Με σαφή γεωπολιτική και οικονομική διάσταση, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσήλθε στον Λευκό Οίκο για πολλά deals, μια λίστα αξίας 50 δισ. δολαρίων, όπως
έγραψε το Bloomberg, τα οποία άπτονται σειράς θεμάτων: από την απόκτηση από την Αγκυρα μαχητικών F-35, F-16 και συστοιχιών Patriot μέχρι και την ενίσχυση του στόλου της Turkish Airlines με εκατοντάδες Boeing, καθώς και την αγορά αμερικανικού LNG.


Τραμπ - Ερντογάν: Σε άλλο «επίπεδο» οι σχέσεις τους

Ο Ντόναλντ Τραμπ, άλλωστε, μίλησε με ιδιαίτερα κολακευτικά λόγια για τον Τούρκο πρόεδρο κατά την υποδοχή του, λέγοντας πως οι σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας θα πάνε «σε άλλο επίπεδο», ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος επέλεξε (μάλλον όχι τυχαία) να φορέσει ακόμα και καρφίτσα F-35 στο πέτο, γεγονός που δείχνει ότι ίσως είναι κοντά η υπέρβαση του «σκοπέλου» CAATSA (Πράξη Αντιμετώπισης των Εχθρών της Αμερικής μέσω Κυρώσεων), που είχε θεσπιστεί από τον ίδιο τον Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του.

Οι κυρώσεις, άλλωστε, μπορούν να σταματήσουν «σχεδόν αμέσως», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο Ντόναλντ Τραμπ στις δηλώσεις του στους δημοσιογράφους. Σε ό,τι αφορά τα μαχητικά 5ης γενιάς, ο μεγάλος στόχος της Αγκυρας είναι να αγοράσει 40 F-35, με 6 να έχουν ήδη κατασκευαστεί για την Τουρκία (πριν από την
επιβολή της απαγόρευσης πώλησης λόγω των S-400, όταν η Αγκυρα είχε κάνει παραγγελία για 100 τέτοια μαχητικά) και να παραμένουν σε αμερικανικά υπόστεγα.

Παράλληλα, η Αγκυρα εστιάζει στην επιστροφή στο πρόγραμμα συμπαραγωγής τους, «ανοίγοντας» ξανά «δουλειές» για 10 τουρκικές εταιρείες, που προσέφεραν στην παραγωγή εξαρτημάτων, αξίας 12 δισ. δολαρίων. Η συμφωνία που φαίνεται να βρίσκεται στα «σκαριά» σαφώς ικανοποιεί τη Lockheed Martin, η οποία -αφού δεν κέρδισε το χρυσό συμβόλαιο άνω των 20 δισ. με την πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ για το F-47- πλέον επενδύει στην αναβάθμιση των F-35 (με στόχο να έχουν το 80% των επιχειρησιακών δυνατοτήτων και το 50% του κόστους του επιλεγέντος από τις ΗΠΑ μαχητικού 6ης γενιάς). Κερδισμένη από τις συζητήσεις φαίνεται πως θα είναι και η Boeing, η οποία ετοιμάζεται να συνάψει συμφωνία για την προμήθεια 250 αεροσκαφών στην Turkish Airlines, με το deal να αναμένεται να οριστικοποιηθεί στο πλαίσιο αυτής της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στις ΗΠΑ, όπως δήλωσε την Κυριακή (21/9) ο Αχμέτ Μπολάτ, πρόεδρος της Turkish Airlines.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έδειξε ιδιαίτερα «διαβασμένος» ενόψει της πρώτης του επίσκεψης στον Λευκό Οίκο από το 2019, προετοιμάζοντας καταλλήλως το έδαφος. Δεν είναι τυχαίο πως έγινε γνωστό στις αρχές της εβδομάδας ότι η Τουρκία αίρει τους επιπλέον δασμούς που είχε επιβάλει σε σειρά αμερικανικών προϊόντων (όπως επιβατικά αυτοκίνητα, φρούτα, αλκοολούχα ποτά, ορισμένα στερεά καύσιμα κ.ά.), που είχαν τεθεί σε ισχύ από το 2018 και ήταν αντίποινα στους δασμούς που είχε επιβάλει ο Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του.

Φυσικό αέριο

Σε άλλη μια κίνηση με σαφή γεωπολιτικό προσανατολισμό και ακούγοντας τα κελεύσματα Τραμπ προς τους Ευρωπαίους (το οποίο αναφέρθηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο και κατά το τετ-α-τετ με τον Ερντογάν) για οριστικό κλείσιμο της «στρόφιγγας» από τη Ρωσία, η Τουρκία προχώρησε σε δύο μεγάλες συμφωνίες για την αγορά αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου, με την κρατική εταιρεία υδρογονανθράκων της γείτονος, Botas, να κλείνει 20ετή συμφωνία με την εταιρεία εμπορίου Mercuria στην προμήθεια 4 bcm υγροποιημένου φυσικού αερίου ετησίως από το 2026. Συνολικά, η Τουρκία θα αγοράσει 70 bcm φυσικού αερίου που παράγεται στις ΗΠΑ.

Παράλληλα, συνήφθη συμφωνία με την εταιρεία υδρογονανθράκων Woodside, η οποία εδρεύει στην Αυστραλία. Η Woodside διαχειρίζεται ένα από τα πιο εμβληματικά έργα φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, το Louisiana LNG, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει το 2029 για την εισαγωγή LNG που παράγεται στις ΗΠΑ. Με το εν λόγω deal (σ.σ.: τις σχετικές ανακοινώσεις για τις συμφωνίες έκανε ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ) προβλέπεται η εισαγωγή επιπλέον 5,8 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων σε διάστημα εννέα ετών από το έργο εξαγωγής της Λουιζιάνα για εννέα χρόνια, με έτος έναρξης το 2030.

Το θερμό κλίμα στη συνάντηση Τραμπ και Ερντογάν φάνηκε να λειαίνει τις εντάσεις που ανέκυψαν μετά τα «καρφιά» του Αμερικανού ΥΠ.ΕΞ., Μάρκο Ρούμπιο, αναφορικά με τις δηλώσεις του Τούρκου προέδρου στο Fox News για το κατά πόσον ο ένοικος του Λευκού Οίκου πέτυχε να τερματίσει τις συγκρούσεις σε Ουκρανία και Γάζα, με τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να απαντά με νόημα: «Ολες αυτές οι άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, παρεμπιπτόντως, μας ικετεύουν να εμπλακούμε. Θέλουν να είμαστε μέσα. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να λένε ό,τι θέλουν, αλλά στο τέλος της ημέρας, όταν θέλουν να γίνει κάτι, θέλουν να έρθουν στον Λευκό Οίκο». Η τουρκική προεδρία απέδωσε το… μπέρδεμα ως λάθος στη μετάφραση (καθώς οι δηλώσεις Ερντογάν ήταν μεταγλωττισμένες), κάτι που δεν φάνηκε, πάντως, να αποδέχεται ο Μπρετ Μπάιερ, που πήρε τη συνέντευξη για λογαριασμό του αμερικανικού Μέσου.

Για τον Τραμπ, άλλωστε, η Τουρκία φαίνεται πως έχει ιδιαίτερο ρόλο να διαδραματίσει και στα δύο πεδία: τόσο στο Ουκρανικό (με τον Αμερικανό πρόεδρο να σημειώνει, απαντώντας στους δημοσιογράφους κατά τη συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του, πως ο Ερντογάν είναι «πολύ σεβαστός» τόσο από τον Πούτιν όσο και από τον Ζελένσκι) όσο και σε αυτό της Γάζας (για την οποία ο Τραμπ εξέφρασε την αισιοδοξία πως επίκειται συμφωνία, έπειτα και από μια συνάντηση που έγινε στο περιθώριο της Γ.Σ. του ΟΗΕ, με τη συμμετοχή και της Τουρκίας, όπου και παρουσιάστηκε στις μετέχουσες μουσουλμανικές χώρες σχέδιο για την επόμενη μέρα στον χειμαζόμενο θύλακα).