Ουκρανία: Γρίφος για δυνατούς λύτες η κατάρτιση σχεδίου εκεχειρίας - Οι ρωσικές απαιτήσεις για ουδετερότητα και η διεκδίκηση του Ντονμπάς
Tα νέα δεδομένα
Η Μόσχα κατηγόρησε το Κίεβο ότι πραγματοποίησε δεκάδες επιθέσεις με drones - Ουκρανία και Ρωσία προχώρησαν σε νέα ανταλλαγή κρατουμένων

Oι σφοδρές συγκρούσεις συνεχίζονται ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία, τη στιγμή που διαρρέουν προσχέδια και πληροφορίες σχετικά με τους όρους του Κρεμλίνου για τη συνθήκη ειρήνευσης. Το ζήτημα των εγγυήσεων ασφαλείας και των εδαφών αποτελεί σπαζοκεφαλιά για όλα τα εμπλεκόμενα μέλη για την κατάρτιση σχεδίου κατάπαυσης του πυρός. Οι διεργασίες για να βγει λευκός καπνός κινούνται, όμως, σε αχαρτογράφητα ύδατα.
Διαβάστε: Ουκρανικό: Αυτές είναι οι κόκκινες γραμμές του Πούτιν για τη συμφωνία ειρήνης - Στο προσκήνιο και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ
Η μάχη για το Ντονέτσκ παραμένει κομβική, καθώς εκεί επικεντρώνεται η ρωσική προέλαση, με στόχο να αποκόψει ουκρανικές δυνάμεις και να προελάσει βαθύτερα προς Ντνιπροπετρόφσκ. Ταυτόχρονα, η Ουκρανία προσπαθεί να διατηρήσει πίεση στο μέτωπο, προκειμένου να αποτρέψει περαιτέρω απώλειες.
Στο μεταξύ, η Ουκρανία γιόρτασε την 34η επέτειο της ανεξαρτησίας της από τη Σοβιετική Ένωση μέσα σε πολεμικό κλίμα, με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να δεσμεύεται πως θα «σπρώξει τη Ρωσία προς την ειρήνη», σημειώνει ο Guardian. Παρά τις συνεχιζόμενες εχθροπραξίες και την απουσία σαφών προοπτικών για άμεσο διάλογο κορυφής, ο Ουκρανός ηγέτης τόνισε ότι η πιο αποτελεσματική οδός για την επίτευξη συμφωνίας είναι μια συνάντηση κορυφής με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η δήλωση αυτή έρχεται σε μια στιγμή που η Μόσχα απορρίπτει το ενδεχόμενο άμεσης συνάντησης, με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, να ξεκαθαρίζει ότι χωρίς ατζέντα δεν μπορεί να υπάρξει συνάντηση. Δηλαδή, με λίγα λόγια, αν το Κίεβο δεν επιδείξει προηγουμένως καθαρά διάθεση να αποδεχτεί τους όρους ή έστω το μεγαλύτερο μέρος αυτών που έχει θέσει η Μόσχα, δεν υπάρχει λόγος για συνάντηση.
Ο Λαβρόφ είπε στο NBC ότι μία ομάδα χωρών που θα περιλαμβάνει μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας θα μπορούσε να εγγυηθεί την ασφάλεια της Ουκρανίας. Η ομάδα αυτή θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει τη Γερμανία και την Τουρκία και άλλες χώρες, είπε ο Λαβρόφ.
Ωστόσο, ο Ουκρανός πρόεδρος εμφανίστηκε αμετακίνητος στη θέση του ότι μόνο η άμεση επικοινωνία στο υψηλότερο επίπεδο μπορεί να φέρει ουσιαστική πρόοδο στις διαπραγματεύσεις.
Ενδεικτική του κλίματος που διαμορφώνεται ήταν και η παρέμβαση του Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζέι ντι Βανς. Μιλώντας στο NBC, τόνισε ότι η Ρωσία έχει προβεί σε «σημαντικές παραχωρήσεις» όσον αφορά μια ενδεχόμενη συμφωνία. Όπως σημείωσε, η Μόσχα αναγνωρίζει πλέον ότι δεν μπορεί να επιβάλει καθεστώς-μαριονέτα στο Κίεβο, ενώ δέχεται την ύπαρξη εγγυήσεων ασφαλείας για την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Ο Βανς εξέφρασε συγκρατημένη αισιοδοξία πως, αν και οι εξελίξεις δεν είναι άμεσα ορατές, υπάρχουν προϋποθέσεις για πρόοδο. Οι δηλώσεις του έρχονται σε πλήρη ευθυγράμμιση με τη στρατηγική του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πιέζει για σύνοδο Ζελένσκι-Πούτιν, με στόχο την άμεση αποκλιμάκωση της σύγκρουσης.
Στο πλευρό της Ουκρανίας βρέθηκε και ο Καναδός πρωθυπουργός, Μαρκ Κάρνεϊ, ο οποίος δήλωσε ότι υποστηρίζει την ανάγκη για στιβαρές διεθνείς εγγυήσεις ασφαλείας. Ο Κάρνεϊ δεν απέκλεισε ακόμη και αποστολή καναδικών στρατευμάτων στο πλαίσιο ενός μελλοντικού συστήματος εγγυήσεων, ενώ υπέγραψε συμφωνία για συμπαραγωγή drones με το Κίεβο.
«Δεν είναι ρεαλιστικό οι μόνες εγγυήσεις ασφαλείας να προέρχονται αποκλειστικά από τη δύναμη του ουκρανικού στρατού. Αυτές πρέπει να ενισχυθούν και να στηριχθούν», δήλωσε χαρακτηριστικά. Η στάση αυτή αναμένεται να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση του Ζελένσκι έναντι της Μόσχας, η οποία έχει εκφράσει αλλεπάλληλες επιφυλάξεις για διεθνή εμπλοκή.
Ένα άλλο ζήτημα που απασχόλησε τις δηλώσεις του Ουκρανού προέδρου αφορά τη χρήση των αμερικανικών πυραύλων ATACMS. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, το Πεντάγωνο εδώ και μήνες μπλοκάρει την αξιοποίησή τους για επιθέσεις σε βάθος εντός ρωσικού εδάφους.
Ο Ζελένσκι, ωστόσο, απάντησε πως το τελευταίο διάστημα η Ουκρανία χρησιμοποιεί δικά της, εγχώρια παραγόμενα όπλα μακράς εμβέλειας, τα οποία δεν χρειάζονται την έγκριση της Ουάσινγκτον. «Πρόσφατα δεν έχουμε συζητήσει αυτό το ζήτημα με τις Ηνωμένες Πολιτείες», σημείωσε, αποφεύγοντας περαιτέρω δηλώσεις που μπορεί να ενοχλήσουν τον Λευκό Οίκο.
Η Μόσχα κατηγόρησε το Κίεβο ότι πραγματοποίησε δεκάδες επιθέσεις με drones κατά τη διάρκεια της ουκρανικής εθνικής εορτής. Μία από αυτές προκάλεσε φωτιά στον πυρηνικό σταθμό του Κουρσκ, μόλις 60 χιλιόμετρα από τα σύνορα. Σύμφωνα με τις ρωσικές Αρχές, το πλήγμα προκάλεσε ζημιές σε βοηθητικό μετασχηματιστή και μείωσε κατά 50% την παραγωγική ικανότητα ενός αντιδραστήρα.
Η φωτιά τέθηκε υπό έλεγχο, δεν υπήρξαν θύματα ούτε αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας. Η Ουκρανία δεν σχολίασε επίσημα τις κατηγορίες.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, Ουκρανία και Ρωσία προχώρησαν σε νέα ανταλλαγή κρατουμένων, με καθεμία πλευρά να απελευθερώνει 146 άτομα, στρατιώτες και πολίτες.
Παράλληλα, ο πόλεμος συνεχίζει να στοιχίζει ζωές αμάχων. Ρωσικό πυροβολικό σκότωσε μια γυναίκα και τραυμάτισε δύο κατοίκους στην πόλη Κουπιάνσκ της περιφέρειας Χάρκιβ, ενώ ρωσικό drone χτύπησε στο Ντνιπροπετρόβσκ, σκοτώνοντας μία ακόμη γυναίκα.
Για τον πρόεδρο της Ουκρανίας δεν πρόκειται για μπίζνες, είναι προσωπικό. Σύμφωνα με το αμερικανικό δημοσίευμα, όταν συναντήθηκε με τον Αμερικανό ομόλογό του, ο Ζελένσκι φέρεται να είπε στον Τραμπ ότι ο παππούς του είχε πολεμήσει στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο για να απελευθερώσει τις πόλεις του Ντονμπάς από τους ναζί. Γι' αυτό δεν μπορεί να το εγκαταλείψει.
Από την άλλη ο Πούτιν απαίτησε από την Ουκρανία να παραδώσει όλο το Ντονμπάς. Η απαίτησή του περιλαμβάνει ακόμη και το τμήμα που διοικείται από το Κίεβο, όπου ζουν περισσότεροι από 200.000 Ουκρανοί σε πόλεις όπως το Κραματόρσκ και το Σλόβιανσκ.
Για την ώρα μοιάζει να μην υπάρχει περιθώριο διαπραγματεύσεων από τις δύο πλευρές, στην πραγματικότητα.
Διαβάστε: Ουκρανικό: Αυτές είναι οι κόκκινες γραμμές του Πούτιν για τη συμφωνία ειρήνης - Στο προσκήνιο και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ
Η μάχη για το Ντονέτσκ παραμένει κομβική, καθώς εκεί επικεντρώνεται η ρωσική προέλαση, με στόχο να αποκόψει ουκρανικές δυνάμεις και να προελάσει βαθύτερα προς Ντνιπροπετρόφσκ. Ταυτόχρονα, η Ουκρανία προσπαθεί να διατηρήσει πίεση στο μέτωπο, προκειμένου να αποτρέψει περαιτέρω απώλειες.
Στο μεταξύ, η Ουκρανία γιόρτασε την 34η επέτειο της ανεξαρτησίας της από τη Σοβιετική Ένωση μέσα σε πολεμικό κλίμα, με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να δεσμεύεται πως θα «σπρώξει τη Ρωσία προς την ειρήνη», σημειώνει ο Guardian. Παρά τις συνεχιζόμενες εχθροπραξίες και την απουσία σαφών προοπτικών για άμεσο διάλογο κορυφής, ο Ουκρανός ηγέτης τόνισε ότι η πιο αποτελεσματική οδός για την επίτευξη συμφωνίας είναι μια συνάντηση κορυφής με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Πόλεμος στην Ουκρανία: H Mόσχα δέχεται την ύπαρξη εγγυήσεων ασφαλείας
Στην επίσημη τελετή της επετείου, παρουσία δυτικών αξιωματούχων, όπως ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος Κιθ Κέλογκ, ο Ζελένσκι ανανέωσε το κάλεσμά του για άμεση σύνοδο με τον Ρώσο ηγέτη. «Η μορφή διαπραγμάτευσης μεταξύ ηγετών είναι η πιο αποτελεσματική», υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι η χώρα του δεν θα εγκαταλείψει την προσπάθεια να επιτύχει ειρήνη.Η δήλωση αυτή έρχεται σε μια στιγμή που η Μόσχα απορρίπτει το ενδεχόμενο άμεσης συνάντησης, με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, να ξεκαθαρίζει ότι χωρίς ατζέντα δεν μπορεί να υπάρξει συνάντηση. Δηλαδή, με λίγα λόγια, αν το Κίεβο δεν επιδείξει προηγουμένως καθαρά διάθεση να αποδεχτεί τους όρους ή έστω το μεγαλύτερο μέρος αυτών που έχει θέσει η Μόσχα, δεν υπάρχει λόγος για συνάντηση.
Ο Λαβρόφ είπε στο NBC ότι μία ομάδα χωρών που θα περιλαμβάνει μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας θα μπορούσε να εγγυηθεί την ασφάλεια της Ουκρανίας. Η ομάδα αυτή θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει τη Γερμανία και την Τουρκία και άλλες χώρες, είπε ο Λαβρόφ.
Ωστόσο, ο Ουκρανός πρόεδρος εμφανίστηκε αμετακίνητος στη θέση του ότι μόνο η άμεση επικοινωνία στο υψηλότερο επίπεδο μπορεί να φέρει ουσιαστική πρόοδο στις διαπραγματεύσεις.
Ενδεικτική του κλίματος που διαμορφώνεται ήταν και η παρέμβαση του Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζέι ντι Βανς. Μιλώντας στο NBC, τόνισε ότι η Ρωσία έχει προβεί σε «σημαντικές παραχωρήσεις» όσον αφορά μια ενδεχόμενη συμφωνία. Όπως σημείωσε, η Μόσχα αναγνωρίζει πλέον ότι δεν μπορεί να επιβάλει καθεστώς-μαριονέτα στο Κίεβο, ενώ δέχεται την ύπαρξη εγγυήσεων ασφαλείας για την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Ο Βανς εξέφρασε συγκρατημένη αισιοδοξία πως, αν και οι εξελίξεις δεν είναι άμεσα ορατές, υπάρχουν προϋποθέσεις για πρόοδο. Οι δηλώσεις του έρχονται σε πλήρη ευθυγράμμιση με τη στρατηγική του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πιέζει για σύνοδο Ζελένσκι-Πούτιν, με στόχο την άμεση αποκλιμάκωση της σύγκρουσης.
Στο πλευρό της Ουκρανίας βρέθηκε και ο Καναδός πρωθυπουργός, Μαρκ Κάρνεϊ, ο οποίος δήλωσε ότι υποστηρίζει την ανάγκη για στιβαρές διεθνείς εγγυήσεις ασφαλείας. Ο Κάρνεϊ δεν απέκλεισε ακόμη και αποστολή καναδικών στρατευμάτων στο πλαίσιο ενός μελλοντικού συστήματος εγγυήσεων, ενώ υπέγραψε συμφωνία για συμπαραγωγή drones με το Κίεβο.
«Δεν είναι ρεαλιστικό οι μόνες εγγυήσεις ασφαλείας να προέρχονται αποκλειστικά από τη δύναμη του ουκρανικού στρατού. Αυτές πρέπει να ενισχυθούν και να στηριχθούν», δήλωσε χαρακτηριστικά. Η στάση αυτή αναμένεται να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση του Ζελένσκι έναντι της Μόσχας, η οποία έχει εκφράσει αλλεπάλληλες επιφυλάξεις για διεθνή εμπλοκή.
Ένα άλλο ζήτημα που απασχόλησε τις δηλώσεις του Ουκρανού προέδρου αφορά τη χρήση των αμερικανικών πυραύλων ATACMS. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, το Πεντάγωνο εδώ και μήνες μπλοκάρει την αξιοποίησή τους για επιθέσεις σε βάθος εντός ρωσικού εδάφους.
Ο Ζελένσκι, ωστόσο, απάντησε πως το τελευταίο διάστημα η Ουκρανία χρησιμοποιεί δικά της, εγχώρια παραγόμενα όπλα μακράς εμβέλειας, τα οποία δεν χρειάζονται την έγκριση της Ουάσινγκτον. «Πρόσφατα δεν έχουμε συζητήσει αυτό το ζήτημα με τις Ηνωμένες Πολιτείες», σημείωσε, αποφεύγοντας περαιτέρω δηλώσεις που μπορεί να ενοχλήσουν τον Λευκό Οίκο.
Η ρευστή εικόνα και οι εκατέρωθεν επιθέσεις
Η εικόνα στο μέτωπο παραμένει ρευστή και αβέβαιη. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι οι δυνάμεις του κατέλαβαν το χωριό Φίλια στην περιφέρεια Ντνιπροπετρόφσκ. Η ουκρανική πλευρά δεν επιβεβαίωσε την απώλεια, με τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγό Ολεξάντρ Σύρσκι, να δηλώνει αντίθετα ότι οι Ουκρανοί στρατιώτες ανακατέλαβαν τρία χωριά στην ανατολική περιφέρεια Ντονέτσκ - τη Μιχαΐλιβκα, τη Ζελένι Χάι και τη Βολοντίμιριβκα.Η Μόσχα κατηγόρησε το Κίεβο ότι πραγματοποίησε δεκάδες επιθέσεις με drones κατά τη διάρκεια της ουκρανικής εθνικής εορτής. Μία από αυτές προκάλεσε φωτιά στον πυρηνικό σταθμό του Κουρσκ, μόλις 60 χιλιόμετρα από τα σύνορα. Σύμφωνα με τις ρωσικές Αρχές, το πλήγμα προκάλεσε ζημιές σε βοηθητικό μετασχηματιστή και μείωσε κατά 50% την παραγωγική ικανότητα ενός αντιδραστήρα.
Η φωτιά τέθηκε υπό έλεγχο, δεν υπήρξαν θύματα ούτε αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας. Η Ουκρανία δεν σχολίασε επίσημα τις κατηγορίες.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, Ουκρανία και Ρωσία προχώρησαν σε νέα ανταλλαγή κρατουμένων, με καθεμία πλευρά να απελευθερώνει 146 άτομα, στρατιώτες και πολίτες.
Παράλληλα, ο πόλεμος συνεχίζει να στοιχίζει ζωές αμάχων. Ρωσικό πυροβολικό σκότωσε μια γυναίκα και τραυμάτισε δύο κατοίκους στην πόλη Κουπιάνσκ της περιφέρειας Χάρκιβ, ενώ ρωσικό drone χτύπησε στο Ντνιπροπετρόβσκ, σκοτώνοντας μία ακόμη γυναίκα.
Η περίπτωση του Ντονμπάς
Σε δημοσίευμά τους οι New York Times επισήμαναν την προσωπική πλευρά της σύγκρουσης Κιέβου-Μόσχας για το Ντονμπάς, την περιφέρεια που θέλει ο Πούτιν να περάσει στα χέρια του, μεταξύ άλλων όρων, για να αποδεχθεί μια συμφωνία ειρήνης.Για τον πρόεδρο της Ουκρανίας δεν πρόκειται για μπίζνες, είναι προσωπικό. Σύμφωνα με το αμερικανικό δημοσίευμα, όταν συναντήθηκε με τον Αμερικανό ομόλογό του, ο Ζελένσκι φέρεται να είπε στον Τραμπ ότι ο παππούς του είχε πολεμήσει στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο για να απελευθερώσει τις πόλεις του Ντονμπάς από τους ναζί. Γι' αυτό δεν μπορεί να το εγκαταλείψει.
Από την άλλη ο Πούτιν απαίτησε από την Ουκρανία να παραδώσει όλο το Ντονμπάς. Η απαίτησή του περιλαμβάνει ακόμη και το τμήμα που διοικείται από το Κίεβο, όπου ζουν περισσότεροι από 200.000 Ουκρανοί σε πόλεις όπως το Κραματόρσκ και το Σλόβιανσκ.
Για την ώρα μοιάζει να μην υπάρχει περιθώριο διαπραγματεύσεων από τις δύο πλευρές, στην πραγματικότητα.