Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια, ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη, παραμένει για πάνω από τρεις ημέρες χωρίς εξωτερική παροχή ρεύματος, γεγονός που έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια του. Η μεγαλύτερη σε διάρκεια διακοπή εξωτερικής ηλεκτροδότησης από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία έχει θέσει τις εγκαταστάσεις σε λειτουργία έκτακτης ανάγκης με γεννήτριες ντίζελ, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian. Η τελευταία γραμμή υψηλής τάσης που συνέδεε τον σταθμό με το ουκρανικό δίκτυο καταστράφηκε την Τρίτη, στην πλευρά του Δνείπερου που τελεί υπό ρωσικό έλεγχο. Από τότε, ο σταθμός λειτουργεί με μόλις επτά από τις 18 διαθέσιμες γεννήτριες, οι οποίες τροφοδοτούν συστήματα ασφαλείας και ψύξης.

Ζαπορίζια: Τα προβλήματα στον πυρηνικό σταθμό και τα εκατέρωθεν "πυρά"

Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) έχει ανακοινώσει ότι τα αποθέματα καυσίμων επαρκούν για περίπου 20 ημέρες. Ωστόσο, ο επικεφαλής της, Ραφαέλ Γκρόσι, προειδοποιεί ότι η απώλεια εξωτερικής παροχής ενέργειας «αυξάνει την πιθανότητα πυρηνικού ατυχήματος».

Η Μόσχα κατηγορεί το Κίεβο για συνεχείς επιθέσεις στην περιοχή γύρω από τον σταθμό, κατηγορία που η Ουκρανία απορρίπτει, υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία «κατασκευάζει» μια τεχνητή κρίση για να παγιώσει τον έλεγχο της περιοχής. Ουκρανοί αξιωματούχοι χαρακτηρίζουν το πυρηνικό εργοστάσιο ως «διαπραγματευτικό χαρτί» του Κρεμλίνου, ενώ η Greenpeace κάνει λόγο για «νέα, κρίσιμη και δυνητικά καταστροφική φάση» στην υπόθεση της Ζαπορίζια.

Η Ρωσία, που κατέλαβε τον σταθμό τον Μάρτιο του 2022, έχει εκφράσει την πρόθεσή της να επανεκκινήσει τους αντιδραστήρες και να τους συνδέσει στο ρωσικό ενεργειακό δίκτυο. Ειδικοί εκτιμούν, ωστόσο, ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό μόνο υπό συνθήκες ειρήνης. Σήμερα, όλοι οι αντιδραστήρες παραμένουν σε κατάσταση «ψυχρής απενεργοποίησης» για λόγους ασφαλείας.

Ουκρανικές πηγές προειδοποιούν ότι σε περίπτωση αποτυχίας των γεννητριών, τα καύσιμα των έξι αντιδραστήρων ενδέχεται να υπερθερμανθούν ανεξέλεγκτα εντός ολίγων εβδομάδων, με κίνδυνο τήξης του πυρήνα. Αν και η κατάσταση δεν είναι άμεσα συγκρίσιμη με τη Φουκουσίμα –όπου η τήξη επήλθε μέσα σε τρεις ημέρες λόγω φυσικών καταστροφών–, ειδικοί δεν αποκλείουν την πιθανότητα σοβαρού πυρηνικού ατυχήματος.

Παγκόσμια ανησυχία για τις επιπτώσεις 

Η τύχη του πυρηνικού σταθμού έχει τεθεί, σύμφωνα με αναφορές, ακόμη και στο επίκεντρο συνομιλιών ανάμεσα στον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Τραμπ φέρεται να είχε προτείνει την ανάληψη ελέγχου του σταθμού από τις ΗΠΑ, ενώ η Μόσχα επιδιώκει την πλήρη ενσωμάτωσή του στο ρωσικό δίκτυο.

Προς το παρόν, η ασφάλεια του μεγαλύτερου πυρηνικού σταθμού της Ευρώπης εξαρτάται από την εύθραυστη ισορροπία ενός πολέμου χωρίς ορατό τέλος, ενισχύοντας τις ανησυχίες για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει μια ενδεχόμενη αποσταθεροποίηση του συστήματος.