Οι τελευταίες εξελίξεις στο ουκρανικό ζήτημα προκαλούν σφοδρές αντιπαραθέσεις στη διεθνή σκηνή, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να εγκαταλείπει την προοπτική άμεσης εκεχειρίας και να στηρίζει την πρόταση του Βλαντιμίρ Πούτιν για μια μόνιμη, ειρηνική συμφωνία. Σύμφωνα με ανάλυση του CNN, η αλλαγή στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών αντανακλά την αυξανόμενη πίεση για μια συνολική λύση, ωστόσο συναντά επιφυλάξεις στην Ευρώπη. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξακολουθούν να δίνουν προτεραιότητα στην επίτευξη προσωρινής εκεχειρίας, προτού προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις για μια πιο μόνιμη συμφωνία.

Διαβάστε: Τραμπ: Καλύτερο να συναντηθούν Πούτιν και Ζελένσκι χωρίς εμένα, να δούμε τι θα γίνει - Η δήλωση για τον... Παράδεισο


Πόλεμος στην Ουκρανία: Εκεχειρία ή ειρηνική συμφωνία;

Η διαφορά μεταξύ εκεχειρίας και ειρηνικής συμφωνίας είναι κρίσιμη τόσο από νομική όσο και από γεωπολιτική σκοπιά. Η εκεχειρία αποτελεί προσωρινή παύση των εχθροπραξιών, με σκοπό τη διευκόλυνση ανθρωπιστικής βοήθειας, διαπραγματεύσεων ή την απομάκρυνση αμάχων. Αντίθετα, μια ειρηνική συμφωνία είναι μια μακροπρόθεσμη, δεσμευτική συμφωνία που καθορίζει τις μελλοντικές σχέσεις μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών και επιδιώκει την επίλυση των βασικών αιτιών της σύγκρουσης.

Στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία, η Ρωσία προσπαθεί να επιβάλει μια ειρηνική συμφωνία που θα περιλαμβάνει την παραχώρηση εδαφών από την Ουκρανία και την αποδοχή περιορισμών στις μελλοντικές γεωπολιτικές της επιλογές, όπως η απαγόρευση ένταξης στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, σύμφωνα με διεθνείς νομικούς που επικαλείται το CNN, μια τέτοια συμφωνία θα ήταν παράνομη, καθώς θα παραβίαζε την αρχή απαγόρευσης της χρήσης βίας για την κατάκτηση εδάφους, όπως ορίζεται στη Χάρτα των Ηνωμένων Εθνών.


Το «όχι» των Ουκρανών για τα εδάφη

Ο διεθνής νομικός σύμβουλος Τζέρεμι Πίτσι επισημαίνει ότι οποιαδήποτε συμφωνία προκύπτει μέσω στρατιωτικής βίας είναι εκ των πραγμάτων παράνομη, ακόμα και αν η Ουκρανία συμφωνούσε σε αυτήν μέσω δημοψηφίσματος. Ο ίδιος προσθέτει ότι η παραχώρηση εδάφους που έχει καταληφθεί από ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις είναι απόλυτα απαγορευμένη βάσει του Διεθνούς Δικαίου, ανεξαρτήτως του εσωτερικού Συντάγματος της Ουκρανίας.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ουκρανών απορρίπτει τη σκέψη να αναγνωρίσουν τα κατεχόμενα εδάφη ως ρωσικά. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Κοινωνιολογίας του Κιέβου (KIIS), η πλειονότητα των Ουκρανών αντιτίθεται στην παραχώρηση εδαφών που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Ουκρανίας, ακόμα και σε μια θεωρητική ειρηνική συμφωνία.


Η στρατηγική σημασία του Ντονμπάς

Η στρατηγική θέση των Ουκρανών είναι επίσης σαφής. Η περιοχή του Ντονμπάς, αν και έχει καταληφθεί σε μεγάλο βαθμό από ρωσικές δυνάμεις, εξακολουθεί να περιλαμβάνει στρατηγικής σημασίας υποδομές για την άμυνα της Ουκρανίας. Πόλεις όπως η Σλοβιάνσκ, η Κραματόρσκ και η Κοστιάντινιβκα αποτελούν τον «οσφυαλγό» της ουκρανικής άμυνας και η απώλειά τους θα άνοιγε τον δρόμο για ρωσικές επιθέσεις στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας.


Οι Ευρωπαίοι θέλουν εκεχειρία

Η Ευρώπη, αν και πιο επιφυλακτική σε οποιαδήποτε παραχώρηση εδαφών, φαίνεται να υποστηρίζει την ανάγκη για μια προσωρινή εκεχειρία, η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως προοίμιο για έναν διάλογο και ενδεχομένως μια συνάντηση μεταξύ των ηγετών της Ουκρανίας, της Ρωσίας και των ΗΠΑ. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως και οι Ουκρανοί πολιτικοί, τονίζουν ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να αποδεχτεί μόνιμη ρωσική κατοχή εδαφών.

Η πιθανότητα να υπάρξει μια μόνιμη ειρηνική συμφωνία παραμένει αμφιλεγόμενη και νομικά αμφισβητήσιμη, ειδικά αν αυτή προκύψει μέσω πίεσης ή στρατιωτικής βίας. Από την άλλη, η προσωρινή εκεχειρία θα μπορούσε να αποτελέσει μια βάση για διαπραγματεύσεις και για την αποφυγή περαιτέρω αιματοχυσίας. Ωστόσο, το ερώτημα που τίθεται παραμένει: Μπορεί η Ρωσία να πάει σε τέτοια συμφωνία και να τηρήσει την ειρήνη;