτώσεις από 3.000 σε 10.000 ευρώ.
  • Περιορίζεται η δυνατότητα υποβολής μεταγενέστερων αιτήσεων για διεθνή προστασία.
  • Καταργείται η χορήγηση άδειας διαμονής σε όσους παραμένουν παράνομα στη χώρα για περισσότερα από 7 χρόνια.

Οικειοθελής αναχώρηση και επικαιροποίηση ορισμών

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο ζήτημα της οικειοθελούς αναχώρησης, με σημαντικές αλλαγές στο νομοσχέδιο: μειώνονται οι προθεσμίες για την οικειοθελή αναχώρηση από 25 σε 14 ημέρες, ενώ η παράταση για εξαιρετικούς λόγους μειώνεται από 120 σε 60 ημέρες. Επιπλέον, προβλέπεται η επιβολή ηλεκτρονικής επιτήρησης ως μέτρο περιορισμού κατά τη διάρκεια αυτής της προθεσμίας.

Παράλληλα, γίνεται επικαιροποίηση και διεύρυνση ορισμών, όπως της έννοιας χώρας επιστροφής, προσθέτοντας ως χώρες επιστροφής: α) τη χώρα συνήθους διαμονής, β) την ασφαλή τρίτη χώρα όπου απορρίφθηκε η αίτηση διεθνούς προστασίας ως απαράδεκτη, και γ) την πρώτη χώρα ασύλου με ανάλογη απόρριψη.

Τέλος, αυστηροποιούνται οι ορισμοί του κινδύνου διαφυγής, προσθέτοντας ως αντικειμενικά κριτήρια: α) τη μη ύπαρξη κατοικίας ή γνωστής διαμονής, β) την αιφνίδια και χωρίς ενημέρωση αλλαγή κατοικίας ή διαμονής, και γ) την άρνηση ταυτοποίησης με βιομετρικά ή άλλα μέσα.

Δικαίωση της μεταναστευτικής πολιτικής 

Αρμόδια κυβερνητικά στελέχη χαρακτηρίζουν δικαίωση της μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης τον ουσιαστικό μηδενισμό των ροών από τη Λιβύη. Τονίζουν ότι την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου καταγράφηκε η μεγαλύτερη αιχμή παράνομης εισόδου προς την Κρήτη, με 2.711 αφίξεις, εκ των οποίων οι 900 σε μόλις μία ημέρα. Η τροπολογία για την αναστολή ασύλου κατατέθηκε στις 9 Ιουλίου και άρχισε να ισχύει άμεσα. Από τότε, μέσα σε σχεδόν έναν μήνα, οι παράνομες αφίξεις από τη Λιβύη ανήλθαν μόλις σε 913 άτομα — αριθμός μικρότερος από τις αφίξεις σε μία μόνο ημέρα πριν την εφαρμογή της τροπολογίας. Σημαντικό είναι ότι κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος υπήρξαν αρκετές ημέρες με ευνοϊκές καιρικές συνθήκες για ταξίδι, ενώ η πλειονότητα των ροών καταγράφηκε τις πρώτες ημέρες, πριν γίνει γνωστή η αυστηρή στάση της Ελλάδας.