Η μάχη για τη διαδοχή του Αντόνιο Γκουτέρες στο τιμόνι του ΟΗΕ άρχισε νωρίτερα από το αναμενόμενο, με την υποψηφιότητα του Ραφαέλ Γκρόσι να ταράζει τα νερά. Ο Ραφαέλ Γκρόσι, επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), ανακοίνωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι θα είναι υποψήφιος για τη θέση του Γενικού Γραμματέα. Με την κίνηση αυτή, ο Αργεντινός διπλωμάτης επιχειρεί να φέρει ξανά στο προσκήνιο τον πρωταρχικό ρόλο του οργανισμού: τη διασφάλιση της ειρήνης και της διεθνούς ασφάλειας. Η δεύτερη θητεία του Αντόνιο Γκουτέρες ολοκληρώνεται στα τέλη Δεκεμβρίου 2026. Αν και δεν υπάρχει ακόμη επίσημος κατάλογος υποψηφίων, η υποψηφιότητα του Γκρόσι δείχνει ότι η διαδικασία ξεκινά με έντονες πολιτικές προεκτάσεις. 

Διαβάστε: Εσθονία: Στήριξη από 40 χώρες του ΟΗΕ - Παγκόσμια ανησυχία μετά την παραβίαση του εναέριου χώρου από την Ρωσία

Ραφαέλ Γκρόσι: «Ο ΟΗΕ δεν εκπληρώνει πια την αποστολή του»

Σε δηλώσεις του από τη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης, ο Γκρόσι μίλησε με σκληρή γλώσσα: «Ο ΟΗΕ βρίσκεται σε μια περίπλοκη θέση. Υπάρχει κοινή παραδοχή ότι δεν εκπληρώνει πια την αποστολή του να διατηρεί την παγκόσμια ειρήνη».

Ο ίδιος τόνισε πως ο οργανισμός έχει χάσει την εστίασή του, προσπαθώντας να ασχοληθεί με όλα τα ζητήματα ταυτόχρονα και καταλήγοντας να μην αποδίδει ουσιαστικά σε κανένα. Αν και αναγνώρισε τη σημασία θεμάτων όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ανάπτυξη και το περιβάλλον, ξεκαθάρισε ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε τον αρχικό λόγο ύπαρξης του ΟΗΕ: την αποτροπή νέων πολέμων και σφαγών.

Η εμπειρία του Γκρόσι και οι πιθανότητες στήριξης

Ο Γκρόσι, αξιοποιώντας την εμπειρία του στον ΔΟΑΕ, όπου έχει επιχειρήσει να διατηρεί διάλογο με όλες τις πλευρές, δηλώνει ότι μπορεί να λειτουργήσει ως «διαμεσολαβητής αποδεκτός από όλους». Με αυτήν τη λογική εξηγεί και την απόφασή του να θέσει υποψηφιότητα: «Ναι, θα είμαι υποψήφιος. Είναι απλό».

Όσο για την πολιτική στήριξη που μπορεί να συγκεντρώσει, ο ίδιος παραδέχθηκε ότι είναι «πρόωρο να το πει». Ωστόσο, υπογράμμισε ότι ελπίζει να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερη υποστήριξη κατά την πορεία.

Το εμπόδιο των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας

Η εκλογή Γενικού Γραμματέα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ο διορισμός γίνεται από τη Γενική Συνέλευση, αλλά μόνο ύστερα από σύσταση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αυτό σημαίνει ότι τα πέντε μόνιμα μέλη – ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Γαλλία και Βρετανία – έχουν δικαίωμα βέτο. Ένα και μόνο «όχι» αρκεί για να μπλοκάρει την υποψηφιότητα οποιουδήποτε.

Η κίνηση του Ραφαέλ Γκρόσι ανοίγει έτσι έναν νέο κύκλο πολιτικών διεργασιών και διαβουλεύσεων, με το βλέμμα στραμμένο στην κατεύθυνση που θα επιλέξουν οι μεγάλες δυνάμεις. Το ερώτημα παραμένει: μπορεί ο άνθρωπος της πυρηνικής ενέργειας να γίνει ο επόμενος ηγέτης του ΟΗΕ;