Η Ουάσινγκτον αναλαμβάνει δέσμευση να συνεισφέρει στρατηγικά μέσα πληροφοριών και επιτήρησης σε δυτικό μηχανισμό προστασίας της Ουκρανίας μετά το τέλος των εχθροπραξιών. Σύμφωνα με αναφορές των Financial Times που βασίζονται σε δηλώσεις Ευρωπαίων και Ουκρανών αξιωματούχων, η αμερικανική κυβέρνηση εκφράζει επίσης προθυμία συμμετοχής σε ευρωπαϊκή πρωτοβουλία αεράμυνας της χώρας.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε πρόσφατα σε ηγέτες της Ευρώπης την πρόθεση της Αμερικής να συμμετάσχει στον συντονισμό εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία. Το αίτημα αυτό αποτελεί βασική προτεραιότητα του Κιέβου για την αποτροπή μελλοντικών ρωσικών επιθέσεων σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας.

Αμερικανική προσφορά στρατηγικής υποστήριξης

Υψηλόβαθμοι Αμερικανοί αξιωματούχοι μετέδωσαν σε Ευρωπαίους ομολόγους τους κατά τη διάρκεια πολλαπλών διαβουλεύσεων ότι η Ουάσινγκτον παρουσιάζεται έτοιμη να συνεισφέρει κρίσιμα στρατηγικά εργαλεία. Τα μέσα αυτά περιλαμβάνουν συστήματα πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης, μηχανισμούς διοίκησης και ελέγχου, καθώς και εξοπλισμό αεράμυνας για την ενίσχυση οποιασδήποτε ευρωπαϊκής ανάπτυξης στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή.

Η «Συμμαχία των Προθύμων» υπό την ηγεσία Ηνωμένου Βασιλείου και Γαλλίας έχει αναλάβει τη δέσμευση προστασίας της Ουκρανίας από μελλοντική ρωσική επιθετικότητα μετά την ολοκλήρωση του πολέμου.

Παρόλα αυτά, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ιδιωτικά ότι οποιαδήποτε στρατιωτική ανάπτυξη θα καθίσταται εφικτή αποκλειστικά με την υποστήριξη των ΗΠΑ, οι οποίες θα αναλάβουν την εποπτεία και προστασία των ευρωπαϊκών δυνάμεων.

Προϋποθέσεις και περιορισμοί της αμερικανικής συμμετοχής

Η αμερικανική προσφορά, η οποία διατυπώθηκε σε σειρά συναντήσεων μεταξύ αξιωματούχων εθνικής ασφάλειας και στρατιωτικών ηγετών από ΗΠΑ και σημαντικές ευρωπαϊκές χώρες τις προηγούμενες ημέρες, προϋποθέτει τη δέσμευση ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για ανάπτυξη δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών στην Ουκρανία.

Η Ουάσινγκτον διατηρεί ωστόσο τη δυνατότητα ανάκλησης της προσφοράς, προειδοποιούν οι ίδιες πηγές. Παρά τους περιορισμούς, η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί σημαντική μεταστροφή στη στάση της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία προηγουμένως είχε αποκλείσει κάθε αμερικανική συμμετοχή στην προστασία της μεταπολεμικής Ουκρανίας.

Ο Τραμπ καλεί επανειλημμένα τις δύο πλευρές να επιτύχουν ειρηνευτική συμφωνία, όμως Μόσχα και Κίεβο παραμένουν σε απόσταση από συμφωνία σε θεμελιώδη ζητήματα όπως ο έλεγχος εδαφών και οι εγγυήσεις ασφαλείας. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επιμένει ότι οι εγγυήσεις πρέπει να περιλαμβάνουν τη Ρωσία, κάτι που η Ουκρανία θεωρεί απαράδεκτο.

Στρατηγικό σχέδιο εγγυήσεων ασφαλείας

Στο πλαίσιο οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας, οι ανώτερες δυνατότητες των ΗΠΑ σε τομείς πληροφοριών, επιτήρησης και διοίκησης θα καθιστούν δυνατή τη δορυφορική παρακολούθηση εκεχειρίας και τον αποτελεσματικό συντονισμό δυτικών δυνάμεων στη χώρα.

Οι δυτικές πρωτεύουσες έχουν σχεδιάσει προκαταρκτικό πλάνο που περιλαμβάνει:

• Αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη υπό επιτήρηση ουδέτερων ειρηνευτικών δυνάμεων τρίτης χώρας
• Ισχυρότερο αμυντικό σύνορο φυλασσόμενο από ουκρανικά στρατεύματα εξοπλισμένα από το ΝΑΤΟ
• Ευρωπαϊκή δύναμη αποτροπής σταθμευμένη βαθύτερα στην Ουκρανία ως τρίτη γραμμή άμυνας

Η μεταπολεμική υποστήριξη θα περιλαμβάνει αμερικανικά αεροσκάφη, υποστήριξη logistics και επίγεια ραντάρ που θα ενισχύουν ζώνη απαγόρευσης πτήσεων και ομπρέλα αεράμυνας επιβαλλόμενη από την Ευρώπη.

Προκλήσεις και προοπτικές υλοποίησης

Ακόμη και με την πιθανή αμερικανική συνδρομή, η κοινή γνώμη και οι πολιτικοί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες παραμένουν επιφυλακτικοί απέναντι στο ενδεχόμενο αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία. Η ειρηνευτική πρωτοβουλία του Τραμπ έχει αποφέρει μέχρι στιγμής περιορισμένα αποτελέσματα, καθώς το Κρεμλίνο απέρριψε πρόταση για συνάντηση Πούτιν με Ζελένσκι.

Η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πάουλα Πίνιο δήλωσε ότι μετά τη συνάντηση στην Ουάσινγκτον ανατέθηκε στους συμβούλους εθνικής ασφάλειας να εξετάσουν τον τρόπο διαμόρφωσης συγκεκριμένων εγγυήσεων ασφαλείας. Ο Ζελένσκι τόνισε την ανάγκη επιτάχυνσης του ρυθμού εργασίας και συγκεκριμενοποίησης του αμυντικού σκέλους των εγγυήσεων ασφαλείας στο άμεσο μέλλον.