Το δικαίωμα να φύγουν από την Ουκρανία θα έχουν και πάλι μετά από πάνω από 40 μήνες πολέμου, οι νέοι άνδρες, καθώς άλλαξε ο κανονισμός για την έξοδο από τη χώρα, με την κυβέρνηση να τροποποιεί ένα νόμο που υποχρέωνε όλους τους ενήλικους άνδρες κάτω των 60 ετών να παραμείνουν εντός της εθνικής επικράτειας.

"Άνοιξαν" τα σύνορα για τους νεαρούς άνδρες στην Ουκρανία

Όπως ανακοίνωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Τρίτη (26/8), οι νέοι κανόνες για τους άνδρες ηλικίας 18 έως 22 ετών θα τεθούν σε ισχύ σύντομα. Επιπλέον πρόσθεσε ότι οι αλλαγές είχαν «συμφωνηθεί με τη στρατιωτική διοίκηση». Ο προηγούμενος νόμος είχε τεθεί σε ισχύ μετά την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην χώρα, στις 24 Φεβρουαρίου 2024.

Επί του θέματος τοποθετήθηκε και η πρωθυπουργός Γιούλια Σβιρίντενκο, η οποία δήλωσε ότι ο νέος κανόνας «ισχύει επίσης για τους πολίτες που, για διάφορους λόγους, βρίσκονται στο εξωτερικό». Όπως ανέφερε στην πλατφόρμα "Χ": «Θέλουμε οι Ουκρανοί να διατηρήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τους δεσμούς τους με την Ουκρανία». Ο στρατιωτικός νόμος παραμένει σε ισχύ στη χώρα που έχει καταστραφεί από τον πόλεμο.

Έντονες αντιδράσεις

Έντονες αντιδράσεις στην Ουκρανία έχει προκαλέσει η απαγόρευση εξόδου των ανδρών από τη χώρα, και ως εκ τούτου είναι συχνές οι περιπτώσεις ανδρών που έχουν λάβει άδεια για προσωρινή διαμονή στο εξωτερικό και στη συνέχεια αρνούνται να επιστρέψουν, με οικογένειες να παραμένουν χωρισμένες για μήνες ή και χρόνια.

Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ανησυχούν επίσης όλο και περισσότερο για τον υψηλό αριθμό ανδρών κάτω των 18 ετών, που στέλνονται στο εξωτερικό από τους γονείς τους, σε μια προσπάθεια να αποφύγουν την απαγόρευση. Όπως δήλωσε ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος «Υπηρέτης του Λαού», Oleksandr Fedienko στη Financial Times: «Οι τάξεις των αποφοίτων στα λύκεια αποτελούνταν σχεδόν εξ ολοκλήρου από κορίτσια — τα πανεπιστήμια δεν είχαν αρκετούς άνδρες υποψηφίους. Αυτού του είδους οι αποφάσεις θα βοηθήσουν να παραμείνουν αυτοί οι νέοι στην Ουκρανία, ώστε να συνεισφέρουν στη χώρα τους και όχι σε άλλες».

Πιέσεις για μείωση της ηλικίας επιστράτευσης

Παρά το γεγονός ότι μόνο άνδρες ηλικίας 25 ετών και άνω στρατολογούνται στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, η μαζική έξοδος ανδρών κάτω των 18 ετών είναι γεγονός. Οι ΗΠΑ και αρκετές άλλες δυτικές χώρες έχουν ασκήσει πιέσεις στο Κίεβο να μειώσει την ελάχιστη ηλικία, που οι άνδρες καλούνται να υπηρετήσουν στον στρατό, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η οξεία έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού που έχει συμβάλει στις εδαφικές κατακτήσεις της Ρωσίας τους τελευταίους μήνες.

Παρολ' αυτά, ο Ζελένσκι έχει απορρίψει επανειλημμένα αυτές τις εκκλήσεις, υποστηρίζοντας ότι η μείωση της ηλικίας στρατολόγησης θα μπορούσε να γίνει μόνο αφού οι δυτικές χώρες αυξήσουν σημαντικά τον ρυθμό παράδοσης όπλων.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε φέτος από το πρακτορείο Socis, η μείωση της ηλικίας στρατολόγησης παραμένει εξαιρετικά μη δημοφιλής μεταξύ των Ουκρανών, με το 86,5% των ερωτηθέντων να αντιτίθενται στην ιδέα. 

Οι δημογραφικές τάσεις

Το Κίεβο έχει προσπαθήσει να ενθαρρύνει την εθελοντική υπηρεσία ξεκινώντας στις αρχές του έτους μια μονοετή στρατιωτική σύμβαση ειδικά για υποψηφίους ηλικίας 18-24 ετών, η οποία περιλαμβάνει οικονομικά κίνητρα, όπως ένα μπόνους περίπου 1 εκατομμυρίου γρίβνα (περίπου 20.000 ευρώ). Ωστόσο, η πρωτοβουλία αυτή δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να αντιμετωπίσει την έλλειψη στρατευμάτων στην πρώτη γραμμή του πολέμου.

Αυτοί που επικρίνουν τις προτάσεις για τη μείωση της ηλικίας επιστράτευσης, υποστηρίζουν ότι οι δημογραφικές τάσεις της Ουκρανίας, που έχουν διαστρεβλωθεί από την κατακόρυφη πτώση του ποσοστού γεννήσεων στη δεκαετία του 1990, αφήνουν μόνο μια μικρή ομάδα νεαρών ενηλίκων, που δεν πρέπει να αποστέλλονται στην πρώτη γραμμή.

Από την εισβολή της Ρωσίας το 2022, σύμφωνα με εκτίμηση του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (Center for Strategic & International Studies) του Ιουνίου, έχουν σκοτωθεί μεταξύ 60.000 και 100.000 Ουκρανοί στρατιώτες. Ο οργανισμός με έδρα την Ουάσινγκτον εκτιμά ότι ο συνολικός αριθμός των Ρώσων στρατιωτών που έχουν σκοτωθεί ανέρχεται σε 200.000-250.000.

Η μαζική έξοδος που ακολούθησε την έναρξη του πολέμου αφορούσε δυσανάλογα τις γυναίκες και τα παιδιά, καθώς σύμφωνα με την Eurostat, πάνω από το 31% των περισσότερων από 4 εκατομμυρίων Ουκρανών που έλαβαν προσωρινό καθεστώς πρόσφυγα στην ΕΕ ήταν ανήλικοι.